Nhớ dạo đi làm ở New York, có tên quen rủ đi xuống thành phố Atlantic, tiểu bang New Jersey. Thành phố này nổi tiếng về các sòng bài lớn ở vùng Đông Bắc tương tự như Las Vegas nhưng nhỏ hơn. Dạo đi viếng Venise, mấy tên tây đầm học chung rũ đi Lido, vào casino nhưng cả đám không được vào vì phải bận áo quần sang trọng như tuxedo, váy đầm dài nhất là họ biết sinh viên đói meo tơi.
Ngược lại ở Hoa Kỳ thì sòng bài rất bình dân, thiên hạ ăn bận xập xìn, miễn có tiền để đánh. Có thể có những chỗ đánh bài của dân giàu có, hội viên của sòng bài thì chắc phải ăn bận đàng hoàng. Mình không đánh bài nên không biết.
Đi lòng vòng với anh ta trong casino vì lần đầu tiên trong đời được mục thị sòng bài thì gặp khá đông người Việt, có vài đám quen tên này. Có một cặp vợ chồng người Việt đang đứng xếp hàng để rút tiền ở máy ATM. Cô vợ chào anh ta rồi nói nhỏ là em phải đi theo, bỏ con ở nhà để cản anh chồng, đừng thua ngày chưa đủ tranh thủ thua đêm, đánh nhiều thua nhiều trong khi anh chồng thì mặt mày hung tợn, hình sự như Toshiro Mifune trong phim Rashomon, cầm thẻ tín dụng như cây đao, tường như muốn chém ai, chờ đợi đến phiên mình rút tiền.
Hình ảnh cô vợ buồn bả khiến mình nhớ đến bà cụ mình, một thời khổ vì chồng đánh bài thua, còng lưng trả nợ cho chồng, nuôi 11 đứa con. Mình hay nói với mấy người em, Mẹ mình cái gì cũng biết ngoại trừ hạnh phúc.
Nhìn lại bến bờ thì mình may mắn, được du học nên tiếp cận được nền văn hoá sở tại để có cái nhìn, so sánh với nền văn hoá Việt, nơi mình sinh sống được 18 năm. Trong đầu mình cứ thắc mắc vì nghe thầy cô giảng dạy, người Việt rất thông minh nhưng không hiểu tại sao người Việt mình nghèo. Hết bị nô lệ thằng tàu rồi đến thằng tây rồi đánh giặc dùm cho Nga Tàu, tư bản Mỹ để chúng thử khí giới, bán cho các quốc gia khác trên thế giới làm giàu. Học lịch sử thời Pháp quốc đến chiếm đóng, đô hộ dân An Nam, có mấy thằng Tây xuống thuyền cầm 3 khẩu súng Mousqueton, bắn vài phát thì cha con trên thành sợ quá, xin đầu hàng.
Về Việt Nam thấy mấy tên đường là lạ mang tên Lê Văn 8, Võ Thị 6, hỏi người địa phương thì họ cũng không biết luôn, nói chắc là những người có công với cách mạng. Sau này đọc tài liệu Hà Nội thì được biết Lê văn 8 chỉ là hư cấu, họ chế ra vị anh hùng này để động viên các dân quân lên tinh thần để đánh đuổi Pháp, dành độc lập. Dành độc lập xong thì cũng nên thú thiệt với dân chúng, đây họ bươn lên, vung vít cho to như Thánh Gióng ngày xưa.
Học sử Việt Nam khi xưa có kể ông thần này, cả ngày chả nói gì cả, chắc đói nhưng khi cho ăn một nồi cơm là lớn như diều, cởi ngựa ra trận đánh tan giặc Ân. Đọc lại lịch sử thì hoá ra chả có bao giờ giặc Ân bò sang Việt Nam. Họ ở tít phía bắc của sông Hoàng Hà, bên Tàu, cách bờ cỏi Việt Nam đến hơn 2,000 cây số, có đánh phá người Tàu. Mấy ông nho sĩ gốc Việt, không có gì để nổ nên mượn của người ta về, chế lại làm của mình, kiểu hậu thế chế Lê Văn 8, Trần thị 9. Xong om.
