Bệnh trầm cảm và Hưu trí

Hồi chiều, chạy ra Bôn sa ăn bánh tôm cổ ngư rau sống với anh bạn đã hưu trí. Ngồi nói chuyện thì mới khám phá ra người về hưu thường mắc bệnh trầm cảm. Ở Hoa Kỳ, thống kê cho thấy 40% người lớn tuổi mắc bệnh này. Kinh

Anh ta thấy mình kể một anh bạn tặng cho vài trái Phật Thủ rồi kêu mình ngâm với mật ong nguyên chất của vườn nên hỏi có hiệu quả gì mình ngâm Phật Thủ. Mình nói theo tài liệu đông y  thì tránh được nhiều thứ bệnh như ho hen, nhất là mùa này là mùa lạnh và điều trị được bệnh Trầm Cảm.

Nghe tới đây, anh này lớn tuổi hơn mình, cựu học sinh nội trú của Lasan Adran ngày xưa, mới nói về bệnh trầm cảm của bạn bè anh ta. Anh ta may mắn là về hưu, công ty anh ta làm việc khi xưa cho anh ta đi máy bay cả đời  miễn phí nên cứ lâu lâu thấy anh ta bay về Việt Nam, long nhong chụp hình.

Lý do là người Mỹ không chuẩn bị tư tưởng trước khi về hưu. Nhiều khi vì mất việc, không kiếm được việc, vì lớn tuổi nên ở nhà luôn hay đang đi làm ngon trớn rồi nghỉ ngang xương vì công ty cho một package hưu trí quá xôm nên nghỉ, đưa đến bệnh tâm thần,…

Mình đọc tài liệu khi đi viếng Nam Hàn, được biết người lớn tuổi ở Nam Hàn bị bệnh trầm cảm rất nhiều hơn bên Mỹ và tỷ lệ tự tử rất nhiều. Có người chết mấy ngày thì mới phát hiện ra được. Lý do đó mà các mạng xã hội rất được ham mộ vì con người nhào lặn vào không gian ảo, có chút gì bám vào để bớt cô đơn. Trên thật tế thì không gian ảo lại khiến chúng ta trở nên cô đơn, ốc đảo hoá nhân cách của mình.

Khi xưa, làm nông người ta làm việc đồng án cho đến khi không cựa quậy, trong xã hội kỹ nghệ, người ta đưa ra cái tuổi về hưu là 65 vì trung bình người đến 65 tuổi thì sức lao động, năng suất sản xuất của họ chậm đi nên chủ cho về hưu khiến con người bị tha hoá, mất đi tính tự chủ, cái tôi, vì không còn là cái gì trong xã hội. Cảm nhận vô dụng ngoài việc giữ cháu trông nhà cho con.

Nền công nghệ thông tin, trí tuệ nhân tạo đã thay thế sức lao động của con người vô hình trung biến chúng ta thành thừa thải, thuộc giai cấp vô dụng (useless class), tạo ra các xáo trộn về tinh thần. Từ đó nạn nghiện thuốc trầm cảm, đau nhức hay bạch phiến và số người tự tử gia tăng với tốc độ kinh hoàng.

Nhiều khi họ không chuẩn bị về tài chánh để nghỉ hưu. Người ta cứ nghĩ là về già sẽ không đóng thuế lợi tức nhiều nhưng giá bảo trì chiếc xe vẫn cùng giá tiền hay nhiều hơn trước, xăng cũng cùng giá tiền, thức ăn đi chợ, áo quần đâu có rẻ hơn,… đâm ra thiếu hụt tài chánh hay sức khoẻ yếu đi vì ít cử động, đâm ra nghĩ mông lung, hao năng lực, hao tâm,...

Nếu bác nào ngủ không được, tối chạy vào siêu thị Wal-Mart sẽ thấy các thâu ngân viên toàn là người già hay trong các tiệm MacDonalds. Họ về hưu nhưng lương hưu bổng không đủ nên phải đi làm thêm và sợ bạn bè hay hàng xóm biết nên phải làm ca đêm. Làm ban đêm đưa đến ung thư. Chán Mớ Đời

Hôm trước mình đi ra cơ quan an sinh xã hội, kêu muốn lãnh tiền an sinh xã hội sớm hơn 65 tuổi. Tên cán bộ in tờ giấy cho biết sẽ được lãnh bao nhiêu mỗi tháng là đủ bị Chán Mớ Đời. May có mấy căn nhà cho thuê nên cũng đỡ khổ cuộc đời. Tháng 1 năm 2020, mình bắt đầu lãnh tiền an sinh xã hội còn y tế thì tự động năm lên 65 thì sẽ được hưởng và đóng bao nhiêu đó chưa rõ.

Mình tính sang năm sẽ kể về tài chánh, làm gì trước và sau hưu trí. Năm nay kể về bệnh tật hơi nhiều. Lý do là có anh bạn nay bị ung thư nên mình đọc thêm để gửi cho anh ta., như bài hát “ai ơi đừng tuyệt vọng”. Mình chỉ thích lịch sử và tài chánh nhưng cũng cẩn thận về sức khoẻ nên hay đọc và xem tài liệu về y tế.

Nếu ai đã trả nợ ngân hàng cho căn nhà của mình rồi thì đỡ còn không thì phải e lưng ra mà đóng, tiền đâu. Nhiều khi phải bán nhà để mua một mobile home,… đang ở nhà to lớn bổng dọn về khu mobile home. Mình nghe anh bạn bác sĩ kể có mấy người bạn bác sĩ về hưu mua Mobile home sống thoải mái hay một ông chủ siêu thị nổi danh Bolsa, nhà khi xưa mình có đến xem, nay ở Mobile home. Ở Mobile home đỡ nhức đầu, chỉ sợ đồng chí gái không chịu ở.

Mình nhớ có mua một mobile home của 1 ông Mỹ. Ông ta cứ ngồi cả tiếng đồng hồ, kể về ngày xưa, làm quản lý cho một công ty lớn, có nhiều thư ký đủ trò nhưng về hưu phải mua cái mobile home cũ kỷ để ở. Cuối cùng chỉ được $500 khi đưa chìa khoá cho mình. Ngày xưa, ở nhà cao cửa rộng, đi xe xịn, cuối đời lại chui vào khu mobile homes ở nên Chán Mớ Đời .

Có nhiều người bạn về hưu kể họ như bị hụt hẫng. Đang đi làm, có giờ giấc, có một mục đích cho cuộc đời, lao động để sản xuất cái gì đó giúp xã hội tiến bộ, nay nằm nhà, gặp mụ vợ cà na lại lên tiếng cãi nhau mà người Mỹ gọi là Hallway sex . Anh bạn kể là cứ hết đi cà phê với đám này rồi chạy đi cà phê khác. Nghe anh này kể mới hiểu mấy quán cà phê mọc rất nhiều ở Bôn Sa, thấy mấy người về hưu ngồi đấu láo, bàn chính trị đủ trò. Thậm chí có người tự xưng là tổng thống Việt Nam Cộng Hoà thứ 3, 4 gì đó.

Người ta khuyên khi về hưu, cần tìm một việc gì khác để làm tránh cảm thấy mình bị thừa thải hay vô dụng. Bà cụ mình được cô em bảo lãnh sang nhưng cô em không cho làm việc bếp núc gì cả vì thương mẹ. Cả ngày cứ nằm coi phim bộ đến mờ mắt.

Sau này, qua Cali, mình để bà cụ nấu ăn khiến bà cụ vui lắm, vì có thể nấu cơm cho con cháu đi làm về ăn. Mình đưa bà cụ đi tập dưỡng sinh gặp người Việt nói chuyện. Sáng đi bộ 3 cây số. Tội lắm, nhiều hôm mưa, mình bận áo mưa vào rồi đưa bà cụ đi vì một khi nghe tiếng nói sau tai là nghỉ một hôm không sao, rồi 2 hôm rồi dần dần bỏ không đi bộ luôn. Nay bà cụ về Đàlạt, mỗi lần điện thoại mình đều hỏi có đi tập dưỡng sinh hay không.

Người ta khuyên về hưu nên tìm một việc gì khác để làm hầu tránh vấn đề; cảm thấy vô dụng, không còn là một đơn vị sản xuất hay ăn bám xã hội. Mình biết vài người, về hưu được mấy tháng thì qua đời. Các nhà tâm lý học khuyên nên chuẩn bị tinh thần trước khi về hưu. Do đó người ta thấy người già hay đi chùa hay nhà thờ để làm việc từ thiện, cúng dường,… có người lại khuyên không nên ở chung với con cháu.

Có ông mỹ sống được 100 tuổi mà đầu óc minh mẫn có kể trong cuốn sách của ông. Theo ông ta thì chúng ta cần tạo ra những chương trình học tập hay làm việc khi về hưu để tránh đời mình như con thuyền không người lái, trôi dạt theo dòng đời. Ông ta cứ lập ra các chương trình học tập như 5 năm theo học dương cầm, sau đó 5 năm học vẽ, 5 năm học nhảy đầm.... 

