Khinh khí cầu ở Capadoccia

 Có lẻ điểm nhấn của vùng này là đi khinh khí cầu mà mình xem phim hồi nhỏ vòng quanh thế giới 80 ngày hay gì đó. Công ty du lịch hỏi mình có muốn trải nghiệm môn này thì cho họ biết để giữ chỗ cho mình. Giá 180 đô cho một người. Hơi sót ruột nhưng thôi kệ để đánh dấu 30 năm khói lửa với đồng chí gái đành nhắm mắt ký tên. 

Ai không thích đi viếng mấy cục đá như em tại các địa danh lịch sử thì chỉ cần bay đến Istanbul, rồi bay đến Capadoccia. Họ có tuyến bay quốc tế đến phi trường Kardesi, cách vùng này 1 tiếng lái xe. Nhớ là máy bay xứ này đều trễ nên tốt nhất là bay đến ở lại 1 đêm rồi sáng mai đi sớm rồi ra phi trường bay về. Công ty du lịch tính cho hai đứa con bay đến đây, xem rồi bay về. May quá là không thực hiện vụ này vì sẽ bị trễ và lỡ chuyến đò lên không gian. 

Không gian rất lạ lùng khi ánh mặt trời ló dạng

Nếu đã trải nghiệm rồi thì đáng đồng tiền bát gạo, ai có điều kiện thì nên đi cho biết vì hình ảnh khó tả lắm. Mụ vợ ngáy ngủ mà thấy cảnh 160 khinh khí cầu bay lơ lững trên trời cũng reo như con nít. Không gian như chậm lại hay đứng lại. Cảm giác khó tả. Mình có quay một đoạn video rồi ngưng để hoà mình vào dung dịch của không gian trong tia nắng bình minh vừa lố dạng như thiên đàng. Đồng chí gái tiếc là cứ chụp hình, quên thưởng thức.

Vấn đề là phải thức dậy sớm từ 4 giờ sáng, xe đến đón ra bãi đáp để lên trước mặt trời lên, thấy khung cảnh đẹp. Mình thì không sao vì chuyên dậy sớm, chỉ có mụ vợ là hơi mệt. Xe chạy một đoạn rồi đổi xe, lên xe lớn hơn thì thấy một đống du khách nam hàn. Dân đại hàn và người Tàu, đi đâu cũng đi chung hèn gì mình thấy có một tiệm ăn tàu và đại Hàn trong thành phố. Thấy có mấy khinh khí cầu đề tiếng tàu và đại hàn.

Thấy hai bên có hai cái quạt máy để thổi gió vào khinh khí cầu để làm nó căng lên, sau đó thì họ dùng ga để đốt lửa giúp khinh khí cầu bay lên và sẽ lật cái nôi bằng mây.

Xong xuôi đến bãi thì thấy có nhiều khinh khí cầu đã bay lên trong khi mấy ông thợ của công ty mình thì đang để hai cái quạt được gắn bằng máy bơm đang thổi gió vào khinh khí cầu. Đâu 15 phút sau mới bắt đầu thấy họ đốt ga nóng thổi vào khinh khí cầu. Trong khi đó thì mấy ông thợ phụ, kéo dây dù từ trong khinh khí cầu để giúp khinh khí cầu bay lên thẳng.

Đây là phần giữa của cái nôi để 6 bình ga to đùng, có đồ bọc lại vì lạnh chắc, ông lái tàu đứng giữa

Ông tài xế thì chỉ việc bóp cái cần để cho ga thêm đốt cho khinh khí cầu bay thêm. Ông ta có gắn cái máy quay video. Mụ vợ cũng đòi mua. Ồn lắm vì khi ông ta đốt ga thì tiếng lửa cháy xì xì to lắm nên chả nghe gì cả.

Trước khi cất lên, ông lái tàu kêu mọi người ngồi xuống, hai tay nắm lấy hai sợi dây thừng, để khi gặp trường hợp nguy cấp, đáp nhanh,

Khi khinh khí cầu lên thẳng 90 độ thì họ cho mọi người leo vào cái nôi làm bằng mây, cái nôi này được chia làm 5 phần. Phần giữa để ông lái khinh khí cầu và các binh ga. Ông ta điều khiển với mấy sợi dây dù to, kéo qua kéo lại rồi bóp ga cho phực lửa nghe ào ào xì xì. 4 phần kia để 5 người /1 phần. 20 người đi chung. Đi ngang mấy tiệm, họ hỏi mình đi khinh khí cầu. Nói đi rồi, hỏi bao nhiêu, mình nói $180/ người, thấy họ nghĩ là rẻ. Mình coi trên mạng thì giá độ từ $200-$250. Cứ tính $200/ người , 20 người là $4,000. Có 1 bác tài, 3 ông phụ, thêm 2 tài xế. Nghe nói có trên 160 cái thầu món này là giàu.

Cuộc vui nào rồi cũng tàn, bay độ 45 phút thì họ đáp thẳng xuống cái xe rờ-mọt đang đợi ở dưới đất. Mọi người nhảy xuống reo mừng. Chụp hình bú xua la mua. Mình chỉ tiếc là không có bà cụ để bà cụ chứng kiến cảnh đẹp này. Họ phát bằng vớ vẩn, rồi lên xe về khách sạn để mụ vợ ngủ tiếp. 9 giờ ra ăn sáng rồi hướng dẫn viên đến chở đi thăm viếng chỗ khác. https://youtu.be/zb8oAwXldzo

Có quay một khúc lúc đi lên

Nguyễn Hoàng Sơn 

Bửa ăn tối lạ thường

 Hôm qua đến Capadoccia, mình xem gú gồ thì thiên hạ đề nghị đi ăn ở tiệm khá độc đáo. Phải kêu taxi đi vì cách khoảng 10 dậm đường mà đồng chí gái thì oải rồi. Tiệm ăn nằm trong khu nghỉ dưỡng cực đỉnh nhất vùng này, không biết là nơi trồng nho hay có sân cù. Đánh cù ở đây chỉ có chết và bị thương. Nóng kinh hoàng nhưng được là vào buổi chiều mát không như ở các vùng ven biển nóng cả ngày.

Mình nhờ lễ tân đặt bàn cho hai người, khiến anh chàng buồn như mất sổ gạo, hỏi sao không ăn nhà hàng của khách sạn. Mình kêu mụ vợ muốn ăn chỗ kia. Từ ngày lấy vợ, mình có tật đổ lỗi cho mụ vợ mọi chuyện khi ra đường. Mình thương mụ vợ ở chỗ là cứ hứng bao nhiêu đạn bom dùm mình mà không hay biết.

Đi học về thương lượng, họ nói luôn luôn tìm người thứ 3 để đỗ lỗi, vẫn giữ được hoà khí đẻ tiếp tục thương lượng. Ngược lại đồng chí gái cũng cứ đỗ tội cho mình.

Lễ Tân gọi taxi cho mình. rồi xe chạy vèo vèo, qua các đồng quê. Nói chung thì cảnh đồng quê xứ Thổ Nhĩ Kỳ, không có gì đẹp. Những nơi mình đã đi qua thì có lẻ cảnh đồng quê đẹp nhất là vùng Toscana của Ý Đại Lợi. Xe đến cổng, có bảo vệ, hỏi đi đâu, mình nói đi ăn. Thấy mình, dáng nông dân chân chất nên hỏi vớ vẩn rồi cho vào.

Phải công nhận kiến trúc mới xây khá đặc thù, hình lục giác, khiến mình nhớ khi xưa có vẽ một đồ án ở bên Thụy Sĩ nhưng đó là chuyện thời xưa, kiếp trước của mình. Từ nhà hàng có cô lễ Tân chạy ra đón, đầy nổi Hân hoan. Hoá ra mình là thực khách đầu tiên của buổi cơm chiều. Vắng du khách vì ông thần Putin, đem quân đánh Ukraine để dạy một bài học, phụ Nga theo Âu châu nên 4 triệu du khách nga không đến được như hàng năm. Kinh tế Thổ Nhĩ Kỳ dựa vào đám du khách Nga nhiều nên họ trung lập không dám cấm vận bú xua la mua anh Putin. Chỉ bán các Drone để bắn giết lính nga thôi.