Nhìn lại thì câu chuyện Thánh Gióng đã nói lên tư tưởng của người Việt. Có ăn thì mới làm việc, như “có thực mới vực được đạo”. Quân giặc đến cướp bóc, bắt người dân làm tù binh, nô lệ, không ai thèm chống cả. Khi được ăn thì đứng lên ra trận. Có bà dân miền Nam quen, nay ở Mỹ kể: khi xưa, tối nó bò về giữa khuya, dựng cổ mình dậy kêu mình nấu cơm vì nó đói. Nay lên phường nhờ nó ký cái giấy để đi đường lên Sàigòn thăm cháu thì nó kêu để đó trên bàn. Đả đảo Thiệu Kỳ mua cái gì cũng có, hoan hô Bác Hồ, mua cái đinh cũng xếp hàng. Nếu Quốc Gia mà trở lại, nó có núp trong đáy quần tui, tui cũng đứng dậy giủ cho nó lọt ra để lính quốc gia bắt nó.”
Gặp bạn bè, người Việt thì ai cũng nói mình ngu lâu dốt sớm, thậm chí 40 năm sau gặp lại, mấy tên bạn khi xưa vẫn kêu cái mặt mày sao ngu lâu thế. Vẫn không hút thuốc, không uống rượu, không cờ bạc như chúng. Vẫn ngố ngố như xưa khiến đồng chí gái buồn, bỏ công sức gần 30 năm mà vẫn chưa cải tạo được thằng chồng thuộc giai cấp nguỵ quân nguỵ quyền, con cháu địa chủ. Chán Mớ Đời
Mình không hiểu lý do anh chồng đi Atlantic City nướng tiền mà anh ta khổ nhọc làm trong tuần. Có thể anh ta muốn kiếm thêm tiền để nuôi vợ con so với đồng lương ít ỏi của mình hay bị ảnh hưởng của văn hoá Việt, vẫn còn ở trong nhà tù của ký ức, cho rằng đàn ông biết cách sống, phải trải nghiệm Tứ Đổ Tường.
Hồi nhỏ nghe người lớn nói Tứ Đổ Tường nhưng không hiểu gì cả, chỉ nghe mang máng là đánh bài, gái gú chi đó. Thấy đàn ông chiều chiều ngồi nhậu kêu dzô dzô cái gì đó. Sau này ra hải ngoại, mò mò tìm tài liệu đọc về văn hoá Việt thì mới hiểu chút chút.
Người xưa gọi Tứ Đổ Tường với những định nghĩa: Tứ là 4, Đổ là vách, Tường là bức tường, nôm na là 4 vách tường bao kín không lối thoát.
Người tây phương có một điển tích về mê cung Labyrinth. Tại đảo Creta mà mình có viếng thăm cách đây 35 năm, có một con thú, đầu bò thân người, ăn thịt người tên là Minotaur (bò của Minos) . Ông vua Minos sai một ông nào và người con, xây một cái labyrinth để nhốt con thú trong đó, để nó khỏi chạy lọt ra ngoài, ăn thịt dân chúng, nhất là dụ dỗ vợ ông ta. Cuối cùng, có ông Theseus chui vào trong hang giết chết con thú, phải đeo dây thừng nơi người, để sau đó còn tìm lối ra. Có dịp mình kể chuyện thần thoại, khá hay. Có thể xem Tứ Đổ Tường là Mê Cung của người Việt.
Mấy người biết đọc chữ Hán khi xưa hay nghêu ngao: 酒色財氣四堵牆 (Tửu sắc tài khí tứ đổ tường). Để giải thích, so sánh bốn bức tường kín mít ấy với bốn điều tệ hại: Tửu, Sắc, Tài, Khí, mà hễ con người đam mê dấn thân vào đó thì như lọt vào bốn bức tường không lối thoát, mê cung, chịu chết trong đó luôn, hư hỏng cả cuộc đời, uổng phí một kiếp ba sinh.
