Song Tịch hay Đa Tịch

 Thế vận hội mùa đông tại Bắc Kinh vừa kết thúc, người Mỹ bắt đầu bàn đến vấn đề song tịch của cô lực sĩ Eileen Gu (Cốc Ái Linh). Có người tàu chê cô ta, nhất là cô lực sĩ gốc tàu khác, trượt băng nghệ thuật, bị ngã khi tranh tài, khiến đội Trung Cộng về hạng thứ 5. Người thì ca tụng cô Gu như anh hùng lao động được đảng và nhà nước đào tạo. Họ cho rằng, cô Gu đã được Trung Cộng cho phép đặc biệt, có song tịch để thi đấu cho Trung Cộng. Lý do là Trung Cộng không cho phép song tịch. Trung Cộng đi tắt để được một nữ lục sĩ, có khả năng đem về cho họ 3 huy chương. Nói chung thì với chế độ độc tài thì ít khi họ theo  luật lệ của họ đưa ra.

Truyền thông Trung Cộng cho rằng Giấc Mơ Hoa Kỳ đã chết, khiến cô gái sinh tại Hoa Kỳ, thi đấu cho Trung Cộng. Vạn tuế Giấc Mơ Trung Cộng. Chán Mớ Đời 

Người thì cho biết, các lực sĩ nào của Trung Cộng thi đấu cho các nước khác, còn giữ quốc tịch Trung Cộng hay không. Mình thấy có nhiều tay vợt bóng bàn gốc tàu, đánh cho Hoa Kỳ, Lỗ Ma Ni, Tiệp,.. vấn đề là họ không đoạt gì cả. Sau đó thì về lại Trung Cộng sinh sống hay ở lại Hoa Kỳ hay các nước mà họ thi đấu để sống khi về già. Mình ít để ý mấy vụ này, chỉ thấy khi thế vận hội đang tranh tài thì thấy toàn là tên tàu thay vì tên mỹ họ tàu.

15 ngày tham dự thế vận hội, cô Gu bỏ túi 15 triệu và số tiền khổng lồ sẽ đến nữa. Chưa kể 31 triệu trước khi tham dự và các công ty ngoại quốc nhảy vào thị trường Trung Cộng, mướn cô ta làm tiếp thị.

Cô Gu này mới 18 tuổi nên không thể nào bảo cô ta đã từ bỏ quốc tịch Hoa Kỳ vì chưa đến tuổi vị thành niên nên không làm được. Nếu mình không lầm có một cô lực sĩ đánh quần vợt khác, mang tên Naomi Osaka, sinh tại Hoa Kỳ và thi đấu cho Nhật Bản. Cô này dạo này bị áp lực khá nhiều nên tranh tài hay bị loại. Mình có xem một phim tài liệu về cô ta. Mẹ người nhật, bố người Mỹ da đen. Cho thấy khi chính trị xía vào thì mới có những câu hỏi quốc tịch được đặt ra.

Thường thì không thấy người Mỹ chỉ trích vụ này lắm vì họ tôn trọng tự do chọn lựa của mỗi cá nhân. Kỳ này Hoa Kỳ không đoạt nhiều huy chương nên có người bực mình nên báo chí khơi mào, đánh bú xua la mua. Không như Naomi, họ vẫn xem là đấu thủ người Mỹ dù thi đấu cho Nhật Bản.

Có nhiều người lên tiếng chỉ trích các lực sĩ tham dự thế vận hội, im lặng không chỉ trích Trung Cộng vi phạm nhân quyền, đàn áp các người Uighurs nếu không sẽ bị truật xuất, không được tranh tài. Cả đời họ luyện tập để có một vé tham dự thế vận hội nên họ bỏ quên hết những căn bản đạo Đức con người để thi đấu giúp Trung Cộng thành công trong việc phô trương thanh thế.

Thậm chí Nga Sô dù bị cấm thi đấu nhưng họ vẫn nể sợ Putin, cho phái đoàn Nga Sô thi đấu dưới danh nghĩa uỷ ban thế vận hội Nga Sô. Thế giới khiếp sợ trước Mạc Tư Khoa. Họ lại biết cô bé trượt băng nghệ thuật bị dính doping nhưng phải thi đấu. May quá, cô ta không thắng nếu không thì thế giới lại bị mất mặt. Putin đợi sau Thế VẬn Hội mới tấn công Ukraine. Dù muốn dù không, Hoa Kỳ không có khả năng bảo vệ Ukraina. Hỏi người Mỹ xem có ai muốn chết để bảo vệ tự do cho người Ukraina. Chắc chắn sẽ không có ai tham gia. Bao nhiêu người Mỹ biết nước Ukraina nằm ở đâu.

Hoa Kỳ không thể nào chịu thêm một cuộc chiến nữa. Trung Cộng đã mạnh lên khi Hoa Kỳ bị sa lầy tại trung đông từ 9/11/01 đến nay. Hôm trước, nghe đài France culture của pháp, họ cho biết chủ nghĩa thực dân pháp đã kết chung tại Phi Châu. Lính pháp rời khỏi các thành phố phi châu như lần cuối tại Đông Dương vào năm 1956. Họ cho biết; ngày nay Trung Cộng và Nga Sô đã thay thế hoàn toàn nước Pháp tại các thuộc địa cũ của xứ này.

Có rất nhiều người Mỹ sinh sống ở hải ngoại, muốn bỏ quốc tịch mỹ nhưng rất khó khăn về thủ tục hành chính. Thậm chí ông Paul Getty, một thời giàu có nhất Hoa Kỳ cũng từ bỏ quốc tịch mỹ khi về già. Một trong nhưng khó khăn của việc từ bỏ quốc tịch Hoa Kỳ, là phải đóng thuế hết nhưng cái gì nợ nước mỹ trước khi được huỷ bỏ quốc tịch Hoa Kỳ. Anh có thể sống cả đời anh tại hải ngoại, nhưng anh vẫn phải đóng thuế lợi tức cho chính phủ Hoa Kỳ trên nguyên tắc hàng năm.

Nếu anh ở Hoa Kỳ, sau khi đóng thuế xong thì có thể xin từ bỏ quốc tịch, chạy về Việt Nam hưởng già. Bằng không thì mỗi năm, anh phải khai thuế. Khai thuế, anh phải kèm theo tờ khai thuế của nước đang sinh sống để sở thuế chiếu theo mà đánh thuế lợi tức anh hàng năm. Anh quên đóng thuế vì nghĩ ở Việt Nam là ngọng. Buồn đời, anh về lại Hoa Kỳ tại phi trường sẽ được sở thuế hỏi thăm. Nghe nói có nhiều người Mỹ ở ngoại quốc muốn từ bỏ quốc tịch Hoa Kỳ nhưng rất khó. Họ có thể có song tịch, quốc tịch tại địa phương đang sinh sống nhưng muốn từ bỏ quốc tịch Hoa Kỳ thì phải đóng cho hết thuế, nghĩa vụ công dân.

Ai trên đời đều chạy theo cơ hội kiếm tiền, giúp đời họ thoải mái hơn. Mình được Pháp quốc cho học bổng, đào tạo nhưng khi ra trường, không tìm được việc làm nên bò đi xứ khác kiếm ăn rồi đưa đẩy mình sang Hoa Kỳ. Không lẻ mình thuộc dạng ăn cháo đá bát? Mình vẫn không quên ơn của nước Pháp nhưng vì miếng ăn phải sang Thuỵ Sĩ, Anh quốc, Ý Đại Lợi,… rồi định cư tại Hoa Kỳ. Do đó, khi có cuộc tranh tài thể thao mình đều ủng hộ các đội tuyển Pháp, Ý Đại Lợi, Thuỵ Sĩ, Anh quốc. Pháp đoạt vô địch túc cầu thế giới, mình cũng ăn mừng bằng cách ra tiệm mua cái phô mát và bánh mì baguette về ăn mừng chiến thắng.

Mấy người khi xưa, chửi bới Việt Cộng đủ thứ, vượt biển. Sau này, thấy có cơ hội làm ăn tại Việt Nam thì bò về, chi cho công an, để làm ăn. Mình có mấy người bạn về Việt Nam làm ăn, rên là phải chi cho mấy ông để được bảo kê làm ăn. Đó là sự chọn lựa của họ. Có nên trách họ hay không? Họ trốn ra khỏi Việt Nam cũng vì muốn tìm một cuộc sống khá hơn tại Việt Nam. Đó là tỵ nạn kinh tế như các người di dân lậu tại Hoa Kỳ.

Khi Cao Uỷ Tỵ Nạn hỏi thì họ phải nói là tỵ nạn chính trị. Người chống cộng thật sự thì không về Việt Nam làm ăn. Mình nghe nhiều ca sĩ hải ngoại về Việt Nam, bị đì mệt thở, cấm hát chỗ này, chỗ kia nhưng vì miếng ăn họ phải chấp nhận để có chút tiền vào tuổi già. Ở Hoa Kỳ, ít có khán giả vì đã quá tuổi. Mình nên cảm thông họ. Thậm chí mấy người đi theo phái đoàn y tế về Việt Nam, giúp đỡ người nghèo, cũng phải mềm mềm với công an khu vực để có thể giúp người nghèo. Thằng con mình đi theo phái đoàn y tế về Việt Nam, mới khám phá ra Việt Cộng là ai. Nếu mình nói Việt Cộng dã man,…thì nó sẽ không hiểu nhưng khi chung đụng 15 ngày làm việc tại Việt Nam thì nó mới hiểu tại sao mẹ nó phải bỏ nước của đi.

