Sinh viên Trung Cộng dùng AI để lừa AI

Hôm qua ra ngân hàng, trong khi đứng đợi đến phiên mình, mình ghé lại máy làm cà phê và trà. Lấy cái ly nhựa, rồi nhấn nút theo loại cà phê mình muốn thì cà phê tự động làm một tách cà phê tuỳ theo những gì mình chỉ định. Đó là cà phê tự động.

Biết đâu một ngày nào đó, khi mình đến ngân hàng, thì máy cà phê tự động pha một ly cà phê cho mình theo gu của mình ưa thích mà trí tuệ nhân tạo đã biết trước. Lúc đó chúng ta bắt đầu sống cuộc sống được trí tuệ nhân tạo hoá. Máy móc đều có tất cả các dữ liệu về chúng ta, sở thích này nọ đều được ghi nhận trong máy móc cũng như nhà cầm quyền đều lưu giữ hết. Cuộc sống lúc đó ra sao? Có chán chường hay không vì chúng ta không có sự thay đổi hay khám phá mới lạ. Thí dụ một người uống cà phê lần đầu thích loại Expresso, thế là máy móc cứ tự động pha expresso mỗi khi họ đến gần máy cà phê.

Mình thử sử dụng các ứng dựng trí tuệ nhân tạo để xem sao. Thấy họ làm video một ông thợ mộc người Mỹ, hát kêu gọi vợ con đã bỏ ông ta đi, rất giống khiến mình tò mò cũng làm theo. Trí tuệ nhân tạo làm bài thơ ca tụng 35 năm khói lửa, nội chiến từng ngày với kẻ nội thù rồi mình hỏi làm bài hát dựa trên bài thơ thì lại được chuyển đến một ứng dụng khác. Làm bài hát nghe cũng nức nở lắm nhưng mình keo kiệt nên không trả tiền nên chỉ cho mình nghe nữa bài hát, gửi cho vợ. Mấy đứa con kêu hay quá cỡ.

https://www.mureka.ai/song-detail/74636129796098

Không hiểu sao mình cảm thấy sao sao đâu á. Như đã ăn cắp hay lừa dối như khi xưa đi học copy bài tập của bạn trong lớp này nọ. Như có lần làm bài tập cho một đề tài, ông thầy chia ra từng nhóm rồi mình chả làm gì cả, mấy tên kia giỏi làm hết bài tập, mình được điểm cao. Xong om. Tuy mừng được điểm cao nhưng có gì đó khiến mình cảm thấy ốt dột, không tự hào lắm.

Ngày nay đi học, sinh viên hay học sinh có thể sử dụng trí tuệ nhân tạo để làm bài tập, viết văn cho mình. Nếu vậy chúng ta có cần đến trường đóng học phí hay học sinh, sinh viên có thể mang nhiều mặc cảm vì như gian lận. Đưa đến vấn nạn lương tâm cắn rức vì nhờ trí tuệ nhân tạo làm dùm. Đạo đức lương tâm sẽ lên án chúng ta. Chúng ta sẽ khắc khoải về sự thành công, sáng tác của chúng ta. Chúng ta sẽ tìm mọi cách để biện minh cho sự việc. Người đời có thể không biết nhưng chính chúng ta sẽ biết là không đúng và sẽ đeo đuổi suốt cuộc đời. Như trong cuốn sách “tội ác và hình phạt”.

Các khoa học gia đang tìm cách giải thích, xem trí tuệ nhân tạo do con người thành lập sẽ đưa chúng ta đi đến đâu trong tương lai. Trí tuệ nhân tạo như đứa con tinh thần. Chúng ta biết lúc còn bé, con chúng ta rất dễ thương nhưng khi chúng đến tuổi dậy thì thì sẽ tạo ra nhiều phiền toái cho chúng ta. Do đó trí tuệ nhân tạo trong tương lai, chúng ta chưa biết được kết cục ra sao. Có gây phiền toái hay đem lại hạnh phúc. 

Hôm trước, đọc một bài báo kể về việc sinh viên ở Trung Cộng đang lấn cấn vì sử dụng trí tuệ nhân tạo để nghiên cứu cũng như làm bài tập và khi ra trường thì đại học thông báo sẽ scan bài tập của họ từ 4 năm qua để xem họ tự làm bài tập hay sử dụng trí tuệ nhân tạo khiến sinh viên chới với. Sẽ tóm lược sau đây.

Một tuần trước thời hạn nộp luận án, Xiaolin, cô sinh viên năm cuối chuyên ngành văn chương Đức, đã nhận được thông báo: Trường đại học của cô sẽ yêu cầu tất cả sinh viên năm thứ tư đều phải qua cuộc thử nghiệm ra xét nội dung trí tuệ nhân tạo. Bất kỳ luận án nào được đánh dấu là có hơn 30% nội dung do AI tạo ra sẽ bị từ chối và không được tốt nghiệp. Thế là ngọng.

Xiaolin không lo lắng vì cô đã tự viết bài luận dài 16 trang, chỉ sử dụng ChatGPT và DeepSeek để chỉnh sửa một vài đoạn văn. Nhưng để an toàn, cô đã trả 70 nhân dân tệ (10 đô la) để chạy nó qua một trong ứng dụng kiểm tra mà trường cho biết sẽ sử dụng. Cô chới với khi nó đánh dấu một nửa bài luận của cô là do AI tạo ra. Chán Mớ Đời 

Cô sinh viên than là vô lý, cô ta có cảm tưởng như một người vô tội được đưa lên chỗ treo cổ.