1. Tửu: rượu. Uống rượu, nhậu nhẹt say sưa, cuồng tâm loạn trí, trí não hư hỏng, tinh thần suy nhược, hết biết phải trái, không còn phẩm hạnh con người. Người xưa hay nói: Tửu nhập tâm như hổ nhập lâm, (rượu nhập tâm như cọp vào rừng), hay Tửu nhập tâm như cẩu cuồng tọa thị (rượu nhập tâm như chó điên ngồi tại chợ).
Hồi nhỏ có đọc truyện cổ tích nói về một ông nào đó, làm gì sai quấy nên bị bắt, buộc phải chọn lựa 1 trong 3 điều nếu không thì ở tù: 1/ uống rượu, 2/ giết người chị, 3/ giết bà mẹ. Ông ta chọn giải pháp thứ nhất: uống rượu. Một hôm, say rượu về nhà, la hét bị bà chị cự nự, ông ta lấy dao chém chết tươi. Bà mẹ thấy thế than trời cũng bị ông ta hưa một dao theo ông bà.
2. Sắc: sắc đẹp của phụ nữ. Ham mê thú vui xác thịt nam nữ, chơi bời hư hỏng, phạm tội tà dâm, thần hồn mê muội, bỏ bê gia đình. Cho nên người xưa có câu: Sắc bất ba đào dị nịch nhân: Sắc đẹp phụ nữ không có sóng mà dễ nhận chìm người. Mình đoán là cho người giàu có, chớ nghèo như mình thì không có chân dài nào chịu theo.
3. Tài: cờ bạc. Ham mê cờ bạc, liều mạng, bán đồ bán đạc, ăn cắp để có tiền nhập sòng, tan nhà nát cửa. Cho nên người xưa nói: Cờ bạc là bác thằng bần. Mỗi lần Tết đến, ở ngoài Phước Lộc Thọ, khu Bôn Sa, có tổ chức đánh bài, mình thấy dân tình đánh bạc kinh hoàng.
4. Khí: hút thuốc phiện, chích các chất ma túy, nghiện ngập, thân thể bịnh hoạn, mất hết nhân phẩm, trộm cắp hay cướp giựt để có tiền mua thuốc, hút hít cho thỏa cơn ghiền. Trong xóm mình khi xưa có thằng Độ, trốn lính, ghiền sì ke, hay đi bắt gà của nhà mình và hàng xóm ban đêm để hút.
Hoá ra Tứ Đổ Tường là 4 cái truỵ lạc mà người xưa khuyên con cháu không nên rờ đến nhưng có lẻ ít học hay không được đi học nên người ta hiểu sai nên ngâm nga những câu “Nam vô tửu như kỳ vô phong”. Nhiều khi mình nghĩ câu nói này có thể là “nam vô tử như kỳ vô phong”, đàn ông không có con trai nối giòng như cờ không có gió rồi mấy ông đệ tử lưu linh nào đó, rung đùi sửa lại “tửu” thay vì “Tử” cho đúng gu của mình. Người Việt mình có tính cả tin, có lẻ ít học nên cứ nghe thiên hạ nói, thấy chí lí trong trường hợp của mình là cứ áp dụng, tương tự ngày nay, tuy có học vấn nhưng nghe nói cái gì hoặc đọc cái gì trên mạng, hợp với tư duy của mình, cho rằng đúng, không cần kiểm chứng.
Đọc tài liệu của Tây thì khi họ chiếm Việt Nam thì đầu thế kỷ 20, chỉ có 5% người Việt là biết đọc chữ Hán, còn hiểu rõ Tứ Thư Ngũ Kinh là chuyện khác. Ngay mình đi học cả 20 năm trời, đọc mấy cuốn này còn hiểu sai đủ thứ. Đọc mấy cuốn sách của ông Nguyễn Hiến Lê, đọc tới đọc lui vẫn chưa giác ngộ cách mạng được.