4 năm nữa, chưa chắc cô Gu sẽ còn cơ hội thi đấu vì sóng sau đẩy sóng trước. Đó là luật đào thải. Cô ta có  một thời gian ngắn để hái tiền. Chưa đoạt huy chương đã lãnh được 31 triệu đô la, nay thì chắc vài trăm triệu. Lại có màn P.R., được đại học Stanford nhận vào. Đại học thì họ nhận các lực sĩ số một để thi đấu, quảng cáo cho đại học của họ để kiếm thêm tiền của bá tánh.

Mình rất ngạc nhiên khi thấy anh bạn theo dõi túc cầu Việt Nam, thậm chí thức khuya để xem. Mình thì chỉ xem đội tuyển Hoa Kỳ đá còn đội tuyển Việt Nam thì không. Theo mình thì tài nghệ còn thua xa thế giới lắm. Nam Hàn và Nhật Bản đang bắt kịp thế giới. Mình thích nhất là xem mấy đội phi châu đá.

Năm tới, có giải túc cầu nữ mà đội tuyển Việt Nam đã dành vé tham dự. Nếu đội tuyển đụng đội tuyển Hoa Kỳ thì mình sẽ ủng hộ ai? Nói đại khái thì ai đá hay thì mình ủng hộ. Chủ nghĩa huề vốn. Nhớ lần trước, khi đội tuyển Pháp đá với hội tuyển Hoa Kỳ thì mình có sự xung đột, không biết ủng hộ phe nào. Khi Hoa Kỳ thắng thì mình thở phào, vui mừng. Có lẻ mình mỹ hơn mình nghĩ.

Sơn đen nhưng tâm hồn Sơn trong trắng, nhà Sơn nghèo giang nắng Sơn đen 

Nguyễn Hoàng Sơn 

Du lịch Ý Đại Lợi

 Đi Ý *

Trong các nước mà mình đã từng sinh sống, mình thích nhất nước Ý Đại Lợi vì thực phẩm, kiến trúc, gái gú, văn hoá,... Nếu không đi Mỹ thì mình đã nhận nơi đây làm quê hương. Mình nhớ hồi ở Đà Lạt, có coi phim "Made in Italy" ở rạp Ngọc Lan, vui thần sầu. Mình không nhớ tên ông thầy dạy thế vài lần về môn sử thì phải. 

Cứ gần hết giờ là ông thầy người Nam kể chuyện phim của Ý Đại Lợi, ông có tài kể chuyện phim thuộc trường phái Tân Hiện Thực "người ăn cắp xe đạp" (ladri di biciclette, của Vittorio de Sica). Nghe ông ta kể khiến mình mơ ngày nào viếng thăm Ý Quốc nhất là mê xi nê Ý, hậu đệ nhị thế chiến. Dạo còn sinh viên, cuối tuần đi coi xi nê Ý ở thư viện Centre Pompidou hay Cinémathèque ở Trocadero. 

Sau đại chiến thứ 2, điện ảnh của Ý Đại Lợi bổng nổi lên một làn sóng mới, các đạo diễn trẻ thay phiên nhau cho ra đời những phim rất hay, nói về đời sống sau chiến tranh của người Ý Đại Lợi. Rất nghèo vì là phe thua cuộc. Tương tự sau này, tại Đài Loan, có làn sóng các đại diễn trẻ làm nữhng phim kể về thừoi sau 1949, khi quân đội của Tưởng Giới Thạch thua trận, bỏ chạy sang hò đảo này. Mình xem hầu hết các phim của Ý Đại Lợi và Đài Loan của các đạo diễn trẻ này.

Năm đầu vào trường kiến trúc, lễ khoá mùa xuân, lớp có tổ chức đi chơi một tuần ở Siena gần thành phố Firenze vùng Toscana (Ý). Mình muốn đi nhưng lại kẹt giấy tờ vì dạo ấy Saigon vừa mất cho nên sổ thông hành VNCH không còn giá trị. Đang xin tỵ nạn chính trị nên chưa có giấy tờ đi nước khác, may có thằng bạn quen một tên VN có quốc tịch Pháp nên mượn thẻ căn cước của hắn để qua biên giới. Lúc tới biên giới mấy đứa bạn tây, đầm đều run cả nhưng thấy ngồi chung nên quan thuế cũng không dòm ngó gì cả. Tính ra là mình có 4 sổ thông hành, VNCH, Pháp, Cộng đồng Âu Châu nay thì dùng Mỹ.

Đây là Piazza Del Campo của thành phố Siena. Mình đi Ý Đại Lợi lần đầu tiên là thành phố này. Mình nhớ nhất là ngồi ngoài trời nơi tiệm ăn thứ 3 từ phải qua trái (trong hình). Khi bồi bàn đem ra hai đĩa spaghetti cho mình và ông thầy. Đúng lúc con chim nào bay ngang làm một bãi ngay cái đĩa spaghetti của ông thầy. Tại Ý Đại Lợi, chim Bồ câu, hay bay vòng vòng ở các quảng trường. Ngày nay, đến Venise, toàn là chim và chim. Lại giúp một nhóm người làm tiền, bán thức ăn cho chim, để chim bu lại chụp hình. Chán Mớ Đời 

Trong lớp, chia ra nhiều nhóm thân nhau đi viếng thành phố này trong ngày nhưng mình lại thích đi với ông phụ giáo còn trẻ. Mỗi ngày ông này đi vẽ nên mình ngồi bên vẽ để học cách vẽ của ông ta. Mình có hai kỷ niệm vui nhất về ông này. Lần đi Siena, sau một ngày vẽ thì hai thầy trò kéo nhau đi ăn tiệm ngay ở Piazza Del Campo, ông này lại muốn ngồi ngoài trời nên khi người bồi bạn vừa bưng đĩa spaggetti nóng hổi ra, chưa kịp ăn thì một con bồ câu bay ngang thả bom ngay xuống đĩa spaggetti làm phải tốn tiền kêu đĩa khác. Một lần khác ông ta rũ mình đi La Mã chơi vì có người em bạn dì tên Marc Porel, cho mượn nhà trong vòng một tháng. Ông Marc Porel này là tài tử xi nê, nổi tiếng một thời đóng với Alain Delon, bồ với Ursula Andress nổi tiếng trong vai Bond Girl với Sean Connery trong phim Dr. No, sau này chết vì ma tuý. 

Trong xe lửa từ Paris đến La Mã, ông ta kể cho mình nghe những mánh mung của dân Ý móc túi du khách. Khi xe lửa vào ga Termini của thủ đô La Mã, ông ta dặn mình là cẩn thận, tụi móc túi đã để ý đến mày rồi. Hai thầy trò lấy xe buýt về tới nhà, ông này rờ tay vô túi quần thì cái bóp của ông ta không cánh đã bay làm mình muốn cười nhưng không được. Đi ra đồn cảnh sát Ý để báo cáo, để đến toà đại sứ Pháp xin giấy tờ tạm để về nước thì gặp 2 cặp người Mỹ, bị mất chiếc xe chở bằng tàu thuỷ từ mỹ sang, ngay cả vali lẫn tiền bạc, sổ thông hành thấy tội thể thảm. Từ đó, khi đi Ý Đại Lợi, mình phải mua báo địa phương, cầm trong tay, để làm như mình là người sống tại địa phương. Nay thì người Tàu đông như quân Nguyên. Có một phố tàu tại thủ đô La-Mã. Kinh

Ga xe -lửa của La-Mã, nơi mình và ông thầy vừa bước ra khỏi đây, leo lên xe buýt là mất cái ví. Chán Mớ Đời nay thì nạn móc túi nhiều hơn trước. Lần trước, đến thăm La-Mã với đồng chí gái, mình ở gần nhà ga này để tiện lấy xe lửa đi chơi.

Dạo đó dân Ý nổi tiếng về ăn cắp, du khách đi xe lửa, ngủ couchette, họ thổi thuốc mê để lấy đồ. Mình nghe kể chuyện ăn cắp như; có người lái xe hơi dừng ở đèn đỏ thì thấy trong kính chiếu hậu có người đứng tè vào xe mình nên mở cửa chạy ra chửi bới thì có tên khác nhảy lên xe vọt chạy đi. Có cặp vợ chồng Pháp đi chơi nhưng sợ bị mất xe nên bà vợ vào viếng viện bảo tàng trước trong khi ông chồng ngồi coi xe, buồn ngủ hay sao lúc bà vợ đi ra thì thấy mất bốn cái bánh xe. Trong mấy phim có tài tử danh tiếng Toto đóng có mấy cảnh dân Napoli ăn cắp tại Nhà ga, xe buýt.... Sau này mình đi Giang Hồ thì tới thành phố nào cũng mua tờ báo địa phương kẹp nách nên được yên thân, ngụ ý là mình thuộc dân địa phương.

Mình có vẽ cảnh này tại Venise, sau này trở lại chỉ chụp hình với đồng chí gái trên chiếc cầu này.

Mình đi Ý lần thứ hai vào năm sau khi lớp tổ chức đi Venise. Phải công nhận thành phố này quá thơ mộng, tối sau ăn cơm cả đám rủ nhau ra Piazza San Marco, uống nước rồi nhảy Valse trong tiếng vĩ cầm do các nghệ nhân chơi. Sau này mình đi viếng thành phố này mỗi năm khi còn ở Âu Châu, lần chót đến là năm 2006 khi đưa vợ con đi Âu Châu thăm bạn bè cũ nhưng cái không khí khi xưa hình như không còn nữa, không còn ai chơi vĩ cầm nơi các tiệm ăn hay cà phê. Du khách đông hơn xưa nhiều và khác xưa. Tây ba lô nhiều.

