Lyon có gì lạ không Sơn

 Lyon có gì lạ

Khi xưa ở Đà Lạt nghe ca sĩ Thái Thanh hát bài “Paris có gì lạ không em” được phổ nhạc qua thơ của ông Cung Trầm Tưởng về gare de Lyon đèn vàng. Mình đoán là chắc cô đầm và ông thi sĩ chia tay ở nhà ga thành phố Lyon để cô ta về quê. Đến khi sang Tây mới khám phá ra paris có nhiều nhà ga và có một ga mang tên là Gare de Lyon. Giải ngu cho mình. Còn hai ga xe lửa ở Lyon mà tên Part Dieu và Perrache. Mình chả hiểu tại sao Tây không gọi gare du Sud vì chạy hướng nam. Họ có gare de l’est vì chạy hướng đông, gare du Nord vì chạy hướng bắc, gare Saint Lazare chạy về hướng tây. 

Trong trung tâm mua sắm Westfield cạnh nhà ga mới. Gọi là Galerie de Lafayette

Trên đường từ Torino đến Paris mình ngừng lại Lyon để viếng thành phố lớn thứ 3 của Tây. Ở pháp 10 năm nhưng mình chưa bao giờ có cơ hội ghé lại thành phố này. khi xưa học kiến trúc có nghe đến các công trình kiến trúc đẹp ở xứ này. 

Thành phố này có lịch sử khá lâu, được thành lập dưới thời La-mã. Dần dần thành phố này trở nên quan trọng và trung tâm hành chính và thương mại của vùng này. 

Ngồi uống nước với anh bạn thấy 3 tiệm của mỹ

Sau khi đế chế la mã tan rã thì Lyon có chìm đi và mất tầm quan trọng thương mại và hành chính trong vùng. Đến thời phong kiến thì được cai trị bởi vương quốc Bourgogne. 

Khi xưa âu châu là tổ hợp nhiều tiểu vương quốc nhỏ rồi từ từ cá lớn nuốt cá bé nên mới có nhiều quốc gia như ngày nay. Ngày nay có nhiều tiểu vương quốc còn sót lại như San Marino, Andorra, Luxembourg, Líchtenstein,…

Bể nước này được dân Dordogne đặt làm nhưng sau đó không thích nữa nên điêu khắc gia bán rẻ cho thành phố này. Mình quên tên tác giả. Cũng là người tạc tượng nữ thần tự do ở Hoa Kỳ mà chính phủ pháp tặng. 

Trong ngôi nhà thờ khá đẹp 

Đến thời phục hưng thì thành phố này tìm lại sự ảnh hưởng về tài chính và thương mại ở Âu châu. Nhờ vào vị trí nằm ngay hai con sông Rhône và Saône. Hôm qua thấy 2 con sông này lần đầu. Thời ấy người ta chuyên chở hàng hóa trên các con sông. Tại đây có một công trường đóng tàu mang tên Mouches nên các tàu loại này được gọi là tàu Mouches. Mình có kể về các tàu trên sông Seine ở Paris được đóng tại đây. Lyon là một trong những trung tâm in ấn sớm nhất châu Âu, đóng vai trò quan trọng trong việc truyền bá tri thức Phục hưng và Cải cách Tin Lành. Các ngân hàng và thương nhân Ý, như gia đình Medici, hoạt động mạnh mẽ ở Lyon, mang lại ảnh hưởng văn hóa Ý. Nên mình thấy kiến trúc và màu sơn của các tòa nhà khá giống ở florence. Nói chung đi có một ngày lòng vòng với thổ công ở đây thấy rất đẹp.

Lyon trở thành thủ phủ ngành dệt lụa của châu Âu vào thế kỷ 17. Các thợ dệt lụa (canuts) đóng vai trò quan trọng trong kinh tế thành phố, nhưng cũng dẫn đến các cuộc nổi dậy do điều kiện làm việc khắc nghiệt, như cuộc nổi dậy Canuts (1831, 1834). Nhưng Lyon phản đối chính quyền cách mạng ở Paris và bị đàn áp nặng nề. 