Trên khắp Trung Cộng , hàng chục nghìn sinh viên như Xiaobing đang bị đàn áp học thuật, lại gây ra sự gia tăng trong việc sử dụng AI: Nhiều sinh viên đang chuyển sang các công cụ AI để đánh lừa các bài kiểm tra nhằm phát hiện nội dung do AI tạo ra. Sợ trí tuệ nhân tạo phát hiện nên họ phải dùng trí tuệ nhân tạo để đánh lừa. Chán Mớ Đời 

Hơn một chục trường đại học bao gồm Đại học Phúc Châu, Đại học Tứ Xuyên và Đại học Giang Tô được xếp hạng cao, gần đây đã giới hạn nội dung do AI tạo ra trong các bài luận cuối kỳ ở mức từ 15% đến 40%. Luận văn tốt nghiệp là bắt buộc và nếu không vượt qua được các bài kiểm tra có thể dẫn đến việc bị đuổi học hoặc tốt nghiệp trễ. Mình ngạc nhiên vì Trung Cộng nổi tiếng làm hàng nhái, đồ giả, bằng giả này nọ. Họ bất chấp đạo đức miễn sao là đạt được mong muốn của mình. Không biết có phải lý do đó mà nhà trường bắt đầu khám xét việc thi cử ra trường ngày nọ.

Các trường đại học lập luận rằng áp dụng các quy tắc này để ngăn chặn hành vi gian lận trong học thuật, thì sinh viên lại cho rằng các nền tảng này có lỗi và không đáng tin cậy. Ai đúng ai sai. Nhiều sinh viên chỉ sử dụng AI một cách hạn chế hoặc không sử dụng AI đã báo cáo rằng họ trượt các bài kiểm tra. Trên mạng xã hội, sinh viên đã chia sẻ sự thất vọng về việc "làm cho bài viết của mình trở nên đơn giản hơn" để tránh bị nghi ngờ, biến tác phẩm mà họ tự hào thành những câu văn vụng về, trẻ con. Khi các bản chỉnh sửa thủ công không hiệu quả, nhiều người dùng đến các công cụ hỗ trợ AI được thiết kế để viết lại văn bản và đánh lừa các hệ thống phát hiện.

Các trường đại học chủ yếu dựa vào các công cụ do Cơ sở hạ tầng tri thức quốc gia Trung Quốc (CNKI), Wanfang Data và Chongqing VIP phát triển. Các công ty công nghệ học thuật từ lâu đã bán các công cụ phát hiện đạo văn. Nhưng một số nền tảng tương tự, bao gồm Chongqing VIP và PaperPass, cũng cung cấp dịch vụ giảm thiểu AI để giúp sinh viên vượt qua các cuộc kiểm tra, tạo ra một vòng lặp lợi nhuận.

Nhớ khi xưa, làm luận án ra trường, mình viết xong phải nhờ cô bạn, Catherine, học trường Cao Đẳng Thương Mại sửa lại. Cô này cứ sửa tiếng Tây của mình khi nói chuyện còn viết thì sửa mệt thở luôn. Năm ngoái về pháp, gặp lại, cô nàng vẫn quen tính, sửa tiếng Tây khi mình nói chuyện như xưa. Vui. Tương tự khi mình gặp lại anh bạn người Hoà Lan. Quen khi xưa, làm việc tại Thuỵ Sĩ. Anh ta muốn học cách nói tiếng pháp trong khi mình muốn thực tập nói tiếng đức nên ra luật. Anh ta nói tiếng pháp với mình trong khi mình trả lời tiếng đức. Ngày nay gặp lại nhau hay viết cho nhau đều quen thói. Nhớ có lần mình và anh ta đi xe lửa từ Paris về Lausanne, trong xe lửa anh ta nói tiếng pháp trong khi mình trả lời tiếng đức nên Tây đầm xung quanh chả hiểu gì cả, hai tên ngoại quốc nói tiếng khác nhau lại hiểu nhau. Chán Mớ Đời 

Sinh viên từ tám trường đại học cho rằng họ bối rối trước các chính sách "đột ngột" và cảm thấy bị áp lực phải trả tiền cho các dịch vụ AI để tốt nghiệp. Một số chuyển sang các nền tảng quảng cáo "viết lại hoàn toàn bằng con người" của sinh viên sau đại học, tốn hàng trăm nhân dân tệ (gần 100 đô la). Những người khác dựa vào các chatbot AI rẻ hơn để sửa đổi từ vựng và cú pháp. Họ nói rằng kết quả là hỗn hợp: Một số dịch vụ giúp họ vượt qua quá trình phát hiện, trong khi những dịch vụ khác lại gây ra lỗi lớn. Thay vì khuyến khích sinh viên viết hay như Lâm Ngữ Đường, đây họ khuyến khích sinh viên viết như Sơn đen nhưng tâm hồn Sơn trong trắng, nhà Sơn nghèo dang nắng Sơn đen , chả đầu chả đuôi khiến nhiều người chê bai đủ thứ. Viết như nông dân, bình dân học vụ. Họ quên một điều mình là nông dân 100%. Chán Mớ Đời 

một sinh viên đại học đến từ tỉnh Phúc Kiến, đã trả khoảng 500 nhân dân tệ (70 đô la) cho một gia sư hứa sẽ chỉnh sửa thủ công. Trong khi điểm AI của cô giảm, nội dung trở nên không mạch lạc. Các thuật ngữ chính bị hiểu sai và các cụm từ bị hoán đổi bằng các từ đồng nghĩa không phù hợp.