Ở đây có vụ là dân bồi bàn gian lận khi thối tiền. Mình thấy rõ ràng tên bồi bàn đếm nhưng khi đến tay tên bạn thì thiếu hai tờ nên khi đi Ý là mình phải đếm lại trước mặt tên bồi bàn nếu không là bị gian ngay. Lần cuối thì dùng thẻ tín dụng nên hết sợ. Dạo đó nước Ý còn dùng tiền Lire nên một quan Pháp ăn đâu 15,000 tiền Ý như thể mình về VN, lấy đô la đổi ra tiền đồng, đếm mỏi tay. Có mấy cái đảo nhỏ xung quanh thành phố này, có một đảo tên Lido mà mỗi năm có tổ chức giải xi nê quốc tế và Biannale về kiến trúc. Ngoài ra có 2 đảo Murano, Burano,.. rất dễ thương, ít du khách hơn, nhà cửa bớt đồ sộ vì khi xưa là làng đánh cá và làm ve chai, nay có mấy tiệm thổi ve chai thành ly tách, bình hoa,…

Thành phố Brescia, Ý Đại Lợi. Nơi mình đến ăn giáng sinh đầu tiên tại Ý Đại Lợi. Sau này đi La MÃ nhiều hơn vì vui và dễ vẽ tranh bán cho du khách. Tại Brescia, mình chỉ bán được có một tấm. Chán Mớ Đời 

Giáng sinh năm 1980 thì được một cô bạn Ý quen ở Luân Đôn mời sang chơi. Nhà cô này cách thành phố lớn Brescia khoảng 50 km. Mùa đông nhưng mình cũng phải đi vẽ để bán tranh trả tiền tàu lửa. Sau bạn trai của cô này có một bà chị kiến trúc sư ,nên mình hỏi quen hãng kiến trúc nào mướn người vẽ thì cô ta giới thiệu một giáo sư ở đại học Torino (Turin), thủ phủ của hãng xe hơi Fiat nên mình đến Torino làm việc, nhân tiện kiếm tài liệu để làm luận án ra trường. Mình làm việc được 6 tháng rồi đi giang hồ 3 tháng hè từ nam chí bắc Ý Đại Lợi, vẽ tranh bán. Sau này, cô bạn lấy một tên người anh, dọn sang Luân Đôn, còn tên bạn trai, lấy cô bạn cô Elena mà mình có gặp khi đi chơi chung khi xưa.

Đi từ Bắc xuống miền Nam Ý rồi qua đảo Sicily, có ghé lại thăm vài tên bạn ở chung ký túc xá nên có rất nhiều kỷ niệm vào thời gian ấy. Nhớ đi xe đò từ Agrigento đến cái làng Corleone, nổi tiếng qua phim Bố Già thì mình buồn chả biết làm gì nên vẽ hí hoạ anh tài xế, cuối cùng anh này cho mình đi không bù lại mình tặng cái hí hoạ của anh ta. Thật ra cái làng Corleone, ở phía Tây của hòn đảo này nhưng ông Francis Coppola lại lấy một làng khác, cạnh Agrigento để quay phim này. Nhờ đó mà nay du khách viếng khắp nơi.

Làng này nhỏ nên chỉ có hai tiệm ăn mà một tiệm đóng cửa hôm đó nên mình phải vào tiệm còn lại. Mới vào cửa thì tên hầu bàn hỏi mình là sinh viên thì mình gật đầu. Khi xem thực đơn thì không thấy đề giá tiền nên hỏi người hầu bàn thì hắn nói đừng có lo, trường trả nên mình kêu đủ món, ăn cho nhanh vì có nhóm sinh viên Mỹ đi du lịch cả xe buýt sẽ ghé lại ăn tối. Ăn xong thì lo chuồng ngay vì thấy vài tên sinh viên Mỹ bắt đầu vào mà không chịu ngồi chung bàn với mình nên ký tên rồi ra cửa. Sau này kể cho tụi bạn sinh viên Ý thì không tên nào tin cả, nên đến mấy chục năm sau, gặp lại tụi nó vẫn bắt mình kể lại chuyện đó.

Nước Ý là một nước, gồm các tiểu vương quốc mới thống nhất bởi ông Garibaldi trên 150 năm nay, còn trẻ hơn Hoa Kỳ nên rất phức tạp. Mỗi vùng nói thổ ngữ địa phương tương tự như ở Thụy Sĩ, ở nhà thì họ nói thổ ngữ còn đi học thì nói và viết tiếng Ý. Gặp người lớn tuổi nhiều khi họ không biết viết hay nói tiếng Ý. Miền Nam Ý rất khác xa với miền Bắc cho nên có sự kỳ thị giữa Nam Bắc nhất là về khí hậu. Miền Nam nóng hơn nên khi mình ghé lại thăm mấy tên sinh viên ở chung ký túc xá thì trưa là đi ngủ, chiều khoảng 5-6 giờ là ăn bánh mì nướng trét dầu olive, sang thì thêm chút cà chua. Không có máy điều hoà không khí như ở Hoa Kỳ.

Xong thì đi rão phố trong làng vào lúc đó thì nam nữ ăn bận rất là chải chuốt, đi đầy đường mà làng thì chỉ có một con đường chính, cứ đi dăm ba phút lại về chốn cũ nhưng thật ra rất lâu vì cứ đi vài bước thì bạn mình gặp người quen là đứng lại giới thiệu mình, rồi họ hỏi tông ti họ hàng của mình cũng mất 15 phút để trả lời rồi lại đi vài thước lại Ciao, Ciao bắt tay hỏi chuyện. Nhớ đến “Ciao” (đọc như “chào” của tiếng Việt) mà người Ý hay chào hỏi khi gặp nhau, dân Tây cũng bắt chước. Lúc mới sang Tây không biết nên khi thấy tụi Tây cứ kêu “Ciao” thay vì “Salut” thì mình tưởng chúng biết tiếng Việt nên khâm phục. Không ngờ tây đầm biết văn hoá Việt Nam để chào mình. Chán Mớ Đời 

Dân Ý tương tự như người Huế, ra đường phải chải chuốt, nghèo nhưng ăn bận sang lắm. Dân Ý nghèo hơn với Pháp nên người dân di cư sang Mỹ hay đi lao động ở các nước âu châu miền bắc như Pháp, Bỉ, Đức, Á Căn Đình,... Ở Bỉ có một ca sĩ mà người Việt rất mến mộ, gốc Ý tên Salvatore Adamo với mấy bài như "Tombe la neige", La Nuit,...Có lẻ mình là thằng Á Đông đầu tiên đặt chân đến mấy làng này nên cả làng xôn xao, ùa ra hỏi chuyện. Hai ngày sau là mình quen hết làng, lại được họ mời về nhà ăn uống rất khuya.

Dạo còn ở VN mình thích bản nhạc Back to Sorriento mà ông Phạm Duy có phổ lời Việt, nên có ghé lại vùng Napoli để viếng núi lửa Vesuve, đảo Capri và thành phố này. Có dạo cả thế giới thích dịch các bản nhạc dân ca của vùng này như Bambino, O sole mio,...hình như Elvis Presley có dịch ra It's now or never. 

Mình có ngồi vẽ chỗ nào tương tự chỗ này, cạnh một biệt thự. Đến trưa thì chủ nhà đi ra, mời mình vào ăn cơm trưa với gia đình họ. Chiều mình phải quay về Sorriento vì đảo này không có lữ quán thanh niên.

Ở đảo Capri, đang ngồi vẽ thì có gia đình Ý kêu vào ăn cơm, ngồi xem biển đẹp lạ lùng làm nhớ tới bản nhạc “Capri c' est fini” mà mình hay bắt chước Hervé Vilard rống như bò “.

Capri, c'est fini,

Et dire que c'était la ville

De mon premier amour,…”

 Mình viếng thành phố Napoli để vẽ những nơi mà Sophia Loren và Marcello Maestroiani từng đóng trong phim của Vittorio De Sica. Xứ này nghèo nên họ ăn Pizza hay spaggetti al dente, nấu hơi sống để lâu đói. Sau này dân vùng này di cư sang Mỹ nên làm pizza bán khiến món này trở thành phổ thông. Khi lính Mỹ đổ bộ vào Ý để đánh quân Đức quốc xã thì đi lùng kiếm pizza nên từ dạo đó các vùng khác ở Ý mới bắt đầu biết và ăn Pizza. Gregory Peck có đóng một phim, quên tên rồi kể về thời lính Mỹ đổ bộ tới Napoli rất cảm động.

Đảo Sicily phải công nhận đẹp thật, bao nhiêu công trình của Hy Lạp và đế quốc La Mã vẫn còn, phong cảnh thì khô cằn, chỉ có trồng cây olive, bị ảnh hưởng của Văn hoá Á rập vì bị đô hộ khá lâu tuy không bằng Tây Ban Nha. Có điều lạ là đàn bà ai cũng bận đồ đen cả vì để tang người thân 3 hay 5 năm, sau đó thì có người khác trong gia đình bị giết thì lại để tang, cứ thấy trên tường dán các tờ cáo phó mà rầu. 

Mình có vẽ đền này, quá đẹp.