Về Việt Nam, thấy nhiều người giàu có thì mừng cho Việt Nam nhưng hỏi ra thì không phải nhờ tài năng, trí thông minh của họ mà nhờ có đảng tịch, quen biết, móc nối. Cán bộ thì ăn hối lộ, chả có tài gì cả, bằng cấp toàn là dỗm như người ta mới khui ra ông tướng nào lo về an ninh, không biết sử dụng máy điện toán,… cô giáo thì kêu học sinh lên vã mồm học trò rồi cô cho cái tát ân huệ đi nhà thương để được phong hiệu trường chuẩn. Chán Mớ Đời
Mình thấy có đến 124 cụm từ ghép với động từ “ăn” trong tiếng Việt, cho thấy người Việt chỉ lo vấn đề ăn chớ về mặt tinh thần thì không. Người Việt kêu: “Tôi ăn nên tôi hiện hữu” khác với Descartes cho rằng “tôi tư duy nên tôi hiện hữu”.
Dạo mới bắt đầu học lại tiếng Việt thì mình nghe mấy người nói về Chí Phèo, Thị Nở vì khi xưa học việt văn, chỉ có học về cuốn tiểu thuyết “Đoạn Tuyệt” của Nhất Linh năm lớp 11B nên tò mò tìm đọc sách của nhà văn Nam Cao. Qua những truyện của ông này thì mình bắt đầu cảm nhận về cái nghèo của người Việt và lý do tại sao không bao giờ dứt.
Một truyện ngắn của Nam Cao, nói về một anh vác củi, được tiền lương xong thì chơi một bữa cơm thịt chó, còn lại thì vào sòng bài. Thua. Thở dài, đi về, kêu tại cái số mình không giàu được.
Mình lại nghe người lớn hay kêu “nhịn thuốc mua trâu, nhịn trầu mua ruộng” mà người Việt mình có tiền là ăn cái đã rồi còn bao nhiêu chui vào sòng bài rồi thua hết. Đi về.
Họ xem cuộc đời là một canh bạc, không phải một cuộc xây dựng từ bé. Một bên là cuộc đời là sự may rủi, một bên là một quá trình học tập, xây dựng lâu dài. Họ không nghĩ đến ngày mai, đầu tư cho tương lai. Mình đoán là ảnh hưởng Nho giáo đến tâm khảm của họ. Những Kinh Dịch, bói toán tử vi, thêm cái nghiệp của Phật giáo đã huỹ hoại tinh thần, ý chí hay tư duy của họ.
Hồi nhỏ đi học, có bài hát “cái nhà là nhà của ta, ông cố ông cha làm ra, các em nên gìn giữ lấy,…” có lẻ ông bà sợ con cháu sau này phá hết gia tài theo kiểu “ai giàu 3 họ, ai khó 3 đời” nên dạy con cháu đừng bán nhà, cố gắng giữ lấy bằng mọi cách, ở một phạm trù to tát hơn là đất nước.
Hồi nhỏ bà cụ có xem tử vi cho mình, nhớ máng máng là số mình thất học, ngu lâu dốt sớm. Bà cụ mình thì cả đời không bao giờ được đến trường thì thầy bói nhìn vào là đủ biết tương lai hậu vận của mình, thêm mặt mày của mình thì đen như cột nhà cháy. Từ đó như bị nhập tâm, cứ đinh ninh mình là ngu lâu dốt sớm, chả thích học hành gì cả, phá làng phá xóm chơi như buổi tối sau khi ăn cơm, thay vì học mình lấy ná bắn đá lên mái nhà hàng xóm xa xa, đá rơi nghe lon ton trên tôn nhà họ, nghe như tiếng ai thổn thức trong đêm.
