Một gia đình bình thường

 Hai anh em chung một nhà

Hôm nay, xem một cuốn phim đại hàn có tựa đề “a normal family”, một gia đình bình thường trên máy bay. Cuốn phim này dựa trên cuốn sách của một nhà văn hòa Lan tên Herman Koch, có tên là bữa ăn tối (the dinner) và được làm phim năm 2009, sau đó Hoa Kỳ có làm phim do Richard Gere đóng. 


Câu chuyện mở màn ông bác sĩ đang cố gắng trong phòng giải phẫu để cứu một đứa bé bị xe tông. Đến kể đầu đuôi tại nạn, một chiếc xe thắng lại sau khi có cuộc rượt đuổi xe trên đường phố. Ông bố bước ra khỏi xe, mở cốp xe, trong khi cô con gái kêu bố đừng làm, đừng làm, lấy cái gậy đánh banh chuỳ rồi chạy ngược về phía chiếc xe đậu phía sau. Đập cho vài cái thì chiếc xe kia lùi lại rồi xông tới húc ông thần gậy bánh chuỳ bay lên trời cùng lúc húc luôn đứa bé gái con của ông ta vừa mở cửa ra để can ông bố nổi khùng.


Ông cha thì chết tại chỗ nhưng cô con gái được cứu sống bởi ông bác sĩ.  Sau đó thì thấy cảnh chiếu ông anh của vị bác sĩ, một luật sư danh tiếng và nhà cao cửa rộng. Có bà vú đang ôm đứa con nhỏ kêu chào bố. Ông ta vào phòng thấy mụ vợ cực trẻ đang tập thể dục. Loay hoay lại thấy cô con gái riêng kêu đi học bài với thằng em chú bác, con của vị bác sĩ. Ông bố hỏi cần tiền không, nó lấy thẻ tín dụng của bố rồi quay đi ra cửa. Ông luật sư này là anh của ông bác sĩ. Vợ cũ chết nên mới lấy vợ trẻ và mới sinh con.


Xoay qua thì chiếu cảnh ban tối ở nhà ông em làm bác sĩ. Ông bác sĩ về nhà thì vào thăm mẹ bị lẫn nên khiến cô vợ cũng đau đầu. Theo văn hóa đại Hàn thì ông anh lãnh sứ mệnh nuôi mẹ già và hưởng gia tài nhưng vợ chết nên ông ta đưa bà mẹ sang nhà người em chăm sóc hộ. Nay cưới vợ mới và có con nên không có thời gian chăm sóc mẹ già.


Họ bàn với nhau là tối mai hai anh em sẽ gặp nhau ở nhà hàng để bàn chuyện gia đình. Tối hôm sau hai anh em và vợ gặp nhau ở nhà hàng sang trọng. Trong khi đó thì bố mẹ tên lái xe tông chết ông cầm gậy nhờ ông anh làm luật sư biện hộ dùm. Ông này vào tù gặp tên con nhà giàu, chỉ cách nói khai trước tòa. 


Trong khi bà vợ người em thì điên đầu với mẹ chồng và lo lắng thằng con ở tuổi dậy thì. Bà ta như đa số phụ huynh Á châu, lo cho nó vào trường học thêm toán để được hy vọng vào trường đại học sau này.


Hai anh em và vợ gặp nhau tại nhà hàng sang trọng trong một căn phòng ăn riêng.  Bà vợ của người em không ưa cô chị bạn dâu nên nói móc nói gấu. Kêu ông chồng nói bà mẹ để gia tài lại cho bà chớ cứ chăm sóc bà mệt thở mà ông anh lấy hết. Ông anh đề nghị đưa mẹ vào viện dưỡng lão sang trọng nhưng người em không chịu. Thế là gạu nhau đi về. Chuyện nuôi dưỡng chăm sóc bố mẹ già là vấn nạn ngày nay. Anh em không thống nhất về sự việc. Ai cũng ní cho nhau dù bố mẹ là của mọi người. Người xưa hay nói “cha mẹ nuôi con như biển hồ lai láng, con nuôi cha mẹ tính tháng tính ngày”.


Trong khi đó thì cô con gái ông anh luật sư và con trai của ông bác sĩ hẹn gặp nhau đi chơi ở nhà bạn, hút thuốc uống rượu. Khi ra về say rượu nên gặp một người vô gia cư chọc ra sao. Cậu con trai của người em nổi khùng lên đấm đá người vô gia cư trong khi cô chị chú bác chạy cũng khệnh thêm rồi kéo người vô gia cư ra ngoài đường. Có thể giải thích ở trường bị tụi trong trường hay ăn hiếp nên uống rượu vào, say quên cả sợ hãi nên ai đụng vào là khệnh. 