Mình nhớ lần đầu tiên đến Siracusa, đang ngồi vẽ thì có hai cô bé xinh lắm đến ngồi bên cạnh xem mình vẽ, kêu mắt mình một mí đủ trò nhưng mình chả dám hỏi han gì cả, sau đó có một cô hỏi chuyện thì mình trả lời nhưng cứ dáo dác xem xung quanh có anh em của mấy cô này không vì sợ bị lupara (bắn). Có lẻ bị ảnh hưởng của Á Rập nên ra đường con gái phải có anh trai đi theo. Vẽ xong là chạy không dám ở nán lại. Sau này gặp tụi bạn thì tụi nó nói chỉ là đồn đại. Con gái vùng Sicily có lẻ bị lai Á rập nên tóc đen, khác với mấy cô ở vùng Veneto, tóc vàng nhiều hơn, rất là đẹp.

Dạo còn ở Âu Châu thì mỗi Giáng sinh mình đều đi La Mã chơi với một gia đình Ý quen. Gia đình anh bạn này thì thuộc thành phần nghệ sĩ, đánh đàn... Ông bố thì khi xưa chơi ban nhạc, về hưu làm đàn accordeon để bán, cô chị thì dạy dương cầm, ông chồng cũng đánh đàn cho ban nhạc. La Mã có cái truyền thống, tục lệ là vào đêm giao thừa, mọi người quăng liệng các đồ cũ qua cửa sổ nên ngày đó không thấy ai đậu xe ngoài đường vì người ta liệng lavabo, cầu tiêu,... Trai gái tặng quà quần sì màu đỏ cho hên. Nói chung mình thích dân ý miền Nam hơn. Kiến trúc ở đây thì quá đẹp khó mà kể hết.

Sau khi ra trường, mình bỏ 6 tháng đi chơi vòng Âu châu với cô bạn Mỹ. Từ Hy Lạp mình đi tàu về Ý, có ghé lại vùng Bari và Foggia thăm vài người bạn quen khi còn ở ký túc xá. Vùng này là nền Văn minh Etrusque, có lẻ đẹp hơn văn hoá La Mã, có dịp sẽ kể. Vào nhà người bạn ở lại thì hắn đem mấy cái đồ gốm, khảo cổ mấy ngàn năm đào ra cho cô Mỹ xem. Cô này xem xong nói ở Mỹ là phải ở trong viện bảo tàng, tên bạn kêu, đồ này nhiều quá nên ai cũng lượm về. Xứ Mỹ mới thành lập trên 200 năm trong khi các đồ gốm này đã có trên 2,500 năm. Trong phim Roma, đạo diễn Federico Fellini có quay các cảnh đào hầm để xây xe điện ngầm thì cứ gặp cái di tích lịch sử của thời La Mã nên phải dời đường rày đi chỗ khác nên tốn tiền và mất thời gian.

Nếu ai chưa đi Ý thì nên đi nhất là thành phố trên biển Venise vì có câu xem Venise rồi chết, hình như đạo diễn Visconti có làm một phim có tựa đề này. Hai thành phố khác mà mình muốn đưa vợ đến thăm là Firenze và Roma. Hi vọng năm 2016 sẽ đi âu châu được vì 2014 thì có gia đình mấy người em sang chơi còn 2015 thì về Đà Lạt thăm ông bà cụ. 

2016, mình có đưa vợ con đến Venise. Quá đẹp! Mình tính năm nay đi lại, để xem sao. Vợ mình mê Venise và La-Mã, không thích Florence.

(Còn tiếp)

Sơn đen nhưng tâm hồn Sơn trong trắng, nhà Sơn nghèo giang nắng Sơn đen 

Nguyễn Hoàng Sơn 

Cuộc cách mạng không giết người

Mình nhớ lần đầu tiên, đụng phải “nữ quyền” khi sang Hoa Kỳ. Lên xe buýt, mình quen thói bên âu châu, đang ngồi ghế thì thấy một phụ nữ mỹ, bước lên, mình đứng dậy nhường ghế cho cô ta, theo phép lịch sự mà tây đầm dạy mình thì bị cô mỹ chửi là đồ macho, bú xua la mua khiến mình hãi quá, phải nhảy xuống xe khi ngừng ở trạm khác. Đúng là ra đường gặp gái. Cái thú ở các thành phố lớn là lên xe buýt rồi ngồi cho xe chạy đến hết tuyến đường rồi lại đi ngược lại, xem thành phố, có gì lạ.

Phụ nữ Hoa Kỳ mới được quyền đi bầu hơn 120 năm nay, chính xác là tu chính án thư 19, được duyệt vào ngày 18 tháng 8, năm 1901. Khởi đầu cho một cuộc cách mạng, theo mình không có sự giết người, trả thù dã man từ xưa đến nay, ngoại trừ vài trường hợp như một bà gốc Việt nào, cắt con chim của ông chồng rồi bỏ vào máy xay. Dần dần, phụ nữ Hoa Kỳ được xem bình đẳng với đàn ông trong một chế độ phụ hệ từ xưa đến nay. 

Có một người nhắn tin cho mình, kể là mới sang Hoa Kỳ được vài năm, thấy đàn ông ở Hoa Kỳ quá tội nghiệp khiến mình muốn khóc. Sang đây thật lạ kỳ, đàn ông chẳng còn gì. Khi xưa mình thật chì, giờ thì đấm lưng em, giờ thì bóp chân em, buồn….

Trong lịch sử loài người, mỗi lần có một cuộc cách mạng là mang đến sự giết người dã man. Khi người Pháp nổi dậy làm cuộc cách mạng 1979, khi ta đem ra xử tội không biết bao nhiêu người rồi tuyên án tử hình. Họ phải chế máy chém để kịp chém các người bị cách mạng lên án tử hình. Thật dã man. Bên Anh quốc, người ta treo cổ kẻ bị lên án tử hình. Tuy dã man nhưng ít thấy máu hơn.

Cách mạng lúc nào cũng được tắm bằng máu mới có thể tồn tại lâu được. Bên Nga Sô, Trung Cộng,… ngay ở Việt Nam, họ thành lập các toà ân nhân dân rồi cứ nhân danh nhân dân và đấu tố rồi đem ra giết một cách vô tội vạ để làm gương khiến con người sợ hãi và phục tòng cách mạng.

Bên Nga Sô, bên Trung Cộng, khi một chế độ bị giải thể thì sự trả thù xẩy ra. Người mới lên nắm chính quyền, không muốn bị kẻ khác lật đổ nên ra tay đàn áp thẳng tay để không có cùng chung một số phận với những người đã bị mình lật đỗ.

Con người có một đặc tính khác với các động vật khác: biết tư duy, mơ chế ra những câu chuyện thần thoại,… được truyền khẩu từ đời này sang đời kia, để rồi được xem như một sự thật, nguyên lý bất di bất dịch. Các thế hệ sau lại giải thích khác nhau đưa đến sự xung đột.

Điển hình là tôn giáo. Các người thờ chúa Giê Su, cho rằng ông ta là thiên sứ được thượng đế, gửi xuống trần gian để cứu rỗi nhân loại. Vấn đề là có người giải thích khác người hàng xóm, đưa đến sự xung đột. Ông theo nhà thờ hệ phái La-Mã thì giải thích thánh kinh, tu thân, thờ chúa phải như thế này. Ông khác cũng thờ chúa nhưng lại giải thích phải làm như thế này, thế nọ, đưa đến sự rạn nức của nhà thờ Thiên Chúa giáo, đưa đến phái Orthodox mà chúng ta thường thấy ở phía đông của Âu châu. Rồi phía Tây Âu châu, theo nhà thờ La-Mã, lại có người giải thích một cách khác, lại chia ra nhà thờ Tinh LÀnh. Nhà thờ Tin Lành lại chia ra các hệ phái khác nhau.

Đạo Hồi Giáo, tương tự, cũng từ đạo gốc của người Do Thái mà ra. Người theo Thiên CHúa giáo, không đồng ý với Kinh Cựu Ước nên viết lại Tân Ước. Người theo Hồi Giáo thì cũng dựa vào lịch sử của hai đạo nói trên cũng xuất xứ từ một gốc lại đổi vì ông thánh Allah, giải thích khác. Đến khi ông thánh Mohammed qua đời, các người kế vị không thống nhất nên lại chia ra hai hệ phái. Ai cũng cho mình là đúng rồi đâm chém nhau từ bao nhiêu năm qua…

Ai cũng cho mình là đúng nên trở nên tàn bạo, chém giết kẻ không cùng chính kiến với mình.

Khi xưa, thời ăn lông ở lổ, con người đều bình đẳng, nương tựa nhau để sống. Một người bị thương thì được các người khác trong bầy, đi săn, chia xẻ thực phẩm. Sinh lý thì không có sự tranh chấp. Dạo ấy, ai cũng lông lá nên chắc giống nhau, đẹp như nhau hay xấu như nhau. Khi cần giải quyết sinh lý thì đè nhau ra, thả gà ra đá. Sinh con đẻ cái thì cả bầy xúm lại nuôi dưỡng, dạy cách săn bắn vì họ sẽ nhờ vào đám trẻ sau này khi họ lớn tuổi không đi săn được.

Sau này, con người bổng tư duy đột phá, chán cuộc đời du mục, cắm dùi đất để trồng rau, nuôi gia súc để sống và từ đó mới có các luật lệ ra đời, nhằm quản lý các người trong xóm, trong làng, đưa đến quyền tư hữu.

Theo luật rừng xanh thì người khoẻ mạnh nhất được bầu làm chúa tể sơn lâm dù ngu ngốc. Từ từ họ biến những kẻ yếu hơn họ làm nô lệ, giúp họ tạo dựng dòng họ quý tộc và đám cùng đinh đi cày để nuôi con cháu họ từ đời này sang đời khác.