Trong festival về Viet Films mới qua, có một cuốn phim đoạt giải nhất nói về hai vợ chồng gốc việt. Họ quen nhau khi đi bal, nhảy đầm với nhau ở Chợ Lớn rồi Việt Cộng vào. Ông bồ vượt biển rồi bảo lãnh cô bồ sang sau này. Gặp lại nhau rồi sống chung nhưng có sự cách biệt vì cách mặt và môi trường trong suốt 10 năm nên có gì không đồng cảm. Nay con lớn hai vợ chồng tìm về nhau lại bằng đi học nhảy đầm như kết nối lại thời họ bồ bịch với nhau khi còn trẻ trước khi Việt Cộng vào. Bà vợ nói khi ôm nhau theo điệu nhạc khiến bà ta nhớ đến những cảm xúc ngày xưa khi còn trẻ, rung động được ông ta ôm rạo rực, lửa tình bốc cháy, mê ông bồ ra sao.

Được cái bà này thân hình gọn gàng, gặp mình và đồng chí gái thì phải dang tay nối vòng tay lớn mới ôm nhảy rạo lực lửa tình bốc lên như thời mới đả thông tư tưởng, điều nghiên lý lịch 3 đời trích dọc, trích ngang, tinh thần cách mạng,... Chán Mớ Đời 

Trong tuần, mỗi sáng thứ 4 từ 7:00-8:30 mình tham gia nhóm Toastmasters để tập nói trước công chúng và ngữ vựng, trưa thì ăn cơm với hội Lions Quốc Tế, gây quỹ giúp các người nghèo có kính để đeo, cho học bổng sinh viên nghèo,… sáng thứ 3 thì họp mặt với đám đầu tư bất động sản, sáng thứ 6 thì ăn sáng với mấy ông bà triệu phú để học nghề. Ai nói với mình muốn làm triệu phú thì kiếm triệu phú mà học nghề, toàn ông già bà già nên mình quan sát họ hay nghe họ nói làm gì để tránh vụ trầm cảm.

Không phải chỉ có người nghèo mà ngay cả các tên tuổi giàu có như Anthony Bourdain, từng ăn bún chả Hà Nội với tổng thống Obama cũng tìm cách kết liễu cuộc đời của mình sau khi khám phá ra đi nhiều quá khiến cô bạn gái được hàng xóm viếng thăm. Mấy năm trước ông Robin William hay ông tài tử da trắng đóng phim Kung Fu,... cũng kết thúc cuộc đời mình.

Bệnh trầm cảm không những chỉ xuất phát trong đám già như mình nhưng giới trẻ ngày nay cũng khá nhiều. Báo chí mới loan tin đâu tháng vừa rồi một minh tinh của Nam Hàn xinh đẹp cũng tự chấm dứt cuộc đời mình. Mình biết một chị quen, ly dị chồng rồi bước thêm một bước nữa thì thằng con dỡ chứng không chấp nhận nên quyên sinh.

Ngày nay với điện thoại thông minh, con người bị tha hoá, họ không có một một nối kết, tình bạn như mình khi xưa ở Đàlạt. Khi xưa, muốn thăm viếng tên nào, mình phải lội bộ đến nhà, nhiều khi tên bạn không nằm nhà lại cuốc bộ về. Nay mở facebook ra là có nhiều người đòi làm bạn mà chẳng biết họ là ai. Xuất xứ ở đâu. Xem như kết bạn mà chả biết họ là ai nên Chán Mớ Đời.

Điển hình bà Inge, người đức, 86 tuổi vẫn ghi danh đi học đại học về môn “thi ca đức ở thế kỷ 18”, mình không rành thi ca của đức nhưng đoán là thời lãng mạn. Thấy bà này già mà còn đi học vì khi xưa, di dân sang mỹ làm ô sin, nay có 25 căn nhà nên mình bắt chước, nghe lời bà ta đi học thêm.

Cũng trong nhóm này, có một tên gốc Do Thái, nay bị trầm cảm nặng. Hắn chuyên cho vay nợ ăn lời cắt cổ, nay lớn tuổi không làm nghề cho vay nữa nên bị trầm cảm vì cứ nghĩ $3,000,000 nằm trong ngân hàng chỉ nhận 1% thay vì 12% như từ 30 năm nay.

Cuối tuần, mình theo vợ đi ăn uống ở nhà bạn bè gốc việt. Vợ hát hò với đám bạn còn mình nằm ngáy ở một góc phòng. Mình quen người Mỹ nhiều hơn, còn vợ mình thì quen đa số là á châu. Gần đây mình hay đi óp lai với mấy nhóm quen nhau qua facebook hay mấy ông thần tiến sĩ du học sinh ngày xưa.

Sáng thì mình đi tập nội công và Thái Cực Quyền nên cũng bận, chưa kể là phải lên vườn hay quản lý mấy nhà cho thuê. Lên vườn 3 lần mỗi tuần thì trung bình mình đi bộ lên dốc khoảng 5-7 dậm rồi tối chơi thêm 2 tiếng công phu nên sức khoẻ tương đối ổn.

Lâu lâu đi chơi, viếng thăm đâu đó. Năm nay mình có đi Nhật Bản rồi Việt Nam và Mễ Tây Cơ. Vợ nhà bận việc nếu không đã đi âu châu tháng 10 vừa rồi như mọi năm.

14 năm về trước, mình đau đầu gối, leo lên cầu thang là một cực hình nay thì leo núi 15 dậm bình thường.

Ngoài ra mình phải đọc tối thiểu 1 tiếng mỗi ngày. Cái này là “Not Optional”. Mình có đồng hồ ở bếp nên mỗi lần đọc thì bấm nút, khi ngưng đọc thì nhấn ngưng đến khi đọc được 1 tiếng đồng hồ, sau đó thì xem như bonus.

Tốt nhất mỗi ngày vào https://www.muctimsonden.com/  đọc sơn đen kể truyện đời xưa là hết buồn. He he he hay đến Đông Phương Hội tập để bồi bổ được sức khoẻ.

Sơn đen nhưng tâm hồn Sơn trong trắng, nhà Sơn nghèo dang nắng Sơn đen 

 Chán Mớ Đời 

Nhs

Tại sao không chịu phát triển

Tối hôm qua ghé nhà hàng xóm ăn cơm, ngồi nói chuyện với mấy ông thì có người hỏi lý do các nước tây phương tiến mạnh nhờ vào khoa học, chiếm đóng khắp nơi trên thế giới, ngược lại á châu thì cứ hãnh diện về văn hoá của mình nhưng bị tụt hậu. Mấy ông với chai rượu nên cứ chửi văn hoá của mình mới đưa đến hiện trạng của ngày nay. 

Mình hay thắc mắc là trung hoa đã tìm ra thuốc nổ vào thế kỷ thứ 9 bởi các đạo sỹ khi muốn kiếm cách làm thuốc trường sinh nhưng 10 thế kỷ sau họ lại bị người tây phương, dùng chính phát minh của họ để đô hộ dân tộc họ. Ngày nay, sau 40 năm đổi mới, Trung Cộng giàu mạnh lên nhờ áp dụng khoa học của Tây phương nhưng có cái gì đó khiến họ bị khập khểnh. Mình đi viếng vùng mà họ đang làm lại Vành Đai và Con Đường, tạo dựng lại Con Đường Tơ Lụa khi xưa, đã giúp họ giàu có, rất có lý nhưng kết quả sẽ ra sao nếu họ không thay đổi tư duy hiện nay.

Sau này đọc tài liệu, mới hiểu là Kinh Dịch có ảnh hưởng sâu đậm trong nền văn hoá của Trung Quốc, đã cản trở người tàu phát triển các phát minh, ý tưởng của họ, hầu đóng góp vào khoa học hiện đại. Tư duy của người tàu bị hạn chế bởi Kinh Dịch nên không thể phát triển sâu rộng hơn. 

Đọc vòng vòng thì được biết Kinh Dịch có văn bản đầu tiên từ đời nhà Hạ (thế kỷ 21 trước công nguyên TCN), gọi là Liên Sơn nhưng bị thất truyền vào thời nhà Thương (thế kỷ 12 TCN). Đến đời nhà Chu thì gọi là Chu Dịch, đó là phiên bản của Kinh Dịch mà ngày nay người tàu sử dụng. 

Kinh dịch khởi đầu bởi hai quẻ Càn và Khôn với 64 quẻ, dựa theo hạ đồ bát quái (8x8=64). Người tàu được xem là tiên phong về nghiêncứu bói toán, đã hệ thống hoá các ký hiệu của 64 quẻ (quái phù). Càn là 6 vạch nét liền, Khôn là 6 vạch nét đứt. Mỗi quái phù  có Tên gọi và Chữ (tự).

Trong thời gian thai ngén Kinh Dịch cũng là thời gian thai ngén Tiếng Tàu (Hán Ngữ). Hán tự xuất hiện, khởi đầu sự hình thành của nền văn minh trung hoa. Những quẻ này được gọi là Tượng mà theo Chu Dịch, gọi Tượng là cô đọng, dùng tên quẻ để giải thích sự biến thiên giữa Người, Trời và Đất.

Có lẻ vì vậy tinh thần Kinh Dịch rất cô động hoá, giản tinh hoá, trừu tượng hoá, phân loại hoá,.... Mình nhớ khi kiếm sách Việt ngữ về phật giáo để nghiên cứu để vẽ chùa Việt Nam ở Connecticut thì rất khó hiểu vì quá trừu tượng với lối hành văn. Có lẻ mình học chương trình pháp từ nhỏ đến đại học, ngoại trừ hai năm chương trình Việt ở Văn Học nên không quen đọc sách Việt ngữ. Cuối cùng phải kiếm sách pháp ngữ hay anh ngữ để đọc. 