Hai vợ chồng về nhà thì chưa thấy con trai về cũng như cô con gái đến khuya mới về. Hôm sau bà vợ người em lên gặp hiệu trưởng, kêu thằng con một mà bà ta đặt hết hy vọng không tiến bộ. Càn phía làm việc thiện nguyện sao đó để có thể được nâng đỡ sau này. Chán Mớ Đời 


Cuốn phim nói lên tâm trạng cha mẹ á đông muốn con mình học cực giỏi nhưng thằng con này hay bị đám bạn trong trường ăn hiếp, đánh nên tinh thần không được nhất tâm lắm. Bà hiệu trưởng kêu nên cho thằng bé đi làm việc ở nhà thương để đánh động tâm thức của nó khi gặp nhiều cảnh đau lòng. Khi ra về bà vợ gặp bà bạn ghé vào tiệm ăn cơm thì trên đài truyền hình chiếu cảnh hai đưa trẻ đánh một người vô gia Cư bất tỉnh thế là ngọng. Trên mạng xã hội CHiếu loạn cào cào và cảnh Sát đang tìm hung thủ. 


Trong khi đó cô con gái đến văn phòng của bố, ông luật  sư  và nói đầu đuôi. Ông anh kêu ông em và ghé lại nhà thương nói mọi chuyện thế là ngọng nữa. Ông anh luật sư đóng vai một người thông hiểu luật và tìm mọi cách để cứu thân chủ trong khi ông em thì tìm mọi cách để cứu bệnh nhân. Thiên hạ có cảm tình với ông em bác sĩ hơn ông anh luật sư. 


Về nhà thì ông em vào hỏi thằng con và khệnh cho nó một Cái tát khiến bà vợ chới với, la hét đủ trò. Bà vợ thì nghi ngờ, vì áo của thằng con dính máu này nọ nhưng thằng con chối như Tây. Sau đó ông ta chở thằng con đến ty cảnh sát để thú tội. Nhưng trước cửa ty cảnh sát thì ông ta chới với trong khi thằng con lên cơn ho suyễn. Trong khi đó bà vợ chạy bộ đến ty cảnh sát. Suy nghĩ sao, ông bác sĩ chở thằng con về nhà. Cho thấy dù chúng ta muốn làm con người chính trực nhưng khi tình cảm xen vào thì sẽ thay đổi tư duy.


Trong khi đó ông anh luật sư gặp thằng con nhà giàu lái xe tông thiên hạ tại văn phòng. Ông ta khuyên thằng con nhà giàu vào bệnh viện thăm hỏi nạn nhân, tỏ thái độ lương tâm cắn rứt để hy vọng tìm cách thương lượng với nạn nhân điều đình khỏi đi tù. Thằng con nhà giàu kêu không, nói với bố nó trả thêm tiền chớ nó không hạ người xuống làm việc đó. Khiến ông ta suy nghĩ về trường hợp con gái của mình. Nếu ông ta giúp nó chạy tội, liệu nó có học được bài học để tránh trong tương lai hay như thằng con nhà giàu, không xúc động khi giết người.


Nếu Ông ta tìm cách chạy tội hay dấu nhẹm đi thì con Ông ta có học được bài học ở đời hay vẫn sống như hiện tại. Về nhà thì con gái báo tin đã được nhận vào đại học lớn ở Nam hàn và nói bố giữ lời nghe, bố hứa con vào trường lớn thì mua xe đẹp cho con khiến Ông ta Chán Mớ Đời. Con mình mới đạp người ta chết mà nay chả bộc lộ lương tâm cắn rức gì cả muốn đòi quà. Trong khi bà vợ trẻ muốn đối thoại với cô con gái nhưng không đả thông tư tưởng được. 


Hôm sau ông bác sĩ dẫn con trai đi đánh banh rồi ngồi nói chuyện. Ông ta hỏi nó có muốn vào bệnh viện để học tập làm không công để khi thi vào đại học có thể được nhận vào. Nó hỏi ông bố có muốn nó làm hay không. Ông ta nói chỉ muốn nó làm người chính trực. Nó nói vậy thì nó không muốn làm.  Vậy Ông ta phải ăn nói ra sao với mẹ nó.  Khó trả lời. Sau đó nói chuyện thêm thằng con nói, ân hận và muốn trở thành một người tốt, sẽ vào nhà thương làm việc và sau này trở thành bác sĩ yêu nghề như cha. 


Hai anh em lại hẹn gặp nhau ăn cơm để bàn chuyện hai đứa con. Ông anh nói nếu tìm cách cứu chúng liệu con mình có học được bài học cho tương lai. Ông quyết định ngày mai dẫn con đến ty cảnh sát. Lúc này thì ông em lại kêu không. Được con trai độc nhất vậy nó không thể làm lại cuộc đời vì nay nó ăn năn. Cô con gái thì tỉnh bơ trong khi người em chú bác thì đã giác ngộ cách mạng muốn trở thành con người mới, làm bác sĩ như cha nó. Ông em kêu không được thế là ngọng nữa. Họ đưa ra hai lối kết luận; một là dạy cho con một bài học, đưa con đến ty cảnh sát để thú tội và một muốn dấu nhẹm để giúp con trở thành một công dân tốt.