Thành phố chịu thiệt hại lớn trong giai đoạn này. Xem như thành phố theo chủ nghĩa bảo hoàng. Tưởng tượng bao nhiêu phẩm nước nhuộm được thải xuống hai con sông ở vùng này. Khi xưa là nơi người dân địa phương phế thải cống rác này nọ như ở Paris nghe kể các tên đồ tể mỗ thịt bò này nọ đều đem ra sông Seine làm thịt. Đi Tajikistan vừa rồi mình chứng kiến cảnh họ giết thọc huyết con bò ngay bờ suối rồi máu đỏ loang ra đến cái hồ nên họ không cho tắm hồ. 

Vào thế kỷ 19, Lyon phát triển công nghiệp, đặc biệt là dệt may, hóa chất và cơ khí. Trong Thế chiến II, Lyon là trung tâm của phong trào Kháng chiến Pháp chống phát xít Đức. Jean Moulin, lãnh đạo Kháng chiến, hoạt động tại đây trước khi bị bắt. Mình có kể vụ này. Thật ra là ở gần ranh giới với chính quyền Vichy nên có thể qua lại như vùng Quảng Trị ở gần vùng Phi quân sự nên lực lượng vũ trang có thể xâm nhập lãnh thổ đối phương. Kháng chiến pháp đi qua vùng Vichy rồi Tây Ban Nha theo thuyền về Anh quốc. 

Brasserie de L’es của đầu bếp danh tiếng xứ này Paul bocuse

Patê de foie

Cá sông

Tráng miệng 

Lyon là thành phố lớn thứ ba của Pháp, Lyon nổi tiếng với ẩm thực (được xem là thủ đô ẩm thực Pháp), văn hóa, và các sự kiện như Fête des Lumières (Lễ hội Ánh sáng). Người ta ca ngợi ẩm thực pháp nhưng thật ra nguồn gốc đến từ Ý Đại Lợi khi bà Catherine de Medicis lấy chồng là vua của pháp, bà ta đem rất nhiều đầu bếp sang pháp và các đệ tử pháp lần lần nổi tiếng và có thể họ chế biến thêm với tư duy pháp nên dành ngôi bá chủ ẩm thực ngày nay. Lyon lại ở gần Ý Đại Lợi nên ảnh hưởng khá nhiều bởi văn hóa ẩm thực Ý Đại Lợi. Hôm qua tình cờ mình được ăn tại một trong những tiệm của vua đầu bếp nổi tiếng Paul Bocuse. Định ăn ở khách sạn nhưng mới 11:39 họ lại chưa cho lấy phòng nên đi lòng vòng đến nhà ga cũ thì thấy tiệm ăn đủ trò.  Thấy cặp vợ chồng Tây đứng nhìn thực đơn rồi đi vào đúng 12 giờ trưa nên họ bắt đầu mở cửa. Ăn ngon thật. Món foie gras ăn ngon thật. Món cá cũng hơn bên Mỹ. Lâu lắm mới ăn cá ngon như vậy. Giá rẻ gấp đôi Rizt Carlton Cali mà ngon cực đỉnh. Ở Mỹ quen nên khi qua Ý Đại Lợi và Pháp quốc là  lộn xộn. Lý do là tiệm ăn mở cửa 12:00 đến 3:00 rồi đóng tiếp theo 7:00 tối mới mở lại.  Trong khi Hoa Kỳ thì mở cứ có khách là phục vụ không Có vụ đóng nghỉ. Đi bộ về tới nhà nghỉ là 3 hay 4 giờ nhưng phải đợi đến 7:00 tối mới có tiệm ăn mở cửa. Tiệm mở cửa thì lại chỉ cho uống nước cà phê hay bánh mì vớ vẩn. 

Mình đi Ý Đại Lợi kỳ này, toàn là đến mấy làng nhỏ nên không có dịp ăn tiệm sang. Chỉ hỏi khách sạn hay nhà nghỉ tiệm ăn nào casalinga ít du khách rồi ghé ăn để nhớ lại thời trẻ một kiếp lãng tử. 

Hôm qua mình được thổ công vùng này, quen qua mạng dẫn đi xem khu phố cổ của thành phố rất đẹp. Ai viếng pháp mình nghĩ nên dành 2 ngày để viếng thành phố này. Rất đẹp. Không gian Nữa Paris nữa Florence. Cần thì liên lạc với thổ công ở đây. Hai ngày đi chơi với anh ta là đủ biết tất cả những gì đáng coi ở thành phố này. Còn không phải mất cả tuần lễ. 