Các đặc tính Tinh giản hoá, phân loại hoá đã giúp người tàu phân loại âm dương đưa đến nền y học Trung Hoa. Họ chia, phân loại y dược và bệnh tật, nội ngoại, nóng lạnh làm tiền đề, đặt nền tảng để phát triển, lý luận cho nền y học Trung Quốc. 

Mình đang đọc sách về châm cứu thì nhận thấy trong cái hình Nhị Nguyên Âm Dương, thật ra có thêm hình tròn nhỏ Âm nằm trong phân nữa Dương, vào hình tròn “Dương” nằm trong phân nữa Âm. Chớ không phải âm và Dương là trạng thái hoàn toàn cách biệt như mình từng nghĩ. Có dịp mình sẽ kể rõ hơn. Khi tập võ cũng vậy.

Mình chỉ nghe huyền thoại về các thầy thuốc như Hoa Đà, đã biết mỗ xẻ nhưng trên thực tế không có tài liệu nào chứng minh. Chắc người tàu cũng tương tự người Việt nên có một thì nói 10 vì khi mổ thì cần có máu để truyền cho bệnh nhân mà không thấy đề cập đến trong truyện. 

Mình sinh trưởng và lớn lên tại Đà Lạt cho nên tuy sống tại hải ngoại trên 49 năm qua nhưng vẫn bị các luật âm dương chi phối, điều kiện hoá mình về mặt tri thức và văn hoá nên cố gắng tìm hiểu cái vòng kim cô đã được đeo vào trí óc của mình từ nhỏ đến giờ. 

Có một anh bạn học MIT, dạo đang làm luận án tiến sĩ kể; anh ta gặp một trở ngại là do ảnh hưởng đông phương nên dùng trực giác để quy nạp vấn đề, rồi báo cáo cho ông thầy nhưng ông thầy lại bảo sai. Anh bạn đã quy nạp tiêu đề nhưng phải suy diễn lý luận tương tự trước khi đọc một bài thơ, nhà thơ phải bắt đầu giải thích các mẫu tự la tinh rồi ráp nối cho người nghe hiểu rõ vấn đề từ A -Z thì mới cảm nhận được câu thơ mà nhà thơ muốn đọc. Cụ thể hơn muốn cảm nhận thơ của Baudelaire, người đọc phải biết tiếng pháp còn nếu một người không biết đọc thì bù trớt. 

Tại sao người tàu không đóng góp gì cho nền khoa học kỹ thuật thế giới cận đại. Mình nghĩ vì tinh thần kinh dịch đã ăn sâu vào tâm khảm của người tầu. Tinh thần bị bó buộc theo cái vòng kim cô của 64 quái phù nên không thể có tư duy sâu rộng vượt xa khỏi biên giới kinh dịch. Người ta chỉ loanh quanh với 64 quái phù rồi tìm đáp án trong vòng 64 ẩn số như thể người chỉ học đến tiểu học, họ chỉ nhìn không gian qua định đề Euclid trong khi hình học có đến đa chiều. 

Ngành giáo dục Hoa Kỳ ngày nay, khuyến khích sinh viên khoa học tìm hiểu thêm về nghệ thuật để có cái nhìn rộng rãi hơn dưới góc độ nhân văn. Ông Steve Jobs có kể nhờ học lớp về thư pháp, đã giúp ông ta sau này áp dụng vào công ty Apple. 

Người tàu rất thực tế không thích trừu tượng cho nên không tư duy đột phá. Socrates đã dùng phương pháp đặt câu hỏi và đã giúp người tây phương tạo dựng nền khoa học mà ngày nay toàn thế giới sử dụng. Khi xưa, mình hay đặt câu hỏi vì thầy cô nói có gì đó không thuyết phục nên bị chửi là ngu.

Bị ảnh hưởng của Kinh Dịch nên người tàu không có cách tư duy và suy diễn. Người tây phương dùng phương pháp quy nạp (inductive) và suy diễn (deductive). 

Nhật Bản khác với các xứ bị ảnh hưởng của nền văn minh Trung Hoa vì họ không có áp dụng Kinh Dịch trong đời sống của họ. Người Đại HÀn dùng hình tượng Nhị Nguyên trên lá cờ của họ, Việt Nam thì cũng bú xua la mua về kinh dịch nhưng người Nhật Bản ít khi nói về kinh dịch.

Cái lối học và thi cử của triều đình đã tiêu diệt tư duy của Cá nhân. Nho sinh phải học những điều cấm kỵ của Tứ Thư Ngũ Kinh thì mới mong được đậu và tiến cử ra làm quan. Lối học từ chương này chỉ giúp đào tạo những thế hệ nô quan, hầu phục vụ triều đình. Ngày nay ta thấy dân số Trung Quốc lớn gấp 4-5 lần Hoa Kỳ nhưng các khoa học gia Hoa Kỳ chiếm đa số các giải thưởng Nobel. 

Người tàu họ có phương pháp quy nạp nhưng lại dừng lại đó để hướng lên cái Tượng trong Kinh Dịch, nhưng không có phương pháp suy diễn. Họ có suy diễn nhưng theo lối thầy bói, nói sao được lòngthân chủ để lấy tiền vì thiên cơ bất khả lộ. Như trường hợp người bạn làm luận án ở MIT, dùng phương pháp quy nạp nhưng dừng đó, đến khi ông thầy giải thích phải áp dụng phương pháp suy diễn từ A đến Z, để chứng minh tư duy của mình là đúng vì khoa học phải luôn luôn chính xác và được kiểm chứng. 

Nhà vật lý học Tô Cách Lan, James Maxwell ở thế kỷ 19, có viết 3 bài nghiên cứu mà nay được xem là nền tảng cho sóng điện từ, đã giúp thay đổi lịch sử khoa học của nhân loại, đã giúp sáng tạo ra vô tuyến điện, từ trường, Internet,.... Tất cả đều dựa trên phương trình Maxwell. 

Bài nghiên cứu đầu tiên, ông ta có nói: “Chúng ta cần nhận thức được việc các nhánh của vật lý học rất giống nhau; tức là nói trong vật lý học có các nhánh khác nhau nhưng kết cấu của chúng lại có thể chứng minh lẫn cho nhau.” Ông ta dùng quan niệm này để nghiên cứu về điện từ học theo tinh thần của phương pháp quy nạp. 

Sau này trong bài nghiên cứu thứ 3, ông ta dùng phương pháp suy diễn vào phương trình điện từ, (đã được lập thành bởi phương pháp quy nạp), đi tới kết luận: các phương trình đó thể hiện điện từ có thể truyền đi dưới hình thức sóng với tốc độ sóng phù hợp tốc độ ánh sáng lúc ấy đã biết, cho nên “ánh sáng tức là sóng điện từ”. Đây là một suy luận đánh dấu thời đại, nó đã thúc đẩy sự phát triển Khoa học kỹ thuật ở thế kỷ XX và phương thức sinh hoạt của loài người ngày nay.

Tương tự sau này, ông Albert Einstein đã suy diễn, ánh sáng được truyền theo góc độ 8.3 độ và được các nhà thiên văn chứng minh là đúng. Người tàu đã dùng thiên văn trước người tây phương, qua kinh dịch bói toán,... Họ chỉ có vài sao trong ngành bói toán của họ mà ngày nay chúng ta biết có rất nhiều sao trên dãy ngân hà. Các nhà tướng số tàu không nói đến sao chiếu và cung mệnh là 8.3 độ. 

Nền văn hoá truyền thống Trung Hoa là có phương pháp quy nạp nhưng lại không có phương pháp suy diễn đi kèm như người Tây phương. Trong Kinh Dịch chúng ta thấy nguồn gốc của phương pháp quy nạp qua "Dịch giả tượng dã; tượng 象 giả tượng 像 dã". Mặc dù kinh dịch đã nêu lên phương pháp quy nạp nhưng văn hoá Trung Hoa không phát triển theo phương pháp suy diễn như ở tây phương. Khi bí thì họ kêu thiên cơ bất khả lộ.

Vào cuối đời nhà Minh vào thế kỷ 16, có một ông quan tên là Từ Quang Khải, hợp tác với ông Matteo Ricci, một nhà truyền giáo người Ý, đã giới thiệu khoa học tự nhiên với triều đình nhà Minh. Họ đã dịch bản chính hình học Euclid ra hán ngữ 300 năm trước khi Isaac Newton viết Principia Mathematica, hoàn toàn dựa trên bản gốc hình học Euclid. Nếu không dùng phương pháp suy diễn thì chắc chắn ông Newton sẽ không thể nào phát triển nền toán học, dựa theo các định đề Euclid. 

Sau khi đọc hình học Euclid thì quan đại thần Từ Quang Khải nhận xét về phương pháp suy diễn "dục tiền hậu cánh trí bất khả đắc" (không được đảo lộn thứ tự trước sau" hay không được thay đổi thứ tự suy luận. Phương pháp này khác với truyền thống của người tàu vì không có logic, không chú ý lý thuyết thứ tự, đòi hỏi người đọc tự tìm kết luận đâm ra rất trừu tượng. 

Mình có hỏi thầy An, tại sao trong tác phẩm Đoạn Tuyệt, sau phiên toà, Loan được tha bổng, cô ta tìm đến Dũng để tiếp nối mối tình xưa nhưng Dũng lại trốn tránh thoát ly, khoát áo mưa ra đi trong sương gió. nhân vật Dũng thoát ly đi theo cách mạng. Thầy An giải thích là thoát ly, không phải theo cách mệnh gì cả. Tác giả muốn đọc giả tự tìm lấy câu trả lời. Câu trả lời của thầy khiến mình chới với vì mình quen sống ở phương tây nên khi đã quy nạp thì bước nối tiếp là suy diễn. Nhất Linh cứ phán một quẻ Ly cho cái kết của tác phẩm của mình, mặc độc giả suy diễn ra sao thì ra.