Rồi máy bay sáp đáp xuống phi trường nên không coi được đoạn cuối. Chán Mớ Đời 


Lá cờ của Nam Hàn có hình âm dương. Mình không biết có phải văn hóa của họ có bị ảnh hưởng hay không nhưng thấy cuốn phim đưa ra hai mặt. Lúc đầu thì họ đưa ra hình ảnh của ông luật sư, gian manh, tìm cách làm tiền nhưng khi con ông ta phạm lỗi thì không muốn chạy tội cho con. Muốn cô con gái học một bài học ở đời, nên sẽ đưa cô con gái ra đầu thú. Trong khi người em trai bác sĩ, lúc đầu là hình ảnh một người người lương y như từ mẫu, muốn dạy con trở thành một người trung trực nhưng khi người con kêu chỉ đánh ông vô gia cư ít thôi, không bằng bị mấy đứa du côn trong trường đánh. Và hứa sẽ làm người lương thiện, chịu khó học giỏi, làm một người bác sĩ cứu đời. Thì vị bác sĩ này bổng nhiên thay đổi, muốn chạy tội cho con.


Cô vợ trẻ của ông luật sư, lúc đầu họ sơn lên một lớp hình ảnh rất giàu có, xem thường người ta, kêu em chồng và cô vợ, là họ có đem theo 2 chai rượu Tây cực ngon, quý vị cứ tha hồ uống cho đã. Nhưng khi mọi việc xẩy ra, cô ta nói với chồng và em chồng là có bao giờ nghĩ đến việc hỏi con mình muốn gì, thay vì cứ nhắm mắt hy sinh đời bố mẹ, củng cố đời con. Còn bà vợ ông bác sĩ thì được xem là một người phụ nữ tận tụy vì con, lo sợ, muốn con thành công nên tìm mọi cách để cứu con nhưng quan trọng là con đường mình vạch định cho con cái có đúng hay không? Con mình có khả năng hay không để thực hiện. Tại sao không nói chuyện với con để tìm hiểu chúng muốn gì thay vì cứ bắt học bác sĩ,…. Hay bị áp lực quá, chúng sẽ sử dụng ma tuý này nọ.


Người ta nói nước mắt chảy suôi, cha mẹ lúc nào cũng muốn con mình giỏi khá hơn mình. Vấn đề là những gì mình mong muốn cho con có thật sự đem lại hạnh phúc cho con. Con mình nó chỉ có thể làm tới đó hay Cái nghiệp của nó chỉ tới đó không thể khá hơn thì chịu. Mình nghe bạn bè hay trách móc con cái là không chịu khó như họ khi xưa mới qua Mỹ. Nay con cái sướng quá nên chả muốn học hành hay chịu khó. 


Khi xưa năm khi mười họa mới có tiền mua cà rem ăn. Nay con mình mở tủ lạnh ra làm đầy thì chúng đâu có thèm khát gì. Đó là sự bí ẩn ở đời, mình cứ xen vào chuyện con cái. Lúc chúng còn nhỏ thì có bổn phận còn khi chúng lớn, muốn học cái gì thì để chúng học, chỉ mong chúng hạnh phúc. Thật sự đâu cần ở nhà cao cửa rộng mới hạnh phúc. Mình có quen nhiều người, không mua nhà chỉ thuê rồi, cả gia đình đi chơi, tạo dựng những kỷ niệm với con. Nhà to thì cũng chưa trả hết tiền vay ngân hàng. Chán Mớ Đời 


Sơn đen nhưng tâm hồn Sơn trong trắng, nhà Sơn nghèo dang nắng Sơn đen 

Nguyễn Hoàng Sơn 

Tạo bệnh mại thuốc

 Tạo bệnh mại thuốc

Hồi nhỏ mình hay đau nên nhà hay nấu nước xông hay đưa lên am Mệ Cai để bán vía mình trên đó nhưng đau vẫn đau hay uống thuốc Bắc của ông Huỳnh Ôn, đường Phan Đình Phùng. Dần dần lớn lên thì phải thuốc Tây uống và từ khi qua Tây đến giờ chỉ uống thuốc Tây. 