"Rõ ràng là cô ấy đã sử dụng một công cụ AI để chỉnh sửa tác phẩm của tôi thay vì tự mình viết lại", Dede chỉ ra một lỗi: Một tham chiếu đến "ba con dao", một vật trang trí tóc truyền thống của phụ nữ Phúc Kiến, đã được đổi thành "ba lưỡi dao" - một chuỗi ký tự vô nghĩa.

Một sinh viên khác cho biết một dịch vụ hỗ trợ AI đã thay đổi từ "bán dẫn" (semiconductor) trong bài viết của cô thành "0,5 conductor", một lỗi vô nghĩa mà cô thấy buồn cười. Kiểu Võ Chí Công kêu Một Răn, Một rắc (Iran, Iraq). Có thể là gú gồ dịch.

Xiaobing đã thử mọi cách để vượt qua mà không cần sự trợ giúp của AI: chỉnh sửa lại các lập luận của bài luận, viết lại câu, hoán đổi từ. Nhưng điểm nội dung AI của cô vẫn ở mức trên 50%. Cuối cùng, cô đã phát hiện ra một mẹo, đột suất tư duy: thay dấu chấm bằng dấu phẩy. Các câu trở nên lan man, nhưng điểm của cô đã giảm hơn 20%.

"Cảm giác như bạn bị phạt vì viết quá hay", cô nói. Cô tốt nghiệp vào giữa tháng 6 với luận án mà trường của cô cho là 2% do AI tạo ra.

Việc sử dụng các công cụ phát hiện AI không đáng tin cậy đã gây ra cuộc tranh luận ở Hoa Kỳ và các nơi khác. Nhưng Trung Quốc nổi bật vì các trường đại học lớn đã áp dụng chúng nhanh chóng như thế nào, mặc dù sự nhiệt tình với AI đang gia tăng rộng rãi.

Một số giáo sư lo ngại rằng cuộc đàn áp này dạy cho sinh viên những bài học sai lầm. “Vấn đề lớn hơn là những công cụ này khiến sinh viên cảm thấy việc sử dụng AI là điều đáng xấu hổ”, một giáo sư truyền thông, yêu cầu giấu tên để tránh hậu quả về mặt chuyên môn. “Giống như cách chúng ta luôn tránh giáo dục giới tính. Khi không thể thảo luận một cách trung thực về một vấn đề nào đó, thì không thể xử lý đúng cách”. 

Một số trường đại học đang kêu gọi có lập trường ôn hòa hơn. Vào tháng 5, Đại học Nam Kinh đã ban hành thông báo thừa nhận giới hạn của máy dò AI và kêu gọi các nhà giáo dục không nên chỉ dựa vào kết quả. 

Yanzi, một chuyên gia kinh doanh, ban đầu lo sợ máy dò AI sẽ đánh cắp công trình của mình. Nhưng sau khi các bạn cùng lớp phàn nàn về kết quả dương tính giả, cô đã kiểm tra luận văn do mình tự viết thông qua CNKI. Nó đánh dấu hơn 30% là do AI tạo ra. 

Cô đã thử viết lại từng dòng một, nhưng vẫn thất bại. Khi thời hạn còn bốn ngày nữa, cô đã đầu hàng và chi 16 nhân dân tệ (2 đô la) cho một công cụ khởi nghiệp AI hứa sẽ sửa đổi văn bản để vượt qua quá trình phát hiện của AI. 

“Thật đáng sợ,” ám chỉ đến rủi ro không tốt nghiệp. Trước khi có chính sách mới, cô ấy chưa từng nghe nói rằng việc sử dụng AI trong bài tập ở trường là điều không được phép. Cô ấy nói rằng học sinh thường xuyên sử dụng AI một cách công khai. “Một số giáo viên thậm chí còn khuyến khích chúng tôi sử dụng AI để nghiên cứu,” cô ấy nói.

Dù không muốn đi nữa, con người rất lười nên khi đi học, chắc học sinh cũng như sinh viên sẽ làm bài tập ở nhà với trí tuệ nhân tạo nhưng khi đi thi, không có máy điện toán, internet thì chỉ biết cắn bút ngáp ngáp như mình khi xưa. Chán Mớ Đời 

https://flip.it/MpWBvS

Lúc đầu mình hồ hỡi mò mò học AI nhưng rồi thấy  phải Trả thêm tiền cho các ứng dụng khác nên lười học thêm. Để xem sang năm có thể các ứng dụng phát triển hơn mò tiếp để cho đầu óc về già bớt ngu, không trả nhớ về không sớm. 

https://www.cnet.com/deals/early-fourth-of-july-under-25-2025-07-02/

Sơn đen nhưng tâm hồn Sơn trong trắng, nhà Sơn nghèo dang nắng Sơn đen 

Nguyễn Hoàng Sơn 

Nhịn ăn giảm 125 ký

 

Đọc tài liệu về nhịn ăn vô thất thì họ có nói đến một ông thần người tô cách lan, đã nhịn đói trên 1 năm trời để giảm cân. Họ kể như sau:

Năm 1965, một thanh niên người Scotland tên là Angus Barbieri đến bệnh viện Đại học Dundee với một yêu cầu khá đặc biệt: "Tôi muốn ngừng ăn hoàn toàn". Vào thời điểm đó, Angus nặng 207 kg (456 pound) và không quan tâm đến chế độ ăn kiêng truyền thống hay hạn chế calo như ngày nay. Chắc ông ta muốn để dành tiền để cưới vợ thay vì ăn. 

Ông thần muốn loại bỏ hoàn toàn thức ăn khỏi cuộc sống của mình. Điều thoạt đầu nghe có vẻ điên rồ, nhưng các bác sĩ chấp thuận, và đã trở thành một trong những thí nghiệm nhịn ăn đáng chú ý và được theo dõi cẩn thận nhất trong lịch sử y học.