Ông Nhất Linh và nhóm Tự Lực Văn Đoàn, muốn dùng các tác phẩm của họ để thay đổi văn hoá phong kiến của người Việt. Họ mặc dù theo Tây học, vẫn chỉ dùng phương thức quy nạp rồi ngưng, không suy diễn tiếp, vẫn bị sa lầy trong 64 quẻ của Kinh Dịch. Để đọc giả tìm lấy câu trả lời hay đoạn kết. 

Ông Từ Quang Khải có viết như sau về phương pháp suy diễn: Tự chí hối, thực chí minh (có vẻ tối tăm, thật ra sáng sủa) hay Tự chí phồn, thực chí giản (có vẻ phức tạp, thật ra đơn giản)... Tiếc thay đến nay các bài viết của ông này không được phổ thông trong giới trí thức người Hoa. 

Các nhà khảo cổ khám phá người tàu ở Giang Tây đã biết trồng lúa từ mấy ngàn năm trước nhà Hạ cho nên đoán chắc đã có ngôn ngữ thời ấy. Họ cho rằng Hoa ngữ là đơn âm vì bị ảnh hưởng của Kinh Dịch với các quẻ đơn âm. 

Đa số các ngôn ngữ trên thế giới là đa âm nhưng hán ngữ hay Việt ngữ bị ảnh hưởng của Kinh Dịch nên đơn âm, chỉ khi dịch các từ ngoại ngữ mới là đa âm như Hoa-Thịnh-Đốn, Cựu-Kim-Sơn,...

Nếu xét về văn phạm thì hán ngữ và Việt ngữ ít dùng giới từ (adverb), có dùng các danh từ, tỉnh từ,...  Thí dụ: người mình không dùng "Bố của tôi" mà "Bố tôi". Thay vì "tôi đi một cách chậm chậm" mà "tôi đi chậm". Văn phạm được tối giản hoá nên khi xưa, mình hay lên Giáo Hoàng Chủng Viện để học đàm thoại ngoại ngữ với cha Leahy thì ú ớ khi bị ông linh mục này hỏi về văn phạm Việt ngữ. 

Ảnh hưởng của Kinh Dịch đã giúp tối giản hoá tư tưởng, mình hay gặp tại nhà người quen treo các bút pháp với các từ đơn như "tâm", "an",... Tâm có thể nói đủ thứ khiến người đọc khó nhận ra cái ý của gia chủ khi treo các bút pháp nói trên. Thầy An có kể là có người thuộc loại Phari siêu, nhờ thầy viết chữ Tâm để họ treo tường nhưng thầy từ chối vì không biết ông ta thuộc loại Tâm nào. Nhiều khi đọc bài của người viết, họ xổ ra một câu hán văn hay pháp văn rồi không phiên dịch, khiến mình như ngáo ộp. 

Chữ Tâm của người Tàu 

Trái tim của người Tây Phương biểu tượng động từ Yêu  hay Thích

Đặc biệt chỉ có Trung Quốc mới có thư pháp còn các nước khác thì không, ngoại trừ vài nước bị ảnh hưởng văn hoá Trung Quốc như Việt Nam, Triều Tiên. Kinh Dịch với tinh thần cô động hoá, trừu tượng hoá, đơn giản hoá tối đa cho nên thư pháp trong nền văn hoá của Trung Quốc rất quan trọng.

Mình không biết hán văn cho nên khi đứng trước một thư pháp hay một câu đối dù viết bằng tiếng Việt là cứ như bò đội nón dù nghe người ta bảo là rồng bay phượng múa. Vấn đề là chưa bao giờ thấy con rồng hay con Phượng. Khi viết là để thông tin một ý tưởng nào cho người đọc nhưng nếu người đọc không hiểu thì vô dụng. 

Trong lịch sử trung hoa hay Việt Nam, ta thấy kinh dịch đã có ảnh hưởng rất lớn trong nền văn hoá của họ. Họ dựa theo 3 yêu tố Thiên Nhân Địa, trời, đất và người. Với phương pháp quy nạp và thiếu suy diễn cho nên họ chỉ loang quanh trong cái thiên la địa võng của 64 quái phù. 

"Thiên nhân nhất vật, nội ngoại nhất lý" bắt nguồn từ một quẻ trong kinh dịch, bao hàm đạo trời đạo đất đạo nhân, cho rằng quy luật của trời và người đều là một. 

Khi ông Vương Dương Minh, đời nhà Minh, ngồi 7 ngày trước bụi trúc để tìm kiếm lý lẻ của cây trúc, biểu hiệu vai trò của chính nhân quân tử. Đi tìm cái lý của đời người trong cái lý của cái tự nhiên như cây trúc. Với tinh thần đó thì không thể tìm hay sáng tạo ra khoa học hiện đại.

Một trong những đặc điểm của khoa học cận đại, là phải tách rời khỏi quan niệm thiên nhân hợp nhất, phải chấp nhận đời người có quy luật riêng của đời người, thiên nhiên có quy luật riêng của thiên nhiên. Trời và người là hai thể chất khác biệt không thể hợp làm một. 

Mình nói chuyện với một anh ở Việt Nam, nghe nói là nghiên cứu về kinh dịch lâu năm. Anh ta nói dòng sông Mekông đổ ra biển qua 9 con sông nhỏ được gọi là Cửu Long, có hình dạng của quẻ Ly trong Kinh Dịch cho nên dân miền Tây phải ly hương. Gái đi ra Hà Nội làm điếm, lấy chồng Đài Loan như bài thơ Trăng Nghẹn,...Ông bà mình gian ác, chiếm đất của người Chàm, Cao Miên nên ngày nay con cháu phải trả nợ. 

Theo quan điểm quy nạp và suy diễn của người tây phương thì từ thượng nguồn của sông Mekông xuống miền Nam thì có đến 9 cái đập được thành lập để phát điện cho các nước Trung Quốc, Lào,..., khiến ngay người miên ở vùng hồ Tông Lê Sáp mà mình có viếng năm ngoái, còn thiếu cá để ăn. Đất phù sa không được kéo về nén nước mặn từ biển xâm nhập vào làm ruộng nương bị phá hủy chớ đâu phải quẻ ly quẻ lửa gì cả. Nay Cam Bốt còn cho đào một con kênh từ sông Mekong ra biển của xứ họ để tránh di chuyển qua Việt Nam thì xem như đóng cái đinh cuối cùng cho đồng bằng sông Cửu Long.

Hà Nội đầu tư xây một cái đập khác ở Thượng Lào vô hình trung giúp tay để bức tử nhanh chóng Đồng Bằng Sông Cửu Long, bất chấp các lời kêu gọi của các chuyên gia ngoại quốc hay gốc việt hải ngoại.

Nếu người Việt có óc suy diễn thì đã cho xây đập ở vùng hạ lưu của 9 nhánh sông Mekông để có thể quản lý nước ngọt từ thượng nguồn đổ về hay nước mặn không được chảy vào. Một mặt có thể kiểm soát số lượng phù sa. Mình không phải chuyên gia về môi trường nhưng chuyến đi thăm lục tỉnh nam kỳ vừa qua khiến mình nhớ đến thanh phố Venise bị nước ngập nên chính phủ Ý đã làm cái đập ngoài khơi để kiểm soát khi nước ròng và nước lên. 

Ở Huế có đàn Nam Giao mà hàng năm vua phải an chay, không gần cung nữ trong một thời gian để làm lễ tế trời thường được gọi là Lễ tế Nam Giao, mà nhà vua cúng hàng năm để cầu trời giúp dân chúng được mùa để đóng thuế cho vua chơi gái. 

Nếu người Việt tách yếu tố trời và người ra vì chả có ăn nhập chi cả. Nếu dùng phương pháp suy diễn thay vì tốn tiền làm lễ đăng đàn, vua có thể dùng tiền ấy để làm đập, để ngăn nước vì nếu suy diễn thì nước trên cao chảy xuống thì càng lâu càng mạnh. 

Tháng trước đi Mễ, mình có dịp quan sát hệ thống dẫn thuỷ nhập điền của người Mễ ở vùng tương tự như miền Trung Việt Nam. Bên núi, rồi đồng bằng rồi biển, họ làm hệ thống dẫn thuỷ nhập điền lưu trữ nước khi mưa để tránh bị lụt lội, còn dư thì thải ra biển. Rất dễ dàng áp dụng tại miền trung để tránh lụt lội hàng năm và phát triển canh nông hay thương mại.

Người miên bị ngay chính dân họ diệt chủng tộc của họ dưới thời Pol Pot, tương tự người Việt cũng bị chính người Việt sát hại trong thời gian này qua các trại tập trung cải tạo, đổi vàng để cho đi trên các chiếc ghe đánh Cá mong manh, tìm bến bờ tự do. 

Lịch sử tây phương có một thời đen tối (Dark age) khi nhà thờ của Thiên Chúa Giáo nắm quyền sinh sát, bắt người dân phải theo các luật lệ của nhà thờ. Những ai có tư tưởng suy diễn như Galileo, được xem là phản động là bị giết. May thay đến thế kỷ 15, người tây phương đã tách khỏi ý tưởng thiên nhân hợp nhất,(Homo Deus) mới giúp nảy sinh ra thời kỳ phục hưng, đã giúp nền văn minh Tâyphương tiến lên như ngày nay.