Đến năm 11B, viếng thăm thầy Nguyên, thầy kêu em có khả năng đi du học nên từ đó mới chịu khó học hành rồi như thầy tin tưởng, đặt hy vọng vào mình, 2 năm sau mình lên máy bay chuyển hộ khẩu sang Tây. Sau này, lấy vợ, mình thú thật với đồng chí gái là muốn mua nhà cho thuê thì đồng chí gái hỏi tiền mô, như thể hỏi thầm “mi ăn chi mà ngu rứa” còn mấy người bà con của vợ, đập bàn cười nức nở như nghe Chí Phèo đòi lấy Thị Nở.
Cách tiêu tiền của người Việt mà ông Nam Cao diễn tả khi xưa, không khác gì với ngày nay. Về Việt Nam, vẫn thấy người Việt chén chú chén anh rồi dzô, dzô. Mình có hẹn vài người bạn học cũ gặp nhau. Có nhiều người đến tham dự mà mình không biết vì không có học chung hay đã rời trường khi mình vào, không biết nói gì với họ, như chia sẻ những kỷ niệm thời học sinh với những người nào có học chung.
Mình thấy họ cứ ngồi uống lu tu rồi hút thuốc, hỏi ra thì họ đã hưu trí sớm ở tuổi 60. Không biết làm gì ngoài uống rượu và hút thuốc. Có nhiều tên còn dụ mình đi tăng 3 nhưng xin kiếu. Hoá ra người Việt chỉ loay hoay lo ăn, hút rồi cờ bạc, gái gú không có ai chia sẻ với mình là mới đọc cuốn sách này hay hoạch định những chương trình này nọ, ngoại trừ một anh bạn thân ngày xưa, không thích uống rượu, chí thú làm ăn, về hưu nhưng vẫn giúp vợ khuyếch trương công việc tại nhà. Chia sẻ với mình những tài liệu mà anh ta nghiên cứu.
Trong những câu chuyện của Nam Cao, diễn tả cách xài tiền của người Việt. Mới đầu có thể hiểu là tâm lý nóng khi thua,thiếu suy nghĩ nên chơi xả láng, nhưng đã tố cáo một sự thật là đa số người Việt không làm chủ được đời mình. Cái nghèo đeo đuổi nên không bao giờ nghĩ đến sẽ thoát khỏi nó. Sự giàu có chỉ là ý tưởng xa lạ, nên khi có tiền là xài bậy bạ cho hết như đánh bài, tố hết để 1 ăn 10 bù. Đằng sau thói vung tay quá trán ấy là một sự bi quan tuyệt đối trước đời sống.
Mình may mắn ở hải ngoại nên tiếp xúc được người ngoại quốc, như ông Rich Dad của mình, chưa học đến lớp 12, nhưng vẫn thành đại gia nhờ chịu khó chắc chiu, đầu tư để thay đổi đời ông ta và con cháu.
Khác với người Việt là cứ đem “Mệnh” trong văn hoá truyền thống, để giải thích về những hành động, quyết định của mình. Khi xưa, ảnh hưởng Nho Giáo nên người Việt đều cho rằng “ sống chết có số, phú quý do trời” hay “đại phú nhờ vào mệnh, tiểu phú nhờ vào cần”, ai cũng có vận mệnh của mình như giày đều có số. Đi xa hơn thì họ đổ lỗi cho tiền nhân, tiêu diệt chũng tộc Chiêm Thành hay Cam Bốt nên kiếp này phải trả nợ.
Họ kêu thầy Mạnh Tử nói: “Mạc chi vi nhi vi giả, thiên dã; mạc chi trí nhi chí giả, mệnh dã“ (Tạm dịch: Việc mình không có ý làm, mà thành, đó là do ý trời vậy. Việc gì mình không mong cầu mà tự nhiên tới, đó là do mệnh trời vậy.) Kiểu nói mình không muốn thua bài nhưng vì ý trời bắt mình thua bài. Bù trớt. Nếu mình không đánh bài thì đâu có thua bài, đó là ý mình. trong khi người ngoại quốc thì kêu “Thất bại là mẹ thành công”, không đổ lỗi số mệnh gì cả. Chán Mớ Đời
Ở hải ngoại, khi về hưu, người ta hoạch định thực hiện những gì khi còn đi làm kiếm cơm họ không có thời gian. Như đi học lại, đi du lịch, giúp nhà thờ, hội từ thiện. Theo dõi mấy lớp học trên mạng, mình thấy có nhiều ông bà, tóc bạc ngồi lấy notes. Có thể ở Việt Nam, đảng lãnh đạo, nhà nước quản lý đời họ từ 1975 đến nay nên khi ngưng lao động ở cơ quan, họ bổng như một chiếc xe không người lái, mất định hướng, không có chỉ nam nên chỉ biết nhậu và hút thuốc. Mỗi tháng đến sinh hoạt với chi bộ đảng.