Ai buồn đời been được cuốn này do chính bác sĩ viết. Chán Mớ Đời 


Vấn đề là ngày nay uống thuốc Tây gây nên nhiều hệ ứng phụ. Từ mấy năm nay, mình bắt đầu xem phim tài liệu cũng như đọc sách về y tế ngoài luồng thì thấy có gì không đúng trong cách chữa trị của Tây y. Điển hình các bác sĩ ngoài luồng cho biết vào những năm 1960, ai có lượng cholesterol trên 356 thì mới được xem là cao mà ngày nay họ giảm xuống đến 200, gần 100%. Dạo Covid, có mấy bác sĩ lên án vụ cách giãn xã hội thì video của họ bị xoá ngay. Nay thì ai cũng hiểu sự việc, sử dụng để kiểm soát người dân và làm giàu cho các công ty dược phẩm. Xứ Thuỵ Điển, chả cách giãn xã hội gì cả, kinh tế vẫn phây phây, ít ai chết.


Điển hình năm 2017, các cơ quan y tế Hoa Kỳ hạ chỉ số áp huyết từ 150/90 xuống 120/80. Sau một đêm thức giấc hơn 31 triệu người Mỹ khỏe mạnh bổng nhiên bị bệnh cao áp huyết, phải nghe lời bác sĩ uống thuốc. Xem như gần 10% dân số Hoa Kỳ, biết bao nhiêu là thuốc để bán. Tiền vô như nước chỉ cần một vài người ký tên là bị bệnh. Mình thấy ông mỹ nuôi ong trong vườn, 76 tuổi phải về hưu vì bác sĩ kêu áp huyết cao. Cứ tuần nào cũng nghe ông ta than đi bác sĩ cho thuốc khác này nọ. 



Từ bao nhiêu thập kỷ khi đo áp huyết người Mỹ, năm 1940 chỉ số 200/100 thì được xem là cao áp huyết. Đến năm 1960 thì được giảm xuống 160/95 đến năm 2000 thì 140/90. Buồn đời năm 2017, hội tim mạch Hoa Kỳ (American Heart Association) đổi luật. Thường thì ai có chỉ số đo áp huyết 150/90 được xem là cao nay tiêu chuẩn này được hạ xuống còn 120/80, bất chấp tuổi tác. Người già cũng như con nít phải theo tiêu chuẩn này, nếu không đạt thì phải uống thuốc. Sau một đêm, Hoa Kỳ có 103 triệu bệnh nhân áp huyết thay vì 72 triệu. 


Vấn đề là hội tim mạch Hoa Kỳ nhận $30 triệu cúng dường năm 2017 từ các công ty dược phẩm chưa nói đến công ty thực phẩm. Ngoài ra họ được biết 6 trong số 15 công chức hoạt định chỉ số áp huyết từng dính dáng tài chánh với các công ty dược phẩm như cựu nhân viên của các công ty dược phẩm như ‘Merck, Astazeneca, Pfizer.,,,


Họ xét thêm về lượng bán thuốc cao áp huyết thì năm 2014, thuốc  trị bệnh cao áp huyết lên tới 36.7 tỷ mỹ kim. Cho 30 triệu để lấy 36 tỷ. Quá rẻ.  Hạ chỉ số áp huyết giúp thị trường thuốc áp huyết gia tăng 43%. Kinh 

Chỉ có 4.3 triệu người Mỹ bị bệnh áp huyết nhưng 31 triệu người Mỹ được dán nhãn hiệu bệnh nhân, phải uống thuốc để trị Bệnh như ông Molière có viết tác phẩm “le malade imaginaire “.


Vấn đề là họ không nói cho công chúng biết về các hệ ứng phụ như:

Nguy cơ gây tổn thương các lá thận gia tăng 18%. 60% gây tai biến cũng như 71% khiến cơ bắp bị hư hại và có hại cho hai con mắt khiến có thể bị loà. 


Vấn đề là các loại thuốc cũ và rẻ như ALLHAT mà người ta xét nghiêm năm 2002 rất an toàn và rẻ. Nhưng bác sĩ vẫn kê toa thuốc mới đắt gấp không biết bao nhiêu lần. Ông Trump ký sắc lệnh bắt các công ty dược phẩm không được bán thuốc quá giá mà người trên thế giới mua. Điển hình là Âu châu mua thuốc cũng hiệu cùng hãng như rẻ gấp 100 lần người Mỹ mua. Như thuốc trị bênh. Béo phì Ozympic của Đan Mạch sản xuất. Ở Hoa Kỳ bán mấy ngàn đồng một viên. Họ giải


thích là người Mỹ mua đắt vì họ phải làm nghiên cứu này nọ. Xem như người Mỹ trả tiền nghiên cứu cho dân trên thế giới mua thuốc rẻ. 