Tương tự nền văn hoá của người Á Rập có một thời lên đến tột đỉnh, họ sáng lập toán đại số , mẫu tự,..., đã giúp nền khoa học Tâyphương tiến nhanh đến khi họ mắc vào cái vòng kim cô của tôn giáo thì đế quốc của họ bị tàn suy và bị người tây phương thống trị. Người á rập muốn thấy nền văn minh của họ trở lại thời vàng son nhưng tiếc thay có một số quá khích đã và đang đi vào con đường của nhà thờ thiên chúa giáo ở thời trung cổ. 

Sau khi bị đô hộ bởi người tây phương, trí thức tàu có tinh thần cải cách như Tôn Dật Tiên hay những phong trào đông du hay cải cách Việt Nam do Phan Chu Trinh, Nguyễn Trường Tộ... chủ xướng. Văn hoá của hai nước này bị ảnh hưởng sâu đậm của kinh dịch nên chỉ quay sà quành, không dùng phương pháp suy diễn nên không đóng góp vào sáng tạo của khoa học hiện đại. Cho dù Việt Nam có hơn 25,000 tiến sĩ.

Ngày nay 4 nước cộng sản còn sót lại trên thế giới là 3 nước chịu ảnh hưởng sâu đậm kinh dịch. Họ dùng chủ thuyết cộng sản để thay đổi xã hội phong kiến cũ xưa. Họ tìm cách xây dựng một xã hội mới với một học thuyết mượn từ tây phương nhưng vẫn không thoát khỏi vòng kim cô của Càn Khôn. 

Nếu chúng ta sang Hồng Kông với ảnh hưởng tư duy làm việc của người tây phương từ hơn 100 năm qua, sẽ thấy sự khác biệt rõ ràng hay Đài Loan khi họ áp dụng thể chế Dân Chủ từ năm 1990 đến nay. 

Quan quân triều đình khi xưa được thay thế bởi tập đoàn chính trị trung ương Cộng sản, hoạch định các kế hoạch kinh tế, văn hoá chính trị tương tự các triều đình của nền quân chủ của thế kỷ trước.  

Về Việt Nam có nhiều người hỏi mình iPhone 15 ra chưa. Mua một cái iPhone 15 thì phải bán bao nhiêu tấn lúa. Việt Nam nay khuyến khích trồng lúa trên núi vì miền đồng bằng bị ngập nước mặn trong khi có nhiều chuyên gia đề nghị trồng lúa mặn. 

Khi người Việt cứ tự giải lí do mình khổ hay nước mình nghèo là vì cái nghiệp, vì địa lý có hình quẻ Ly cho dân phải bỏ nước ra đi thì không thể suy diễn, tìm ra căn bệnh trầm kha của người Việt thì sẽ không bao giờ tiến. Họ chấp nhận những giải thích phản khoa học của tầng lớp quan lại, hay cán bộ chỉ muốn duy trì sự giàu sang, quyền lực của giai cấp họ từ đời họ cho đến đời hậu duệ. Ngày nay, Hà Nội khuyến khích người dân đi chùa, lên đồng báo cô để giúp họ cai trị lâu dài thêm như trước khi thực dân tây xâm chiếm Việt Nam.

Có mấy ông kêu đi làm ở sở, hay bị bực mình vì đồng nghiệp gốc mít. Gặp người Mỹ thì một hai Yes Sir nhưng gặp Việt Nam thì lại kêu sao tao phải nghe lời mày. Rồi chơi xấu nhau.  

Đó là tinh thần của kẻ bị trị hay đúng hơn tinh thần nô lệ đã có trong DNA của người Việt mình mà người ngoại quốc gọi là “colonial mentality”. Đó là một đề tài khác mà nếu chúng ta không ”tự” từ bỏ thì khó có thể thành công ở hải ngoại. Không làm chủ mà chỉ làm công cho người Mỹ.  

Chán Mớ Đời  

Nhs

Bờ lốc Chán Mớ Đời

Sang Hoa Kỳ, mình có tìm lại được vài người bạn cũ khi xưa tại Đàlạt, cuối năm thì gửi thiệp chúc Tết, còn siêng thì lâu lâu gọi điện thoại hỏi thăm tình hình gia đạo ra sao. Có lần đồng chí gái hỏi mình; bộ anh không có bạn học xưa. 2 người bạn thân Đà Lạt xưa, không hẹn đều qua đời cùng lúc sau khi mình ghé thăm đâu 6 tháng. Xem như hết bạn cũ từ Đà Lạt.

Cô nàng tìm lại đám nữ sinh Trưng Vương Sàigòn khi xưa, nhóm Ban Tuổi Thơ khi xưa ở Hội An nên hay họp mặt, hội ngộ đủ trò. Mình nói khi xưa có đi học đâu mà có bạn học cũ. Cho nên ai nói với vợ là học chung với mình khi xưa thì nên cẩn thận. 

Một hôm, 1 cô bạn học khi xưa ở Văn Học Đà-Lạt, i-meo nói tìm ra một cô bạn học cũ khác, muốn liên lạc thì cô ta cho i-meo. Mình i-meo rồi nói chuyện qua điện thoại đủ trò. Dường như chưa đã thèm, mình viết thêm i-meo kể lại những chuyện vui vui khi xưa, ai kết ai, ai đối tượng ai,… mấy cô này hỏi còn nhớ chuyện chi nữa không, kể tiếp, không ngờ mình kể đến ngày nay.

Cô bạn học cũ là đối tượng một thời của Hùng Con Cua, học với mình khi xưa ở Yersin, Đàlạt thế lại lòi ra một đám học cùng thời Yersin khi xưa. Xem hình ảnh cũ thời tiểu học khiến mình nhận ra vài tên và ả học chung lớp, đi chung một quảng đường đời khi xưa. Bổng đâu bao kỷ niệm của thời thơ ấu như cái suối của “Manon des sources” của nhà văn Marcel Pagnol, bị cha con hàng xóm lấp lại, nay được khơi lại nguồn suối kỷ niệm từ 45 năm qua bị ép chế cứ từ từ tuôn trào ra như phúng thạch và mình cứ tiếp tục kể, càng kể thì càng nhớ. Kinh 

Lâu lâu có người hỏi mình về một đề tài chi đó bên tây thì mình ghi lại thời gian còn sinh viên ở âu châu rồi vòng vòng mình kể đủ thứ chuyện xẩy ra trong đời mình. Hy vọng sau này con cháu sẽ đọc vì ngày nay mình thèm biết về những gì xẩy ra thời bố mẹ còn trẻ thậm chí dòng họ khi xưa. Để hiểu mình từ đâu đến, cội nguồn của mình,…

Một hôm, anh bạn học cũ Chử Nhị Anh, i-meo nói gửi cho một tấm ảnh khi xưa rồi thấy anh ta trình làng một kỷ yếu mà anh ta gọi là “Mực Tím Sơn Đen”. Anh ta lựa một số bài tiêu biểu rồi trang trí, sữa lỗi chính tả, rồi bỏ lên Amazon.com cho vui. Ai thích đọc bài viết về Đàlạt thì lên

 https://www.amazon.com/Forty-Years-Van-Hoc-Dalat/dp/1522843841/ref=sr_1_1?keywords=Mục+tim+Sơn+Đen&qid=1576855124&sr=8-1

Việc làm của anh bạn này khiến mình nghĩ, những gì mình kể có chút gì đó giá trị về tinh thần, có thể giúp ai đó, gốc Đàlạt tìm lại chút dư âm, tuổi trẻ của họ một thời. Anh này là tiến sĩ mà dám bỏ thì giờ để làm mấy vụ bao đồng, Anh ta vẽ lại cái chợ Đàlạt qua máy vi tính.

Có một chú ở đường Duy Tân, quen với bà cụ mình vì khi xưa hai vợ chồng chú đi tù cùng ngày với mẹ mình ở Đàlạt khi bị mật thám tây bắt. Xem những hình mình gửi hay đọc những bài mình kể về Đàlạt, chú hay i-meo lại cảm ơn đã giúp chú tìm lại một khung trời kỷ niệm.

Ôi quê xưa biết bao giờ trở lại

Đàlạt ơi, thôi hết những chiều mưa 

( không nhớ của ai mà mình chế lại)

Lâu lâu gặp mấy tên bạn, vợ chúng kêu là “fan” của mình, thích đọc bài của mình khiến mụ vợ mình ngẩn ngơ, hỏi anh viết cái chi mà mấy bà nói vậy, thậm chí bạn của mụ vợ cũng hay đọc. Khiến mình nức nở còn mụ vợ thì chưa bao giờ đọc bài của mình. May quá, nếu không mụ đem những chuyện mình kể về đối tượng một thời ra để xỉ vả mình. He he he 

Đối tượng một thời kêu là đều lưu lại tất cả bài mình viết. Kinh

Khi mình kể về Đàlạt, mình không muốn đem tên cúng cơm thiên hạ ra nhưng viết tắt thì thiên hạ không biết là ai. Họ i-meo hỏi mình đủ thứ lại mất công trả lời. Nếu mình có ghi tên của họ, không phải để bêu xấu họ. Nếu họ không thích hay cảm thấy không vừa lòng thì cho mình hay, mình sẽ xoá tên của họ hay viết tắt tên. 