Trước khi ăn, họ rãi mấy loại hoa cỏ như là Lavender,…thấy thơm như tạo ra cái đói

Sau đó họ đem ra hai ly nước hơi ngọt của lavender và mint . Có lẻ để kích thích bao tử, khai vị

Vào nơi đây chắc còn sớm nên chỉ có hai vợ chồng mình. Họ đưa thực đơn thì khám phá ra có món ăn của Azarbejan nên mình kêu món thịt của xứ này để ăn. Có đến 5 tiếp viên phục vụ cho hai vợ chồng. Mình nói dân Việt Nam, họ kêu nhân dân anh hùng đánh mỹ cút ngụy nhào. Chán Mớ Đời 

Phần meze thì họ trộn 3 loại chung với tỏi bằm, cho ăn với khoai tây chiên rất mỏng và dầu olive, trộn tỏi như hình trên. Anh phụ bếp làm trước mặt mình khiến đồng chí gái kêu xem đó mà bắt chước, về nhà làm cho vợ ăn, mình gật đầu nhất trí. Cái này thì ngon hơn sấm của Mễ và bổ cho cơ thể.

Món này là artichaut nấu chín, lấy trái tim trộn với kem gì không biết, để trên củ cải đỏ, được đánh nhuyễn , thêm chút phô mát và sữa đánh nhuyễn để ăn khai vị với bánh mì Pita

Bổng nhiên nghe tiếng ngựa hí, hoá ra có một cô kéo chiếc xe chở rau cải đến bàn. Mình chọn loại nào thì cô ta bốc bỏ vào cái thố rồi mình kêu dầu olive, đem xà lách đến cho mình ăn. Ngon

Cái patio hình lục giác để sáng khách ở đây bò ra ăn, thấy có xe điện chở thiên hạ chạy vòng.

Xà lách tự chọn để họ trộn cho mình. Ước gì cả đời được ăn như vậy chắc sống thọ.

Món thịt nướng Azerbaijan được để trên cái thớt to và dầy, có lót miếng bánh Nam của Ấn Độ. Xứ này họ ăn cà tím rất nhiều, thấy nướng cả ớt nhưng ớt to thì không cay lắm

Món cá nướng của đồng chí gái 

Món thịt nướng để trên cái thớt, có lót một tấm bánh tráng mỏng. Ở giữa có cái chén đựng nước sốt làm với quả lựu. Có thể nói món thịt này ngon nhất trong chuyến đi Thổ Nhĩ Kỳ. Mình tính đi lại tối hôm sau nhưng anh chàng hướng dẫn viên đề nghị đến một tiệm ăn lãng mạn hơn để đồng chí gái nhớ đời.

Cuối cùng là món tráng miệng, họ đem ra một đĩa trái cây, trưng bày bắt mắt và cái bánh pistachio 

Tới đây bụng đầy nên hai vợ chồng nhờ họ kêu taxi, chở về lại khách sạn ở thành phố khác, rồi đi bộ cho tiêu cơm. Hai vợ chồng ăn tiệm cực đỉnh ở vùng này, ngon, chỉ bằng giá 1 tô phở ở bolsa cho mỗi người. Chán Mớ Đời 

Mình thích trải nghiệm thức ăn lạ còn đồng chí gái thì thích ăn ngoài phố đông người. Chiều này chắc bò ra phố để ăn để làm vừa lòng vợ. Xong om

Ăn cơm ở đây khiến mình nhớ đến bữa cơm xã hội tại Sicily. Dạo ấy, sau khi làm việc ở Torino, hè mình lấy xe buýt mà người ý gọi là Pullman, lý do là các xe buýt đều mang hiệu Pullman. Tương tự Đà Lạt khi xưa kêu xe đò Minh Trung, Mình Tâm. Ngồi xe buýt, buồn đời, mình vẽ hí họa ông tài xế, anh chàng lơ xe thấy nên xin, mình kêu miễn tiền xe. Họ nhất trí. Thế là mình có thể tuyên bố, tôi vẽ để đi xe buýt.

Xe đến một nơi nào, làng nào mình quên tên rồi, không có lữ quán thanh niên. Chỗ này là nơi họ bảo là cái làng của  ông thần trong vai chúa xã hội đen Corleone Miền nam Ý Đại Lợi, ít có lữ quán thanh niên vì ít dân hippie già nhưng các nhà nghỉ thì nhiều và rẻ. Mình lấy phòng xong thì theo Guide des  routards, thành phố này có 2 tiệm ăn. Tiệm rẻ nhất thì như cố ý không muốn tiếp mình, hôm đó đóng cửa. 

Khi xưa, đi Ý Đại Lợi, mình thích ăn mấy tiệm đề tên “Casalinga”, kiểu quán cơm gia đình, bình dân. Thực đơn có mấy món, rẻ, họ cho mình xin thêm bánh mì.

Mình đành bò lại tiệm mở cửa duy nhất hôm đó. Nhìn thực đơn thì thấy hấp dẫn nhưng không có thấy đề giá tiền. Mấy tiệm ăn sang thường họ không đề giá tiền. Có lẻ dân giàu có không bao giờ xem giá tiền khi ăn. Nghèo như mình thì quen nhìn giá tiền của thực đơn, tăn những món nào có khả năng trả thay vì ăn nhưng món gì mình thích. Mình đói vì từ sáng giờ ngồi xe buýt, không có miếng bánh mì trong bụng.

Mình tự nhũ, vào ăn một đĩa spaghetti xin thêm nhiều bánh mì. Vừa đẩy cửa vào thì ông bồi hỏi mình là sinh viên, mình gật đầu, nghĩ trong đầu có giá hữu nghị cho sinh viên. Ông ta chỉ chỗ cho mình ngồi. Mình nhìn thực đơn nhưng trong bụng hơi lo lo vì không thấy giá tiền như để ngoài cửa. Mình như ông hề Charlot, trong túi có mấy xu mà vào tiệm ăn không có giá tiền nên hỏi ông tiếp viên.

Ông này kêu đừng lo, nhà trường trả khiến mình càng cảm động, hơi lo lo. Mình là sinh viên bên Tây mà sao nhà trường bên Ý Đại Lợi lại trả nhưng nếu không trả tiền thì kêu món khai vị, đến món spaghetti, đặc sản của vùng này rồi chơi thêm món thịt, contorno rồi cuối cùng món bánh đặc sản vùng này.

Hôm sau ghé lại tiệm này, ăn ngon nhưng không bằng tiệm hôm qua, nhưng ngồi ngoài trời, cảnh đẹp khiến đồng chí gái thích, kêu chụp hình lia lịa. Từ từ hoàng hôn đỗ xuống, ánh sáng thay đổi rất đẹp.

Ăn ngon miệng vì đói nhưng cũng lo lo, nhà trường nào trả tiền cho mình. Từ từ mình đột phá tư duy, khi thấy đám học sinh Mỹ kéo vô đông lắm. Chúng không ngồi chung bàn với mình nhưng bu xung quanh mấy bàn khác, xì lì xì la.

Hoá ra là có một nhóm sinh viên, đúng hơn là học sinh Mỹ, đi viếng Ý Đại Lợi, có đặt sẵn cho nhóm họ ăn tối ở đây. Học sinh trung học ở Hoa Kỳ, thường vào năm lớp 11, họ hay tổ chức cho học sinh đi chơi, viếng Hoa Thịnh Đốn hay các nước ở Âu châu để chúng biết chút chút về những gì ngoài Hoa Kỳ, thêm có kỹ niệm với nhóm bạn trước khi rời trường. Con trai mình thì đi Hoa Thịnh Đốn, được đại biểu của vùng cali tiếp đón, giải thích về ngành lập pháp của Hoa Kỳ. Con gái mình thì đi Pháp hay Ý Đại Lợi, không nhớ.

