Ngày Mẹ hay tiêu tiền báo hiếu

Nói cho ngay, mình chỉ tham dự ngày lễ từ mẫu từ khi lấy vợ vì ở Việt Nam thì có Vu Lan, rồi đi Tây có vụ Fête des Mères. Hình như cuối tháng 5. Fête des mères bên Tây, để tôn vinh mấy bà mẹ, cùng lúc khuyến khích mấy bà đầm đẻ thêm vì Pháp nướng bao nhiêu triệu người trong thế chiến thứ 1. Hình như 1.4 triệu lính.

Ngày Mother’s Day (Ngày của Mẹ), mình dịch Ngày Từ Mẫu tại Hoa Kỳ là một ngày lễ quan trọng để tôn vinh và tri ân các bà mẹ, được tổ chức hàng năm vào Chủ nhật thứ hai của tháng Năm. Sự khởi sinh của ngày này có nguồn gốc sâu xa trong lịch sử và gắn liền với những nỗ lực của nhiều cá nhân, đặc biệt là phụ nữ, nhằm ghi nhận vai trò của các bà mẹ trong gia đình và xã hội.

Ý tưởng về một ngày dành riêng để tôn vinh các bà mẹ có thể được truy nguyên từ các truyền thống cổ xưa, như lễ hội tôn vinh các nữ thần mẹ trong văn hóa Hy Lạp và La Mã, hoặc “Mothering Sunday” ở Anh vào thế kỷ 17, khi mọi người trở về thăm mẹ và nhà thờ chính của họ vào Chủ nhật thứ tư của Mùa Chay. Tuy nhiên, Mother’s Day hiện đại tại Hoa Kỳ có nguồn gốc cụ thể từ thế kỷ 19 và đầu thế kỷ 20, gắn liền với các phong trào xã hội và cá nhân tại Mỹ. Và từ đó lây lan khắp thế giới. Cho thấy văn hoá Mỹ diễn biến hoà bình khắp nơi.

Trong thời nội chiến Hoa Kỳ, bà Julia Ward Howe, một nhà hoạt động vì hòa bình, ngày nay người ta gọi phản chiến và tác giả của bài hát “Battle Hymn of the Republic”, là một trong những người đầu tiên đề nghị một ngày dành cho các bà mẹ tại Hoa Kỳ. Năm 1870, sau khi chứng kiến sự tàn phá của Nội chiến Hoa Kỳ và Chiến tranh Pháp-Phổ, bà Howe viết bản tuyên ngôn Ngày Từ Mẫu “Mother’s Day Proclamation”, kêu gọi các bà mẹ trên thế giới đoàn kết vì hòa bình. Ngày nay các tín đồ Trump và Kamala nên hợp tác, đoàn kết vì hòa bình thay chửi nhau. Có bà Mỹ được tổng thống Biden đề nghị cho quan toà tối cao pháp viện, kêu không thể định nghĩa được phụ nữ là gì. Nay có chuyển giới tính, đồng tính đủ trò nên có thể vài năm nữa họ sẽ không cho gọi ngày từ mẫu. Gọi ngày từ mẹ.

 Bà đề nghị một ngày cho người mẹ Hoà Bình “Mother’s Day for Peace” được tổ chức vào ngày 2 tháng 6 hàng năm, nhấn mạnh vai trò của các bà mẹ trong việc ngăn chặn chiến tranh và thúc đẩy hòa bình. Mặc dù ý tưởng của bà Howe không được áp dụng rộng rãi, nó đã truyền cảm hứng cho các phong trào sau này và đặt nền móng cho việc tôn vinh các bà mẹ sau này.

Bà Ann Reeves Jarvis, một nhà hoạt động xã hội ở tiểu bang Tây Virginia, đóng vai trò quan trọng trong việc đặt nền móng cho Mother’s Day tại Hoa Kỳ. Trong và sau Nội chiến Hoa Kỳ (1861–1865), bà tổ chức các “Mothers’ Day Work Clubs” để cải thiện điều kiện y tế và vệ sinh, hỗ trợ các bà mẹ chăm sóc con cái trong bối cảnh chiến tranh. Có nhiều bà mẹ, con trở về bại tướng cụt chân, hay vĩnh viễn ra đi trên chiến trường. Nên cần có sự hổ trợ về mặt tinh thần.

Sau chiến tranh, Jarvis tổ chức “Mothers’ Friendship Day” để hòa giải các gia đình và cộng đồng bị chia rẽ giữa phe Liên bang (Bắc) và Liên minh (Nam). Nói như ngày nay là hòa hợp hoà giải bên thắng cuộc và bên thua cuộc. Những hoạt động này nhấn mạnh vai trò của các bà mẹ trong việc hàn gắn xã hội Hoa Kỳ sau cuộc nội chiến. Tinh thần cộng đồng và sự cống hiến của bà Jarvis đã truyền cảm hứng cho con gái bà, Anna Jarvis, người sau này biến Mother’s Day thành một ngày lễ quốc gia. Sau 30/4/75 nếu Việt Nam có mấy bà kêu gọi đoàn kết nam Bắc thay vì mấy tượng người mẹ anh hùng tốn tiền người dân. 

Bà Ann Jarvis (1864–1948) được công nhận là người sáng lập Mother’s Day hiện đại tại Hoa Kỳ. Sau cái chết của mẹ mình, bà Ann Reeves Jarvis, vào năm 1905, Anna quyết tâm thực hiện ước mơ của mẹ về một ngày đặc biệt để tri ân các bà mẹ.