Sơn đen nhưng tâm hồn Sơn trong trắng, nhà Sơn nghèo dang nắng Sơn đen 

Nguyễn Hoàng Sơn 

Thuốc bổ sung lợi hay hại

 thuốc bổ sung, lợi hay hại

Từ ngày qua Mỹ mình thấy người Mỹ uống thuốc bổ sung hàng ngày nhất là người lớn tuổi. Nay về già thì nghe bác sĩ kêu uống thêm chất bổ sung như dầu cá, sinh tố C này nọ. Lại có bác sĩ kêu đâu cá có thể có chất độc. 

Hàng ngày thấy quảng cáo đủ loại trên truyền hình rồi trong cộng đồng Việt Nam cũng thấy quảng cáo bú xua la mua này nọ thiên hạ chạy mua rần rần. Hết chất bổ sung mỹ đến tàu, đại hàn, Nhật Bản rồi nay đến Việt Nam. 

Ngoài ra trên mạng xã hội có nhiều quảng cáo vô tội vạ. Cứ nói đến cỏ này bổ mông, lá kia chống ung thư, nói chung là cứ như cái chợ hằng hằng xa số. Không biết đâu mà mừng. 

Gần đây mình đọc tài liệu cho biết là kỹ nghệ chất bổ sung phát triển quá nhanh chóng vì người Mỹ rất chuộng về sức khỏe. Cứ nghe bạn bè nói ăn cái này uống cái kia bổ chim bổ ngựa là cứ mua. Uống được vài ngày rồi lại bỏ. Lâu lâu lựa ra thấy hết date quăng thùng rác. Rồi lại đi mua tiếp. Muốn giàu cứ bựa ra chất bổ sung bán kiếm tiền vì không chết ai cả. Ngay bà nào nổi tiếng trên 60 tuổi kêu ca bán sữa bà chúa. 

Nhưng gần đây nghiên cứu cho thấy 20% chất bổ sung và thuốc nam gây ảnh hưởng đến lá gan. Thậm chí tùy trường hợp lên đến 43%. Ai buồn đời thì đọc đường dẫn này.  https://journals.lww.com/hep/fulltext/2017/01000/liver_injury_from_herbal_and_dietary_supplements.36.aspx

Chúng ta sống trong một môi trường tư bản đầy ắp quảng cáo để bán và thường không hiểu kỹ nên cứ nghe bạn bè hay quảng cáo là tin sái cổ. Có lần mình hỏi một anh bạn, bác sĩ về quảng cáo thuốc tiên trong cộng đồng người Việt. Anh ta nói ở xứ này, nếu mà thuốc tiên này đúng như sự thật thì người chế ra loại thuốc tiên này đã giàu và bán cho người Mỹ gần 400 triệu người Mỹ. Đâu cần phải trả tiền quảng cáo như hàng chợ cá. Ám chỉ it một bác sĩ chuyên quảng cáo thuốc bổ. 

Hoa Kỳ là nước độc nhất cho phép quảng cáo thuốc trên truyền hình để người Mỹ có thể yêu cầu bác sĩ mình kê toa. Nếu để ý thì chúng ta thấy có đến 1/3 thời gian quảng cáo nói về hệ ứng phụ của thuốc. Tại sao thuốc tốt lại nói về hệ ứng phụ. Khi không uống thêm hệ ứng phụ. Lãnh nợ vào cơ thể. 

Mình không biết bài nghiên cứu được viện y tế quốc gia xuất bản  trên có phải được các công ty dược phẩm biên soạn nhưng nếu là sự thật thì chúng ta cần kiểm chứng đọc tài liệu kỹ lưỡng trước khi tiêu dùng. 