Ông Angus trước khi nhịn ăn và sau đó

Dưới sự giám sát y tế nghiêm ngặt, Angus bắt đầu nhịn ăn, ban đầu chỉ dự định kéo dài vài ngày. Anh ta chỉ uống nước, trà, cà phê đen và một lượng nhỏ vitamin và chất điện giải. Nhưng một điều bất ngờ đã xảy ra là anh ta không cảm thấy đói. Cơ thể anh ta đốt cháy hiệu quả lượng mỡ dự trữ và anh ta giảm cân đều đặn mà không có biến chứng lớn nào. 

Cứ 40 đến 50 ngày thì đi cầu một lần. 

Tuần này qua tuần khác, tháng này qua tháng khác, Angus vẫn tiếp tục nhịn ăn, khiến các bác sĩ kinh ngạc về khả năng phục hồi của anh ta. "Tôi đã quên mất cảm giác đói là như thế nào", anh nói vào một thời điểm nào đó. Vụ này thì mình có trải nghiệm là không cảm thấy đói. Lý do là khi cơ thể tiêu thụ hết chất đường thì đánh tín hiệu cần chất đường thì chúng ta cảm thấy đói. Thấy chóng mặt này nọ. Nhưng khi cơ thể bắt đầu vượt qua giai đoạn này bắt đầu lấy mỡ thừa ở bụng để đốt thì không còn cảm thấy đói nữa. 

Theo bác sĩ Jason Fung, ở Toronto, giải thích trong cuốn sách của ông ta “Obesity Code”, là khi chúng ta ăn, các chất dinh dưỡng nhất là tinh bột sẽ tạo ra đường trong cơ thể để giúp cơ  thể hoạt động. Khi ngưng ăn thì cơ thể sẽ tìm các túi mỡ ở bụng hay trong cơ thể để đốt, tạo năng lượng cho cơ thể hoạt động. Do đó ông người tô cách lan, béo phì, nên khi ngưng ăn thì cơ thể ông ta tự động bòn rút các chất mỡ dư thừa để đốt do đó ông ta không cảm thấy đói. Và khi đốt mỡ bụng thì giảm cân. Mình nhớ ăn ngày một bữa thì từ từ mất cái bụng khiến quần bận nay rộng. 

Sau 382 ngày không ăn một miếng nào, ông thần Angus (tên khiến mình buồn cười vì ở Mỹ có chuỗi nhà hàng chuyên bán thịt bò Angus)đã kết thúc đợt nhịn ăn của mình vào tháng 7 năm 1966 bằng một bữa ăn khiêm tốn: một quả trứng luộc, một lát bánh mì và một ít bơ. Đến thời điểm đó, anh ta đã giảm được 125 kg, xuống còn 82 kg (180 pound). Thậm chí còn đáng kinh hơn, anh không bao giờ tăng cân trở lại và sống phần đời còn lại mà không gặp vấn đề sức khỏe nghiêm trọng nào. Chiến công của anh vẫn là đợt nhịn ăn dài nhất được ghi nhận trong lịch sử y học. Tuy nhiên, các bác sĩ cảnh cáo mạnh mẽ rằng không nên lặp lại đợt nhịn ăn cực độ như vậy mà không có sự giám sát của chuyên gia, vì nó tiềm ẩn những rủi ro đáng kể. Tuy nhiên, hành trình của Angus Barbieri vẫn là một câu chuyện về kỷ luật, sự chuyển đổi và là một trong những trường hợp y khoa kỳ lạ nhất từng được ghi nhận.

Mình nhịn ăn được 12 ngày, sau đó mụ vợ cấm, bảo ngưng. Sau này đọc sách báo thêm thì họ khuyên nên uống thêm điện giải (electrolites). Vụ này mình bắt đầu hiểu khi leo núi, thấy cơ thể mất nước và khoáng chất trong người nên cần bồi đường thêm nếu không thì oải lắm.

Chết sớm độ 51 tuổi

Sáng mình đi tập hay pha muối biển với nước ấm để uống, khi cơ thể ra mồ hôi, chúng ta cần điện giải và muối có nhiều khoáng chất. Buồn đời thì thêm chút mật ong nguyên chất. Và ăn chà là. 

Sơn đen nhưng tâm hồn Sơn trong trắng, nhà Sơn nghèo dang nắng Sơn đen 

Nguyễn Hoàng Sơn 

Thuốc giảm đau Hay thuốc độc

Nhớ có lần đi leo núi với chị bạn bác sĩ, sáng nào chị ta cũng phát cho mọi người vài viên thuốc giảm đau như Tylenol,  khiến mình thất kinh. Mình quen nên không đau nhức mỏi chân nên không cần, còn mấy người bạn khác thì không quen nên họ dùng. Mình nghĩ chắc mấy loại thuốc này không hại cho sức khoẻ, giúp người Mỹ giảm bị viêm.

Vấn đề là các loại thuốc này theo thống kê, khiến trên 56,000 người Mỹ vào phòng cấp cứu mỗi năm. Và có độ 16,000 người Mỹ qua đời vì sử dụng các loại thuốc này, họ gọi NSAID (Non-Steroidal Anti-Inflammatory Drugs.) các loại thuốc này giúp giảm đau, viêm và bị sốt. Các loại thuốc này gồm : Aspirin, Ibuprofen, Naproxen, Ketoprofen, and Celecoxib. Các loại thuốc này thường được dùng để trị liệu phong thấp, cơ bắp mệt mỏi hay khi phụ nữ có kinh nguyệt. Vấn đề là các loại thuốc này có hệ ứng phụ khá mệt.