Năm 1907, Anna Jarvis bắt đầu chiến dịch vận động cho một ngày lễ quốc gia dành cho các bà mẹ. Bà tổ chức một buổi lễ tưởng niệm mẹ mình tại Nhà thờ Giám lý Andrews ở Grafton, Tây Virginia, vào ngày 10 tháng 5 năm 1908. Đây được coi là lễ Mother’s Day chính thức đầu tiên tại Hoa Kỳ. Trong buổi lễ, Ann tặng 500 bông hoa cẩm chướng trắng, loài hoa yêu thích của mẹ bà, cho những người tham dự, tượng trưng cho tình yêu và sự tinh khiết của tình mẫu tử. Hoa cẩm chướng trắng sau này trở thành biểu tượng của Mother’s Day. 

Hình như màu trắng dành cho ai đã mất mẹ, và màu đỏ dành cho ai còn mẹ.

Bà Anna Jarvis không ngừng vận động để Mother’s Day được công nhận trên toàn quốc. Bà viết thư cho các chính trị gia, tổ chức tôn giáo, và các nhà lãnh đạo cộng đồng, nhấn mạnh rằng các bà mẹ xứng đáng được tôn vinh vì những hy sinh thầm lặng. Xin nhắc lại dạo ấy phụ nữ chưa được phép đi bầu hay đi làm, đa số ở nhà lo nấu ăn cho chồng con, làm việc nội trợ, nên ý tưởng tôn vinh sự hy sinh của người mẹ được nhìn nhận. Năm 1910, Tây Virginia trở thành bang đầu tiên công nhận Mother’s Day là ngày lễ chính thức. Các bang khác nhanh chóng theo sau.

 Năm 1914, sau nhiều năm vận động, Tổng thống Woodrow Wilson ký tuyên bố chính thức công nhận Mother’s Day là ngày lễ quốc gia, được tổ chức vào Chủ nhật thứ hai của tháng Năm hàng năm. Tuyên bố này kêu gọi người dân treo cờ để bày tỏ tình yêu và sự kính trọng đối với các bà mẹ trên toàn quốc. Ngày nay chả thấy ai treo cờ cả.

Vấn đề là chúng ta ở xứ Mỹ, trung tâm của xứ tư bản nên mọi thứ đều được diễn biến hoà bình để làm tiền. Ngày Từ Mẫu cũng được thương mại hoá để thiên hạ chi tiêu và bán hàng. Trái với ý tưởng ban đầu, là ngày người Mỹ đi thăm viếng mộ mẹ đã qua đời, hay ngồi nhớ lại, ôn lại kỷ niệm về mẹ. 

 Sau năm 1914, Mother’s Day nhanh chóng trở thành một ngày lễ phổ biến tại Hoa Kỳ. Người dân tổ chức bằng cách tặng hoa, thiệp, quà, hoặc dành thời gian bên mẹ. Hoa cẩm chướng trắng (tượng trưng cho mẹ đã qua đời) và đỏ/hồng (cho mẹ còn sống) trở thành biểu tượng phổ biến.

Bà Anna Jarvis ban đầu hình dung Mother’s Day như một ngày để bày tỏ tình cảm cá nhân, không phải cơ hội thương mại. Tuy nhiên, vào những năm 1920, các công ty hoa, thiệp chúc mừng, và quà tặng bắt đầu khai thác ngày lễ để kiếm lợi nhuận. Điều này khiến Anna Jarvis phẫn nộ. Bà dành phần đời còn lại để đấu tranh chống lại sự thương mại hóa, thậm chí kiện các công ty và tổ chức sử dụng tên “Mother’s Day” vì mục đích lợi nhuận. Bà ta cho rằng gửi mấy thiệp mua ở chợ cho mẹ là vô nghĩa. Tố thơn là viết những gì mình nói với mẹ thay vì mua những sáo ngữ qua các thiệp. Mình nhớ hồi mới lấy vợ cũng hay mua mấy cái thiệp này cho mụ vợ khi có sinh nhật, hay Tết nhất. Mấy lời rất hay nhưng khi có con rồi thì hết. Để dành tiền mua tả cho con. Mất hết lãng mạn tính, nên đồng chí gái kêu mình thuộc dạng lãng xẹt. Năm 1948, khi qua đời, Anna Jarvis sống trong nghèo khó và không hài lòng với cách ngày lễ mà bà sáng lập đã bị biến đổi.

Mình nghĩ tại sao phải đợi đến ngày chủ nhật thứ hai của tháng 5 để tôn vinh mẹ mình. Mấy ngày khác mình không nhớ mẹ. Người già họ rất cô đơn, chỉ mong con cháu gọi điện thoại hỏi thăm, có dịp ghé thăm là họ mừng lắm. Lâu lâu, có mấy người bạn học xưa, ghé thăm bà cụ mình, khiến bà cụ cảm động. Không ngờ 50 năm qua mà còn nhiều người bạn vẫn nhớ đến mình.

Hình như Việt Nam cũng tổ chức ngày Từ Mẫu cùng ngày với Hoa Kỳ. Sáng nay chạy lên vườn mình thấy ngay góc đường hai bên lề mấy người Mễ đứng bán mấy bó hoa. 

Đúng ra thì ý nghĩa của ngày từ mẫu vẫn còn đó. Ngày này không phải vì tiền bạc mà là ngày để nhớ đến công sinh thành của người mẹ. Nói theo từ của Hà Nội là ngày tưởng nhớ đến người mẹ anh hùng trên toàn thế giới. Một ngày để chúng ta nhớ đến sự hy sinh của mẹ, công sức, sự bình tĩnh, vững chãi nuôi chúng ta khôn lớn, những khi đau ốm phải thức khuya dậy sớm. 

Một ngày không vì các món quà mà một ngày để cảm ơn sự hy sinh của mẹ. 