Lại có người tìm lại được người thân, bạn cũ ở Đàlạt khi mình nêu tên một người bạn hay nhân vật nào đó mình quen ở Đàlạt xưa, vô hình trung mình trở thành trung tâm tìm trẻ lạc, người yêu cũ của dân Đàlạt khi xưa. Ngay cá nhân mình cũng tìm lại được hàng xóm, họ hàng bà con thất lạc tứ xứ sau 75. Gần đây có tìm lại anh của một người bạn học cũ ở Đàlạt, đã qua đời, mình có gặp lại ở hải ngoại mấy lần. Rất cảm động khi anh ta kể; ông cụ mình nhớ con khi mình đi tây nên hay chạy lên nhà anh ta đứng vì mình hay chạy lên nhà tên bạn chơi.

Sau 75, ở Pháp, mình làm người đưa thư bất đắc dĩ. Dạo ấy chỉ có Pháp là có quan hệ về bưu điện với Việt Nam, còn Hoa Kỳ thì vẫn bị cấm vận nên dân Đàlạt ở Hoa Kỳ, hay nhờ mình gửi thư của họ về Việt Nam, và quên trả tiền cước cho mình gửi về Việt Nam và thư hồi âm của gia đình họ. Như thủ môn Rớt của đội tuyển Cảnh Sát Quốc Gia Đà Lạt, ở đâu bên Ấn Độ, gửi thư cho mình. Mình thì sinh viên đói mệt thở, đi làm bồi cuối tuần để trả tiền tem cho họ. Về khuya, hết Métro đi bộ trong tuyết lạnh vì không có tiền đi Taxi. Bưu điện Sơn Đen hiệu “Lá Bồ Đề”. Chán Mớ Đời 

Gần đây, mình tìm lại chị hàng xóm ngày xưa ở Hai Bà Trưng Đàlạt. Mình có làm chứng nhân cho cuộc tình của chị ấy với anh chồng, kiến trúc sư ở Sàigòn, lên Đàlạt thăm bà con, cạnh nhà mình. Chị ta lại bạn học của cháu của ông kiến trúc sư này. Sau 75, khi không mình nhận thư của ông kiến trúc sư này ở Hoa Kỳ, nhờ mình gửi thư về cho vợ con ở Việt Nam. Nay thấy hình hai vợ chồng mới đi viếng Úc Đại Lợi chi đó. Rồi có mấy người khác nữa. Khỏi nhắc lại sợ họ kêu mình đi đòi nợ tiền tem bưu chính. He he he

Tìm lại một chị hàng xóm xưa, hay cho mình mượn sách đọc với điều kiện là đọc qua đêm vì ngày mai phải trả cho bạn của chị ấy. Cứ tưởng tượng đọc “giờ thứ 25” của Giorghiu, “Chiến tranh và Hoà BÌnh” của Tolstoi hay “Doctor Zhivago” của Pasternak trong một ngày hay một đêm. Nay chị ta rên là mỗi ngày lại hóng xem mình có viết chi về Đàlạt như mình hóng truyện của chị ta mượn của bạn. Hình như dạo đó có anh chàng tên Hạnh, con ông Marcel, anh của một bạn học cũ của mình hay đến nhà tán chị ấy, cho mượn sách bú xua la mua, rồi chị ấy cho mình mượn. Anh Hạnh này là anh rể cũ cua một chị bạn ở Hoa Kỳ. Nghe nói anh ta về lại Việt Nam sinh sống.

Mình chọc 1 anh bạn là từ ngày tao bỏ tên cúng cơm mày lên mấy bài viết của tao thì có 4 em, nhắn tin xin điện thoại của mày. Anh ta nói: Vì lý do đó mà tao không về Đàlạt vì sợ ra đường gặp con hoang, kêu bố. Xong om

Khi xưa mình nhát gái, nay gặp lại những tên bạn học khi xưa mới khám phá ra chúng rất bạo, dám viết thư tình, mua ô mai tặng đối tượng. Hỏi ra mới khám phá mình thuộc dạng khù khờ trong khi đám bạn học chung một thời đã trưởng thành trước mình. Cũng có thể tình yêu của chúng quá lớn, đủ để chúng dám làm những chuyện quá táo bạo đối với mình.

Có nhiều bạn học cũ đọc i-meo của mình xong lại chuyền tới bạn của họ rồi mấy người này nói mình bỏ i-meo họ vào danh sách i-meo khi gửi bài. Qua i-meo với họ thì nhận ra con ai cháu ai ở Đàlạt khi xưa, và từ đó nối chặt thêm tình đồng hương, thăm viếng nhau. 

Cuối cùng mình bỏ lên Facebook để cho ai dân Đàlạt thích thì đọc bài mình viết về Đàlạt. Mình có nhận tài liệu của một số đồng hương gửi nên tính sang năm sẽ lựa mấy tấm ảnh cũ rồi kể lại đường nào có ai ở đó,.. Lý do là mình có nhận được nhiều tin nhắn của thế hệ trẻ ngày nay, muốn biết về những gì xảy ra trước 75, đời sống ba mẹ hay ông bà của họ. Khi mình kể thì nếu sai thì cho mình biết để cập nhật hoá.

Có người hỏi tại sao người ta gọi ông ngoại cháu là Xu Huệ? Lý do nhà tui ở màu đen, chắc tại vì mình được gọi sơn đen nên họ nghĩ, khi xưa mình sơn đen nhà của họ. Giới trẻ cũng thèm hiểu biết thêm về ông bà của họ nên phải bỏ tên vào để ai nhận được thì nhận. Người này chắc là con của anh Minh Đen, khi xưa vô địch bóng bàn Đàlạt trước khi anh Tín ở Nhật Bản về hoặc con của anh Minh, đai đen Không Thủ Đạo, có dạy mình miễn phí vào buổi sáng từ 6:00 sáng đến 7:30 ở hãng cưa của ông Xu Huệ. Nhà ở cạnh nhà bà dì mình, tiệm hớt tóc ngay dốc Ngã 3 Chùa.

Một hôm, có anh chàng đọc bài của mình trên Facebook cho rằng mình cần làm một cái bờ lốc, để thiên hạ dễ tìm lại những bài cũ của mình vì anh ta nhớ là có đọc 1 bài nào đó về chuẩn bị vào đại học ở Hoa Kỳ nhưng facebook không có chức năng tìm lại bài.

Thế là anh ta và một anh bạn khác thành lập bờ lốc https://www.muctimsonden.com/  rồi lên trang nhà của trường Văn Học và facebook để tải mấy bài viết của mình về bờ lốc. Nay đã được tải về trên 800 bài nhưng thật ra mình viết trên 1,728 bài rồi nhưng có một số chưa gửi hay bị kiểm duyệt trên mấy nhóm facebook hoặc trang nhà Văn Học.

Facebook có cái hay và cũng có cái dỡ. Hôm qua, có mấy người nói là lâu nay mới thấy mình viết lại. Thật ra mỗi ngày như thói quen, mình đều viết cả. Vấn đề là admin của mấy nhóm cần phải duyệt, chấp thuận có đúng với tiêu chí của nhóm họ,…trước khi họ cho bỏ lên nhóm của họ do đó nhiều khi họ quên hay không cho phép. Có nhiều nhóm, thấy mình có vẻ phản động nên không cho tải trên trang nhà của họ. Có anh nào kêu là phải gọt bỏ cá từ phản động rồi anh ta tự tải lên mấy trang nhà này.

Có điều là mình thấy có nhiều người chịu khó đọc, gần như hết những gì mình tải lên facebook. Có anh nào ở Đức quốc, đọc một lần cả 20 bài và nhấn like. Kinh. 

Cách tốt nhất là theo dõi www.muctimsonden.com, “subscribe” thì sẽ được i-meo khi mình tải lên bài mới vì có thể tìm lại những bài viết về Đàlạt xưa dễ hơn. Nếu rảnh mình sẽ sắp xếp lại hình ảnh vì mấy bài trên facebook thì không được tải hình lên đúng theo bài viết vì như vậy sẽ bị chuyển qua thể PDF thì mờ câm, nhỏ bé. Ở bờ lốc, mới có thể chú thích dễ dàng hơn. Mình cũng lười, có hỏi vài người nhưng ai nấy đều chạy dài.

Có người kêu mình “chảnh” vì không trả lời còm của họ nên không “Lai-ke”. Vấn đề là còm của họ thuộc nhóm nào đó nên khi mình nhấn để đọc thì mò không ra. Trên Facebook của nhóm nào mà mình theo dõi, một ngày có cả trăm bài hình ảnh thì mò sao ra. Nếu họ còm mà mình trả lời liền thì hoạ may còn thấy, mình còm khi rảnh.

Tốt nhất là nhắn tin qua bờ lốc vì mình sẽ nhận i-meo rồi sẽ trả lời cho từng người. Đừng có hỏi em đi tìm trẻ lạc, người yêu cũ là được rồi. :)

Có chị bạn kêu bờ lốc của mình là bờ lốc “Chán Mớ Đời” khiến mình cười vì chị ta phải đọc bài của mình nhiều mới nhận ra câu này.