 Do đó khi mình bò vào, tên bồi hỏi có phải sinh viên. Khi đã giác ngộ cách mạng, mình ăn lẹ lẹ rồi chuồng, khôgn thằng mỹ hay con mỹ nào ngồi chung bàn mình, sợ nhà hàng biết mánh. Tên tiếp viên, đem tờ giấy lại để mình ghi tên trong danh sách để đám sinh viên Mỹ trả tiền hộ cho mình. Sau này, mình đi viếng thăm mấy tên sinh viên ý quen ở ký túc xá, kể cho chúng nghe. Rồi chúng đồn với nhau nên khi trở về ký túc xá, cả đám cứ bu lại hỏi mình kể chuyện ăn cơm sinh viên Mỹ. Chán Mớ Đời 

Sơn đen nhưng tâm hồn Sơn trong trắng, nhà Sơn nghèo giang nắng Sơn đen (dạo này đen như phi châu)

Nguyễn Hoàng Sơn 

Thổ Nhĩ Kỳ #2

 “Hồi mình lấy nhau có bao giờ nghĩ đến có một ngày mình sướng như ri”. Đó là lời đồng chí gái nói khi lên xe, thăm viếng các di tích lịch sử. Đi chơi, chỉ có 2 vợ chồng, người tài xế và hướng dẫn viên, ngồi xe Van 10 chỗ ngồi, hiệu Mercedes, có máy lạnh, tủ lạnh,.. sướng quá xá nên hết Chán Mớ Đời 

Sau 30 năm khói lửa, nội chiến từng ngày, hai vợ chồng đi chơi như đi tuần trăng mật lại. Sau ngày cưới hai vợ chồng có đi tuần trăng mật nhưng mình buồn như mất sổ gạo. Lý do là 24 tiếng trước khi lên xe bông, bị sa thải. Dạo ấy kinh tế Cali te tua.

Đền nữ thần Artemis, nữ thần săn bắn mà trong phim the Hunger Game, tài tử Jennifer Lawrence được xem là ẩn dụ của nữ thần Artemis. Nữ thần này song sinh với thần Apollon nên thường có hai cái đền được xây cạnh nhau.

Những gì còn lại của đền Apollo, song sinh với nữ thần Artemis

Kỳ này đi vui, nhất là đồng chí gái đã báo tin cho công ty là nghỉ việc, hưu trí sớm, mua obamacare vì chưa đủ tuổi có medicare. Đi chơi đồng chí gái không bị vướng bận công ăn việc nên đầu óc tươi tỉnh, ăn được ngủ được nên hơi tròn tròn. Chán Mớ Đời 

Mình nói bớt ăn đường và tinh bột nhưng cô nàng ăn ngày chưa đủ tranh thủ ăn đêm. Rồi đi viếng các cửa hàng. Mình rất ngạc nhiên là vẫn kiên trì, ngồi đợi đồng chí gái dưới cái nắng kinh hồn, tuy đỡ hơn Dubai. 30 năm đồng chí gái đã cải tạo được mình, dạy cho mình cái tính kiên nhẫn. Mình thích viếng thăm các di tích lịch sử còn cô nàng thì mấy cửa hàng, nhất là hàng nhái. Đúng hơn là cái nào cũng nhái hết. Kêu mua cái này rẻ, đeo chưa được 1 tiếng đã rớt, phải đợi về Cali, ra Phước Lộc Thọ sửa lại nhưng vẫn thích đồ dổm. Chán Mớ Đời 

Đi Dubai thì mình không thích thức ăn lắm vì đã mỹ hoá hoàn toàn, không khác gì ở Cali. Có thể công ty du lịch từ Việt Nam, rút kinh nghiệm, du khách từ Việt Nam thích ăn đồ á đông nên chở đến các tiệm ăn lai Thái, lai đại hàn và tàu hay thức ăn mỹ tây.

Meze món ăn khai vị của họ rất độc đáo. Mới ngồi xuống bàn là họ đem bánh mì phồng to lên ra với mấy món meze để ăn trong khi chờ đợi món chính. Ăn chơi ngon hơn ăn thiệt

Món này được xem là món Kebab của họ, vừa thịt gà vừa thịt bò và thịt cừu. Có món cà tím độn thịt của họ khá ngon. Lúc nào cũng có cà chua nướng.

Họ ăn rau cũng nhiều nhưng có lẻ họ ăn đồ ngọt nhiều và tinh bột nên thấy dân ở đây cũng khá to béo. Họ uống coca cola rất nhiều. Vào tiệm ăn thấy họ uống loại này và fanta.

Ngược lại đi Thổ Nhĩ Kỳ thì mình được trải nghiệm thực phẩm của người địa phương nên hấp dẫn nhất là đọc về chế độ dinh dưỡng của vùng Địa Trung Hải. Sáng ra ăn sáng ở khách sạn, đủ loại thức ăn nên không biết đâu mà rờ. Mình mê nhất là món phô mát làm bằng sữa cừu, nhẹ hơn sữa bò. Ngày nào cũng ăn nhiều loại phô mát khác nhau.

Thực phẩm Thổ Nhĩ Kỳ ít chiên xào nên ít dầu mỡ. Họ ăn rau rất nhiều, tươi lắm không bị hái non như ở Hoa Kỳ. Mình tránh ăn trái cây vì mùa đông Cali không lạnh lắm. Vùng này có đặc sản là trái lựu nhưng tháng 9 mới đến mùa. Chỉ thấy ở Istanbul, không biết họ lấy từ đâu mà ngoài đường, có mấy xe ép trái lựu uống ngon cực.

12 giờ trưa mà không thấy thằng tây con đầm nào ngồi ăn. Phố xá vắng như chùa bà đanh.

Trước khi đi, mình có đọc sơ những di tích lịch sử về kiến trúc La-hy nên nhờ công ty du lịch lên chương trình. Mình tính mướn xe như ông thần nhà văn Đỗ Khiêm nói. Mình thấy ông thần này ở xứ này năm ngoái nay, mình bò lại thì ông thần đi đâu. Xem lại đi máy bay rẻ hơn là lái xe vì mướn xe mỗi ngày là $70, chưa kể tiền xăng khủng. Vé máy đâu $50/ người.

Thôi để công ty du lịch lo. Công ty này cứ mua vé máy bay cho mình, lo cho người ra đón mình tại phi trường rồi đưa về khách sạn. Sáng hôm sau, hướng dẫn viên freelance đến đón và đưa đi thăm viếng mấy danh lam thắng cảnh của vùng, đỡ mất thời gian. Họ lại dẫn đi ăn mấy chỗ chỉ có dân địa phương lại vãng, ăn rất ngon và rẻ.

Hôm qua, họ không ở lại ăn với hai vợ chồng vì phải ra phi trường đón khách nên họ dẫn đến một tiệm ăn của người địa phương, rất ngon. Vấn đề là không ai nói anh ngữ nên phải lấy ông chú của mình tên gú gồ ra để dịch. Khá vui

Cổng Adrian, hoàng đế của La mã, như Khải hoàn môn

Phố xá trên nguyên tắc đông du khách. Hàng năm có đến 3 triệu người đến vùng này nhưng năm nay thì te tua. Sau covid thêm ông thần Putin chơi cha thiên hạ, muốn thanh toán nốt súng đạn cũ nên đem ra bắn như pháo bông qua các thành phố Ukraine. Thiên hạ cấm vận nên du khách ít đi, thêm họ sợ xứ này không an toàn vì ở gần Ukraine và Nga.

Dạo này bắt đầu già nên đầu óc mình không còn nhậy học một ngoại ngữ khác. Ngược lại thằng con mình, như mình khi xưa, nói vài câu tiếng Thổ Nhĩ Kỳ khá vững. Cũng có thể nó chưa lấy vợ. Lấy vợ rồi đầu óc bị lộn xộn khi nghe vợ chửi mắng hàng ngày.