Muốn ăn mừng ngày này, làm những điều giản dị. Gọi điện thoại mẹ, viết cho mẹ lá thư hay viếng mộ của mẹ để thắp nén hương. Quan trọng nhất là khi mẹ còn sống nên viếng thăm thường xuyên. Đừng để mẹ mất rồi tuyên bố đổi thiên thu lấy nụ cười của mẹ. Xong om

Sơn đen nhưng tâm hồn Sơn trong trắng, nhà Sơn nghèo dang nắng Sơn đen 

Nguyễn Hoàng Sơn 

Du lịch Tây Ban Nha cần biết

Đồng chí gái có đi Tây Ban Nha nhưng chỉ đến Barcelona mấy ngày. Mình dự định năm nay đi hành hương từ Porto, Bồ Đào Nha đến Santiago de Compostella với đồng chí gái nên đang xem chương trình nên dẫn vợ đi chơi chỗ nào sau vụ này. Mình thì khi xưa có đi Tây Ban Nha khắp nơi suốt 3 tháng mùa hè. Đọc lại thêm tin tức ngày nay thì có nhiều điểm lạ nên ghi lại đây để tránh bị lộn xộn khi đi chơi. Dạo này du khách Mỹ không còn được ưa chuộng như xưa, họ kiểm soát kỷ lắm vì có nhiều người đến ở, làm việc quá thời gian của chiếu khán. Cần có chiếu khán để vào xứ này bắt đầu 2026 (ETIAS).

Xứ này khi xưa, mình đi chơi thì mới thoát khỏi chế độ độc tài của Franco mà họ gọi El Gaudillo. Dân tình chửi rủa chế độ Franquiste. Quân đội tính đánh chiếm quốc hội để dẹp bỏ chế độ dân chủ, may ông vua Carlos mới lên đài truyền hình kêu gọi, binh sĩ trở về căn cứ quân đội. 

Ngày nay thì họ theo chế độ xã hội chủ nghĩa mà Franco chống đối, thắng trong cuộc nội chiến mà ai đi chơi gần Madrid thì nên ghé Thung lũng Thượng Đế (Val del dios). Xem đài tưởng niệm những người chết trong cuộc nội chiến, quân chống cộng sản của phe thắng cuộc còn phe thua cuộc thì đến bây giờ cũng chưa được cái gì. Cho nên dân miền Nam dưới chế độ Việt Nam Cộng Hoà không nên mơ chuyện hòa giải hoà hợp với bên thắng cuộc. Lịch sử luôn luôn do người thắng cuộc viết lại.

Bác nào đi Tây Ban Nha mà thấy hình ảnh mấy cô, mấy cậu bận áo phản quang là biết gái hay trai nhà thổ. Nghe nói Madrid đồng tính đông như quân nguyên

Xứ này, làm nghề nhà thổ thì được phép, không bị cấm nhưng nếu các cô hay các cậu đứng đường chào khách như ở ngoài rừng Boulogne của Paris thì phải bận áo phản quang để tránh tai nạn. Nếu không bận thì có thể bị phạt 40 Euro. Điển hình ở Els Alamus, vùng Catalunia. Kinh

Không được đặt tên con với những tên nổi tiếng như Hitler, Lucifer, Michael Jackson,…vì sợ đi học, con nít sẽ bị trêu chọc như Sơn đen nhưng tâm hồn Sơn trong trắng, nhà Sơn nghèo dang nắng Sơn đen.

Ở Sevilla, vùng Andalusia, mình định sẽ đưa mụ vợ đến đây, vùng này rất đẹp, để nghe và nhảy flamenco. Người dân hay ngồi ngoài đường, uống cà phê, uống rượu bia, chơi cờ. Nay bị cấm vì sợ làm ồn ào khi người chơi la hét này nọ. Nay bị cấm nhưng lại cho phép bắn pháo bông khi các lễ lạc của giới đồng tính. Chán Mớ Đời 

Có thành phố Zamora, có đội banh khá nổi tiếng, mình chưa bao giờ đến, hiện nay cấm không được hát ngoài đường hay la hét. Không biết bị phạt bao nhiêu.

Ở tỉnh Cadiz, mình có ghé lại đây một ngày, họ cấm không được quăng gạo khi đám cưới. Thường phong tục của người Tây Ban Nha, là sau khi ông cố đạo tuyên bố hai người thành đôi vợ chồng, khi bước ra khỏi cửa nhà thờ thì họ hàng hai bên, lấy nắm gạo quăng lên đầu họ để chúc lành, ấm no một đời làm ô sin cho vợ.

Không được dành chỗ tại bãi biển. Thường mấy vùng biển vào mùa hè đông lắm, thiên hạ hay ra sớm, lấy khăn, làm dấu, xí chỗ cho gia đình, thân hữu. Nay bị cấm. Nếu làm thì sẽ bị phạt có thể 3000 Euro . Mình đoán là thiên hạ hay đạp nhau khi dành chỗ. Ai đi mấy thành phố như Cullera, Algarrobo,…thì nên nhớ quy tắc của người Mỹ First come first serve.

Ở thành phố Vigo, cấm được đái ngoài biển. Anh bơi ra ngoài hay mắc tè, không được đi ra biển tè. Hay dùng xà bông Cô Ba hay rửa chén bát ngoài biển. Có thể bị phạt đến 750 Euro. Ở hồ tắm công cộng thì họ có bỏ hoá chất để khi ai tè thì nước tiểu sẽ đổi màu là người ta biết nhưng ở biển thì sao biết ai tè. Chán Mớ Đời 

Khi người ta ở nhà mình không trả tiền thì không được cúp nước hay điện, khi chưa có lệnh toà án. Cái này thì ở Cali cũng tương tự.