Số người Mỹ đợi thay lá gan (transplant) vì gan có vấn đề vì chất bổ sung gia tăng từ 1% lên 7% từ năm 1995 đến năm 2020, xem như gấp 7 lần. Trong suốt 25 năm tình cũ với chất bổ sung được tạo ra bán như thuốc tiên, tóc đen, trẻ mãi không già,… collagen và cô la ghen

Gần đây họ báo cáo các người Mỹ dùng chất bổ sung được chở đi cấp cứu có hiện tượng mắt vàng mệt mỏi , đau bụng và lá gan banh ta lông vì uống chất bổ sung. Thậm chí những chất bổ sung được bảo chứng bởi nhà thương nổi tiếng và do bác sĩ kê toa. 

Nhiều chất bổ sung được cho là nguyên nhân như tinh chất trà xanh, thường giúp cho gầy. người Tàu họ có làm loại này, khi xưa mình mua ở tiệm thuốc bắc  uống khiến đi cầu rất nhiều, được vài hôm thì cũng quăng thùng rác hay "chất tăng cường", các chất bổ sung thể hình đôi khi bị nhiễm steroid đồng hóa; và các chất bổ sung dinh dưỡng đa thành phần được sử dụng cho nhiều mục đích, từ kích thích mọc tóc như collagen đến sức khỏe tâm thần.

Năm 2024, các nhà nghiên cứu phát hiện ra rằng 15 triệu người Mỹ sử dụng các hợp chất được biết là có độc tính với gan: nghệ, ashwagandha, rễ cây rắn đen, quả nụ, trà xanh và gạo men đỏ. Mấy loại này giờ thấy trên mạng xã hội nhất là ở Việt Nam kêu rao bán bởi các ông các bà tự nhận là  bác sĩ thuốc nam chi đó. Họ cứ phán tì vị bú xua la mua rồi bỏ nhỏ muốn mua thuốc cho đó. Lắm thầy rối ma. 

https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/

Sức khỏe rất cần thiết nhất là khi về già, chúng ta cần bảo vệ sức khỏe nhưng phải nghiên cứu cho kỷ. 

Thay vì nghe ai nói về một thứ thuốc hay phương pháp dưỡng sinh rồi cứ nhắm mắt tin. Người báo cho mình là ai? Một bác sĩ hay một ông thầy thuốc bắc có uy tín. Cứ tin sái cổ rồi rước họa vào người. Nên tìm tài liệu đọc cho kỹ trước khi uống. 

Gần đây mình có đọc tài liệu về các phân tử của chất nhựa từ trong các chai nước mua uống ở chợ rất nguy hiểm vì khi uống sẽ vào cơ thể lâu ngày trở thành đống rác không tiêu hủy được hết gây tổn Thương trong người nên họ khuyến cáo không nên uống trà bọc bằng nhựa. Gần đây thấy nhiều loại trà bọc làm bằng nhựa trong rất lịch sự và đắt tiền nên sợ hết dám mua. 

Trà được biết là họ xịt thuốc sâu như điên, tương tự cà phê mà báo chí cứ cả tụng bú xua la mua, uống vào là giảm thọ. Có ông Tây trồng nho, hỏi tại sao bán cho người Tàu. Ông ta kể là ngày nay sử dụng thuốc sâu quá nhiều khiến ông ta không muốn con cháu mình lãnh đủ nên bán cho người Tàu. 

Nhất là các loại thuốc bổ sung có một lớp bọc bên ngoài là chất nhựa hay gì đó không biết. 

Có anh bạn kể ông cậu chữa bệnh ung thư nghe ai nói dùng baking soda tạo dựng chất Alkaline giúp bảo hòa pH nên cứ uống. Gần đây mình có đọc về baking soda thì họ nói loại mình thấy ở siêu thị rất độc hại. Nên mua loại tốt mà sử dụng. Ông cậu rồi cũng đi Tây phương cực lạc, dù có baking soda này nọ. Không biết ông ta mua loại gì để dùng. (Còn tiếp)

Sơn đen nhưng tâm hồn Sơn trong trắng, nhà Sơn nghèo dang nắng Sơn đen 

Nguyễn Hoàng Sơn

Bích Câu Kỳ Ngộ Nhật Bản

 Bích câu kỳ ngộ Nhật Bản 

Tháng 10 năm 2021, một người Nhật tên Takahiro Ohnishi, vùng Fukuoka, Nhật Bản giác ngộ cách mạng nhận thấy thực phẩm trong tủ lạnh, không cánh mà biến mất khá nhiều và rác lại nhiều hơn thường lệ trong thùng rác. Ông ta ở trong một căn hộ nhỏ bé, đơn thân góa vợ trong một chung cư yên bình. 