Mình và vài người bạn thì mỗi tuần, tuỳ thời khoá biểu vào các trang của đại học như Harvard, MIT, Yale để theo học các lớp miễn phí về những đề tài mà mình không biết, hay khi xưa thích nhưng không có thời gian học tập. Mình rất mê theo dõi lớp “Justice” (Công Lý) của giáo sư đại học Harvard, Michael Sandel. Dạy về đạo đức, triết học từ Utilitarianism của Jeremy Bentham, đến John Stuart Mill, hay Robert Nzick, lòng vòng qua Aristotle, Immanuel Kant… cho thấy bể học mênh mông. Dạo này mình đâm mê đọc sách về y khoa, mà mình ngỡ là không có khả năng hấp thụ thông tin này như thầy bói đã từng tuyên bố với bà cụ. Tính sang năm ghi tên học về lớp dinh dưỡng trên mạng.
Mình lên diễn đàn Văn Học thì thấy đa số làm thơ, ít có người nào viết chia sẻ những kỹ niệm hay những suy tư về cuộc sống. Bạn bè trên mạng thì đưa các tin tức để câu “Like”. Có thể sống trong xã hội chủ nghĩa, con người không muốn chia sẻ tâm tư của mình vì dễ bị báo cáo như nước Đông Đức khi xưa có nhiều Stasi. Mình không sống ở Việt Nam nên khó mà có một câu hỏi hay trả lời chính xác.
Có một cô bạn khi xưa ở Đàlạt, i-meo hỏi mình ngày xưa học ban toán sao nay lại kể chuyện đời xưa. Cho thấy tư duy của người Việt không được nới rộng như tại hải ngoại, cứ quen với ý niệm đời người đã được cơ cấu bởi Đảng, Chúa hay ông Phật.
Mình quen tác giả “Le Dragon d’ Annam”, ông này mỗi tuần gặp cựu hoàng Bảo Đại để hỏi chuyện xưa để viết cuốn sách này. Ông ta chưa học xong trung học, đi lính sang Việt Nam. Sau này theo nhóm OAS, ám sát hụt tổng thống De Gaulle, ở tù. Trình độ hiểu biết của ông ta rất cao hơn những người Tây có bằng cấp đại học vì ông ta tự học, đọc sách nhiều. Mỗi lần gặp ông ta là mình mê, ngồi nghe cả 4, 5 tiếng đồng hồ, được ông ta giải thích về lịch sử Pháp, âu châu, nghệ thuật…rồi mình bắt chước, kiếm sách để đọc thêm về những đề tài mình thích. Dạo còn sinh viên, không có tiền ăn chơi, mình vào thư viện trốn cái lạnh, đọc trung bình 1 cuốn sách mỗi tuần.
Ở Hy Lạp có thi sĩ Homer, có viết hai tác phẩm nổi tiếng từ mấy trăm năm trước Chúa giáng sinh như Illiad và Ulyssus, dễ đọc dễ nhớ, được truyền tụng qua văn chương truyền khẩu như truyện Kiều dễ nhớ của người Việt mình. Cũng nhờ những thi ca này mà các tác giả hậu thế dùng làm căn bản cho những đối thoại, biện chứng mà ông Socrates nêu ra sau này, đã giúp người Tây phương tạo dựng cách viết và các hệ thống tư tưởng, ý thức hệ giúp họ tiến xa về mặt tri thức, kinh tế và nhân bản.