Họ cấm xây các lâu đài cát ở bãi biển để tránh chửi lộn, dành chỗ này nọ. Mùa hè đông lắm. Dân miền Bắc âu châu, chạy xuống miền nam để tắm biển nên đông người, không có chỗ mà thiên hạ xây lâu đài tình ái cho con hay người yêu là có thể ăn đòn. Ai muốn vào quốc tịch Tây Ban Nha, chỉ cần mua một căn nhà to đùng là trong vòng 18 tháng là có quốc tịch. Cách đây đâu 10 năm, Tây Ban Nha nổi điên xây nhà rất nhiều để bán cho dân aau châu miền Bắc. Xứ này nổi tiếng là biển đẹp và rẻ nên mỗi năm, dân tình từ Pháp quốc, Bắc Âu, Anh quốc lái xe xuống đây nghỉ hè nên họ xây nhà bán cho dân âu châu nhưng bị khủng hoảng kinh tế thêm quá đắt nên họ ra luật, ai mua nhà thì được vào quốc tịch nên người Tàu, người Việt, hay mấy xứ khác mua nhiều lắm.

Họ cấm khi ngồi ăn xin, ôm chó mèo. Anh chị có thể ăn xin, hợp pháp nhưng cấm sử dụng chó mèo. Lý do là phòng ngừa người ta lợi dụng chó mèo để kiếm thêm tiền. Khi đi làm ở New York, mình hay thấy thiên hạ ăn xin, hay ôm con chó. Người Mỹ thích chó mèo nên bò tới rờ vuốt rồi cho tiền để mua thức ăn cho chó mèo. Nhưng chủ đi mua rượu uống.

Ở Granada vùng Andalusia, ai đi Tây Ban Nha nên đến đây vì có Alhambra, được xem là tuyệt đỉnh nghệ thuật hồi giáo trên thế giới. Cần mua vé trước. Nay thì họ cấm uống rượu nơi công cộng nên có dành một địa điểm riêng gọi là Botellódromo có thể chứa 20,000 người để ngồi nhậu. Xa những khu dân cư.

Chỗ uống rượu, chắc bắt chước Oktober fest cảu Đức quốc.

Để tránh nạn đi lục thùng rác, ở Sevilla, vùng Andalusia mà mình muốn dẫn đồng chí gái đến, cấm không cho lục thùng rác, sẽ bị có thể 750 Euro. Người ta hay lục thùng rác để lượm lon đi bán ve chai. Nhiều khi lục tung ra, rớt dưới đường không bỏ vô lại. Anh đã vô gia cư, không tiền mà đòi phạt 750 Euro thì thằng Tây Ban Nha nào có.

Ở Villanueva de la Torre, họ cấm phơi các chổi chùi nhà nơi lan can, sợ bốc mùi qua hàng xóm.

Ở Benidorm, rất nổi tiếng về bãi biển, họ cấm chơi Paddleball ngoài biển vì sợ an toàn chi đó, bị phạt có thể lên đến 3000 Euro. Tương tự ai nuôi chó mà để ban đêm chó sữa thì bị phạt lên đến 3000 Euro. Cho chim Bồ câu ăn cũng bị cấm vì muốn hạn chế sinh đẻ loại chim này. Bị phạt 300 Euro. Năm ngoái mình ghé Venezia thì nhận thấy ít chim Bồ câu, không như lần trước đến đây, chụp hình vợ con cho chim Bồ câu ăn. Mấy con này bu khắp nới, ỉa trên mấy toà nhà tráng lệ, phải dọn chùi tốn tiền. Lần trước mình đến Milano, ở trước thánh đường Duomo, thiên hạ bán ngô cho Bồ câu, mình không muốn mua vì sợ bị phạt 300 Euro nhưng bị đồng chí gái chửi hà tiện bú xua la mua.

Đi bộ ngoài đường mà không bận áo hay bận đồ tắm ở Barcelona, Málaga thì bị phạt từ 80 đến 200 Euro. Gây nguy hiểm, đang chạy xe mà gặp cô nào đẻ lộ vú dài ra phải ngắm có thể gây tai nạn. Ở thủ đô Madrid, ai hát ngoài đường phải thi bằng được hát ở các nơi công cộng. Để giải thích, ở âu châu, ra biển thì các cô các bà chơi xăng xú, nằm phơi nắng. Nhớ ở vùng Camargue, mình ra biển thấy một cô đầm không bận áo đi vòng vòng bán cà REM, phải kêu lại mua ăn mấy lần để ngắm ngực cô ta. Quá đỉnh. Có lần mấy cô đầm quen ở lữ quán thanh niên với một tên có xe từ Bỉ, rủ đi bãi biển nudist, vô đó thấy Chán Mớ Đời. Đàn ông bụng xệ, con chim như chuối khô, mấy bà thì vú như phương trình bậc 4. Chán Mớ Đời mình thích ngắm mấy cô đầm đi chung hơn.

Xứ Tây Ban Nha từ một nước bị kiểm soát, chế độ quân phiệt khiến đất nước nghèo luôn, nên cuối cùng họ phải thay đổi sau khi Franco qua đời. Lúc Đảng Xã Hội lên nắm chính quyền, họ kêu gọi tự do này nọ. Ngày nay, đọc mấy vụ cấm đoán này thì cho thấy xã hội chủ nghĩa cũng chả khác gì chế độ phát xít. Cấm đoán này nọ.