Họ giải thích áp huyết cao theo tuổi già vì các mạch máu từ từ bị sơ cứng.  Tính đổ đồng lấy 100 cộng thêm số tuổi của mình.   Thường thì bệnh áp huyết cao liên quan đến các hoạt động dinh dưỡng của mình và máu lưu thông. Điển hình như ăn đồ biến chế công nghệ quá nhiều, bệnh béo phì, ngủ ngáy lộn xộn, uống rượu, cà phê này nọ. Nếu chịu khó cẩn thận về dinh dưỡng sẽ không bị áp huyết cao hành như:

Tập thể Dục , đi ngủ cho đúng giấc. Theo chế độ dinh dưỡng DASH sẽ giảm độ 11/6mmHg, tập thể dục hàng tuần 150 phút giảm từ 5-8 mmHg hay giảm cân 1 ký lô được 1 mmHg…. Nhất là giảm stress sẽ hạ được 11-15 mmHg. Uống thêm bổ sung Magnesium. 


Để hạ chỉ số áp huyết họ sử dụng nghiên cứu mang tên SPRINT, được thử nghiệm với những người bị bệnh nặng về tim mạch và trên 50 tuổi. Sau đó áp dụng vào tất cả người Mỹ bình thường. Ông dược sĩ có lương tâm Warren English cho biết sau bao nhiêu năm học dược khoa ông ta nhận xét các công ty dược phẩm làm giàu với bệnh nhân bị mãn tính hơn người Mỹ bình thường. Càng có nhiều bệnh nhân cao áp huyết sẽ có lợi nhuận nhiều vào nhiều năm đến khi bệnh nhân qua đời. 



Ông cho biết áp huyết cao là hiện tượng chớ không phải bệnh ký. Chỉ cần chữa căn nguyên của nó sẽ hết bị áp huyết cao như:

Stress, ngủ, đi bộ thể dục và dinh dưỡng thay vì uống thuốc. 


Có bà mỹ kể ở phòng mạch bác sĩ  đo áp huyết với máy do cơ quan WHO duyệt xét thì chỉ số là 166/95 về nhà đo máy ở nhà thì 122/90. Có Ông bác sĩ dạy ở đại học y khoa San Francisco mà mình lâu lâu hay bò vào nghe giảng qua video. Ông ta chỉ cách  đo áp huyết. Trước tiên phải ngồi ngay thẳng độ 5 phút cho huyết áp relax rồi đo trong khi vào phòng mạch bác sĩ họ làm ào ào chưa kịp ngồi đã đeo Cái băng vào rồi cái vòng xiết mạnh khiến mình nín thở đến khi nghe Cái phào. 

Hồi nhỏ nghe nói lương y như từ mẫu nay thì họ nói lương y như kế mẫu. Do đó họ khuyên nên đi khám nhiều bác sĩ nhất là bác sĩ già. Họ sắp hưu trí không muốn tranh dành hay có nợ đại học nhiều. Khi không cần tiền họ có thể bỏ thời gian khám mình kỹ càng hơn, hỏi về dinh dưỡng có stress không để xem lý do bị áp huyết cao trước khi kê toa thuốc cho bệnh nhân. Còn mấy bác sĩ trẻ, theo chỉ thị của nhà thương phair kê toa uống thuốc, họ cao là phải đổi họ cho lành. Chán Mớ Đời 


Sơn đen nhưng tâm hồn Sơn trong trắng, nhà Sơn nghèo dang nắng Sơn đen 

Nguyễn Hoàng Sơn 

Bị lừa khi đi du lịch

 Đi chơi mình đặt phòng qua Expedia rồi liên lạc thẳng với khách sạn thì thấy lạ. Lý do có khi Expedia giá rẻ hơn đặt phòng trực tiếp khách sạn khi thì rẻ hơn. Điểm đặc biệt là trên mạng họ để giá phòng nhiều loại mà diện tích phòng như nhau nhưng lại đắt hơn một chút. Buồn đời mình mò tài liệu về vụ này thì được biết đó là cách quảng cáo được nghiên cứu về tâm lý con người từ lâu. Họ gọi là Hiệu Ứng Mồi Nhử (Decoy effect): Bàn tay vô hình dẫn dắt lựa chọn của khách hàng. Mới nhớ giá cả các tiệm phở; tô nhỏ tô lớn tô xe lửa. 



Họ cho rằng Mọi chuyện bắt đầu từ quầy bán bắp rang ở rạp xi-nê. Ở Âu châu đi xem xi nê không có vụ ăn vụng trong rạp nhưng đi xem phim ở Hoa Kỳ có màn ăn bắp rang và uống Coca Cola hấp dẫn. Thường cả nhà mua cái hộp to đùng. 