Ông ta đột phá tư duy mua cái máy quay video an ninh, lén cài  để xem ai là kẻ cắp lương thực của mình. Qua video Ông ta chỉ thấy một phụ nữ xa lạ lăn xăn ban đêm trong nhà bếp của ông ta. 

Buồn đời ông ta ngồi xem lại mấy cuốn video thì khám phá ra người phụ nữ vào nhà của ông ta từ mấy tháng qua một cách vô tư như người Hà Nội vì tính hay quên khóa cửa của ông ta. 

Bà người Nhật hay bò vào nhà ông ta tên Chiyo Akiyama, một người vô gia cư đã trú ngụ trên tủ áo quần của ông Ohnishi. Khoảng cách chưa tới 30 phân từ tủ quần áo đến trần nhà. 

Theo điều tra của cảnh sát thì bà ta lẽn vô căn hộ cuối năm 2020, sống nhờ ăn đồ của ông chủ nhà, tắm Và ngay cả giặt áo quần khi ông ta ngủ hay đi làm. 

Bà Akiyama cho biết là nạn dịch COVID khiến tạo nên nạn với gia cư khá nhiều. Bà ta bị bắt về tội xâm phạm gia cư bất hợp pháp nhưng không vì tội ăn cắp vì chủ nhà không muốn lộn xộn cho bà ấy. 

Sự việc khiến mạng xã hội Nhật Bản gọi là người ở trên tủ quần áo, tạo dựng một cuộc tranh cãi về sự đơn độc của người Nhật trong các thành phố, bệnh tâm thần và sự an ninh cho người Nhật về già trong một xã hội bị lão hóa khá nhanh. Họ cho rằng có trên 3,000 người Nhật sống trong bóng tối như trường hợp và Akiyama và vô gia cư sống âm thầm được gọi là những người vô gia cư tàn hình. Chán Mớ Đời 

Sơn đen nhưng tâm hồn Sơn trong trắng, nhà Sơn nghèo dang nắng Sơn đen

Nguyễn Hoàng Sơn 

nôi thánh của dòng Don Bosco

 Mình có duyên với dòng Don Bosco thật ra là Dòng Salesian vì khi xưa ở Đà Lạt nghe tên dòng Don Bosco, hình như gần số 4 vì hay thấy họ đá banh. Sau này qua Hoa Kỳ thì có duyên quen một ông linh mục của dòng này. Như họ lại gắn cái bảng tên dòng Salesian khiến mình chả hiểu sao nhưng không dám hỏi. 

Năm ngoái ghé thăm vợ chồng anh bạn ở Torino thì có duyên gặp một linh mục của dòng này gốc Nam Định nên được hướng dẫn xem trung tâm Don Bosco và trường học của thành phố được xem là trung tâm xuất phát của dòng tu này trên thế giới. Năm nay trở lại Torino thì lại có duyên viếng nơi sinh quán của linh mục Don Bosco, người thành lập dòng tu Salesien. Và tại đây được viếng căn nhà cũ của linh mục giovanni Bosco nơi ông ta chào đời và giáo dân đã xây một thánh đường to lớn, đẹp và ngôi trường học với sức chứa 3,000 người. 

Tại đây lại có duyên gặp một ông thầy của dòng người Việt từ Gò Vấp sang phụng sự thiên chúa, dẫn đi viếng các phòng ốc, chỗ ăn chỗ ngủ khắp 4 tầng lầu. Nhưng phải công nhận ngôi giáo đường tuy mới làm thế kỷ trước nhưng rất đẹp. Ai đến Torino, mình đề nghị nữa ngày ra đây viếng vì nằm trên ngọn đồi, nhìn xung quanh vùng Asti quá đẹp. 