Nhớ khi xưa, đi chơi ở đây, tối tối, ra các quảng trường của thành phố, nghe thiên hạ đánh đàn guita, hát Flamenco, thiên hạ nhảy rất vui. Mình cũng mò lại học nhảy flamenco, vui lắm. Không khí cảm thấy hồn nhiên, nay cấm đoán đủ trò. Mình muốn dẫn vợ đi lại những vùng, thành phố khi xưa đã đi qua, để lại cho mình nhiều kỷ niệm, nay nghe vậy thấy Chán Mớ Đời.

Sơn đen nhưng tâm hồn Sơn trong trắng, nhà Sơn nghèo dang nắng Sơn đen 

Nguyễn Hoàng Sơn 

Mã QR hình vuông

 Người đã thay đổi thế giới với cái hình vuông

Mình đi đâu cũng thấy có cái mã QR. Về Việt Nam cũng nghe thiên hạ kêu quét cái Cu-Rờ là ra ngay. Lúc đầu không hiểu nhưng khi họ chỉ mới giác ngộ cách mạng. Mình kiếm xem công ty nào phát minh ra cái mã QR này để mua cổ phiếu thì khám phá họ không lấy bản quyền, cho không. Ai muốn xài thì dùng. Buồn đời mình đi tìm tài liệu vụ này.

Vào những năm cuối thế kỷ 20, năm 1994 một kỹ sư người Nhật tên Masahiro Hara chắc bị vợ la nên ngồi thừ ra và nghĩ cách làm sao giải quyết một vấn đề khiến các công ty đều Chán Mớ Đời: đó là Mã Vạch (Barcodes.) Các mã vạch dạo ấy rất chậm và không lưu giữ được nhiều dữ liệu. Thế giới công nghệ đang tiến nhanh tiến mạnh nhưng cái mã vạch với những hàng kẽ cứ không chịu tiến thêm. Chỉ lưu trữ dữ liệu rất ít.

Mục tiêu ban đầu là tạo ra một hệ thống mã hóa dữ liệu tốt hơn mã vạch truyền thống để theo dõi các bộ phận trong quy trình sản xuất ô tô. Mã vạch 1D chỉ lưu được lượng dữ liệu hạn chế (khoảng 20 ký tự), trong khi mã QR có thể chứa tới hàng nghìn ký tự và được đọc nhanh hơn nhờ thiết kế ma trận 2D.

Ông kỹ sư này làm cho công ty Denso Wave, một công ty nhỏ gia công cho Toyota trong ngành xe hơi, cần sự chính xác và tốc độ nên ông ta đột phá tư duy, cần tìm cách làm nhanh hơn. Một hôm, buồn đời, ông ta chơi cờ Go, có bàn cờ với hai loại nút màu đen và trắng. Dạo ở Paris , có nhiều Tây đầm muốn học chơi cờ này. Mình nhìn vào bàn cờ với đầu óc nông dân thấy không làm ra tiền nên không muốn học. Nghe nói chơi cái này sẽ khiến đầu óc bớt ngu muội nhưng nông dân như mình thì có làm cách nào cũng là nông dân ngu dốt bền. Ông ta kêu tại sao không sử dụng một cái gì như bàn cờ Go và trữ các dữ liệu như các thế cờ. Thế là thay vì chơi cờ ông ta tìm cách viết lập trình để tìm ra cách sử dụng dự trữ dữ liệu. 

Ông Masahiro và các cộng sự viên vô tình tạo dựng một cuộc cách mạng nhẹ nhàng, không những đã thay đổi các MÃ Vạch mà đã thay đổi hoàn toàn cách lữ trữ dữ liệu. Như có thể đọc từ mọi tình huống, góc độ, nếu bị hư vẫn có thể Scan và lưu trữ gấp trăm lần các dữ liệu của Mã VẠch. Họ gọi Quick Response Code hay gọn hơn QR Code, người Việt kêu là mã Cu-rờ. Không ai nhắc đến nhưng từ từ mọi người sử dụng nó miễn phí. Mình có thử trên bờ lốc. Sau này người ta dùng làm các thực đơn trong tiệm ăn, trả tiền, hay vào các dữ liệu y tế, trả lời đi  dự các sự kiện thậm chí còn gửi nụ hôn qua mạng bú xua la mua.

Cờ Go có đến 3^361 cách trên bàn cờ có 19 ô x 19 ô. Còn hơn cả số hạt nhân chỉ có 10^80.

Mã QR sử dụng cấu trúc ma trận (hình vuông) với các ô đen trắng để mã hóa dữ liệu. Ba hình vuông lớn ở các góc giúp định vị và căn chỉnh khi quét. Mã này có khả năng sửa lỗi (Reed-Solomon), cho phép đọc được ngay cả khi một phần mã bị hỏng hoặc che khuất.

Sau khi được giới thiệu, mã QR chủ yếu được sử dụng trong ngành công nghiệp ô tô tại Nhật Bản. Denso Wave đã cấp phép miễn phí cho công nghệ này, cho phép các công ty khác phát triển và áp dụng mã QR mà không phải trả phí bản quyền. Tuy nhiên, vào thời điểm đó, việc sử dụng mã QR vẫn bị giới hạn do thiếu thiết bị quét phổ biến.

Sự phổ biến của mã QR tăng vọt nhờ sự phát triển của điện thoại thông minh có camera tích hợp. Năm 2002, các nhà sản xuất điện thoại tại Nhật Bản bắt đầu tích hợp phần mềm đọc mã QR vào thiết bị, giúp người dùng quét mã dễ dàng. Mã QR bắt đầu xuất hiện trong quảng cáo, tiếp thị, và các ứng dụng thương mại như vé điện tử, phiếu giảm giá, và thông tin sản phẩm.

Với sự phổ biến của điện thoại thông minh trên toàn cầu, mã QR trở thành công cụ phổ biến trong nhiều lĩnh vực:

•  Thanh toán di động: Các ứng dụng như WeChat và Alipay ở Trung Quốc sử dụng mã QR để thanh toán nhanh.