Trong cuộc phát triển, tiến hoá của loài người. Người phụ nữ bị đưa vào một hướng, lệ thuộc vào phái nam vì không có khả năng tự vệ, chống trả lại sự áp bức của giới đàn ông. Ngày nay, người ta than phiền, phụ nữ ở các xứ hồi giáo, ra đường, phải có một người đàn ông trong gia đình đi theo. Ở các nước âu châu khi xưa, cũng tương tự, phụ nữ con nhà gia giáo, ra đường vẫn có những người đàn ông hộ tống, che chở, đưa đến từ “galantry”. Đàn ông ra đường phải bảo vệ phụ nữ. Người ta chửi người theo hồi giáo, hộ tống phụ nữ, nhưng lại đề cao sự lịch sự của giới đàn ông tây phương. Cho thấy sự giải thích rất cực đoan. Tò mò đọc về lịch sử âu châu khi xưa, buồn đời thì xem xi-nê xưa sẽ thấy đàn ông phải hộ tống phụ nữ ngoài đường.

Một bài báo mỹ khi xưa, dặn dò vai trò người phụ nữ đợi chồng về 

Theo mình, phụ nữ không có tiếng nói trong các chế độ đông tây khi xưa vì không ra trận đánh nhau được.  Khi xưa, can qua xẩy ra khắp nơi. Thiên hạ xâm chiếm các nước lân cận để cướp bóc, làm giàu. Do đó, đàn ông nghèo bị bắt buộc đi lính, ra trận. Do đó mới có từ ngữ “thêm người thêm của”. Mình đọc tài liệu cho thấy họ đánh thuế dân quá nhiều. Nhà nào cũng phải có người đăng tên đi quân dịch. Nếu không đi thì mướn hàng xóm đi. Rất tốn tiền như trường hợp Hoa MỘc Lan, giả dạng đi lính thay cha. 

Ở các xứ tây phương cũng tương tự, họ cần đàn ông để chém giết cho họ. Dần dần, phụ nữ chỉ đóng vai hộ lý, sinh con đẻ cái, nuôi con và nấu bếp.

Đến khi xẩy ra cuộc thế chiến thứ hai, đàn ông đi quân dịch, sang âu châu hay á châu để đánh trận, phụ nữ được sử dụng trong các nhà máy sản xuất vũ khí, quân trang, quân dụng vô hình trung đã giúp người phụ nữ bước ra đường, có tiền lương tháng. Từ đó, họ không muốn trở lại vai trò của các thế hệ trước vô hình trung tạo nên một cuộc cách mạng, giải thoát phụ nữ khỏi ách đô hộ của chế độ phụ hệ.

Sau đệ nhị thế chiến, kinh tế Hoa Kỳ phát triển nhanh chóng, phụ nữ được đi làm. Đài truyền hình được thành lập khiến truyền thông gây ảnh hưởng rất nhiều. Phim ảnh, thời trang trên truyền hình đã giúp giải phóng phụ nữ. Họ được đi học cao, có nhiều kiến thức hơn nên không thể nào chấp nhận cuộc đời như mẹ của họ.

Có lẻ khoa học đã chế tạo ra thuốc ngừa thai đã giúp phong trào phụ nữ đòi bình đẳng. Họ không sợ bị dính thai nên được tự do ái ân, không lo sợ như xưa. Có lẻ mấy nhóm “khủng bố” tại Âu châu như nhóm Andreas Baader, Red Army của Nhật Bản, red brigads của Ý Đại Lợi,.. đã nói lên sự dấng thân của phụ nữ trong cuộc chiến chống lại chính quyền. 

Người ta thấy nhiều phụ nữ đức, ý , pháp, tham gia các phong trào chống lại chính quyền tây phương, đã đánh đổ khái niệm phụ nữ không biết ra trận, chỉ là cái máy đẻ cho xã hội. Họ tham gia các vụ bắt con tin, tập luyện quân sự tại các khu sa mạc để làm cuộc cách mạng theo ý họ. Ngày nay, phụ nữ được đi lính và ra trận như đàn ông.

Có lẻ phong trào nữ quyền khởi đầu vào những thập niên 60, được mệnh danh là cách mạng văn hoá với phong trào hippie. (Còn tiếp)

Sơn đen nhưng tâm hồn Sơn trong trắng, nhà Sơn nghèo giang nắng Sơn đen 

Nguyễn Hoàng Sơn 

Sự thật về Statins

 Tuần rồi, kể chuyện về mấy trăm nghiên cứu về hệ ứng của Statins thì rất ngạc nhiên vì có nhiều người còm. Nhất là những người đã từng uống loại thuốc này, bị hệ ứng rất nhiều, sau phải bỏ uống mới đỡ lại. Mình kể rất nhiều về vụ cao mỡ, cao máu rồi nên không muốn kể nữa. Nhiều khi có những người chưa có duyên đọc nên mình nhớ cái gì thì kể lại cho vui nhà. 

Đầu năm chúc các bác vui vẻ, không bị bệnh họ Cao đeo đuổi.

Mình hay theo dõi các diễn thuyết của mấy bác sĩ bên Úc Đại Lợi. Lý do là họ không bị áp lực của các công ty dược phẩm, thực phẩm. Họ nói lên sự thật về các nguy cơ đưa đến bệnh tật về các họ Cao ngày nay.

Trong một xã hội theo chế độ tư bản, chúng ta được dẫn dắt bởi những kẻ tìm cách để làm giàu. Các công ty dược phẩm và thực phẩm đều là một như công ty dược phẩm Bayer đã mua công ty thực phẩm Monsanto đang bị kiện vì thuốc diệt cỏ “round up” làm ung thư. Một nạn nhân được toà xét được đền bù đâu trên 200 triệu đôla nhưng sắp chết.

Điển hình thuốc Lipitor mà bác sĩ hay kê toa cho bệnh nhân, một kỹ nghệ với 150 tỷ đô-la mà khắp thế giới, đa số những người bị cao mỡ đều được bác sĩ của họ kê toa thuốc này, đem đến những hệ ứng phụ mà mình đã kể bài vừa qua.

Thường bác sĩ ngày nay rất bận rộn, họ chỉ hỏi sơ sơ cho có lệ rồi chiếu theo kết quả thử máu, kê toa thuốc uống. Không hết thì cho thuốc khác. Đồng chí gái đi bác sĩ để chữa bệnh nghiến răng. Bà này bỏ cả hai tiếng để xem và hỏi đủ trò, phòng đợi rất ít khách nhưng lấy tiền rất đắt. Có kết quả nhanh.

Khởi đầu năm 1013, một khoa học gia người Nga, tên Nikolai Anikov. Ông ta cho thí nghiệm như sau: ép thỏ tiêu dùng cholesterol thì khám phá ra thỏ bị “xở vữa động mạch”. Từ đó ông ta đưa ra một nguyên lý là nếu con người ăn nhiều cholesterol thì nguy cơ bị xơ vữa động mạch lên cao. Từ đó, thuyết cao mỡ khiến xơ vữa động mạch ra đời, làm thiên hạ sợ hãi và kỹ nghệ thực phẩm mới ra đời, không ăn chất béo, bù lại họ bỏ đường, rẻ hơn vô hình trung đưa đến bệnh béo phì ngày này toàn khắp thế giới.

Người ta hổ hởi kêu gào bài trừ chất béo và ăn rau cãi, tinh bột. Họ chạy theo một thuyết chưa được xét lại một cách đúng đắn. Con thỏ là loài động vật ăn cỏ, rau nên khi tọng cholesterol vào thì chắc chắn chúng sẽ bị lộn xộn ngay.

Vấn đề là con thỏ là loài ăn cỏ, khác với loài người. Đơn cử con bò, ăn toàn cỏ, lại to béo, mỡ béo. Mình có kể vụ này rồi trong khi đó, cọp hay sư tử ăn thịt lại gầy. Thế lầy nà thế lào? Người ta không phân biệt xơ vữa động mạch của con thỏ và con người rất khác nhau.

Khoa học ngày nay khám phá ra ăn tinh bột, chất ngọt,…mới là thủ phạm đưa đến bệnh béo phì, cao mỡ, cao máu, cao đường. Khi xưa, tại Việt Nam, khi có giỗ hay Tết, mình và mấy người em ở nhà mới được uống nước ngọt, xá xị, nay tại Hoa Kỳ, uống mệt thở. Uống chưa hết người bồi đã rót thêm miễn phí.

Vào những năm 1950, các công ty dược phẩm tìm cách chế ra thuốc giúp giảm lượng cholesterol. Công ty William S. Merill đưa ra thị trường Hoa Kỳ thalomide, đã chế ra một loại thuốc như Triparanol hay Merill 29 và đã được FDA chấp thuận năm 1959 và bán lời khá nhiều. Vấn đề là năm 1962, 3 năm sau, công ty này phải thu hồi loại thuốc này vì hệ ứng phụ, như bị mắt cườm, rụng tóc,… nhất là tiến trình đưa đến xơ vữa động mạch nhanh hơn. Đặc biệt là làm giảm sự cấu tạo cholesterol tự nhiên của cơ thể con người. Trung bình lá gan tạo ra 80% chất béo cho cơ thể mỗi ngày, còn lại 20% là do thực phẩm theo mồm vào.