Hôm trước, có chị dân Đàlạt xưa, đến vườn mình để lấy mật ong cho bạn. Chị ta đem rượu và sô cô la tặng mình khiến mình rất cảm động. Đây là lần thứ hai mình được đồng hương, quen qua bờ lốc tặng quà. Lần đầu là con gái của tiệm kính Anh Lân, khu Hoà Bình xưa. Mình có ghé thăm gia đình chị ta với bà cụ khi qua Delaware chơi.

Chị này đọc như gần hết những bài của mình qua i-meo nên khi gặp nhau là chị ta nhớ đối tượng của mình là ai một thời Đàlạt,…khiến mình thất kinh.

Qua năm 2020, mình sẽ ngưng i-meo vì không muốn làm phiền khiến thiên hạ cứ phải nhận i-meo của mình. Có người không muốn i-meo của họ được phán tán, người không quan trọng hoá vấn đề,...nên phải lựa đủ trò. Nay cứ lên bờ lốc Chán Mớ Đời hay facebook rồi theo dõi cho tiện. Thích thì bỏ email của mình vào rồi bờ lốc tự động gửi link tới khi có bài mới. Vấn đề là có anh bạn kêu thích nhận i-meo hơn vì cảm thấy cá nhân hơn đại trà trên mạng.

Có người Đà Lạt hỏi hình ảnh em ngày xưa ở Đà Lạt, để nhận diện nên mình gửi tấm ảnh khi học Yersin một thời.

Sơn đen nhưng tâm hồn Sơn trong trắng
Nhà Sơn nghèo dang nắng Sơn đen.

Chán Mớ Đời
Nhs

Xú chiêng và ung thư

Hôm trước, tình cờ đọc một bài nghiên cứu về bệnh ung thư ngực mà người ta gán cho cái tội là phụ nữ dùng nịt ngực của mình, lâu ngày đưa đến bệnh ung thư nên ghi lại đây cho mấy bác gái nghiên cứu. Người ta cho biết hàng năm có đến hơn 250,000 phụ nữ Hoa Kỳ bị bệnh ung thư ngực, 1/4 triệu người . Kinh

Dạo này, đang đánh bà nào ở Việt Nam, bận áo dài không có nịt ngực đủ trò, mình đoán bà ta đã đọc nghiên cứu gây ung thư nếu đeo nịt ngực. Mới đọc mình tưởng là Fake news nhưng đọc kỹ lại thì được biết ảnh hưởng đeo nịt ngực phụ nữ và bệnh ung thư có căn bản khả tín với các nguy cơ như sau.

Các chuyên gia cho biết là điểm tối quan trọng của việc đeo nịt ngực khiến hệ thống bạch huyết của phụ nữ có thể bị tổn thương. Hệ thống bạch huyết là một trong những hệ thống giúp thải các độc tố trong người ra khỏi cơ thể. Hệ thống này cũng là cơ quan phòng chống lại các mầm bệnh, vi khuẩn, các tế bào ung thư,…

Các hạch bạch huyết cũng có vai trò thanh lọc các phân tử chất đạm, tế bào miễn nhiễm, Glucose và những thứ khác được chuyên chở trong cơ thể con người. Dung dịch hạch bạch huyết có thể chứa đựng các độc tố trên đường thải ra ngoài cơ thể.

Ngoài ra, các hạch bạch huyết giữ vai trò quan trọng trong hệ thống miễn nhiễm vì là nơi chứa và sản xuất các tế bào của hệ thống miễn nhiễm như tế bào NKC (natural Killer Cells) mà mình có kể trước đây, như các điệp viên của chiến dịch Phụng Hoàng, mò vào lòng địch để tiêu diệt các tế bào ung thư nằm vùng. Các tế bào lympho này có khả năng kiểm soát sự phát triển của khối u và nhiễm trùng vi khuẩn.

Người ta lại kêu có từ 501 đến 700 hạch bạch huyết trong cơ thể phụ nữ, nhưng chỉ có từ 20-40 hạch bạch huyết này ở vùng ngực phụ nữ nhưng lại rất quan trọng cho toàn hệ thống miễn nhiễm.

Lý do là 85% các dung dịch bạch huyết chảy qua các hạch đều nằm dưới nách và dưới vùng xương của ngực. Khi tế bào ung thư bắt đầu di căn từ ngực đến toàn thể cơ thể thì vùng xung quanh và dưới nách là nơi chúng đi đến trước tiên. Mình nhớ có đọc sách họ nói các chất hoá học của mỹ phẩm bôi ở nách để diệt mùi hôi rất độc, đưa đến ung thư. Nay đọc cái này thì giống như chêm thêm củi vào lửa đang cháy rực.

Có một nghiên cứu của trường y tế cộng đồng của đại học Harvard vào năm 1991, gần 3 thập niên cho rằng phụ nữ không bận xú chiêng, có 50% ít bị ung thư ngực. Nếu mình không lầm trước 75, phụ nữ Sàigòn có mode “xăng xì xăng xú”, không bận quần lót và đeo xú chiêng. Ngày nay, mấy bà dạo ấy theo thời trang này chắc không bị ung thư ngực. :)

Người ta giải thích là dung dịch bạch huyết cần lưu thông và toàn bộ hệ thống bạch huyết hoạt động tốt nhất nếu không bị cản trở. Họ nghiên cứu khi phụ nữ nịt ngực rất chặt mỗi ngày, với thời gian sẽ cản trở dung dịch hạch bạch huyết di chuyển, tạo nên những hệ luỵ là các tế bào miễn nhiễm không được đưa tới những vùng được sử dụng chất độc, hoá chất của thuốc chống mùi hôi nách,…hay mồ hôi được thải ra. Những trường hợp này sẽ giúp tạo một môi trường giúp các tế bào ung thư nẩy nở.

Mình có kể là các mạch máu nhỏ có mấy cái van để chận máu đi ngược chiều nhưng nếu áo quần bận chật sẽ cản trở sự lưu thông của huyết quản, gây đến những tai hại cho sức khoẻ. Người ta khuyên tối ngủ nên cởi trần hay bận áo quần nhẹ.

Cần nhắc lại là thông thường từ tuổi 14 trở lên, trong cơ thể của chúng ta đã có những tế bào ung thư nằm vùng, và nếu chúng ta nuôi chúng với những thức ăn như đường thì sẽ giúp chúng nẩy nở, sinh sản nhiều rồi sẽ di căn, lan rộng đến những nơi khác. Đúng hơn sẽ tạo ra những mạch máu nhỏ khác, hôm nào rảnh sẽ kể vụ này. Sáng này, đồng chí gái kêu chồng cô bạn bị ung thư đã chửa khỏi nhưng nay di căn vào xương tuỷ. Chán Mớ Đời 

Trong cuốn “ Dressed to Kill: The Link between Breast Cancer and Bras” các nghiên cứu gia, Sydney Ross Singer và Soma Grismaijer làm tổng kết cho cuộc nghiên cứu của họ với trên 5,000 người phụ nữ. Họ khám phá ra phụ nữ bận xú chiêng 24/24 thì 75% có khả năng bị ung thư ngực. Còn những ai mà chỉ bận nịt 12 tiếng mỗi ngày thì chỉ có 1/52, trong 52 người thì chỉ có 1, tạm gọi là 2%.

Quanh thế giới cũng có những nghiên cứu khác như năm 2016, đại học Brasilia ở xứ BA Tây (Brazil), người ta theo dõi 152 bệnh nhân ung thư thì đeo nịt ngực có thể đưa đến ung thư. Tương tự ở Trung Cộng hay Tô Cách Lan cũng có những nghiên cứu về vấn đề này. Tại sao Victoria Secret không báo động cho mọi người biết. Bài học đầu tiên về Luận Lý với thầy Diễm khi xưa, thầy nói: “đàn bà chỉ cần đẹp là cái gì họ cũng làm”.

Họ cho biết những hệ ứng phụ khi đeo nịt ngực nữa như đau đầu, đau lưng, đau ngực, đau não bộ ngay cả Irritable bowel syndrome (IBS)….  Khỏi ghi lại đây. Ai muốn biết thêm thì đọc thêm vụ này.

Nghiên cứu ở xứ Ba Tây (Brazil) cho rằng khi đeo nịt ngực quá chặt cũng đưa đến ung thư ngực. Có lẻ vì vậy, các cô gái xứ này bằng bikini hay topless để phòng ngừa ung thư ngực. Vào những năm 1940, người ta làm các nịt ngực được cấu trúc bằng dây kẽm hay bằng nhựa, có khả năng chận đứng sự di chuyển năng lực trên cơ thể.

Mình có đọc sách đông y cho rằng; không nên đeo nữ trang nơi người vì sẽ làm khí chạy trên người bị cản trở lộn xộn nên từ đó mình phải cởi sợi dây chuyền do bà cụ mua cho mình khi đi tây. Mỗi khi mình thấy mấy ông đeo vàng vòng to, nặng ký khiến mình hơi lo dùm cho họ. Dưới lớp da của cơ thể có một luồng khí chạy mà nếu mình đeo vàng vòng, kim khí sẽ cản trở sự lưu thông của khí lực trên người mình.

Người ta nói khi châm cứu với các kim loại nhỏ để kích hoạt các huyệt trên cơ thể thì tốt nhưng nếu lạm dụng cứ châm cứu hoài thì các cây kim châm cứu sẽ cản trở khi mạch lưu thông.

Ngày nay, đa số phụ nữ có điện thoại cầm tay nên hay nhét vào nịt ngực. Như mình đã kể là điện thoại cầm tay tạo ra các làn sóng, từ trường, phóng xạ liên tiếp. Được biết thống kê năm 2013, thì 40% nữ sinh viên dùng nịt ngực của họ để bỏ điện thoại cầm tay và 3% để ở trong hơn 10 tiếng mỗi ngày. Nay thì chắc số này lên cao hơn.