•  Tiếp thị: Doanh nghiệp sử dụng mã QR để liên kết đến website, mạng xã hội, hoặc thông tin khuyến mãi.

•  Quản lý danh tính: Mã QR được dùng trong vé điện tử, thẻ lên máy bay, và thậm chí xác nhận tiêm chủng trong đại dịch COVID-19.

Năm 2011, mã QR được chuẩn hóa quốc tế (ISO/IEC 18004), giúp công nghệ này được chấp nhận rộng rãi hơn. Mã QR trở nên phổ biến hơn bao giờ hết trong đại dịch, được sử dụng để truy vết tiếp xúc, kiểm tra y tế, thực đơn nhà hàng không tiếp xúc, và thanh toán không dùng tiền mặt. Điều này thúc đẩy sự tích hợp mã QR vào các ứng dụng và hệ điều hành (như iOS và Android) mà không cần phần mềm bên thứ ba.

Mã QR tiếp tục được cải tiến với các biến thể như mã QR vi mô (Micro QR) và mã QR động (dynamic QR) có thể chỉnh sửa nội dung. Công nghệ này được ứng dụng trong nhiều lĩnh vực, từ blockchain, NFT, đến quản lý chuỗi cung ứng. Sự đơn giản, tính linh hoạt, và khả năng truy cập dễ dàng đảm bảo mã QR vẫn là một công cụ quan trọng trong kỷ nguyên số.

Từ một giải pháp công nghiệp tại Nhật Bản, mã QR đã trở thành một công nghệ toàn cầu nhờ tính hiệu quả và sự phổ biến của điện thoại thông minh. Denso Wave vẫn sở hữu bằng sáng chế nhưng không thu phí bản quyền, giúp mã QR được sử dụng rộng rãi mà không gặp rào cản tài chính. Nếu là công ty Mỹ thì chắc đã tài chính hoá bằng sáng chế của mình. Cũng may cho thế giới nên được sử dụng miễn phí. Chỉ có ngày nay có nhiều ứng dụng để làm QR MÃ.

Sơn đen nhưng tâm hồn Sơn trong trắng, nhà Sơn nghèo dang nắng Sơn đen 

Nguyễn Hoàng Sơn 

30 năm gặp lại O du kích nhỏ

 

Hôm nay đọc trên nhóm cựu chiến binh Hoa Kỳ tại Việt Nam, thấy họ đăng tải hình ảnh được Hà Nội đăng khi xưa, hình ảnh một nữ dân quân “anh hùng”, cao 1.47 mét, áp giải một tên Mỹ cao 2 mét, to cao. Tấm ảnh này mình có thấy trên báo chí khi xưa. Kèm theo đó là hình ảnh 2 người này gặp lại nhau 30 năm sau.

Hình ảnh nữ dân quân Nguyễn thị Kim Lai, cầm súng chụp hình bên cạnh tù binh Mỹ Robinson năm 1965 được Hà Nội sử dụng để tuyên truyền. 30 năm sau ông Robinson về lại Việt Nam vì đài truyền hình Nhật Bản muốn quay và có chụp hình với bà Nguyễn thị Kim Lai vào năm 1995. Hình ảnh của hai người này gần đây.

Đại úy (chức vụ khi về hưu) William A. “Bill” Robinson được xem là tù binh chiến tranh (POW) bị giam giữ lâu nhất trong lịch sử quân đội Hoa Kỳ, chịu đựng 2.703 ngày (hơn bảy năm rưỡi, phân nữa ngày tù so với ông cụ mình) trong các trại tù của Bắc Việt Nam trong Chiến tranh Việt Nam.

Ông Robinson sinh năm 1943 tại Roanoke Rapids, tiểu bang Bắc Carolina, nhập ngũ vào Không quân Hoa Kỳ năm 1961. Ông được đào tạo để trở thành chuyên viên bảo trì trực thăng và làm trưởng phi hành đoàn trên nhiều loại trực thăng, bao gồm H-19 Chickasaw và HH-43 Huskie. Đến năm 1965, ông được điều động đến Phi đội Cứu Cấp tại Căn cứ Không quân Hoàng gia Thái Lan Nakhon Phanom, Thái Lan.

Tấm ảnh chụp do một nhà báo tại Hà Tĩnh tên Phan Thoan. Ông ta kể phải đạp 10 cây số để chụp tấm ảnh 

Ngày 20 tháng 9 năm 1965: Robinson là một thợ máy bay trên một chiếc trực thăng cứu cấp, mật danh “Dutchy 41”, được giao nhiệm vụ cứu một phi công F-105D bị bắn rơi, Đại úy Willis E. Forby, tại tỉnh Hà Tĩnh, miền Bắc Việt Nam. Trong khi thi hành nhiệm vụ, chiếc trực thăng đã bị hỏa lực phòng không của Bắc Việt bắn trúng, bị rơi xuống rừng, và cả bốn thành viên phi hành đoàn đều sống sót. Không may mắn họ đã bị bắt trước khi máy bay khác có dịp đến cứu. Phi hành đoàn bao gồm Đại úy Thomas Curtis (phi công chính), Đại úy Duane Martin (phi công), binh sĩ hạng nhất William Robinson và binh sĩ hạng ba Arthur Black. Mình không rành hệ thống cấp bật của không quân Hoa Kỳ. (Airman 1st class và airman 2nd class). Không lẻ dịch là Giặc Lái hạng nhất và hàng nhì. Chán Mớ Đời 

Sau đó, Robinson và phi hành đoàn bị lực lượng Bắc Việt bao vây. Ông đã bị chụp ảnh tuyên truyền, trong đó có một tấm ảnh một nữ dân quân áp giải ông, đánh ông để buộc ông cúi đầu xuống. Robinson đã tuân theo khóa huấn luyện tù binh chiến tranh để nhìn thẳng vào máy ảnh như một chiến thuật sinh tồn, hy vọng hình ảnh của ông sẽ đến được với các tù binh đồng cảnh ngộ. Ông này xui là được chụp hình, và tấm ảnh được sử dụng tuyên truyền nên bị ở tù lâu nhất.