Bác sĩ khuyên là nếu chúng ta bị đau nhức mãn tính, nên tìm hiểu nguyên nhân thay vì dùng thuốc để làm giảm bớt đau. Lý do là các cơn đau mãn tính là mõ vàng cho kỹ nghệ dược khoa. Thường khi chúng ta bị bệnh đau nhức, bác sĩ thường không nói rõ hay tìm rõ nguyên nhân, mà khuyên chúng ta uống thuốc. Rồi khi không hiệu nghiệm thì họ chích, hay giải phẫu rồi thêm thuốc viên giảm đau.

Có người anh họ bác sĩ kể là bệnh nhân đến xin thuốc giảm đau nên khi thuốc không còn hiệu nghiệm thì phải kê toa khác. Nếu không cho thì họ tìm bác sĩ khác. Vấn nạn ngày nay tại Hoa Kỳ là  uống thuốc giảm đau rất nhiều. Từ đó đưa đến nghiện sì ke và ma túy. 

Mỗi giai đoạn khiến người bệnh đào sâu vào trong hệ thống y dược được thiết kế để kiếm lợi nhuận trên sự đau đớn , nhức mỏi của bệnh nhân. Biến người bệnh bơi lội trong cái võng thiên la, không bao giờ thoát. Vì một người khỏi bệnh là bác sĩ mất đi một khách hàng. Mình nghe kể có người về hair tốn độ $600 để mua thuốc giảm đau.  Ai tò mò thì đọc nghiên cứu y khoa trên trang midwesterndoctor.com để thêm chi tiết. Mình chỉ tóm lược sơ sơ.

Thử xét về các giải phẫu về xương sống, loại giải phẫu này rất được các bác sĩ khuyên hay khuyến khích bệnh nhân. Vấn đề là ít hiệu nghiệm. Mình nhớ có dạo một ông Mỹ tập ở Đông Phương Hội rất chăm chỉ suốt mấy năm trời. Một hôm ông ta xin phép Khoa nghỉ sáu tháng để đi mổ cái xương sống. Hỏi lý do nói là ông ta làm việc nặng ở hãng, bê cái thùng nặng, vô ý, mất thế nên nghe cái rụp. Khớp xương sống bị trật, lâu ngày bị cứng nên bác sĩ kêu mỗ.

Khoa kêu ông ta nằm xuống, lấy dầu nóng, xoa chỗ xương sống rồi dùng nội lực để ấn các đốt xương bị trật lại cho ngay thẳng. Hết đau, nên huỷ cuộc giải phẫu khiến bác sĩ ngẫn ngơ. 16 năm trước, có anh Quốc, từ bên Na Uy, sang chơi Hoa Kỳ chơi, có ghé lại Đông Phương Hội và hướng dẫn mọi người tập môn Trật Đả. Do ông ngoại anh ta, người thành lập bệnh viện Sùng Chính ở Chợ Lớn truyền lại. Mình không có duyên theo học môn này vì không biết anh ta hướng dẫn. Chỉ gặp ngày cuối. Sau này thấy Khoa hay chữa bệnh cho thiên hạ đến Đông Phương Hội nên có quan sát và đọc cuốn sách. Chỉ dám làm cho vợ con. Ngày xưa, ở Đà Lạt gần rạp Ngọc Hiệp có một ông thầy mằng. Ai gãy chân, trật chân, trật xương sống là đến ông ta chẩn lại.

Mình có gặp anh Quốc vài lần và cũng hay liên lạc xin toa thuốc Bắc để ngâm rượu uống hay xoa bóp chân tay. Dạo mình bị gãy chân khi leo núi. Phải xoa rượu thuốc mỗi ngày. Hy vọng có dịp du lịch Na Uy để thăm anh ta. Lý do Đông Phương Hội gặp được anh Quốc là có một thành viên của hội bị trật xương sống vì bê nặng cái thùng chi đó. Anh ta đau nhức, nằm ngủ không được , phải ngồi quỳ Dưới đất  để ngủ vì đau suốt mấy năm liền. Bác sĩ kêu mỗ nhưng anh ta nghĩ là nếu mỗ thì  công lao tập võ trên 30 năm sẽ bị phế võ công như truyện kiếm hiệp vì chắc chắn không bình thường lại như xưa. Anh ta viết trên diễn đàn võ thuật về cái lưng của anh ta. Tình cờ anh Quốc đọc được và liên lạc, kêu anh ta rảnh qua Na Uy hè một tháng để anh ta chữa cho. Anh chàng đau lưng hẹn hè nghỉ làm bay qua Na Uy ở nhà anh Quốc để anh ta chữa. Ban ngày anh Quốc đi làm cũng nghề chỉnh xương ở xứ này, tối về chữa cho anh bị trật lưng. Mấy tuần sau lành lại hoàn toàn nên trả lễ, mời vợ chồng anh Quốc sang chơi nên Đông Phương Hội mới có duyên gặp anh Quốc.

Có anh bạn đánh cù, loay hoay sao bị trật xương sống, bác sĩ chỉnh xương chữa hoài không hết, ai mách bò lại Đông Phương Hội, Khoa chữa hai lần là hết. Kêu thuốc tiên. 

Trở lại vụ nghiên cứu của nhóm bác sĩ Mỹ thì 40% người bệnh được mỗ thì trải nghiêm hiện tượng mà họ gọi “failed Back Surgery Syndrome”. Chỉ có 60% thành công. Tại sao họ tiếp tục giải phẫu? Tiền. Mỗi giải phẫu mang lại cho nhà thương trung bình $100,000. Có nhiều bác sĩ có nhiều phòng giải phẫu cùng một lúc để mỗ bệnh nhân. Sự đau nhức của bệnh nhân là nền làm ăn của họ.