Họ đơn cử khi mua bắp rang thì giá cả khá đơn giản


Một phần nhỏ (small size) giá 4 đô la. Phần lớn giá (grand size) 7 đô la. Đa số nghiêng về phần nhỏ cho đến khi thu ngân chỉ vào phần "vừa" (medium size) giá 6,50 đô la. Đột nhiên, phần lớn lại có vẻ hời hơn nhiều nên đa số chọn big size và hồ hởi đưa tiền, mỉm cười vì sự thông minh của mình. Nhưng vấn đề là chúng ta chưa bao giờ tự quyết định mua bán mà vì bị chủ tiệm dẫn dắt để chúng ta quyết định theo định hướng vui lòng khách đến vừa lòng khách đi. 


Đây là hiệu ứng mồi nhử — một kỹ thuật tiếp thị tinh tế nhưng cực kỳ hiệu quả, trong đó một lựa chọn ít hấp dẫn được thêm vào một cách cố ý để tác động đến quyết định của khách hàng mà mình bị rất nhiều lần vì lòng tham, nông dân ngu lâu dốt bền như mình cứ tưởng là thông minh. Giá bán không phải để khách hàng được lựa chọn mà để thúc đẩy khách hàng hướng đến lựa chọn mà người bán muốn khách hàng mua nhất là người mua Cảm thấy hạnh phúc vì đã make good deal. Thường sau khi mua người ta thường. Có Cảm giác hối hận vì món hàng mua không vừa ý nên thường đem đổi hay trả lại. 


Tâm lý này rất đơn giản. Con người có xu hướng đưa ra lựa chọn thông qua so sánh. Khi đứng trước hai lựa chọn, chúng ta cân nhắc ưu và nhược điểm. Có vụ khác là họ hay đưa ra hai lựa chọn khi lấy hẹn thứ hai hay thứ tư và 9:00 hay 2:00 


Trong trường hợp bán buôn nếu một lựa chọn thứ ba được đưa ra tương tự như một lựa chọn nhưng rõ ràng là kém hơn, nó sẽ khiến lựa chọn tương tự nhưng tốt hơn trở nên hấp dẫn hơn rất nhiều. Lựa chọn thứ ba đó chính là mồi nhử. Bây giờ vào tiệm phở đề giá tô nhỏ $17.50 tô lớn $18.50 và tô xe lửa $19.50 thì lái xe xa nên tự nghĩ lâu lâu xuống bolsa ăn cho đã thế là chọn tô xe lửa. Thật ra tô xe lửa và tô lớn giống nhau chỉ bớt được thêm chút tiền. 


Nghiên cứu nổi tiếng nhất về hiệu ứng mồi nhử đến từ nhà kinh tế học hành vi Dan Ariely. Ông đã thử nghiệm ba gói mua báo dài hạn cho tạp chí The Economist:


• Gói đăng ký chỉ dành cho web với giá 59 đô la

• Gói đăng ký chỉ dành cho in với giá 125 đô la

• Gói đăng ký cả web và in với giá 125 đô la


Mình bị dụ vào gói thứ 3 vì nghĩ mình thông minh bị dụ một cách trơ trẽn. 


Gói chỉ dành cho báo in thì vô lý, tại sao phải trả cùng một mức giá mà lại rẻ hơn? Nhưng nó vẫn tồn tại là có lý do. Khi cả ba gói được đưa ra, hầu hết mọi người đều chọn gói web và in. Nhưng khi mồi nhử (chỉ dành cho in) bị loại bỏ, ít người chọn gói đắt hơn rất nhiều. Mồi nhử đã hoàn thành nhiệm vụ của nó, nó khiến lựa chọn sinh lời nhất trông giống như lựa chọn thông minh nhất.


Chiến thuật quảng cáo này xuất hiện ở khắp mọi nơi. Các nhà hàng thêm các món ăn đắt đỏ không phải để bán được hàng, mà để làm cho các mặt hàng có biên lợi nhuận cao khác có vẻ hợp lý. Các nhà bán lẻ điện tử cung cấp ba phiên bản của một sản phẩm: căn bản, cao cấp và "siêu cao cấp" với một nâng cấp nhỏ với mức giá cao hơn nhiều. Gói siêu cao cấp hiếm khi được kỳ vọng sẽ bán được. Nó tồn tại để hướng khách hàng đến tầng lớp trung lưu có lợi tức cao. 


Ngay cả các trang web du lịch cũng sử dụng mồi nhử. Một khách sạn có thể liệt kê một phòng căn bản, một phòng hạng sang và một phòng hạng sang "tốt hơn một chút" với giá chỉ cao hơn một chút. Hầu hết mọi người sau đó chọn phòng hạng sang "tốt hơn", nghĩ rằng họ đang tối đa hóa giá trị, trong khi thực tế họ chỉ đơn giản là chọn lựa mà khách sạn đã hướng dẫn họ từ đầu. Mình thì rẻ mua không cần cao cấp cao kiết gì hết. Vốn dòng kéo kiệt thì chịu. Đi chơi cả ngày, tối về ngủ thì tội gì phải trả tiền đủ thứ.