Ông Robinson đã trải qua thời gian bị giam cầm tại nhiều trại tù của Bắc Việt, bao gồm: "Hanoi Hilton" khét tiếng (Nhà tù Hỏa Lò). Hình như họ đã đập phá nhà tù xây thời thực dân. Trại Briarpatch khét tiếng và nhiều khu nhà khác nhau tại Cu Lộc, được các tù nhân gọi là "Vườn thú" (zoo). ông Robinson phải chịu đựng những điều kiện khắc nghiệt, như các phòng giam nhỏ so với thể xác của ông ta, nơi ông có thể chạm vào cả hai bức tường bằng cánh tay dang rộng, có một tấm ván giường gỗ hẹp và một cái xô để vệ sinh. Cao 2 mét thì ở với tiêu chuẩn tù Việt Nam thì khó khăn.

 ăn uống chủ yếu là "cỏ" (được những quản giáo gọi là rau), dẫn đến việc sụt cân đáng kể (trung bình 40–60 pound đối với tù nhân chiến tranh). Ai muốn ốm cứ vào trại giam cải tạo 1 tháng là hết bệnh ngay. Xuống mấy chục cân. Khỏi phải tập tạ, ăn uống chế độ dinh dưỡng cai mập này nọ.

Bị tra tấn, quấy rối và đe dọa hàng ngày, khi Bắc Việt khai thác tin tức và sự hợp tác để tuyên truyền. Robinson đã chống cự, noi gương cho những người bạn tù. Ai muốn biết thêm về sự khai thác của Hà Nội, thì đọc cuốn Thép Đen của Đặng Chí Bình. Rất có hệ thống.

Đại úy Duane Martin, phi công phụ, ban đầu đã trốn thoát nhưng sau đó đã bị lực lượng Pathet Lào bắt giữ tại Lào. Các báo cáo cho rằng ông đã bị giết trong một nỗ lực trốn thoát và thi thể của ông không bao giờ được tìm thấy, khiến ông trở thành một trong số gần 600 người Mỹ mất tích tại Lào. Vấn đề là trên nguyên tắc Hoa Kỳ không có quân tại Lào và Cam Bốt nên khó tìm mộ xác của lính Mỹ qua đường ngoại giao tại đây. Chỉ đi qua đường dây tư nhân thay vì chính phủ. Mình nghe thiếu tá Phong kể ở tù vùng Điện Biên Phủ, trốn trại chạy qua Lào, mệt đói quá, không muốn đi nữa, tưởng thoát, bị dân Lào đi báo cho bộ đội , đến khệnh cho một trận, đem về Việt Nam nhốt lại.

Đại uý Duane Martin, trốn thoát qua Lào nhưng bị bắt, rồi đào tẩu với một thiếu uý hải quân tên Dieter Dengler ngày 30 tháng 6, năm 1966 và bị bắn chết.

Ông Robinson được thả vào ngày 12 tháng 2 năm 1973: Robinson, Curtis và Black đã được hồi hương sau hơn bảy năm bị giam cầm, theo Hiệp định hòa bình Paris. Họ được chào đón như những người hùng, trái ngược với cách đối xử của những cựu chiến binh Việt Nam trước đó. Các cựu chiến Mỹ hay kể là khi họ trở về nước, thường được xem là kẻ giết trẻ em, phụ nữ vô tội.

Hình chụp khi họ quay phim hai nhân vật của bức hình lịch sử, hội ngộ để chiếu cho người Mỹ xem, chuẩn bị tinh thần ủng hộ bỏ cấm vận Việt Nam, lập bang giao.

Chuyện hy hữu là ông Robinson có trở lại Việt Nam vào năm 1995, và gặp lại nữ dân quân Nguyễn thị Kim Lai. Đọc báo Hà Nội cho hay cuộc gặp gỡ đã được dàn dựng do một đài truyền hình Nhật Bản yêu cầu, Mỹ không dám đứng ra nên mượn anh Nhật Bản làm hộ để cho người Mỹ xem, đến lúc lập lại bang giao. Xin trích lại đây:

“Cựu nữ du kích cho hay, năm 1995, qua bức ảnh, cố đạo diễn Lê Mạnh Thích của Xưởng phim Tài liệu và Khoa học Trung ương đến gặp, ngỏ ý muốn bà hợp tác làm bộ phim "Cuộc hội ngộ sau 30 năm", do hãng truyền hình NHK (Nhật Bản) tài trợ. Phim sẽ có phân cảnh bà và Robinson gặp lại nhau. Bà Lai nhận lời.

Vài tháng sau khi bấm máy, sáng một ngày tháng 9.1995, đang bế cháu ngồi chơi bên nhà hàng xóm, bà nghe tiếng gọi: "Bà Lai ơi, về đi, có người nước ngoài tới hỏi thăm". Tất tả đi về, bà thấy người đàn ông cao lớn đứng ở cổng, sau phút định thần, bà thốt lên: "Anh Andrew Robinson".