Những sự việc như cơ bắp rút, các khớp xương không, lưng gù,… khi xưa mình bị lưng gù nhưng từ khi tập nội công Hồng Gia thì kéo cái xương sống thẳng lại. Bác sĩ đa số không xem xét căn gốc của sự đau nhức, mà cho thuốc uống. có như vậy cứ 3 tháng phải trở lại để được thêm toa thước.

Sự đau nhức thường bị gây bởi những điều mà bác sĩ không tìm hiểu trước khi kêu bệnh nhân lên bàn mỗ. Điển hình ông Mỹ tập ở Đông Phương Hội. Cái khớp xuông bị trật thì chỉ việc đẫy vào lại. Nhưng kêu mỗ nhưng không biết mỗ cái gì. Ông ta có viết một bài gửi cho bạn bè đọc và trên mạng xã hội.

NSAID như ibuprofen được tiếp thị như vô hại, không có hệ ứng phụ. Có thể mua bất cứ ở đâu nhưng trên thực tế thì được xem là một trong những dược phẩm nguy hiểm nhất Hoa Kỳ. NSAID có thể giúp giảm đau tạm thời do đó khiến người bị đau có thể lạm dụng, và là nguyên nhân khiến bệnh nhân được đưa vào phòng cấp cứu của bệnh viện.

Các loại thuốc này có thể gia tăng đột quỵ, làm hỏng thận, làm máu chảy rỉ. Họ cho biết hàng năm trung bình có 16,000 người Mỹ qua đời vì bị chảy máu trong ruột.

Acetaminophen (Tylenol) là một thuốc giảm đau tương tự như NSAID, cũng được xem là an toàn để uống không gây khó khăn cho bao tử của chúng ta nhưng lại phá hại lá thận. Theo nghiên cứu thống kê thì loại thuốc này đã đưa trên 50,000 người Mỹ vào phòng cấp cứu, giúp trên 500 người Mỹ qua đời sớm hơn dự định. Đi chơi, mụ vợ bị bệnh nên cứ kêu mình và anh hướng dẫn viên đi mua Tylenol, nhưng dược sĩ kêu xứ này cấm Tylenol, chỉ đưa loại  tương tự. Loại thuốc này kiểm soát các cơn sốt, cách cơ thể của chúng ta phòng chống một các tự nhiên sự nhiễm trùng. Khi cơ thể bị nhiễm trùng thì hay bị sốt để chống lại nay uống thuốc để ngưng khiến Có thể làm nhiễm trùng lâu hơn. Khi con nít được chích ngừa, mà người ta cho uống Tylenol sẽ đưa đến các hiện tượng hậu chích người của con nít.

Gabapentin được chấp thuận đầu tiên để chữa bệnh động kinh nhưng vì ít bệnh nhân về bệnh này nên công ty Pfizer lobby để được dùng cho các bệnh khác dù chưa có nghiên cứu. Nên nhớ trong vụ covid, chúng ta bị bắt chích thuốc của Pfizer, nay họ khám phá ra tá lả. Thậm chí liên bang phạt Pfizer 1 tỷ đô la vì tiếp thị vô lối gabapentin. Tuy ít độc hại hơn các NSAID, nhưng vẫn có hệ ứng phụ như bị tê, chóng mặt, không nhìn rõ và khó thở.

Corticosteroids: lúc đầu họ kêu là thuốc nhiệm màu nhưng prednisone và hydrocortisone có hệ ứng phụ. Làm tiêu tan collagen, xương và dây chằng khiến người sử dùng mất độ 15% xương cứng hàng năm. Có thể đưa đến xương bị gãy, khớp xương bị lộn xộn,… hệ ứng phụ như mập lên cân, đột quỵ, tiểu đường, mất ngủ,.. nhưng vẫn được tiếp thị là thuốc nhiệm màu. Và khi thuốc không  giải quyết vấn nạn thì bác sĩ kêu lên bàn mỗ.

Vậy dùng thuốc gì khi đau, họ kêu DMSO (Dimethylsulfoxide) rất thiên nhiên, rẻ và có nhiều kết quả khả quan hơn. Những các công ty dược phẩm không thể làm patent, và có thể khiến các thuốc của họ bị ế nên tìm cách dìm hàng này.

Họ cho biết Hàng ngàn người Mỹ dùng DMSO giúp họ khỏi bệnh đau nhức.

 Họ cũng cho biết là DMSO không chữa hết cho mọi người, nhưng là thuốc giúp một số đông khỏi bệnh. Khác với NSAID hay steroid, không phá huỷ nội tạng khi sử dụng.

Sự thật ngành y tế Hoa Kỳ ngày nay được thiết kế để nuôi bệnh nhân suốt đời, không phải để chữa bệnh lành vì một một bệnh nhân hết bệnh là mất một khách hàng. Cuộc khủng hoảng về Opioid mà mình có kể rồi. Công ty bán loại thuốc này bị kiện và phải trả mấy tỷ đô la nhưng họ vẫn làm tiền nhiều hơn. Chán Mớ Đời 

Sơn đen nhưng tâm hồn Sơn trong trắng, nhà Sơn nghèo dang nắng Sơn đen 

Nguyễn Hoàng Sơn 

Kiến trúc nhân bản ngày nay

Khi xưa, học kiến trúc, mình khao khát thiết kế những đồ án hiện đại, chưa ai đã từng thực hiện. Mình thích sống ở các thành phố lớn như Paris, London, New York, Milano, Zurich,… nhưng rồi khi về già mình lại thích các thành phố nhỏ, những con đường cổ đại. 