Sức mạnh của hiệu ứng mồi nhử nằm ở việc nó vô hình đến mức nào. Khách hàng không nhận ra mình đang bị ảnh hưởng, dẫn dắt. Họ tin rằng mình đang đưa ra một lựa chọn hợp lý. Nhưng quyết định của họ  đã bị thúc đẩy bởi một điểm tham chiếu được thiết kế cẩn thận, được tạo ra để làm nổi bật một lựa chọn.


Tương tự về chính trị cũng vậy, chúng ta bị dẫn đắt để chọn một ứng cử viên và sẵn sàng lên mạng xã hội chửi bới khinh bỉ những người không đồng quan điểm với mình. Có dịp mình kể vụ này lý do thiên hạ chống ông trump và ghét ông Trump. Nhất là nhiệt tình dù chả được đồng lương nào cả. 


Để thoát khỏi hiệu ứng mồi nhử, chúng ta cần phải lùi lại khỏi bối cảnh. Nếu một lựa chọn đột nhiên có vẻ hấp dẫn hơn nhiều, hãy tự hỏi liệu nó có còn hấp dẫn nếu không có các lựa chọn khác trên bàn hay không. Chúng ta có còn muốn ăn bắp rang cỡ lớn nếu không có cỡ vừa không? Chúng ta có còn chọn phòng hạng sang "tốt hơn" nếu đó là phòng hạng sang duy nhất còn lại không? Nhất là ngày nay họ phát hiện bắp rang gây ung thư. Chán Mớ Đời 


Trong tiếp thị, cách tốt nhất để chiến thắng không phải là trao cho khách hàng sự tự do tuyệt đối mà là khiến họ cảm thấy tự do trong khi nhẹ nhàng dẫn dắt họ đến nơi người bán muốn là mua món hàng đắt tiền nhất. Hiệu ứng mồi nhử chính là bàn tay thầm lặng đằng sau ảo ảnh đó. Để tránh vấn nạn “buyer remorse”, khách hàng hối hận nên các công ty tìm đủ cách để giúp khách hàng mua và cảm thấy mình đã làm một thương vụ hay, sẽ không đem trả lại. Luật Cali là người mua có quyền xoá hợp đồng trong vòng 5 ngày, do đó khi xưa mình ký hợp đồng với khách hàng xây nhà, phải đợi cả tuần mới bỏ ngân phiếu của họ vào ngân hàng. Phải đợi hết 1 tuần lễ. Chỉ có mua xe là đem trả lại phải tốn mấy ngàn.


Vấn đề là khi mua sắm chúng ta hay bị lòng tham. Hy vọng lần sau mình sẽ cẩn thận hơn. Ăn tô nhỏ và xin thêm hành trần nước béo. Có tiệm chặt thêm mấy đồng vụ này nên xem thực đơn cho kỹ.


Sơn đen nhưng tâm hồn Sơn trong trắng, nhà Sơn nghèo dang nắng Sơn đen 

Nguyễn Hoàng Sơn 

Một ngày với ông nhà giàu ở Alaska

 

Hôm nay hai vợ chồng chạy từ Seward xuống Seldotna để thăm ông Greg, người đã bán cho tụi này một trung tâm thương mại ở Cali và cho vay lại. Ông này cho tụi này vay trên 3 triệu mà chưa bao giờ gặp nhau. Chỉ nhắn tin qua lại từ khi mua bán đến giờ trên 2 năm. 

Tàu đợi thủy triều lên cao đến 25 bộ anh để bắt cá vì họ lùa cá ngoài khơi vào. 


Ông này ở Alaska vào mùa hè để đi câu, mùa thu đi săn caribu còn mùa đông thì xuống Mễ Tây cơ vùng La Paz ở đánh golf và đi câu. Không có vợ con chỉ có bà bồ nhưng không thấy mặt vì bay về Arizona để khám bác sĩ. Bác sĩ rất hiếm ở Alaska. Giỏi thì ít ai chịu về đây sinh sống. 


Ông ta kể là học xong đại học Fullerton thì đi làm với ông cha vá đường bị nứt và giàu lên vì các thành phố mướn ông ta vá đường rồi theo ông cha mua nhà cho thuê và nay Chán Mớ Đời nên bán lại cho mình. Mình hỏi lỡ ông không thể ra ngân hàng nhận tiền thì tui phải gửi tiền cho ai. Ông ta kêu mọi thứ sẽ thuộc về em và cháu ông ta. Khi tôi chết thì thiên hạ sẽ xuất hiện nên đừng lo. 