Đi chơi với hai đứa con cũng vui, tuy ngắn ngủi. Con gái thì cứ ôm bố. Trước khi đi, cô bạn thân báo tin ông bố nằm coma nên nó cũng hơi hoảng, chợt nhận ra cuộc đời khá ngắn ngủi, đầy bất ngờ, không ai sống lâu cả. Nên tận dụng ngày hôm nay sống vui vẻ với người thân, làm những gì có thể làm chung với nhau vì không ai biết ngày mai sẽ đưa ta về đâu.

Nó đi chơi nên cho thuê căn phòng của nó cho ai đó muốn ở New York 1 tuần lễ. Kiểu AirBnB, lấy lại chút vốn khi đi chơi.

Khi hai đứa con bay về Hoa Kỳ để đi làm lại thì hai vợ chồng lên máy bay, để bay vòng vòng các vùng có di tích lịch sử về nền văn minh la-hy.

Con đường phố chợ thời la mã có ảnh hưởng với các bazar ngày nay

Sau này, khi đi viếng hết mấy chỗ mình muốn đi, mình sẽ đi chơi, viếng thăm các nơi được kể trong thiên hùng ca Odyssee, mà ông Homer đã tả. Kỳ này mình tính đi Troyes và Pegasus, gần thành phố Istanbul nhưng thấy họ làm giả con ngựa thành Troyes nên Chán Mớ Đời. Còn Pegasus, tên con ngựa, thiên mã của ông thần Hercules cũng vậy, đọc thấy không còn gì cả, chỉ làm vớ vẩn vài chuyện để câu du khách.

Thời sinh viên mình có đi qua Lipari, ở Sicily, Ý Đại Lợi, nơi mà khi ông Ulyssus đi tàu ngang đây, kêu thuỷ thủ trên thuyền, cột ông ta vào cái cột buồm để ông ta không bị các lời mời gọi của các ngư nữ. Mình mê mấy thiên hùng ca của ông Homer. Hy vọng có thời gian để đi viếng những nơi này. Mình nhớ có đọc một cuốn sách, nói về các địa danh này với tên mới ngày nay.

Mai sẽ bay đi vùng Capadoccia, nổi tiếng có mấy tảng đá to lớn như nấm. Mình sẽ đi máy bay hãng Pergasus, tên thiên mã của thần Hercules. Hy vọng không bị trễ. Đi hai lần máy bay nội địa đều bị trễ cả hai. Trễ máy bầu nữa 2 tiếng.

Sơn đen nhưng tâm hồn Sơn trong trắng, nhà Sơn nghèo giang nắng Sơn đen 

Nguyễn Hoàng Sơn 

Vùng Á Châu của Thổ Nhĩ Kỳ

Hôm nay, mình đi viếng 3 thành phố cổ thời La-Hy: Aspendos, Side và Perge thuộc vùng Á Châu Thổ Nhĩ Kỳ à người tây phương, đúng hơn là người Hy Lạp gọi là vùng Á Châu, Antalya. Khi xưa học và xem bản đồ khảo cổ của mấy thành phố này thì mình có thắc mắc, trước cổng thành, đều có nhà tắm. Tại sao họ không xây các nhà tắm công cộng trong thành phố? 

Nay đi chơi xứ này mới giác ngộ cách mạng. Họ giải thích khi xưa, trong thời La-Hy, các thuyền buôn hay đoàn người thương buôn, ghé lại thành phố nào để buôn bán. Bệnh tật và động đất khiến dân tình chết rất nhiều tại vùng này. Người trong thành rất sợ các bệnh dịch lây bởi các khách thương buôn nên họ cho xây mấy nhà tắm công cộng trước cổng thành để các người lạ, có thể tẩy uế thân thể cũng như quần áo, trước khi vào thành buôn bán.

Mình đến trễ một ngày nếu không có thể mua vé đi xem nhạc ở đây. Mình có đi xem một lần ở Thermes de CarảCala ở Rome, nghe hát vỡ opera Aida, mê đến giờ. Họ chỉ tổ chức tối thứ 3 mà mình lại bò đến tối thứ 4. Chán Mớ Đời 

Các thành phố đều có những hí viện và dựa theo đó người ta đoán dân số sinh sống ngày xưa tại đây. Lúc đầu họ xây nhỏ rồi từ từ xây nới thêm phía sau trên các ngọn đồi để tránh phải xây thêm cấu trúc để chống đỡ tường như giác đấu trường ở La MÃ. Khác biệt thời La MÃ là sân khấu có 3 tầng vì họ tổ chức nhiều mục tiêu khiển cho dân chúng. Thời HY Lạp thì chỉ có một tầng như đi viếng thành phố Delphi hay Athens. 

Trong thành lúc nào cũng có hai Agora, một là trung tâm buôn bán thường thấy có bể nước như ở các trung tâm thương mại hiện nay và một nơi để làm các thủ tục hành chánh với cơ quan chính quyền địa phương.

Cổng thành được xây dựng thời La MÃ khi họ nới rộng thành phố ra, vì đông dân cư hơn thời Hy Lạp

Cổng thành thời Hy Lạp. Trước khi vào thì phải đi tắm, ở bên trái, giặt áo quần trước khi vào thành. Cũng có mấy cô phục vụ nếu có tiền. mấy trụ cột không phải tại khu vực này, họ vác ở đâu đến và các nhà tài trợ cho tiền thì được đề tên của họ ở cái “base” của trụ cột bằng đá Cẩm thạch. 

Đi vào cổng thành la mã thì thấy cổng thời Hy Lạp, xây khá đặc thù. Các nhà khảo cổ bới các cục đá nằm dưới lòng đất độ 2 thước tây. Họ đánh dấu với máy điện toán và tự động xếp mấy viên theo hình khi xưa. Từ đó họ mới dựa theo hình ảnh của máy điện toán để ráp lại. Nhờ vậy mà hí viện tại đây được tái cấu trúc lại gần như 90%.

Đây là ghế đi cầu công cộng của thời la mã. Mọi người đến đây để đi cầu. Cứ ngồi ngay cái lỗ, có nô lệ dọn dẹp. Khi phân được thả xuống thì có hệ thống nước dẫn nước chảy kéo theo phân, đưa ra ngoài thành và họ sử dụng chất thải để trồng rau quả. Hữu cơ có từ thời xa xưa.

Trước khi đi, mình muốn viếng những di tích kiến trúc lịch sử đã được học khi còn sinh viên nên đưa ra những địa điểm này để công ty du lịch làm tuyến đường cho mình đi. Chỗ nào cần bay thì bay, còn không thì có hướng dẫn viên và tài xế chở đi thăm viếng các di tích lịch sử. 

Có ai hỏi mình đặt công ty từ Hoa Kỳ, mình liên lạc công ty du lịch tại Thổ Nhĩ Kỳ thay vì mỹ vì đỡ được một chặng huê hồng. Công ty này khoán lại cho các hướng dẫn viên tại các nơi mình đi thăm viếng, họ chỉ đặt vé máy bay và khách sạn cho mình và công ty đưa rước từ và ra phi trường. Như vụ đón tại phi trường Istanbul. Mình than phiền là phải đợi đến 30 phút mới có xe đến đón mà ông tài xế, muốn tiết kiệm xăng nên không bỏ máy lạnh nên họ đổi công ty đưa rước mình tối này bay về Istanbul.

Đấm bóp ở Thổ Nhĩ Kỳ 

Đi đây mới nhớ đến bài học khi xưa “cái nhà là nhà của ta, ông cố ông cha làm ra, các em phải gìn giữ lấy,…”. Nếu người Ottoman mà man rợ, đập phá các đền đài cổ của chế độ cũ khi xưa thì chắc ngày nay con cháu họ, không có du khách đến thăm viếng thì đói nhăn răng.

Điếm canh tàu bè thời Hy Lạp còn xót lại

Mình đi ngang qua cái tượng đài cha già dân tộc của xứ này, không thấy ai đứng lại chụp hình với bác Mustafa Ataturk, người sáng lập ra nền cộng hoà. Đi đâu cũng thấy hình bác Ataturk này như để trừ tà. Dân chúng chả ai để ý cả. Du khách hay du khách địa phương đều đua nhau đi chụp hình ở các di tích lịch sử thời La-hy.