Năm 2016, United States National Toxicology Program (NTP), một cơ quan của National Institute Health, hoàn tất vụ nghiên cứu về phóng xạ của điện thoại cầm tay với số tiền 25 triệu đô.

Điện thoại cầm tay tạo ra các Electromagnetic Frequency (EMF) có khả năng gây bệnh ung thư, nhất là ai cầm nó bên tai khi nói chuyện.

Làm sao để tránh bị ung thư ngực. Có bà Bree McKeen cho hay là đi khám bác sĩ thấy khó chịu vì đeo nịt ngực khiến cái lưng của bà ta đau nên bà ta thiết kế cái nịt ngực cho bà rồi cho mấy phụ nữ khác sử dụng nên cuối cùng quăn luôn trở lại cái mode xăng Xú khi xưa.

Họ khuyên là kiếm cái nịt rộng rộng một tí, hay không đeo luôn cho vui mắt đàn ông nhất là bận áo hở cổ rộng he he he. Ai mà trên 40 thì không cần đeo nữa vì ngực của họ đã biến theo biểu đồ của phương trình bật 4. Không thu hút những con mắt của đàn ông nữa.

Viết tới đây thì lại nhớ đến mấy ông bận quần lót chật. Phụ nữ thì bị ung thư ngực còn đàn ông thì hay bị ung thư tiền liệt tuyến. Chắc nên bận xà lỏn như xưa cho thoải mái, tránh bị ung thư. Cũng có thể đàn ông hay đeo dây nịt nên cản trở các hạch ở chim đế của họ nên bị ung thư? Để kiếm tài liệu đọc thêm về vụ này. Chán Mớ Đời

Mình có đọc mấy tài liệu kêu là đeo nịt ngực không bị ung thư nhưng mình đoán là do các công ty bán đồ lót, mướn y sĩ hay chi đó để phản bác. Kệ xứ dân chủ, ai tin cái gì thì cứ theo đó mà sống.

Có anh bạn từng ở Tutra, email cho biết: ‘ Đúng! Các em người dân tộc Churu không có em nào bị breast cancer“.

Nguyễn Hoàng Sơn 

Học châm cứu 101

Mình nói muốn học nghề của Khoa để biết đâu sau này có thể chữa cho người thân. Có lần mình muốn học nghề Khoa nhưng thấy thiên hạ lạm dụng lòng tốt của Khoa nên hết muốn học. Đa số cứ đến võ đường nằm vạ để được xoa bóp miễn phí. Có những người đau yếu thì ưu tiên hơn còn đấm bóp thì ra bôn sa, mấy tiệm tàu họ lấy có $20/ tiếng đồng hồ.

Nói cho ngay thì dạo ấy có học chưa chắc đã được vì mình chưa đủ kiên nhẫn hay nội lực để xoa bóp giúp thiên hạ.

Mình có học mấy năm trước, cách cạo gió và xoa bóp của Khoa khiến làm khổ mình thêm. Lý do là mụ vợ đêm đêm hay dựng cổ mình dậy để xoa bóp vì khó ngủ. Nhà có cái ghế mát xa cũ. Nên không chịu dùng, đến nhà tên bạn, thấy hắn mua cái ghế mát xa $5,000 nên đồng chí gái kêu mình mua một cái mới, cho tên thợ cái ghế cũ. Về chả thấy mụ dùng gì cả, chỉ ngồi lướt sóng với iPad hay iPhone còn kêu “anh đấm bóp đã hơn”. 

Lý do là khi mình xoa bóp thì giúp thư giãn thần kinh đồng chí gái nên hệ thống thần kinh trung ương tiết ra endorphine, thường được gọi là Morphine nội sinh, mạnh gấp hàng trăm lần morphine, gây cảm giác dễ chịu, bớt căn thẳng. Thật ra máy chỉ đánh chung chung chớ đâu có bằng tay người chạm vào thêm truyền được nội lực.

Hôm thấy chú quen tập với mình khá lâu rồi bỏ, nay trở lại tập. Sau mấy tháng thấy khoẻ lại nhưng dạo này chú hay vắng tập, lâu lâu đến rồi về sớm, sắc mặt không được tươi lắm. Hai tuần trước, chú bổng quỵ xuống khiến mình hô lên thì may quá có anh bên cạnh, chụp chú kịp thời rồi nhờ Khoa day huyệt, giúp chú tỉnh lại, lái xe về. 

Đó là hiện tượng tai biến nhưng nhờ Khoa biết nghề nên chỉ cần day huyệt để giúp tim bơm máu rồi day huyệt, và châm 10 đầu ngón tay để giúp chú ấy tỉnh táo lại vì có gọi xe cấp thương thì cũng có thể muộn. Máu không lên kịp não bộ. Lần đầu tiên mình chứng kiến trực tiếp vụ này nên hoảng tiều đành phải học nghề Khoa. Từ hôm ấy, mình bỏ trong ví cái kim để châm các đầu ngón tay khi cần.

Khoa giải thích là các bộ phận trên người mình lạ lắm. Thí dụ cái tai có hình tượng như đứa bé nằm trong bụng mẹ, đông y có dùng các huyệt ở nơi này để chữa bệnh. Hay khuôn mặt của  mình cũng có hình dáng con người. Cái mũi của mình tương tự thân hình với hai cái mông, lông mày như hai cánh tay,…

Khoa chỉ mình cách bắt mạch để xem tình hình tim mạch của người ta để biết. Nếu tim mạch yếu thì lay huyệt Túc Tam Lý ở vùng dưới đầu gối, độ bàn tay, để hổ trợ máu lưu thông. Sau đó lay huyệt nhân trung để giúp người ta tỉnh táo lại.

Cách đây cả 10 năm, mình có đọc email do bạn bè gửi của một bà tàu nào kể là nhờ cây kim mà bà ta cứu được mạng chồng hay bố gì đó, lâu quá không nhớ thì nay mình mới hiểu vì các bàn tay cũng liên quan đến nội tạng của con người. Mệ ngoại mình thì kể phụ nữ khi xưa, hay cài cái trâm nơi tóc để lỡ ông chồng bị ra răng thì lấy cái trâm để chích vào mấy ngón tay. Dạo ấy không hiểu nay nhớ lại mới biết là dân gian đã biết cách đề phòng xưa nay.

Mình có đọc sách về đông y thì họ nói là đau đầu thì chữa từ chân,… để từ từ mình ghi lại những gì học để khỏi quên. Trước đây chỉ đọc lướt qua nay phải đọc lại, cần ghi lại cho chắc ăn.

Hôm kia chú hôm trước bị tai biến, trở lại nhờ Khoa xoa bóp để giúp cánh tay bớt mỏi thì mình mới được thấy lâm sàn. Bắt mạch rồi rờ những chỗ bị cứng tụ lại nên cần phải xoa dầu nóng rồi day để cho dãn ra tương tự mình hay thấy Khoa chữa cho thiên hạ bằng cái roi, đánh đánh vào cái gân bị cứng giúp cho dãn ra, giúp người ta co chân co tay được.

Khi không di chuyển hay tập thể dục thì máu không lưu thông được nên nhiều nơi trên cơ thể bị viêm. Mỗi lần xoa bóp cho vợ là cái mông vì ngồi làm việc nhiều cả ngày nên máu bị tụ hay đau nên phải xoa mạnh ở phần đó. Nhất là nơi xương cụt.

Nên tập Nội Công Hồng Gia giúp chúng ta tập gân cốt cho dày mạnh lên để về già có thể cử động được. Nhớ năm ngoái hay năm kia mình bị gãy chân khi leo núi, bác sĩ về chân kêu là xương mình cứng nên chỉ bị nức thôi chớ đa số người bằng tuổi mình bị xương loãng nên gãy xương lâu lành lắm.

Nói vậy chớ mình mất 6 tháng mới đi đứng lại được bình thường. Đau chân nhưng cũng phải lết vào câu lạc bộ thể thao, đi bộ dưới hồ bơi để giảm trọng lượng bớt đau. Từ từ đi đứng lại bình thường.

Về già người ta thiếu hormones nên cơ bắp sẽ mất dần. Ông Arnold Schwarzenegger khi xưa cử tạ, thân hình đẹp như tây, ngày nay thấy hình chụp ông ta bận đồ tắm. Kinh.

Chúng ta phải chuẩn bị cho mai sau, khi cơ bắp bị nhão thì có gân để giúp chúng ta đi đứng, co giản. Năm ngoái Mình không sử dụng cái chân bị gãy trong vòng 6 tháng, cơ bắp đùi teo lại hết chỉ còn da bọc xương. May gân chân vẫn tốt nhờ tập nội công Hồng Gia từ 14 năm nay.

Mình thấy có nhiều người chịu khó tập ở Đông Phương Hội, thì sức khỏe của họ tăng tiến rất nhiều. Có bác kể là xương sống cứng luôn cái cổ, ký giấy tờ để đi mổ nhưng may ai giới thiệu gặp Khoa nên sau 2 tuần lễ là hết than đau và tập đến nay. Bác này là một trong những tập viên tiến bộ nhất. Mưa gió, nắng hè đều tới cả vì đã thấy quan tài nên biết sợ. (Còn tiếp)

Nhs