Căn nhà ông ta mua cách đây 20 năm đã $500,000 nay có người kêu bán cho họ $3,000,000. Địa điểm nhà rất hay là phía sau nhà là dòng sông nên ông ta làm cầu thang bằng sắt đi xuống, có chỗ ngồi câu cá. Đứng thấy cá hồi bơi ngúc ngắc ngay cạnh bờ. Chỉ cần quăn cần câu xuống là có thể câu được. 

Ponton sau nhà ông ta nơi câu cá ngay bên sông

Ông ta có hai nhà, nhà Ông ta ở còn căn bên cạnh trên garage là để khách đến ở. Có hai chiếc tàu; 1 để đánh cá ngoài biển và một để đánh cá trên sông. Thấy có chiếc xe suv để chở mình và đồng chí gái đi vòng vòng và một chiếc xe bán tải để kéo tàu. Ông ta cho biết khi xưa mua chiếc tàu giá 70k nay giá 150k vì tàu mới cùng hiệu giá 300k mà ông hàng xóm bác sĩ mới mua. Thấy trong garage chiếc xe mô tô bự để lái chạy vòng vòng. 


Thấy người giàu sống quá sung sướng. Ông ta kể nhà ở Mễ có đến 13 máy điều hòa không khí. Rộng đến 1,000 mét vuông. Kinh   Chỉ có ông ta và bà bồ ở có cổng gác này nọ. Khu vực đó có đâu 7 người Mỹ ở rộng thênh thang. Ông ta cười nói mày cứ tiếp tục trả tiền cho tao là đời vui thôi. Mỗi tháng mình phải trả ông ta $21,816.91 tiền lời.

Cầu thang này hay không sợ bị trợt như cầu thang gỗ

Ông này là dân buôn bán giỏi. Mình xuống xe trong khi ông ta đứng tại chỗ như trường phái bán xe hơi để kiểm soát con mồi ngay lúc đầu. 

Ông dẫn sau nhà xem câu cá. Ông ta hỏi đến hôm nay câu cá hay sao mình nói không đến để gặp ông thôi nên loay hoay câu cá cho vui để đồng chí gái thấy cá hồi bơi dưới nước đông như cá hồi. Sau đó ông ta kêu lên xe chở đi vòng vòng xem mấy nơi thiên hạ lấy tàu ra biển. Ông ta nói bọn có tàu làm ăn chở mỗi người ra biển câu cá. Được hay không lấy $600/ người. Ngày đi hai lần vị chi được $4,800. 

Ông chỉ mấy chỗ khi ông ta đến thì lụp xụp nay thiên hạ xây cất lại hoành tráng bán lời mệt nghỉ. Vấn đề ngày nay không có thợ làm xây cất nên giá xây cất đắt lắm. Rẻ nhất là $500/ sqft mà không có thợ. Ông ta nói bà Bồ muốn Sơn lại căn nhà.  Thợ Sơn đến định giá $13,000 nên ông ta thôi. Cứ để vậy. Nhưng cũng chỉ những chỗ chủ bị xập tiệm luôn. 

Sướng muốn ăn cá ra phía sau nhà ngay bờ sông câu đem vào nấu ăn hay nướng bbq. Thích ăn thịt thì có thịt caribu săn đông lạnh. 
Bên kia sông là ánh mặt trời

Sau đó mình mời ông ta đi ăn cơm trưa. Rồi chia tay về lấy phòng. Sau đó đưa mụ vợ đi ăn cua. Mụ ghiền ăn càng cua. 


Mình hỏi ông ta sức khỏe ra sao. Ông ta kêu cần đi bộ. Nay không uống rượu nữa. Mọi việc đều ổn. 


Khi về tới khách sạn thì ông ta nhắn tin, đợi hôm nào khỏe sẽ bàn với mình vụ mua 10 mẫu anh đất. Mà ông ta sỡ hữu và muốn bán. Mình có đi xem thấy có nhà xây xung quanh, ông ta có đào giếng nước nhưng chưa gắn máy móc vì sợ bị ăn cắp. Để xem


Trời thương thì ông ta bán và cho vay lại. Rồi chắc để con mình lo vụ xây cất. Kêu bỏ mấy nhà tiền chế vô rồi cho thuê là xong chuyện. Mình có một căn nhà cũng trên con đường này đang cho thuê.


Thấy ông ta có nhà cửa mà ham nhưng nghĩ lại thì vào tuổi này mình chỉ cần có sức khỏe chớ ở tuổi này ham cũng mệt óc. 

Mời ông ta đi ăn vào tiệm ăn thấy họ treo mấy cái giày lưới để đi trên tuyết. 

Mai chạy về anchorage đi xem một công viên quốc gia khác, đi bộ rồi sáng hôm sau bay về Cali. Làm kiếp nông dân lại.  




Sơn đen nhưng tâm hồn Sơn trong trắng, nhà Sơn nghèo dang nắng Sơn đen 


Nguyễn Hoàng Sơn