“Don Bosco” là tên gọi của Thánh Gioan Bosco (tiếng Ý: Giovanni Melchiorre Bosco; 1815–1888), một linh mục Công giáo người Ý, còn được gọi là “Don” Bosco , danh xưng trong tiếng Ý có nghĩa là “Cha” hay người nào được nể phục.  Ông là người sáng lập Dòng Salesian Don Bosco (SDB), một dòng tu trong Giáo hội Công giáo, chuyên tâm giáo dục và chăm sóc giới trẻ, đặc biệt là những người nghèo, thiệt thòi và di cư. Tên dòng tu xuất phát từ tên chính thức, Societas Sancti Francisci Salesii (Hội Thánh Phanxicô Salê), vinh danh thánh Phanxicô Sales (Francois Sales gốc người Pháp) thế kỷ 16, người có ảnh hưởng đến phương pháp giáo dục của Bosco với sự nhấn mạnh vào lòng nhân từ và thương yêu. Do đó tên đọc theo tiếng Tây gọi là Salasien còn tiếng mỹ là Salasian. Nay mới hiểu là từ Salasien đến từ tên của ông thánh Sales. Ngu lâu dốt sớm như mình nay mới hiểu. Chán Mớ Đời 

Lính mục Gioan Bosco sinh ngày 16 tháng 8 năm 1815 tại một thôn nhỏ ở Castelnuovo d’Asti (nay là Castelnuovo Don Bosco) thuộc vùng Piedmont, miền bắc nước Ý, trong một gia đình nông dân nghèo khó. Cha ông qua đời khi ông chỉ mới hai tuổi, để lại mẹ ông, bà Margherita, một mình nuôi ba anh em. Khi còn nhỏ, Bosco làm nghề chăn cừu và tự học đọc, đồng thời theo đuổi việc học. Theo lời kể của ông thầy dẫn đi viếng dòng tu, Ông có một giấc mơ khi còn nhỏ, trong đó một nhân vật bí ẩn (sau này được hiểu là Đức Mẹ Maria) thúc giục ông làm việc với những thanh thiếu niên lầm lạc, nói rằng: “Đây là cánh đồng của con; đây là nơi con phải làm việc.”

Được thụ phong linh mục năm 1841, cha Bosco chuyển đến Turin, trung tâm kỹ nghệ của Ý, nơi sự đô thị hóa nhanh chóng trong thời Cách mạng Công nghiệp khiến hàng ngàn cậu bé nghèo, vô gia cư và di cư từ làng quê, dễ bị bóc lột, phạm tội và bị bỏ rơi. Ông bắt đầu quy tụ những trẻ em đường phố này trong những “nhà nguyện” tạm bợ . các trường học Chủ nhật ngoài trời, nơi cung cấp giáo dục tôn giáo, trò chơi, thức ăn và học vấn cơ bản. Nhóm chính thức đầu tiên của ông được thành lập năm 1841 với một cậu bé vô gia cư tên Bartholomew Garelli và bạn bè của cậu. Nay mình mới hiểu lý do người bạn linh mục Nguyễn Hoài Chương của dòng tu này hoạt động với giới trẻ khi chưa về thiên quốc. 

Thành lập Dòng Salesian

Đến năm 1859, cha Bosco chính thức hóa nỗ lực của mình thành Hội Salesian, bắt đầu với một nhóm nhỏ gồm 22 linh mục, chủng sinh và anh em giáo dân tại Turin. Dòng tu được đặt tên theo Thánh Phanxicô Salê để phản ánh triết lý giáo dục của Bosco dựa trên “lý trí, tôn giáo và lòng nhân ái” (Hệ thống Phòng ngừa), nhấn mạnh việc phòng ngừa hơn là trừng phạt để thúc đẩy sự phát triển đạo đức. Hệ thống này lấy cảm hứng từ các bài giảng của Thánh Phanxicô Salê về sự thuyết phục nhẹ nhàng và lòng bác ái.

Tòa Thánh phê chuẩn dòng tu vào năm 1869 và hiến pháp của dòng tu vào năm 1874. Công việc của Bosco phát triển nhanh chóng: đến khi ông qua đời năm 1888, Dòng Salesian đã có hơn 1.000 thành viên với 57 cơ sở trên khắp Ý, Tây Ban Nha, Pháp, Anh, Uruguay và Brazil. Ông cũng đồng sáng lập Dòng Nữ Salesian (Các Nữ tu của Đức Maria Phù Hộ) vào năm 1872 cùng với Maria Domenica Mazzarello, tập trung vào việc giáo dục các bé gái. Trong xã hội thời ấy các bé gái cũng có vấn đề. 