Vùng này, khi xưa Mông cổ có tràn qua đây nên lâu lâu vẫn thấy dáng dấp của người Mông cổ ở đây. Có đặc điểm ở trước các tiệm cổ, họ khắc cái đầu của Medusa, đầu người đàn bà mà nếu ai nhìn thì sẽ biến thành đá. Viếng xứ Ottoman mà chỉ có các di tích lịch sử Hy Lạp. Chán Mớ Đời 

Họ chiếm đóng như người thắng cuộc nhưng không tàn phá các di tích của chế độ cũ, để xây cái mới xấu hơn. Kiến trúc Ottoman chả có gì đáng giá cả. May là họ không phá các di tích La-Hy nếu không thì ngày này chúng ta chả hiểu gì về lịch sử thế giới. Tương tự quân Mông Cổ chiếm đóng nước tàu của nhà Minh, họ không cho phá vỡ các di tích văn hoá của người Tàu.

Đi trong phố cổ Antalya, các tiệm ăn không có một bóng du khách ngồi. Lượng du khách thường là 3 triệu người cho 3 tháng hè nhưng nay bị giảm rất nhiều vì không có du khách nga, ít đến vì cấm vận. Du khách nga đến vùng này rất nhiều, trên 6 triệu người hàng năm

Vấn nạn xây các thùng nước nóng trên mái nhà. Đi đâu cũng thấy, chả còn đẹp gì cả. Chán Mớ Đời nghe nói chỉ tốn $300 để làm hệ thống này. Chạy xe dọc đường quốc lộ, nhà nào cũng như nhà nấy đều được trang bị hai thùng nước và 3 tấm năng lượng mặt trời, thêm cái vệ tinh để bắt sóng đài truyền hình. Chán Mớ Đời 

Phải công nhận COVID-19 đã làm kinh tế xứ này te tua. Ít du khách, đi phố cổ thường là thấy du khách. Đây đi ngang qua biết bao nhiêu tiệm ăn mà không có thằng tây, thằng nga nào cả. Mấy năm trước viếng lại Hy Lạp với đồng chí gái thì thấy du khách ngồi đầy tiệm ăn ngoài trời. Thổ Nhĩ Kỳ rẻ hơn Hy Lạp nên du khách đến đông nhất là từ Nga và Ukraine. Nay chỉ biết ngáp ruồi.

Phố cổ

Hoa trên tường. Mùa hè thì họ cấm xây cất sửa chửa để khỏi làm ồn du khách và bụi bặm.,

Phải công nhận hệ thống vệ sinh cho du khách ở Thổ Nhĩ Kỳ rất tốt. Đi viếng chỗ nào cũng có nhà vệ sinh sạch sẽ. Ngay trên phố, cũng thấy người ta làm cho các tiệm, ra đứng quét trước tiệm nên rất sạch, không thấy rác. Nhờ du khách nhưng có lẻ đúng hơn là nhờ Hồi Giáo. Mỗi ngày họ vào thánh đường để cầu nguyện 5 lần nên phải rữa tay chân tước khi vào nên nhà vệ sinh công cộng rất sạch sẽ. Không như bên Tây, âu châu đi mấy tiếng đồng hồ không tìm ra nhà vệ sinh công cộng.

Dân tình không chào hàng như kiểu ở Mễ hay Việt Nam. Họ chỉ kêu, mình không đứng lại thì thôi không có màn chạy theo như ở bến xe Việt Nam. Chặc chém thì như mọi nơi, đây họ chặt đến 80% hơn gía bán. 

Hôm qua mình được cò đưa vào một hợp tác xã về thêu các tranh và thảm. Vắng như chùa bà đanh. Họ dãn đi xem các công đoạn từ lấy tơ tằm bằng máy, sau đến nhuộm mấy màu chính như đỏ là màu hạt lựu, vàng dùng của Safran, màu của cây artichaut,… rồi qua khâu người dệt,…họ giải thích là hợp tác xã, các người dệt thường là phụ nữ, làm ở nhà vì bận con cái, làm xong thì đem lại đây để họ trên bầy để bán.

Đây là máy để lấy lụa từ con tằm

Đây là sau khi họ nhuộm màu từ các loại trái cây như quả lựu, artichaut, hành ,..

 Mình thấy có một tấm tranh lụa thuê hai con công biểu tượng cho cặp vợ chồng rồi nảy sinh ra một cây có trái tượng trưng cho đàn con cháu sau này. Hình ảnh này mình cũng thấy họ làm trong phần đồ gốm. Mình hỏi mua tấm này. Họ cho giá mình kêu đắt quá, nông dân như mình về hư không có khả năng. Họ quần mình một hồi thì mình đi về. 

Lúc đó họ lại đem giám đốc xuống, ít khi nào mà họ để mình đi. Cuối cùng thì ông giám đốc kêu sẽ gọi người làm xem họ chịu giá của mình. Cuối cùng thì họ đồng ý bán giá 30% số tiền họ rao giá. Ông giám đốc kêu mình vào văn phòng, nói là hai năm nay dịch làm họ không buôn bán gì được, họ không ăn lời, người làm mất đến 1 năm 6 tháng để hoàn thành bức thêu lụa ấy.

Mình trả tiền xong thì kêu lấy tấm lụa từ khung ra, mình đem về. Họ lại bò lại nói sao không lấy tấm khác, cũng một loại motif mình kêu không. Họ ma đầu, tấm kia chỉ khâu có 60, 70 mũi trong một 1 cm còn tấm mình mua là đến 140 mũi kim khâu bé tí nên nhìn khác liền. Đã nói mấy tay buôn bán Thổ Nhĩ Kỳ và Ý Đại Lợi là cùng dòng máu nên phải cẩn thận dễ bị tráo đổi.

(Còn Tiếp)

Sơn đen nhưng tâm hồn Sơn trong trắng, nhà Sơn nghèo giang nắng Sơn đen 

Nguyễn Hoàng Sơn 

Thức ăn Thổ Nhĩ Kỳ

 Mình nghe nói về chế độ dinh dưỡng của vùng Địa Trung Hải, nơi có nhiều vùng được gọi là “vùng Xanh” vì người ta sống rất thọ. Mình có đi mấy nước xung quanh bờ biển này như Ma-rốc, Hy Lạp, miền nam nước Pháp, Ý Đại Lợi nhưng dạo ấy, không để ý lắm. 

Nay đi Thổ Nhĩ Kỳ thì mới khám phá ra chế độ dinh dưỡng của họ. Đặc biệt hai ngày nay, đi ăn ở vùng Izmir, phía nam của Istanbul, được các hướng dẫn viên, dẫn vào các tiệm ăn truyền thống của người địa phương, không có du khách thì mới bắt đầu hiểu chế độ ăn uống của họ mà đọc sách báo chí thông báo, hiểu lờ mờ.

Đây là mấy món ăn khai vị với bánh mì mới ra lò. Đặc biệt hôm nay ăn gan nướng của cừu. Họ để gan nướng đã được cắt từng miếng nhỏ như bò lúc lắc, thái hành tây mỏng, rồi rắt một loại bột gì đó, quên tên, mình có ở nhà, thêm cà chua. Cà chua ở đây ăn tươi, chín trên nhánh chớ không như ở Hoa Kỳ, ăn cà chua được hái khi còn xanh. Có món cà chua khô ngâm dầu olive mà mình thích, hay mua ở Costco.

Người Thổ Nhĩ Kỳ có mấy món khai vị (mezes) rất đỉnh như ya-ua với dưa leo,.. Trưa nay đồng chí gái và mình được ăn món hoa bí độn cơm và thịt, hummus, món artichaut luộc rồi ăn với hành dấm, nhiều món lắm. Ăn cái này, người thổ dân thường uống Raki, một loại rượu mạnh như Ouzo của Hy Lạp. Khổ là mình không biết uống rượu.