Họ thử nghiệm với mấy con chuột bạch, chỉ có 1 trên 44 con chuột bạch là sống sót sau 9 tuần lễ được uống thuốc của công ty này. Ra toà thì họ khám phá ra các thử nghiệm trong tiến trình thí nghiệm và sản xuất loại thuốc này, đã được công ty dược phẩm dấu, chỉ đưa ra những kết quả có lợi cho họ. Những kết quả về hệ ứng phụ đều được dấu kín, không được công bố khi trình cho FDA. Do đó toà ra lệnh, thu hồi loại thuốc này.

Đăng trên báo y khoa British Medicine Journal Jul 4 1992

Đến năm 1976, bên Nhật Bản người ta cũng thử nghiệm để tìm loại thuốc trị cholesterol. Khoa học gia Nhật Bản tên Akita Endo, thử nghiệm mycotoxin, được xem là loại statins đầu tiền.

Đến năm 1979, công ty Nhật Bản Sankyo và Merck đều nghiên cứu loại thuốc này vì họ biết sẽ làm giàu khi thành công. Bổng nhiên công ty Sankyo, ngưng thử nghiệm loại thuốc này vào năm 1980. Lý do là kết quả thử nghiệm thuốc này với mấy con chó, họ thấy các con chó, có dấu hiệu bị ung thư đường ruột. Merck nghe vậy cũng ngưng thử nghiệm đến năm sau thì công ty này tiếp tục thử nghiệm. Họ cho rằng lý do là các khoa học gia Nhật Bản có thể sai lầm, họ có thể thử nghiệm chính xác hơn.

Mình nghe thiên hạ mách nên trả tiền đi học về loại thuốc trị bệnh béo phì, nói về một công ty chế thuốc trị bệnh béo phì. Mình mua cổ phiếu của công ty này. Lổ học gạch luôn vì một công ty khác được FDA chấp thuận. Chán Mớ Đời 

Expert review of Clinical Pharmacology 2015.

Đến năm 1987, họ cho ra đời loại thuốc mà công ty Nhật Bản ngưng thí nghiệm. Đến năm 1990, có hội thảo bàn về Statins, gây nguy hiểm và họ đưa đến kết luận là “có thể” đúng vì họ không dám tuyên bố đúng hoàn toàn, sợ bị thưa kiện. Qua 500 thử nghiệm lâm sàng cho thấy hệ ứng phụ statins rất nhiều như mình đã kể. Statins có khả năng đưa đến bệnh tiểu đường. Thường ai uống statins, sẽ bị dính luôn tiểu đường loại II nên phải uống thêm một loại thuốc nữa. Ngoài ra còn đưa đến ung thư gan hay bắp thịt bị ẻo ẻo mà họ gọi là Sideline muscle effects….

Trên thực tế lâm sàng thì chỉ có 20% người uống statins có thể chịu đựng được còn 80% kia là bị rất nhiều hệ ứng phụ. Những kết quả này đều được công ty được phẩm, loại bỏ, không đưa ra cho công chúng. Hình như năm ngoái mình có kể về một bà nhà báo, tình cờ khám phá ra các một hồ sơ tài liệu nghiên cứu về hệ ứng phụ của statins, vô tình công ty dẹp tiệm, tặng cho thư viện của thành phố.

Họ được biết là nếu 20% bệnh nhân chịu được statins, trung bình chỉ có thể sống lâu thêm vài ngày, khiến người ta đặt ra câu hỏi: có nên sử dụng statins hay không? Còn bệnh nhân từ 50-75 tuổi uống statins thì không sống thêm được ngày nào.

Đây bài báo được công bố trên tờ NYT, 9 tháng 11, năm 2009. Được các công ty dược phẩm mướn để đăng quảng cáo thuốc statins.

Đây là kết quả của người uống statins và người uống thuốc giả Placebo qua cuộc thử nghiệm được mệnh danh là Jupiter, được công bố trong New England Journal Medicine vào năm 2008. Nghĩa là 1 năm trước khi tờ báo NYT công bố. Hình như mình có kể là các công ty dược phẩm, gửi các chuyên gia của họ đi tham dự các hội thảo y khoa. Thấy ai chỉ trích các loại thuốc của họ thì sẽ đặt câu hỏi khiến thính giả Hoài nghi những gì được công bố. Các chuyên gia này, viết các bài báo phản biện, kiểu các chiến sĩ an ninh mạng, phản pháo, định hướng dư luận.

Ngoài ra, các kết quả công bố, đều được chọn lọc giúp có lợi cho công ty dược phẩm. Họ đơn cử thí dụ về cuộc thí nghiệm Jupiter được công bố là uống statins đưa đến 44% giảm thiếu cholesterol. Vấn đề là họ không công bố số người uống thuốc giả Placebo, cao hơn số người được uống.

Tổng quát là uống statins sẽ đưa đến 440% (không viết lộn nhé) bệnh mất trí nhớ hơn là không uống. Càng đọc tin tức về y tế, càng Chán Mớ Đời. 

Chúng ta sống trong một môi trường tự do và kẻ ma đầu tìm cách ăn gian, bất chấp đạo đức. Nhật Bản khi họ thấy statins có thể giúp họ giàu có nhưng khi so về mặt đạo đức, thấy có hại nhiều hơn nên họ bỏ chương trình nghiên cứu Statins trong khi công ty mỹ lại tiếp tục, tìm mọi cách để che dấu các hệ ứng phụ của việc sử dụng statins.

Có lần mình gặp ông Tám Bolsa, kể mới đi mỗ tim về. Bác sĩ cho uống thuốc thì ông ta thấy gân máu ở màng tang kêu phạch phạch khiến ông ta hoảng tiều, ngưng uống. Gọi tiệm thuốc tây hỏi thì bác sĩ của ông ta gọi lại ngay. Kêu để cho uống thuốc loại khác. Ông ta sợ không dám uống thì khoẻ ru đến ngày nay. Kinh

Có lẻ chúng ta nên tìm hiểu thêm về thuốc chúng ta được bác sĩ kê toa. Tìm cách khác để giúp sức khoẻ tốt. Mình đang đọc tài liệu về chữa bệnh tiểu đường. Có một ông bác sĩ ở Anh quốc, đã tự chữa trị bệnh tiểu đường của ông ta và bệnh nhân của ông. Ai thích thì cho biết, sẽ kể vì đang đọc mấy thứ khác. 

Chúng ta đang sống trong một hệ thống y tế mà chương trình đào tạo các y sĩ, các chuyên viên cho thuốc uống, đều do các công ty dược phẩm và dược phẩm làm chủ. Được cái là ngày này, có rất nhiều khoa học gia, họ cho biết khoa học đã tiến xa hơn y khoa đương đại. Khiến các bác sĩ cấp tiến, đã xoay qua nói lên sự thật, và tìm cách chữa trị bệnh nhân của họ với các phương pháp khác thay vì cho uống thuốc với các hệ ứng phụ.

Mình có tải lên đây tấm ảnh chụp hình thuốc Lipitor thì bị Facebook, chận, không cho đưa lên nên phải xoá. Chán Mớ Đời 

Sơn đen nhưng tâm hồn Sơn trong trắng, nhà Sơn nghèo giang nắng Sơn đen 

Nguyễn Hoàng Sơn 

Mật ong chữa bệnh

 Hôm nay, đi lấy mấy thùng mật ong cho mấy người bạn nhờ mua dùm từ ông mỹ nuôi ong. Có anh bạn ở San Jose, uống cà phê với mật ong của vườn mình, kêu thanh, đâm ghiền nên cứ lâu lâu, anh ta lại gọi. Mình chạy ra Xe Đò Hoàng, gửi lên cho anh ta.

Mấy người nuôi ong nói là mật ong nguyên chất trị bệnh rất tốt. Dạo này, đồng chí gái và mấy đứa con ho nên phải làm nước ấm, pha với mật ong và chanh cho cả nhà uống. Vỏ quýt được xem để trị ho nên mình hái từ vườn về, làm thử quýt muối xem sao.

Mình nói mật ong nguyên chất là vì ngày nay, họ pha rất nhiều để bán cho rẻ. Mật ong chúng ta mua ngoài chợ thì có mật ong nhưng đều được pha chế thêm để bán cho rẻ. Mình có xem một phim tài liệu của Đức, nói về mật ong. Họ lấy mật ong của Trung Cộng bỏ vào máy để thử nghiệm, cho biết bao nhiêu đường được thêm vào gần 90%.

Mật ong không bị hư nhưng nếu để lâu thì hay bị đặc lại. Chỉ cần bỏ vào lò vi-sóng 30 giây thì giúp làm lỏng lại. Đừng bỏ quá 30 giây.

Họ lại cho thấy xét nghiệm mật ong từ Việt Nam, cho thấy cũng pha chế và nhất là phấn hoa từ các vùng Trung Cộng. Họ cho đó là mật ong của Trung Cộng được đưa sang Việt Nam, đóng thùng để sản xuất qua âu châu và Hoa Kỳ. Trung Cộng hiện nay là nước sản xuất mật ong nhiều nhất thế giới tương tự tỏi. Tỏi Cali đều bị Trung Cộng mua hết, họ đem tỏi của Trung Cộng sang, được tẩy trắng và ngâm thuốc bảo quản để bỏ bịch. Do đó bác sĩ khuyên nên mua tỏi có rể bám vào chớ tỏi đã được rữa sách, bỏ bịch trong chợ Việt Nam là đã bị hoá chất tẩm, để giữ lâu khỏi bị mốc. Không nên ăn vì sẽ bị bệnh ung thư.