Sau những cái ôm mừng gặp mặt, cả bà Lai và Robinson chia sẻ, từ giây phút giáp mặt năm 1965, họ đã nghĩ sẽ không bao giờ gặp lại. Trong câu chào hỏi đầu tiên, Robinson cười nói: "Cô cũng không lớn hơn hồi đó bao nhiêu". Bà Lai đáp: "Này, vẫn trẻ khỏe như xưa nhỉ".

Bà Lai tâm sự với Robinson, từ khi "nổi tiếng bất đắc dĩ", cuộc sống ít nhiều thay đổi. Ngày chồng đem lòng thầm thương trộm nhớ bà, sau này khi đã kết hôn, ông thường nói "ngày xưa tán cho hay, không nghĩ bà sẽ đồng ý, bởi bà quá nổi tiếng sợ không thích tôi". Hai người sống hạnh phúc, con cái trưởng thành, có nghề nghiệp ổn định. Năm 2008, chồng bà Lai mất.” (Hết trích)

Nguyễn Kim Lai, người xuất hiện trong bức ảnh tuyên truyền nổi tiếng liên quan đến việc bắt giữ phi công William A. “Bill” Robinson trong Chiến tranh Việt Nam. Bà Nguyễn Kim Lai được ghi nhận là một nữ dân quân Bắc Việt, người đã xuất hiện trong bức ảnh chụp ngày 20 tháng 9 năm 1965, tại Hương Khê, tỉnh Hà Tĩnh, Việt Nam. Trong ảnh, bà đang áp giải William A. Robinson, một binh sĩ không quân Mỹ to đùng, bị bắn rơi, với một khẩu súng trường. Bức ảnh này được sử dụng làm công cụ tuyên truyền của Bắc Việt, nói lên sự kiên cường của người dân Việt Nam, đặc biệt là phụ nữ, trước quân đội Mỹ. Khiến ông Tố Hữu đột phá tư duy làm bài thơ:

"O du kích nhỏ giương cao súng
Thằng Mỹ lênh khênh bước cúi đầu
Ra thế! To gan hơn béo bụng
Anh hùng đâu cứ phải mày râu!".

Hình ảnh sau đó được in trên tem bưu điện Bắc Việt năm 1967, tuyên bố về việc bắn hạ khoảng 2.000 máy bay Mỹ. Phòng không của Liên Xô rất mạnh trong cuộc chiến này.

Vào thời điểm chụp bức ảnh (1965), bà Nguyễn Kim Lai mới 17 tuổi. Bà có chiều cao 1,47 mét và nặng 37 kg, tương phản với Robinson, người được mô tả cao hơn 2 mét và nặng 125 kg. Sự tương phản này được nhấn mạnh để làm nổi bật tinh thần chiến đấu của một nữ dân quân nhỏ bé trước một tù binh Mỹ cao lớn.

Bức ảnh chụp Nguyễn Kim Lai áp giải Robinson là một phần của chiến dịch tuyên truyền rộng lớn hơn của Bắc Việt, nhằm nâng cao tinh thần chiến đấu của người dân và thể hiện sức mạnh của lực lượng dân quân trước quân đội Mỹ. Các hình ảnh như vậy thường được sử dụng để minh họa sự đoàn kết và quyết tâm của toàn dân Việt Nam, đặc biệt là phụ nữ, trong cuộc chiến.

Các áp phích và hình ảnh tuyên truyền của Bắc Việt, bao gồm cả bức ảnh có Nguyễn thị Kim Lai, được thiết kế để tuyên truyền và củng cố ý chí chiến đấu. Những hình ảnh này thường miêu tả phụ nữ trong vai trò chiến sĩ, như được thấy trong các triển lãm nghệ thuật tuyên truyền, nơi phụ nữ được khắc họa là “những chiến binh quả cảm” hoặc “sẵn sàng trên đường chiến đấu”. Có thể bà Dương Thu Hương xem được bức ảnh này nên xung phong vào Nam, đánh Mỹ cứu nước để rồi kêu chính miền nam giải phóng bà ta ra khỏi thiên đường mù. Chán Mớ Đời 

Có nhiều tấm ảnh nổi tiếng về chiến tranh Việt Nam, trong đó là tấm O Du Kích, và tấm tướng Nguyễn Ngọc Loan bắn 7 Lốp, người vừa xử tử một gia đình người Việt chỉ có một đứa bé bị bắn nhưng sống sót, sau này sang Hoa Kỳ và trở thành tướng của quân đội Hoa Kỳ.

Người Mỹ rất hay, chuyện qua rồi, họ sẵn sàng gặp là kẻ cựu thù, như ông McCain, đã trở lại Việt Nam, đến Hà Nội, hồ Trúc Bạch nơi ông ta bị bắt. Họ bắt tay giúp đỡ Đức quốc và Nhật Bản vực dậy, giàu có như ngày nay. Hay ông Robinson gặp lại bà Kim Lai, người được truyền thông bêu xấu ông ta, vui vẻ chụp hình, không diễn biến hoà bình. Hôm nay là kỷ niệm 80 năm chiến thắng Đức quốc Xã nhưng chả thấy người Mỹ diễu binh hay gì cả. Họ sống nhắm tới tương lai hơn là các thành tích cũ của quá khứ. Quá khứ đã sang trang, họ nhắm vào tương lai, giúp thế hệ con cháu sống khá hơn đời họ. Xong om

Hình ảnh ông thượng Nghị sĩ John McCain khi nhảy dù xuống hồ Trúc Bạch bị dân quân Hà Nội bắt. Nghe ông ta kể là bị đám người bắt ông ta đâm và đánh đập. Sau có một bà y tá kêu la họ mới thôi 

Sơn đen nhưng tâm hồn Sơn trong trắng, nhà Sơn nghèo dang nắng Sơn đen 

Nguyễn Hoàng Sơn