Món thịt cừu được quay mà mình thấy trước cửa tiệm, họ bỏ trên cái nồi để giữ cho nóng, ngoài ra hướng dẫn viên xé bánh mì Pite phủ lên thịt để giữ cho nóng phía trên của thịt. Có thể nói là bữa ăn đỉnh nhất đến nay. 4 người mà trả có $28. Ăn phủ phê. Mình có một anh hướng dẫn viên và một tài xế chở đi thăm các nơi nên mời họ ăn chung luôn.

Đây là món Kebab nướng. Họ băm thịt cừu và thịt bò, trộn với nhau với gia vị. Sau đó làm từng viên nhỏ, cắm vào cái xiêng để nướng lò. Lúc nào cũng có hành tây thái mỏng được rắt một loại gia vị màu tím, có củ khoai tây nướng nhưng mình không ăn tinh bột nên đưa cho người tài xế. Có một loại lúa mạch, nấu như cơm và cà chua đỏ ửng.

Theo người Thổ Nhĩ Kỳ thì món meze này đến từ Ba Tư, rồi đế chế Ottoman vớt luôn cho họ. Hôm qua được ăn món gan cừu rất đỉnh. Mình vào tiệm ăn Thổ Nhĩ Kỳ, chỉ muốn ăn mấy món này thôi chớ không cần ăn món chính. Món chính của họ toàn là thịt xiêng nướng lửa. Mấy món Kebab, thịt băm rồi nướng, ăn cũng ngon. Hôm qua, họ có đem ra bánh mì, họ gọi là Pide, phồng lên ăn rất ngon nhưng không dám ăn nhiều vì tinh bột. Họ hay cắt ra rồi bỏ thịt nướng, ya ua, hay làm pizza. Rất hấp dẫn.

 

Hôm trước, gọi lộn món hoành thánh, họ làm nhỏ hơn hoành thánh tàu nhưng ăn rất ngon. Họ kể là người Thổ Nhĩ Kỳ đi buôn bán ở bên tàu rồi đem món này về xứ họ.

Vào quán thường là thấy trước cửa nhà bếp mấy thức ăn khai vị, meze này. Đứng xem thích cái nào thì chỉ cho họ dọn lên cho mình trong mỗi cái đĩa. Ăn ngon

Nói cho ngay, nếu không ăn ba đồ ngọt của họ và bánh mì thì rất tốt vì thức ăn của họ có rất nhiều dầu olive.

Sáng nay, mình có viếng thăm một tiệm bán dầu olive. Ở khách sạn mình thấy họ dọn ăn sáng có đến 10 loại trái olive, ăn rất ngon. Người Thổ Nhĩ Kỳ nói buổi sáng uống một muỗng dầu olive nguyên chất, thêm chút chanh sẽ thanh lọc được gan và đường ruột. Mình hay ăn tỏi ngâm mật ong, và dầu olive và chanh vào buổi sáng khi mới thức dậy.

 

Nói chung thì mình thích thực phẩm của Thổ Nhĩ Kỳ hơn Hy Lạp. Hy Lạp thì mình mê món sà lách của họ. Nhớ lần đầu tiên đi Hy Lạp, có ghé căn nhà nông dân họ cho ăn bình thường mà ngon, thêm cho ngủ lại trên cái giường cạnh chuồng dê, tối nghe be he vui.

 

Hôm trước có ăn món lẩu đồ biển của họ, nấu trong cái lò đất, ăn khá ngon. Hôm qua thì ăn được món cừu nướng. Họ để cái lò to đùng, nướng hai con cừu ngoài đường để ai chạy ngang cũng thấy. Ăn rất ngon với mấy món meze. Nếu không có mấy món này thì thịt nướng của họ, ăn nể thì mau ớn. Chỉ tiếc nay hết dám ăn mấy món bánh ngọt của họ làm với pitaccio.

Xứ này rộng lớn nên thức ăn mỗi vùng đều khác nhau. Như hôm nay, ăn ở vùng khác thì thấy nhiều món lạ. Như ớt tây độn trứng, đủ thứ. Để đi mỗi nơi mình khám phá món gì đặc sắc sẽ kể tiếp.

Họ pha cà phê trên cát nóng. Cái nồi bằng đồng có tay cầm này, mình có mua trên Amazon, bỏ cà phê vào và nước, đun sôi lên rồi đỗ vào tách bé tí tị như người Bắc uống trà.

Hôm ăn lần đầu tiên ở Istanbul, kêu thử cà phê Thổ Nhĩ Kỳ, họ đem ra cái khay đựng một cục đường, có cây tăm cắm vào, cái tách cà phê nhỏ và ly nước, để uống sau khi uống cà phê để giúp trôi đi các bột cà phê nếu có dính trong miệng. Ngày nay có đường rẻ nên ai uống cà phê có đường thì họ sẽ pha đường trước. Khi xưa đường là một thứ xa xỉ phẩm, rất đắt tiền nên họ ăn bánh ngọt làm với mật ong.

Mấy món bánh ngọt của Thổ Nhĩ Kỳ rất nổi tiếng. Mình không uống cà phê nhưng mấy bữa nay uống thử cà phê Thổ Nhĩ Kỳ rất lạ, cũng tương tự người Hy Lạp. Họ xay nhuyễn cà phê ra rồi bỏ vào cái nồi bằng đồng nhỏ, bỏ nước vào, nếu uống đường thì họ bỏ đường vào rồi đun xôi. Thấy ở chợ, họ bỏ trên lò than, khi sôi thì họ đổ ra cái tách nhỏ cho mình uống. Uống cà phê thì cái cặn bỏ lại. Thường họ cho cái ly nước uống để uống trôi một ít bột dính ở lưỡi. Mình có cái nồi này ở nhà để khách đến muốn uống cà phê thì pha.

 

Đặc biệt cà phê được đế chế Ottoman truyền bá cho thế giới uống loại thức uống rồi ghiền. Hình như mình có kể vụ này rồi. Do một bà vợ của hoàng đế, gốc Yemen lấy chồng, đem đến Istanbul. Dạo ấy chưa có vụ bỏ thêm sữa, chỉ uống chay nên hơi đắng. Người Thổ Nhĩ Kỳ mới ăn thêm bánh ngọt nên từ đó các món bánh ngọt thi nhau ra đời để thiên hạ uống cà phê.

 

Khi xưa, đường là một loại xa xí phẩm nên người ta làm bánh ngọt bằng mật ong, nay thì ít mật ong mà toàn là đường. Chán Mớ Đời 

Hôm nay họ chỉ một tiệm chỉ có dân bản xứ đến ăn, món gọi hoàng đế Kebab, ăn không hết

Khai vị họ cho ăm meze khá đặc biệt

 Xứ này không trồng được cà phê, đem về từ các nước thuộc đế chế Ottoman. Hôm trước đi chợ, đi ngang một tiệm bán cà phê rang như ở đường Minh Mạng Đà Lạt khi xưa. Mùi thơm nức nở nên mình ngừng lại, mua một kí cà phê. Ôi thôi đủ loại từ Colombia, Ba Tây, Guatemala,…

 

Sau khi đế chế bị tan vỡ, cà phê trở nên đắt cho người dân ở đây vì phải nhập cảng từ các quốc gia đã dành được độc lập từ đế chế Ottoman nên họ bắt đầu trồng trà, loại trà đen. Trà này được trồng ở phía Bắc xứ này, ngày nay dân tình uống trà nhiều hơn uống cà phê. Tương tự cà phê trà của họ uống rất đậm như người Hà Nội uống trà. Kinh 

Nghe họ kể có hai ông linh mục sang tàu để giảng đạo, rồi học cách trồng trà, đem về Thổ Nhĩ Kỳ để trồng và từ đó trà, được phổ biến, bình dân hoá nước uống ở xứ này.

 

Cũng có thể là chính phủ học được bài học của đế chế Ottoman nên không khuyến khích uống cà phê nhiều. Lý do là các tiệm cà phê khi xưa, thường là các ổ cách mạng, các trí thức họp mặt ở đây để nói về lật đổ hoàng đế, thành lập một xã hội văn minh, không có người bốc lột loài người nữa. Họ giảng dạy người Thổ Nhĩ Kỳ về toán học, khoa học, văn chương.