Ngày nay, người Mỹ tìm mua mật ong hoàn toàn hữu cơ, không pha chế. Ông nuôi ong chỉ lấy mình $30/ bình, trong khi mấy tên nuôi ong khác, bán ngoài chợ nông dân là $70/ bình. Người Mỹ mua như tôm tươi. Họ rất sợ đường nên dùng mật ong để nấu nướng, làm bánh nhất là các yếu tố trị bệnh của mật ong.

Mật ong là một chất lỏng và đặc do các đàn ong tạo ra, sau khi hút nhụy của các loại hoa. Tiêu hoá trong bụng rồi đem về tổ ong. Sẽ giúp khô lại để ăn và người cũng tiêu thụ luôn. Theo thống kê 2020, có trên 300 loại mật ong, tuỳ theo địa lý, loại hoa và thời gian ong hút nhuỵ hoa để tạo ra mùi và màu sắc.

Mình để ý mật ong của trái bơ thì màu đen và đặc hơn các loại hoa dại. Mật ong của bơ rất đắt vì ít nhuỵ. Ông nuôi ong rất thích để các tổ ong ở các vùng hoa dại như ở Blythe. Bù lại thì mật ong của bơ tốt hơn. Lý do là bơ có nhiều chất dinh dưỡng tốt cho cơ thể.

Mật ong gồm 75-80% là tinh bột (Glucose và fructose và lượng ít của 22 loại đường khác ) và 15-20% là nước. Ngoài ra, mật ong còn có: protein, phenol antioxidants, amino và các acid hữu cơ, phenolic acid, flavonoids, minerals, sinh tố, và các loại phytochemical khác. Mật ong có ít lượng niacin, Potassium, calcium và magnesium. Kinh

Người ta được biết là mật ong có những tố chất trị liệu như antioxidants, antibacterials, antifungicidal,… nhiều thứ, đọc không hiểu là loại gì nên không ghi lại.

Các thử nghiệm cho biết kết quả, khả năng trị bệnh của mật ong, đang được bàn cãi. Trước đây, người ta nghĩ mật ong không điều trị được bệnh tiểu đường nhưng gần đây thì nhận thấy dùng mật ong có thể giúp người bị bệnh tiểu đường kiểm soát được bệnh béo phì.

Theo FDA thì 5 muỗng canh mật ong độ 100 g sẽ có 61 calories, gồm: 

Nutrients	Unit		Nutrients	Unit
Water	g	17.1	Vitamins
Total sugars	g	79.7	Tocopherol (E)	mg	0.06
Monosaccharides			Vitamin K	μg	1.6
Fructose	g	38.2	Vitamin C	mg	2.5
Glucose	g	31.3	Thiamin (B1)	mg	0.01
Disaccharides			Riboflavin (B2)	mg	0.01
Sucrose	g	0.7	Niacin (B3)	mg	0.15
Others	g	5.0	Pyridoxine (B6)	mg	0.2
Trisaccharides			Pantothenic acid	mg	0.08
Melezitose	g	<0.1	Phenolic acids
Erlose	g	0.8	Vanillic acid	μg	0.4
Others	g	0.5	Caffeic acid	μg	0.15
Undetermined oligosaccharides	g	3.1	Syringic acid	μg	0.6
Proteins, amino acids	g	0.3	p-Coumaric acid	μg	5.4
Lipids	g	0.02	Ferulic acid	μg	122.6
Organic acids	g	0.57	Ellagic acid	μg	4.42
Free acids (as gluconic acid)	g	0.43	3-hydroxybenzoic	μg	0.11
Lactone (as glucolactone)	g	0.14	Chlorogenic acid	μg	0.15
Total minerals	g	0.2	Gallic acid	μg	0.38
Potassium, K	mg	52	Genistic acid	μg	0.13
Sodium, Na	mg	10	Flavonoids
Iodine, I	mg	10	Apigenin	μg	0.8
Calcium, Ca	mg	6	Kaempferol	μg	0.53
Phosphorus, P	mg	4	Quercetin	μg	0.5
Magnesium, Mg	mg	2.0	Rutin	μg	0.5
Floride, F	mg	1.07	Naringin	μg	0.3
Manganese, Mn	mg	0.5	Naringenin	μg	0.2
Iron, Fe	mg	0.42	Myricetin	μg	0.2
Copper, Cu	mg	0.3	Quercitrin	μg	0.1
Zinc, Zn	mg	0.22	Galangin	μg	0.04
Selenium, Se	mg	0.02	Hesperidin	μg	0.034

Tính chất kháng oxy-hoá: mật ong có rất nhiều kháng oxy-hoá, giúp các phân tử bị hư hại, bằng các tặng các electron để tái sinh. Các kháng oxy-hoá chính của mật ong là polyphenols (phenolic acids and flavonoids), sinh tố C, sinh tố E, enzyme như catalase, peroxidase.

Mật ong, có nhiều đường cho nên chỉ tiêu thụ số lượng ít. Khác với với đường, mật ong có rất nhiều các chất flavonoids và Polyphenol, có rất nhiều kháng oxy-hoá, giúp cô lập hoá các độc tố, và Free radicals. Giúp hạn chế các inflammation.

Mật ong giúp trị bệnh ho. Người ta có làm thử nghiệm; so sánh các loại thuốc trị bệnh ho (dextromethorphan), và antihistamine (diphenhydramine) với mật ong. Họ nhận thấy mật ong giúp trị ho tố thơn các loại trước kể trên.

Ngoài ra, mật ong còn giúp hàn vết thương, bị bỏng,.. các thí nghiệm cho thấy, mật ong có thể giúp phòng ngừa bệnh mất trí nhớ. Khi chúng ta bị stress sẽ làm hư hại các neuron và mật ong có chức năng chóng sự tàn phá các neuron của não bộ.

Chúng ta hay bị đau bụng, đau bao tử, mật ong giúp phòng bị thực quản, làm giảm các Glutathione và superoxide dismutase, bảo vệ lớp mucus. (Còn tiếp)

Em không có bán mật ong. Em chỉ lấy cho mấy người bạn. Bác nào cần mật ong nguyên chất của vườn em hay trong vùng Riverside thì liên lạc với cô cháu điện thoại: 714-766-9953

Nguyễn Hoàng Sơn 

Dùng thuốc trị bệnh cao mỡ có nguy hiểm?

 Hôm trước, chạy xe lên vườn, mình có nghe chương trình TED. Vì lái xe nên không thấy người nói và tên tuổi. Chỉ nhớ là một tiến sĩ khoa học. Ông ta cho biết là thử nghiệm trên 300 người dùng Statins, một loại dược phẩm để trị bệnh cao mỡ thì chỉ có một người thành công giảm số lượng mỡ trong huyết quản. Ngược lại, có đến 15 người bị phản ứng phụ. Ông ta hỏi có nên dùng loại dược phẩm này hay không vì xác xuất là 1/300 được giảm và 15/1 bị hệ ứng phụ. Hôm nay, nhớ lại vụ đó thì đi tìm video của ông này thì không mò ra vì không nhớ tên. Chán Mớ Đời 

Buồn đời, mình vào gú gồ thì khám phá ra cuốn sách: “Statins Toxic Sideline Effects: Evidence from 500 scientific papers”. Mua đọc thì thất kinh. Tác giả dẫn chứng 500 nghiên cứu khoa học từ khắp nơi trên thế giới, về hệ ứng phụ của thuốc chống cao mỡ, mà mỗi lần đi bác sĩ, cứ bắt mình uống.

Statins Toxic Side Effects: Evidence from 500 scientific papers

Đúng như lời ông thần nào nói trên diễn đàn TED, Statins rất nguy hại cho sức khoẻ nhất là về não bộ. Về già bị bệnh lãng trí. Hoa Kỳ cho biết là 50% người Mỹ đến tuổi 82, bị bệnh alzheimer. Có lẻ uống thuốc trị cao mỡ. Mình thấy nhiều người ốm như cây tăm, cũng uống thuốc trị cao mỡ.

Về già 3 cái bệnh họ “Cao”, đều liên quan đến nhau vì uống thuốc này sẽ gây ra cái kia, cái kia gây ra cái nọ. Chán Mớ Đời 

Trước khi lấy máu để xét nghiệm lượng cholesterol, bác sĩ đều bắt nhịn đói. Vấn đề là khi nhịn đói, cơ thể hết insulin, lượng đường do thức ăn tạo ra nên sẽ lấy lượng chất béo trong cơ thể để đốt, tạo năng lượng cho cơ thể dùng nên trong huyết quản có chất béo được thải ra rất nhiều. Do đó khi đi thử máu, sau khi nhịn đói thì trong huyết quản số lượng chất béo gia tăng vì cơ thể tự động lấy chất béo dự trữ trong cơ thể để dùng.

Những người bạn mình quen ăn theo chế độ vô thất hạn kỳ. Sau một thời gian thì xuống cân và cái bụng nhỏ lại. Lý do là khi không ăn thì cơ thể tìm các chất béo để đốt nên từ từ cái bụng và lượng chất béo trong cơ thể giảm lần.

Cuốn sách có đến 21 chương. Chương đầu cho rằng Statins không cứu được mạng người. Tên chính thức của Statins là 3-hydroxy-3-methylglutaryl-Coenzyme (HMG-CoA), được xem là dược phẩm bán chạy nhất thế giới, tạo lợi tức hằng tỷ đôla hàng năm cho các công ty dược phẩm.

Các dược phẩm của Statins: Atorvastatin (lipitor), Fluvastatin (lescol), Rosuvastatin (Crestor),… mà mình có kể một ông tiến sỹ đã giải mả chỉ giảm cholesterol 1% nhưng lại khiến bệnh nhân chết sớm hơn người không dùng dược phẩm này. Fluvastatin (lescol), lovastatin (mecavor) ,…. Có những Statins được gọi dưới nhiều hiệu khác nhau.