Tòa nhà này được người Tàu xây cho dân Tajikistan. Không có hồn gì cả. Chỉ gắn đèn lên Chán Mớ Đời 

Trong chuyến đi Trung Á vừa qua, mình nhận thấy các kiến trúc do người sở tại xây cất nhanh chóng không có linh hồn. Ngược lại những con đường được thành lập dưới thời Sa Hoàng hay Liên Xô vẫn còn đó. Vẫn có nét gì đó hài hoà như cây cối mọc từ cả trăm năm qua, che bóng mát cho người dân sở tại. Các toà nhà thời Liên XÔ tuy kiến trúc không đẹp nhưng có cái gì đó níu kéo con người với lịch sử.

Hai tòa nhà may mặt thời liên sô

Điển hình khi về Đà Lạt, chỉ có một khúc đường Minh Mạng khi xưa, chỗ Vọng Nguyệt Lầu đi xuống chỗ tiệm Bi Da Hồng Ngọc, Lữ Quán Sàigon, vẫn còn giữ chút gì cổ kín, lịch sử của Đà Lạt hay đường Trần Hưng Đạo, các biệt thự rong rêu vẫn còn đó, trong khi khu Hoà BÌnh thì xây cất bú xua la mua. Mình đi ngang không dám nhìn . 

Du khách đi từ Đà Nẵng vào Hội An, Phố Cổ bổng nhiên cảm thấy nhẹ nhàng như được chữa lành. Du khách ngoại quốc đến Việt Nam phải ghé đến Hội An. Hay các thành phố cổ kính, thời trung cổ của Tây phương được du khách viếng thăm hàng năm.

Ngược lại đi Dubai thiên hạ thấy ồ những tòa nhà chọc trời nhưng có gì đó không gợi cảm lắm. 

Kiến trúc cổ xưa ở Pháp quốc ai đến thành phố Rouen đều thấy cái đồng hồ cổ xưa này

Thành phố với các tòa nhà chọc trời ngày nay. 

Tại sao? Lý do là các kiến trúc cổ chữa lành tâm hồn chúng ta. Các kiến trúc đương đại với các bê tông cốt sắt khiến đầu óc con người bị bấn loạn, với những tòa nhà chọc trời khiến con mắt chúng ta hoảng sợ một điều gì không ổn. Như ở New York, các toà nhà kính và thép đều được xây cất theo kiểu khuông mẩu, đút tại xưởng rồi ráp lên khiến con người bình thường bị stress. 

Các con đường thời trung cổ được xây dựng cho con người đi thay vì cho xe cộ chạy. Vào thành phố là kẹt xe, bóp còi khắp nơi tạo một không gian khá stress. Trong khi đi bộ vào các thành phố cổ như Hội an, chúng ta cảm thấy thoải mái, không gian như lắng đọng lại, thời gian như chậm theo từng bước chân. Khác với những cuộc đi bộ nhanh ở New York để cho kịp chuyến xe lửa, không bị trễ xe điện ngầm, chen lấn đủ trò. Có sự hổn loạn liên tục gây ảnh hưởng đến tinh thần người dân. 

Đi đến phố cổ Tây phương châu g ta thấy các bảng hiệu không áo hết không gian

Khác với những đền LED đủ màu ngày nay, chớp chớp hay đổi màu theo quy trình. 

Thấy những hình ảnh này khiến không gian như chậm lại để chúng ta nhận thấy mình đang sống 

Đi ngang những phố này để ngồi uống cà phê, ăn bữa cơm, tâm sự thay vì ngồi trên xe chạy qua mua ly cà phê rồi chạy lên đường cao tốc uống cà phê

Thế kỷ 20 được đánh dấu với những con đường dài, thẳng băng cho xe chạy khiến cho con mắt chúng ta thấy dài xa thăm thẳm, trong khi các con đường của thành phố cổ khi xưa là những đường cong hữu cơ, giúp não bộ chúng ta bình yên. Không gian nhỏ bé lại nói như Tây au visage humain. 

Khi đứng trước những tòa nhà chúng ta chợt nhẫn đâu để nhận diện không gian thay vì các tòa nhà chọc trời. 

Những con đường nhỏ hay hẻm giúp không gian lắng động khác với những con hẻm Sàigòn bóp còi in ỏi

Các không thay đổi liên tục nhiều góc cạnh

Vật liệu như đá, gỗ, gạch tạo dựng một vật thể to lớn khác với những tấm kính cửa sổ to đùng vô cảm. Thiết kế ưu sinh giúp đưa ánh sáng tự nhiên vào kiến trúc như ánh sáng mặt trời, cây cối, gỗ hay nước làm cho không gian lắng đọng. Con người được hoà mình với không gian, thời tiết thay vì như ngày nay, vào nhà hay sở làm là máy điều hoà không khí, ánh đường neon không thay đổi ngày này qua ngày nọ. 

Nhớ khi xưa học anh ngữ, trong cuốn sách English for Today của ông LÊ Bá Kông. Có bài viết về thành phố lớn. Lúc sang làm việc tại New York mình mới hiểu. Sáng đi làm trời tối, vào sở làm việc đến chiều ra về trời tối khiến mình chới với. Lâu lâu phải chạy ra ngoại ô, gặp bạn bè ở vùng New Jersey,.. tìm chút khí trời. 

Khi xưa họ đưa ánh sáng vào trong qua các kính màu nay chỉ cần bật đèn LED là xong

Thành phố Lucca của Ý Đại Lợi mà tháng 9 này mình sẽ ghé lại sau 45 năm. 