Nói chuyện với người Thổ Nhĩ Kỳ, mình nói là đã đọc tài liệu và tuyên truyền của người tây phương về đế chế Ottoman, nay muốn nghe lời giải thích của người Thổ Nhĩ Kỳ về lý do, đế chế của họ sau 400-500 bị giải thể.

Đa số đều nói hoàng đế và đám quan lại sử dụng chính sách ngu dân hoá, không cho người dân theo học khoa học, xây dựng trên 4,000 nhà thờ hồi giáo tại Istanbul mà không có đến một trường học. Thật ra các giáo đường đều có các ngôi tường được gọi là Madrasa, nhưng chỉ để dạy giáo lý của Coran. Tuyên truyền của tây phương là chỉ quay mấy đứa bé ngồi cứ gật tới gật lui khi đọc Coran.

Người tây phương lại phát triển đủ mọi mặt nhờ vào khoa học. Do đó không thể nào bắt kịp tây phương. Trong lịch sử loài người, nếu quốc gia nào không thay đổi theo đường hướng mới của nhân loại thì sẽ bị đào thải. Các chế độ độc tài thì áp dụng chính sách ngu dân, để củng cố quyền lực của họ.

Năm 1921, sau khi bị đế quốc Anh và Pháp đánh bại trong thế chiến thứ 1, người Thổ Nhĩ Kỳ thành lập một nền cộng hoà, bãi bỏ chế độ quân chủ. Ngày nay 90% dân chúng theo hồi giáo nhưng chỉ có đâu 1% là ngoan đạo, cầu nguyện 5 lần mỗi ngày.

Viết tới đây, mới nhớ dạo ấy hay đế chế hùng mạnh nhất là Ottoman và Hung-Áo, đánh nhau và cuối cùng thì Anh quốc và Pháp quốc đánh thắng hai đế chế này rồi sau 1945, quá mệt mỏi với hai thế chiến, chỉ còn Hoa Kỳ xưng hùng xưng bá với Nga Sô.

Cứ tới giờ là nghe mấy cái loa phường, kêu réo, không thấy ai trải chiếu ngoài đường cầu nguyện như mình đã thấy tại Ma-rốc 35 năm về trước. (Còn tiếp)

Sơn đen nhưng tâm hồn Sơn trong trắng, nhà Sơn nghèo giang nắng Sơn đen 

Nguyễn Hoàng Sơn 

Dubai #4

 Hôm nay, cả nhà chia tay nhau ở khách sạn vì các chuyến bay khác giờ. Mỗi gia đình bay một hướng. Bà cụ và gia đình mấy người em bay về Việt Nam, một gia đình cô em bay về Pháp quốc, gia đình một cô em và cô cháu bay về Hoa Kỳ. 

Riêng gia đình mình thì lấy taxi ra phi trường trễ hơn để tiếp tục đi chơi ở Thổ Nhĩ Kỳ. Sẽ ở Istanbul 4 ngày với hai đứa con. Sau đó chúng bay về Hoa Kỳ để đi làm lại, hai vợ chồng hành trang lên đường viếng thăm đất nước này để xem các di tích lịch Sử của đế chế La MÃ trước khi về Hoa Kỳ. 

6 ngày qua nhanh nhưng để lại nhiều kỷ niệm. Không biết chừng nào gặp lại nhau đông đủ với bà cụ. Con cháu càng lớn càng khó kêu réo lại. 

Một con gà mái chỉ có thể kêu gọi gà con về nhưng chỉ có thể che chở một số thôi, không thể nào che hết cả bầu trời. Bà cụ may mắn là con cháu về đầy đủ kỳ này, ngoại trừ vài người rể và dâu bận làm ăn, để vợ và chồng con đi. 

Cứ mỗi lần xuống xe, em út chạy tá lả như đàn ong, kêu réo con mình để chụp hình, chỉ thấy bà cụ mình lẻ loi đứng một mình. Thấy thương. 

Đám con cháu đang tạo dáng chung sau 7 năm xa cách

Khi xưa mình cũng vậy, đi chơi với ông bà cụ, cũng bỏ mặc, chạy theo mấy đứa con, không để ý đến ông bà cụ. Lâu lâu kêu đứng chụp cho một tấm làm kỷ niệm. 

Đi chơi làm nhớ đến ông cụ. Mình có tặng ông cụ một cái máy chụp hình nên đi chơi là ông cụ đem ra chụp rồi đem rữa bỏ vào album. Nhớ ông cụ Lăn tăn chụp hình thấy vui nay chỉ còn hình ảnh ngày đó trong đầu. 

Dạo ấy ông cụ còn sống nên bà cụ không lẻ loi. Nay chỉ còn bà cụ nên chắc buồn. Mình dẫn mẹ đi chụp hình trong khi đồng chí gái réo kêu mấy đứa con. Sau đó mới chụp hình với bà cụ. Nay về lại Đà Lạt chắc là mẹ ngủ không được vì nhớ con cháu. Nước mắt lúc nào cũng chảy xuống. 

Gia đình mình đến trễ nên không tham dự chương trình của ngày đầu tiên. 

Kỳ này gia đình nhờ một công ty du lịch Việt Nam ở Đà Lạt tổ chức chuyến đi cho riêng gia đình, không có người lạ nên chương trình có thể thay đổi tuỳ theo sức khỏe của bà cụ. Thật ra là cho mấy cô em. 

Mình không hiểu lý do, mấy cô em mình đi xe là ói. Bà cụ cũng hay bị vụ này. 

Cả nàh tạo dáng trước toà nhà cao nhất thế giới 

Nhớ hôm vào sa mạc theo chương trình fast and furious. Cả nhà đi 5 xe SUV Mỹ, chạy trên đồi cát. Nghe kể bà cụ thì cười hố hố khi xe vẹo qua vẹo lên vẹo xuống trong khi mấy cô em mình thì ói như vòi rồng thêm một ông rể khiến tài xế ngưng, kêu xuống xe ói trên sa mạc. 

Hôm đi viếng chỗ trượt tuyết ở Dubai. Mấy người em chạy theo mấy đứa cháu, chỉ còn mình ở lại để  đi lấy quần áo ấm, bận quần áo ấm, mang giày vớ ấm cho bà cụ khiến mình cảm động. Khi xưa, bà cụ bận áo quần cho mình , 60 năm sau mình lại bận cho mẹ lại. Đi vào có một tí thì bà cụ lạnh nên đi ra với chú em rể. Anh chàng này cạo đầu nên chắc lạnh đầu nên đưa bà cụ ra đi dạo trong khi cả đám chạy vào đi chơi mấy trò mùa đông. 

Cả nhà bận áo kỷ niệm gai đình cụm họp

Gia đình mình thì đi trượt tuyết hàng năm khi xưa nên không có gì lạ thêm chỗ trượt tuyết rất nhỏ, cho dân trong vùng chơi đỡ ghiền. Ngược lại mấy đứa cháu mình ở Việt Nam thì lần đầu tiên thấy tuyết dù là tuyết nhân tạo, xem chúng thích lắm, chơi đến khi phải về. 

Đi chơi với gia đình nên mình không viết véo gì cả. Đang ở trên máy bay, ghi lại vài điểm của chuyến đi viếng Dubai. 

Ai muốn viếng thăm xứ này thì không nên đến vào mùa hè. Nóng cực kỳ thêm rất ẩm nên dễ bị đau. Vào trong nhà thì lạnh như ở Bắc cực rồi ra đường lại như vào lò lửa, có thể nướng pizza. 

Nói chung Dubai được thiết kế phát triển như một thành phố lớn của Hoa Kỳ. Chỉ khác là kiến trúc và mọi thứ đẹp và khác biệt hơn Hoa Kỳ. 

Tạo dáng trước khách sạn 7 sao đầu tiên trên thế giới. Nghe nói $20,000/ đêm. Thôi hẹn kiếp sau.

Ở Hoa Kỳ muốn xây dựng thì phải theo các tiêu chuẩn của thành phố xem xét. người Mỹ đầu tư thì muốn bỏ ít lời nhiều trong khi ở Dubai thì kiến trúc sư được khuyến khích thiết kế khác lạ để bắt mắt du khách. 