Di sản và ảnh hưởng toàn cầu

Được phong thánh vào năm 1934 bởi Đức Giáo hoàng Piô XI, Don Bosco sau đó được Đức Giáo hoàng Gioan Phaolô II gọi là “Cha và Thầy của Giới trẻ” vào năm 1988. Ngày nay, Dòng Salesian có hơn 34.000 linh mục, anh em và nữ tu tại hơn 130 quốc gia, điều hành các trường học, trung tâm thanh thiếu niên và các sứ vụ trên toàn thế giới. Huy hiệu của họ với hình ngôi sao (đức tin), mỏ neo (hy vọng) và trái tim bốc cháy (lòng bác ái) tượng trưng cho các giá trị cốt lõi của họ.

Câu chuyện nguồn gốc của Don Bosco và Dòng Salesian là hành trình từ những khởi đầu khiêm tốn giữa lằn ranh xã hội, biến những giấc mơ cá nhân thành một phong trào toàn cầu vì sự trao quyền cho giới trẻ. 

Ông thầy đưa đi xem các ký túc xá cho học sinh khi xưa nay không đủ học sinh nên đã đóng cửa trường học và cho thuê cơ sở để các tổ chức mướn để sinh hoạt công Đồng về tĩnh tâm hay hành hương. Đến giờ ăn nên ông thầy dẫn vào nhà ăn, để mình và anh bạn ăn trưa vì có đem prosciutto crudo và bánh theo tính để picnic. Sau khi ăn xong ông thầy xuống dẫn đi thăm quan tiếp. Chụp vài tấm ảnh kỷ niệm kết thúc chuyến thăm quan đầy ắp kỷ niệm khiến mình nhớ đến người bạn sinh hoạt chung từ khi mình sang Hoa Kỳ. Nay mới hiểu thêm ý nghĩa về cách hoạt động của vị linh mục này. 

Sơn đen nhưng tâm hồn Sơn trong trắng, nhà Sơn nghèo dang nắng Sơn đen 

Nguyễn Hoàng Sơn 

Đi một đàng học một sàng khôn

 Đi một đàng học một sàng khôn

Khi xưa nghe người lớn nói chuyện hay kêu đi một đàng học một sàng khôn, ở nhà với vợ biết chừng nào hết ngu. Mình lại hay bị kêu là đồ ngu nên nghĩ chắc chả là phải đi một đàng. lớn lên ở thị xã Đà Lạt nhỏ bé nên có cái gì thôi thúc mình đi thật xa như nhân vật Marius được nhà văn Marcel Pagnol kể khi thấy các con tàu cập bến ở cảng Marseille rồi ra đi. Anh ta mỗi ngày cứ nhìn và tự hỏi có gì lạ ngoài cái hải cảng Marseille. Rồi một ngày đẹp trời anh ta trốn gia đình và người yêu ra đi vì không muốn tiếp nối sự nghiệp bán quán rượu của bố anh ta để lại và xuống tàu làm phụ bếp để được đi du hành khắp nơi đây đó. Để được ra khơi với những khao khát của tuổi thơ theo những cánh buồm xuôi gió trời xanh với bao ước mơ tuổi thơ. 

Hồi nhỏ ngồi dưới mái hiên thấy mấy làn khói trắng của phi cơ bay cao để lại trong mây xanh, mình cứ tự hỏi chúng bay về đâu. 

Khi xưa vào nhà bà Phúng, thấy mấy ảnh của cậu Mạnh bên Paris gửi về rồi đi xem xi nê thấy phong cảnh xứ người, tuyết rơi. Sau này đến nhà Hùng Con Cua, nhà thằng Nguyên, thấy hình ảnh màu của anh tụi nó du học gửi về. Đẹp chi lạ. Thế lại thôi thúc mình vượt ra không khí chiến tranh. Mình muốn tìm một chân trời mới để bay theo giấc mơ tuổi thơ. 