Trong mấy truyện của Nam Cao mà mình được đọc, có một nhân vật dám kêu bán cái nhà đang ở để lấy vài trăm bạc, ném vào canh bạc để rồi kéo con cái ra đường. Cho thấy nhân cách tha hoá, con người cay cú, ngu dại, vô trách nhiệm với gia đình vợ con, xa hơn là đối với làng xóm, quốc gia.
Không chỉ có đàn ông đánh bài, mà trong truyện của Vũ Trọng Phụng, hay Nam Cao cũng có nhắc đến các bà vợ, đùa vui với những tên đánh bài khác. Ông Nguyễn Ngọc Ngạn có viết một câu truyện ở Gia Nã Đại, quên tên, kể về một thiểu số người Việt vượt biển sang, chưa bỏ được tập quán tư duy của người Việt. Có tên nào chuyên đánh bài rồi một cô đánh bài thua, lên giường trả nợ. Người ta đánh bạc như ma xui, quỷ dẫn đường.
Tệ nạn này vẫn còn tiếp tục đến ngày nay, người ta cập nhật hoá đánh bài trên mạng. Cá độ các trận banh. Xem đá banh trên truyền hình, thấy toàn quảng cáo xung quanh sân cỏ các tổ chức cá độ.Phụ nữ vẫn tự xem thân gái 12 bến nước, đi chài các đại gia. Cũng có thể họ sống trong một môi trường không có lối thoát, thay vì trong mê cung Tứ Đổ Tường, họ lại sống trong một Mê Cung to lớn, vĩ đại hơn nên cắn rằng làm dâu xứ Hàn, xứ Đài hay qua Cam Bốt, Tân Gia Ba, Mã Lai làm điếm quốc tế, kiếm tiền trả hiếu cha mẹ.
Khi đứa bé mới sinh ra tại Việt Nam, người ta đã dạy chúng là công cha như núi Thái Sơn, nghĩa mẹ như nước trong nguồn chảy ra. Xem như báo chúng là đã mắc cái nợ to tát ấy. Mình và đồng chí gái hò giã gạo, đưa đến hệ quả có con, do đó mình phải có bổn phận lo cho mấy đứa con. Khác với tư tưởng xưa là sinh con để nhờ vả sau này về già hay để làm ruộng vì thêm người thêm của.
Tương tự một đứa bé ở tây phương, mới lọt lòng, họ đã kêu chúng có tội lỗi rất nhiều, phải rữa tội vô hình trung cấy vào đầu con nít cái mầm là người có tội, nên cả đời phải bám vào cố đạo để được xưng tội, giải thoát cái mặc cảm như thể Cộng Sản phê trong lý lịch của mấy người em mình là con cháu nguỵ quân nguỵ quyền, xem như toi đời về tương lai. Muốn sống thì phải học tập, khắc phục làm cháu ngoan của bác, trò ngoan của thầy. Có chị bạn hay gọi mình sau khi đọc mình kể chuyện, kêu mình vô thần. Không! Mình vẫn tin vào tôn giáo, đạo thờ bà, mụ vợ mà vui vẻ thì đó là Thiên Đường, còn ngược lại là Địa Ngục.
Văn Học có 2 thầy dạy toán hình học. Mình học với thầy Nguyên, không tin tử vi, kêu mình chịu khó học để đậu cao đi du học, đổi đời. Còn một ông thầy dạy toán khác, viết sách tử vi, nghe nói nổi tiếng lắm. Mình có đọc sách của thầy, dùng phương trình toán học để giải các sao,… nghe nói thầy đem tiền về Việt Nam làm ăn rồi bỏ của chạy lấy người. May mà mình không học với thầy viết sách tử vi nếu không chắc ngày nay, hàng ngày ngồi hút thuốc, cà phê, tứ đổ tường bú xua la mua ở Việt Nam.
Cali đang mưa, chả biết làm gì viết loạn cào cào.
Chán Mớ Đời
Nguyễn Hoàng Sơn