Các công ty dược phẩm quảng cáo, tuyên truyền từ mấy chục năm qua: cholesterol không tốt cho cơ thể chúng ta, để bán các dược phẩm này. Nếu mình không lầm trước đây, lượng tổng số cholesterol được xem là cao nếu trên 276. Nay được giảm xuống 200, để giúp công ty dược phẩm bán statins.

Thử nghiệm “Measuring Effect on Intima-Media Thickness: an Evaluation of Rosuvastin, METEOR”, được đăng trên Journal of the American Medical Association 2007 Mar 28. Thử nghiệm này nhằm mục đích xem các hệ ứng phụ về statins. Kết quả sau 2 năm trời tại đại học y khoa Wake Forest, North Carolina, thử nghiệm 984 người, trung bình vào tuổi 57 tuổi. Mỗi cá nhân uống mỗi ngày 40-mg rosuvastatin hay thuốc giả (placebo). Placebo là loại thuốc giả để khiến người dùng tưởng mình đã uống thuốc. Họ chia ra hai loại: người nhận thuốc rosuvastatin và người uống thuốc giả.

Thử nghiệm khám phá như sau:

• Cholesterol giảm 33% cho những người dùng statins còn những người uống thuốc giả placebo thì vẫn y nguyên.
• LDL giảm 49% cho những người dùng statins còn những người uống Placebo thì vẫn y nguyên
• Người dùng statins có xác suất 21% chết sớm hơn người dùng placebo.
• Người dùng Statins có 423% xác xuất bị vấn đề tim mạch so với người dùng thuốc giả.
• Người dùng statins có khả năng bị ung thư 5% hơn các người dùng thuốc giả.
• Người dùng statins có đến 121% gia tăng enzyme của lá gan hơn người dùng thuốc giả.
• Người dùng statins có 56% gia tăng bệnh đau khớp xương
• Người dùng statins có đến 20% hơn về bệnh đau đầu
• Người dùng statins bị 43% hơn về chóng mặt,… kinh

Thử nghiệm thứ 2 về Simvastatin. Kết quả The Simvastatin/ Enalapril Coronary Atherosclerosis Trial (SCAT), được xuất bản ngày 10 tháng 10 năm 2000. Thử nghiệm này nhằm xem hiệu ứng của Simvastatin trong bệnh nhân có lượng cholesterol bình thường để xem các màn đọng làm nghẹt các mạch máu nhất là gần quả tim suốt 4 năm trời. Họ thử nghiệm trên 460 bệnh nhân: 230 uống Simvastatin và 230 uống thuốc giả Placebo.

• Họ khám phá ra các bệnh nhân uống thuốc Simvastatin có đến 117% gia tăng tử vong so với người dùng thuốc giả. 
• Người dùng thuốc có đến 76% tử vong vì bệnh tim hơn người uống thuốc giả.
• Người dùng Simvastatin có đến 225% tử vong không phải vì tim mạch hơn người dùng thuốc giả.
• Người uống thuốc Simvastatin có 9% khả năng bị đột quỵ hơn người dùng thuốc giả.
• Người uống thuốc Simvastatin có đến 78% khá năng bị ung thư hơn người ở dùng thuốc giả.

Viết tới đây, thì nhớ đến vụ thuốc giả trị ung thư bán tại Việt Nam. Có thể là loại thuốc giả placebo để thử nghiệm tại các trung tâm nghiên cứu. Rồi người Việt cò mua lại hay bị người ngoại quốc lừa, bán lại sau khi thử nghiệm, đem về bán cho bệnh nhân kiếm tiền.

Nghiên cứu thứ 3: các nghiên cứu gia cho rằng bệnh ung thư liên quan đến thuốc statins. Được đăng trên tạp chí New England Journal of Medicine ngày 25 tháng 9, năm 2008. Thử nghiệm này được gọi Simvastatin and Ezetimibe in Aortic Stenosis, SEAS, mục dích để quan sát hệ ứng của thuốc Inegy, một loại hổn hợp Simvastatin và Ezetimibe. 

Họ chọn 1,873 bệnh nhân bị bệnh “asymptomatic aortic stenosis”, từ nhẹ đến nặng, bình dân học vụ là máu bị nghẹt gần van tim. Họ cho bệnh nhân uống 40 mg Simvastatin và 10 mg ezetimibe và phân nữa bệnh nhân thử nghiệm, uống loại thuốc giả trong vòng 52 tháng, xem như 4 năm 4 tháng. Kết quả cho thấy như sau:

• Những người uống hai loại thuốc kể trên có 4% gia tăng tử vong hơn người dùng thuốc giả.
• Người dùng thuốc kể trên có đến 21% tử vong vì tim mạch hơn người dùng thuốc giả.
• Người dùng thuốc kể trên thì có đến 67% tử vong vì ung thư hơn người dùng thuốc giả.
• Người dùng thuốc có đến 195% tử vong vì tai nạn và bạo lực hơn người uống thuốc giả.
• Giáo sư Heinz Drexel, đại học Innsbruck, Áo Quốc, cho rằng ông ta không biết độ chính xác hoàn toàn các kết quả ra sao nhưng một điều chắc chắn là ông ta sẽ không dùng thuốc này.

4/ Lovastatin làm gia tăng 150-300% tử vong 

Càng đọc mình càng Chán Mớ Đời nên ngừng ở đây ở chương 4, còn đến 17 chương khác. Nói chung là dùng thuốc statins để chữa bệnh cao mỡ thì khả năng chết sớm hơn là không uống. Nhất là những bệnh nhân bị đột quỵ, bị mổ tim, rồi được uống thuốc statins là sớm đi tây phương cực lạc. Bị xuất huyết máu não, các nguy cơ bị bệnh tiểu đường lại dễ bị nghẹt tim, phụ nữ gia tăng ung thư ngực, thận, bọng đái,…

Ai mà uống thuốc statins, có tỷ lệ chết khi vào phòng cấp cứu. Nữa muốn ghi thêm nữa lười.

Cái nguy hiểm là họ khám phá ra uống statins sẽ giúp các chất vôi đóng lại trong các mạch máu. Cái này nguy hiểm nhất vì làm nghẹt mạch máu đưa đến tai biến hay đột quỵ.

Họ chính thức công bố là statins đưa đến 14% nam và 48% nữ bệnh tiểu đường loại II. Ở Ý Đại Lợi thì lên đến 199%. Kinh. Chắc vì ăn spaghetti. Còn người cao niên thì 124% bị bệnh cao đường. 185% đưa đến áp huyết cao.

Ung thư cũng đáng kể. Phụ nữ dùng thuốc này sau 5 năm thì có đến 27% bị ung thư ngực. Đàn ông thì 20% bị ung thư tuyến tiền liệt. Dạ tràng thì lên đến 54%. Chán Mớ Đời 

Ai cũng biết lá gan cấu tạo đến 80% chất béo hằng ngày để cơ thể sử dụng. Nếu chúng ta hạn chế ăn chất béo thì lá gan phải làm việc cực lực hơn để tạo ra chất béo để giúp cơ thể hoạt động. Não bộ chúng ta có đến 90% là chất béo. Nếu giảm chất béo thì lại mất trí nhớ. Thôi ngừng đây. Ai thích biết thêm, cho em biết, em kể thêm.

Ai tò mò thì tìm trên mạng các bác sĩ, có lương tâm, dùng kết quả thử nghiệm lâm sàng, để chữa bệnh hơn các bác sĩ và nhà thương tìm cách cho toa thuốc. Nhiều bác sĩ bị bắt buộc vì phải theo quy trình, để tránh bị thưa gửi, kiện tụng mất bằng hành nghề.

Sơn đen nhưng tâm hồn Sơn trong trắng, nhà Sơn nghèo giang nắng Sơn đen 

Nguyễn Hoàng Sơn 

Thấy Thiên hạ còm trên mạng nên đưa về đây, tạm dấu tên

Tôi đã từng phải uống Rosuvastatin lâu dài liều duy trì chỉ 1/2 viên 5mg mỗi tối mà phản ứng phụ làm yếu cơ, chân không đứng vững nổi, đang đi bỗng khụp chân, chẳng hiểu tại sao.  Đi khám và siêu âm thì nói bị suy giãn tĩnh mạch sâu phải mang vớ y khoa cả năm.  Nhưng có người chị ở nước ngoài cũng bị y chang như tôi nói không uống statin nữa là sẽ khỏi.  Tôi ngưng uống …statin thì chỉ 1 tuần sau chân tôi từ từ khỏe dần lên và sau đó tôi không còn mang vớ y khoa và đi đứng chạy nhảy bình thường.  Chứng tỏ thuốc statin này rất độc !  Ai uống thì nên ngưng đi, mà nên ăn kiêng thì tốt hơn và nên dùng nhiều rau, củ, quả mà điều trị mỡ máu cao, như thường xuyên ăn khổ qua rừng giúp hạ mỡ máu.

Tôi bị cao mỡ máu nhưng bác sỹ điều trị của tôi không cho uống thuốc này và cả những thuốc tân dược làm giảm mỡ máu khác vì tình trạng gan của tôi không tốt ( dùng thuốc dẫn tới bị   tăng men gan ) , ông ấy chỉ định cho tôi ăn kiêng và tập thể dục , từ lúc tôi bơi mỗi ngày 60 phút ( hơn 10 năm nay ) thì chỉ số mỡ máu của tôi về quanh ngưỡng bình thường !