50 năm nhìn lại thì hóa ra mình đã đặt chân lên trên 67 quốc gia, và 6 lục Địa, sinh sống tại 5 nước ở hải ngoại; Pháp, Ý Đại Lợi, Thụy sĩ, Anh quốc và Hoa Kỳ. 

Có người nói là về hưu đi chơi cho đã nhưng mình nghĩ đi chơi không phải là thụ hưởng cho sướng bù lại những ngày gian khó làm việc. Tương tự đi làm tăng ca để mua thuốc bổ uống cho khỏe. Theo mình đi chơi là học hỏi trau dồi thêm hiểu biết về văn hóa, xử sự với đời sống. Học được lòng khoan dung, phá vỡ các định kiến xã hội, chấp nhận sự đa diện và tự do. 

Có lần thằng con buồn đời nói sao bố không giống bố của mấy đứa bạn con gốc việt khiến mình như bò đội nón. Hỏi nó thì nó chỉ nó rất khác mà không hiểu lý do. 

Khi mình sống ở pháp thì nghe bạn bè người Pháp kêu người ý như thế này, người Đức như thế kia, bọn Tây Ban Nha như ri này nọ. Lý do là sau thế chiến kinh tế khó khăn nên dân Ý Đại Lợi, Tây Ban Nha, bồ đào nha phải rời quê nhà di dân sang làm thuê cho người Pháp. Người Phụ nữ thì làm ô sin còn đàn ông thì làm trong nhà máy hay công trường. Mình có ghé thăm bà gác dan khu chung cư mình khi ghé Lisbonne, khi bà hè về quê thăm nhà. 

Từ đó người Pháp cảm thấy mình cao sang hơn các người di dân nên xem thường. Khi mình đi Giang hồ sang Ý Đại Lợi, Tây Ban Nha hay Bồ Đào Nha thì tiếp xúc với người sở tại thì họ rất dễ thương không như các định kiến mà người Pháp đã gắn vào não bộ của mình về các người di dân này. Nhất là mình cũng là dân tỵ nạn. Mình nghe người Pháp nói như vậy thì tin sái cổ mà chính họ chưa chắc đã có dịp viếng chơi mấy xứ này. 

Chúng ta thường lập lại những gì nghe hay đọc. Chỉ có mục thị thì mới có thể kết luận hay có nhận xét gì về đề tài nào đó. Có ai nói là nghe một vấn đề gì đó thì biết, thấy sự việc thì tin nhưng khi trải nghiệm mới hiểu vấn đề. 

Đi chuyến này, gặp nhiều người trên đường đi, có người chỉ chào hỏi, chúc đi vui vẻ, có người đi chung một đoạn đường rồi họ rẽ đi ngõ khác. Có khi gặp trong tiệm ăn rồi sáng hôm sau lại gặp khi ăn sáng tại nhà nghỉ rồi lại đi một đoạn đường rồi lại sugar you go, sugar me me go. 

Tương tự trên đường đời, có người đi chung. Một đoạn đường đời một vài năm như bạn học rồi biến mất, mỗi người một ngã. Có duyên thì mấy chục năm sau gặp lại. Tình thân vẫn như xưa như gặp lại mấy người bạn quen khi xưa mấy tháng ở Ý Đại Lợi rồi nay gặp lại, tình cảm vẫn như xưa. 

Sáng nay, nhận được tin nhắc của ông thần học chung thời tiểu học rồi sau đó ông thần biến mất. Cách đây vài năm có chị bạn học chung khi xưa gửi cho tấm ảnh chụp chung với anh bạn nên mới nhớ khi xưa có học chung hay chơi dích hình với nhau. Sau này nghe nói là một nhạc sĩ danh tiếng ở Việt Nam. Anh ta gửi cho mấy bản nhạc làm về Đà Lạt. Nhiều người đi chung một đoạn đường đời với mình rồi biến mất rồi nay lại xuất hiện. Cho thấy cuộc đời khó mà lườn được tương lai. Hy vọng năm nay về thăm bà cụ sẽ có dịp gặp lại.

Tuần tới sẽ gặp mấy người bạn học chung ở Yersin. (Còn tiếp)

Sơn đen nhưng tâm hồn Sơn trong trắng, nhà Sơn nghèo dang nắng Sơn đen 

Nguyễn Hoàng Sơn