Ra Hải ngoại mới thấy ảnh hưởng của văn hoá Mỹ khắp nơi. Nào là macDanolds, starbuck, thời trang. 

Thấy các cửa hàng Hoa Kỳ khắp nơi. Tiệm ăn đều có món hamburger và pizza. Hôm qua vào tiệm ăn ở Thổ Nhĩ Kỳ, thấy một cặp vợ chồng đi tuần trăng mật, kêu hamburger với khoai Tây chiên. 

Mình là con đầu, rời Đà Lạt sớm nên không có thời gian sống chung với mấy em. Thậm chí mình có hai cô em sinh sau khi mình rời Đà Lạt. 

Anh em gặp lại cũng không nói chuyện nhiều. Ai nấy có con nên phải chạy theo con như níu kéo lại vì chúng cũng đã bắt đầu như chim đủ lông đủ cánh rời xa tổ ấm. Không như lần đầu tiên về thì ai nấy còn trẻ, chưa lập gia đình.

Mình chỉ liên lạc thường xuyên với cô em ở Đà Lạt với mẹ mình để hỏi thăm tình hình sức khỏe của mẹ. 

Để xem mẹ mình đã được đi xứ nào. Lần đầu tiên xuất ngoại là Pháp quốc. Năm mình về lần đầu tiên thì thấy mẹ mình đi cà nhắc vì bị gãy chân khi đi thăm nuôi ông cụ ở trại cải tạo. 

Dạo ấy chưa có bang giao với Hoa Kỳ nên bàn với cô em ở pháp, lo giấy tờ cho mẹ sang Tây để mỗ cái chân. Hai anh em chung tiền trả vì không có giấy tờ cư trú ở pháp. 

Cả nhà ở khách sạn

Sau này có bằng giao nên ông bà cụ có sang Mỹ chơi mấy lần. Ở Hoa Kỳ thì có đi viếng California, Arizona, Nevada, New York, North Carolina, Philadelphia, Virginia, Utah, Maryland. Có đi Nam Dương, Tân gia ba, Mã Lai, Trung Cộng, Nam Hàn, Nhật Bản, Cao Miên, Jamaica và cuối cùng là Dubai và Abu Dhabi. 

Tính ra mẹ mình đi chơi nhiều nước so với một người bình thường ở Đà Lạt. 

Mẹ mình có nói một câu: “trời cho mình thì nhận”. Mẹ mình cả đời nghèo nhưng về già lại được có sức khỏe nên có thể đi chơi khắp nơi trong khi nhiều người quen có tiền lại không có sức khỏe, ngồi nhà ngáp ngáp. 

Mình có cô bạn kể cô em mời đi chơi ở Pháp nhưng bà mẹ sợ không kham nổi đường dài. Mẹ mình may mắn nên có thể đi chơi đây đó. Mẹ không có tiêu cực, lúc nào cũng tin tưởng vào ngày mai sẽ tươi sáng hơn. Chịu khó tập dưỡng sinh đi bộ hàng ngày. Nghe kể mấy người hàng xóm, cùng thế hệ cứ nằm nhà rên với rỉ. Mình có một người dì bà con, nằm một chỗ đến 10 năm mới chết.  

Bà cụ có bà sui nhỏ hơn đến 20 tuổi mà leo lên một lầu cũng không được. Bà cụ nay được 90 tuổi mà vẫn còn minh mẫn đó là sự may mắn cho con cháu. Nghe em kể về nhà mẹ ăn ngủ bình thường lại. Mình tính cho mẹ đi Thổ Nhĩ Kỳ với mình nhưng chuyến đi xa và nhiều ngày. Thêm mình bay vòng vòng Thổ Nhĩ Kỳ nên chắc mẹ theo không kịp. 

Tháng 2 tới mình về Việt Nam leo động Sơn Đòng, có thể sẽ ghé Thái Lan vì đồng chí gái chưa bao giờ viếng Thái Lan, có thể sẽ mời mẹ đi chung với đồng chí gái như dạo đi cao miên. 

Phan Thiết có cánh đồng cát màu đỏ, có thể làm du lịch kiểu này

Năm nay chắc sao Thiên Di chiếu vào cung mệnh nên đi ta bà hơi nhiều vì tháng 9 sẽ đi chơi với mấy người bạn ở mammooth rồi sau đó lại bay lên San jose cho đồng chí gái họp bạn rồi mình lại bay đi phi châu để leo núi cao nhất phi châu Kilimanjaro. 

Đồng chí gái vừa báo cho công ty về hưu nên tranh thủ đi chơi Cả sau này xụm bà chè hết thì chỉ biết ngồi nhà xem phim bộ trên Netflix. 

Mình đang bay đến irmiz, một thành phố phía nam Istanbul khởi đầu cuộc trường chinh Thổ Nhĩ Kỳ 2022. 

Có bà đầm, bạn cô em ở nhắn tin: ”[30/07, 11:47 AM] Anna Dubois: mille bravos à ton frère - voilà qq’un qui a tout compris à ce qui est important dans la vie. quel bel exemple pour ses enfants et neveux

[30/07, 11:54 AM] Anna Dubois: je ne le connais pas ton frère mais je sais déjà que je l’adore !!!”

Đọc nhắn tin bà này mình cảm thấy là lạ. Lý do là mình may mắn hơn mấy người em, được đi du học trước 75 nên được tiếp tục đi học trong khi mấy người em có cha dính dáng với chế độ cũ nên không được học đại học dù đậu vào đại học. 

Nói chung thì ngày nay, mấy người em cũng có của ăn của để nhưng muốn đi cả đại gia đình thì rất khó thực hiện vì ai cũng có cớ này cớ nọ để không tham dự vì có những ưu tiên chính khác nhau.

Khi xưa, mẹ của một chị bạn nói với mình là ông ngoại chị bạn, cứ năm nào mà thấy xui thì ông ta mua ruộng. Thay vì để tiền chạy ra trong năm, ông mua ruộng thì còn. 

Dân Đà Lạt đi trượt tuyết đầu tiên trong đời

Mình lấy vợ xong là te-tua. Bị thất nghiệp đủ trò. Cuối cùng thì thành lập công ty, làm cho mình thì mới ổn định lại được thu nhập. Năm nào cũng thấy xui nên cứ đầu năm là tìm cách mua một căn nhà cho thuê là cảm thấy yên tâm, không sợ tiền chạy ra vì hết sạch tiền dành dụm.

Mẹ gài làm người mẫu

Đồng chí gái với mình chắc chiêu, dành dụm nên ngày nay thấy dễ thở hơn. Mình nhớ có lần họp mặt với gia đình Cayla bên Tây.  Hai ông bà Cayla xem mình như con nuôi, mời gia đình mình họp mặt với con cháu ông bà ở Grenoble. Hai ông bà trả tiền hết cho cho con cháu. 

Mình nghĩ mẹ mình có tiền thì chắc sẽ bỏ tiền ra trả cho con cháu như ông bà Cayla, lấy tiền để dành, tạo cơ hội cho con cháu ở khắp nơi tại Âu châu về xum họp. Do đó mình làm liều, tài trợ chuyến đi thế cho mẹ để tạo niềm vui cho cả đại gia đình. 

Đồng chí gái kêu nay đã trên 6 bó nên không đi tắm nắng nữa. Chán Mớ Đời 

Tiền bạc có mà cứ giữ khư khư đến khi chết cũng không mang theo. Nay tạo niềm vui cho mẹ và em út và cháu vui. Thấy chúng nói chuyện với nhau không hiểu bằng tiếng gì. Mấy đứa ở ngoại quốc thì dễ còn mấy đứa ở Việt Nam thì không hiểu nhưng vẫn cảm thấy chúng thương nhau, dẫn nhau đi chơi, nói lên “giọt máu đào hơn ao nước lã”. Chỉ tiếc gia đình một cô em không đi chung. 

Xong om

Nguyễn Hoàng Sơn