Trong khi đi chơi ở các thành phố nhỏ, chúng ta thấy ánh sáng hiện trên tường, những bước chân nhịp vang âm thanh trên đường, mùi hương của tiệm bánh mì gần đâu đây hay tiệm ăn với nướng thịt.

Ngoài ra kiến trúc còn tạo dựng bản thể. Các toà nhà cổ xưa cho không gian xung quanh một linh hồn nếu không mọi thứ đều như nhau. Các nhà thờ, toà tháp, vòm của kiến trúc cổ như mời gọi chúng ta nhìn lên và cảm nhận những nét đặc thù của không gian.

Ngoài ra chúng ta cảm nhận kiến trúc cổ, được xây dựng từ bao thế kỷ có gì gắn bó với bản thân mình như chúng ta đang qua lịch sử. Các chi tiết điêu khắc, màu sắc lôi kéo ánh mắt chúng ta , mời gọi để ý đến những điểm này.

Khi chúng ta đi trên những con đường cổ xưa, lót đá như ở thành Vienne, chúng ta nhận thấy nhịp điệu nhãn quang, tiếng gót giày vang lên dội vào tường hai bên đường trong khi ngày nay các con đường được trán nhựa với màu đen thăm thẳm. Không có sự cảm nhận nào. Chỉ chém lấn đi cho nhanh. 

Các hình dáng của kiến trúc cổ được hình thành xung quanh người dân, sinh sống tại đó trong khi các toà nhà hiện đại được hình thành bởi hệ thống, tốc độ và máy móc.

Đi bộ cảm thấy khác biệt. Ngày nay đi Âu châu, có nhiều nơi cấm xe, biến thành phố đi bộ. Nhớ năm ngoái mình đi Torino, trở lại những quảng trường trong phố thị, được biến thành phố đi bộ. Mình cảm nhận được kiến trúc cổ xưa hai bên đường thay vì lo ngại tránh xe khi xưa. Con người bổng lắng động không bồn chồn, lo sợ như khi mình đi làm ở đây. Nhưng nếu đông người quá thì cũng Chán Mớ Đời. Như đi viếng Venezia lại, du khách vẫn đông, cho nên cũng nản ngược lại đi Treviso thì có những khu vực nhẹ nhàng yên tịnh khiến mình cảm thấy bình yên.

Chúng ta thấy các kiến trúc sư khi xưa đưa ánh sáng vào căn phòng, âm thanh vang dội ra sao trong khi ngày nay họ chả để ý, cứ gắn đèn Neon là xong thì công thức hay luật xây dựng của thành phố ban hành. Hay cách xây cất cạnh nhau giúp chúng ta có sự riêng tư không bị dồn nén như ngày nay. Mình đến Hồng Kông, ngủ nhà anh bạn khiến mình thất kinh. Nhà cửa san sát bên nhau, lên cao mút mùa. Nay về Sàigòn thấy chỗ đường Nguyễn Văn Cảnh, xây y chang bên Hồng Kông.

Khoa học, tâm lý học đều nhìn nhận kiến trúc gây ảnh hưởng về cảm xúc. Các toà nhà cổ giúp con người yêu đời hơn. Nhớ khi xưa ở NEW YORK xem như mình chỉ về nhà để ngủ vì chật chội cũng như khó mời bạn bè về nhà. Do đó các sinh hoạt với thân hữu đều diễn ra tại tiệm ăn. Con người không có một tổ ấm nơi họ thật sự sống cho họ và chia sẻ với nhau mà chỉ là chỗ ngủ để rồi mai lại tiếp tục ngày mới. 

Trong thành phố có những quảng trường lôi cuốn người dân đến trong khi các vĩa hè đẩy người dân ra xa. Con đường xe chạy như điên khiến người ta không có dịp nhìn phía bên kia. Mình nhớ khi xưa, đi chơi ở Ý Đại Lợi, đến mấy làng nhỏ của mấy người bạn học ở trường Bách Khoa Torino. Tại đây, chiều chiều, độ 5, 6 giờ, dân trong làng, đi bộ. Không có xe cộ chạy trong làng. Dân tình gặp nhau giữa đường , nói chuyện hỏi thăm nhau rất vui. Cứ đi bộ 3 bước là gặp một người bạn của mấy người bạn mình. Đứng lại nói chuyện, hỏi thăm học hành ra sao, chừng nào xong rồi hỏi mình từ đâu đến. Có lẻ chuyến đi Ý Đại Lợi năm đó để lại mình nhiều kỷ niệm đẹp nhất. Nay mất liên lạc hết nếu không mình sẽ trở lại mấy ngôi làng này.

Có lẻ vì vậy mà mình muốn đi hành hương bằng chân từ Lucca về đến Roma vào tháng 9 này. Đồng chí gái bận hát hò, đàn ca chi đó nên không muốn đi và cho phép mình đi một mình. Hy vọng sẽ tìm lại không gian của thời sinh viên, khi quá giang xe đi khắp Âu châu. Kỳ này đi chuyến Via Francigena, sẽ ngụ tại các albergo, B&B, có nhiều người đi hành hương, chắc vui, gặp nhau một hôm, ăn với nhau bữa cơm rồi mai xa nhau như xưa. Khá vui.

Mình là người lương nhưng đi cho vui. Sang năm sẽ đi shikoku, viếng 88 ngôi chùa ở Nhật Bản. 

Sơn đen nhưng tâm hồn Sơn trong trắng, nhà Sơn nghèo dang nắng Sơn đen 

Nguyễn Hoàng Sơn