Hôm trước, đọc một bài báo nói về sự giải phóng phụ nữ Tây phương chỉ khởi đầu vào thập kỷ 70 của thế kỷ trước. Khi phụ nữ xuống đường đòi hỏi bình đẳng đồng thời với phong trào chống chiến tranh Việt Nam và đòi quyền Dân Sự của người Mỹ da màu. Nền dân chủ của Hoa Kỳ thật sự được thực thi trong giai đoạn này nên từ đó, chính quyền đều lo sợ các cuộc xuống đường, có khả năng lật đỗ quyền lực của họ nên thường là ra tay tìm cách chận trước. Khắp nơi, đều có máy quay video an ninh, kỹ thuật toán biết rất rõ về chúng ta, đọc những gì, sách báo nào, mua cái gì, đang ở đâu, đi đâu.
Tại Ukraine, thập niên trước có phong trào phụ nữ phanh ngực, đòi hỏi tự do cho phụ nữ bị nhà cầm quyền bắt giữ, khủng bố khiến họ phải chạy qua Pháp quốc để tranh đấu và tắt ngấm. Mình có kể vụ này rồi.
Xem phim tài liệu về 12 triệu người gốc đức, bị đuổi đi sau thế chiến. Hồng Quân Liên Xô được lệnh hãm hiếp phụ nữ của kẻ thua cuộc một cách vô tư, như kẻ thắng cuộc ban cho đặc ân. Tưởng tượng mấy triệu phụ nữ gốc Đức phải sống suốt đời với hình ảnh bị hiếp xâm phạm tình dục bởi kẻ thắng cuộc.
Chúng ta sinh sống tại các quốc gia tây phương ngày nay nên hay tỏ vẻ bất bình khi thấy các xã hội ở trung đông, phi châu, dù có người theo thiên chúa giáo vẫn không xem phụ nữ ra gì. Cho dù họ vẫn xem phụ nữ về mặt trí tuệ là cao ngang hàng với đàn ông.
Buồn đời mình tìm kiếm sách báo về lịch sử tây phương thì thất kinh vì trong quá khứ phụ nữ tây phương được xem là tài sản của người cha khi còn ở nhà, của chồng khi lập gia đình và khi chồng qua đời thì xem như của anh hay em chồng. Phụ nữ không có quyền sở hữu tài sản vì chính họ là tài sản của đàn ông trong chế độ phụ hệ.
Khi đi viếng các xứ theo đạo hồi giáo, mụ vợ cứ căm thù dùm cho phụ nữ tại đây, ra đường phải che mặt đủ trò. Ở tây phương ra đường, mấy bà phải bôi kem chống nắng vì sợ cháy da mặt, trong khi ở các xứ khác, họ chỉ lấy tấm vãi che mặt lại, không sợ mặt trời ăn nắng, không nguy hiểm vì theo các khoa học gia các kem chống nắng có những hoá chất rất độc hại cho cơ thể. Đỡ tốn tiền nhưng báo chí vẫn tương ra để bán báo và quảng cáo.
Hồi nhỏ mình học bài thơ Thiếu Phụ Nam Xương, nên hay thắc mắc về số phận người phụ nữ trong xã hội. Mình nhìn hình ảnh mẹ mình, rất thông minh, rất giỏi nhưng tại sao không được đi học trong khi cậu mình thì làm đến thanh tra giáo dục. Nếu được đi học, có lẻ cuộc đời mẹ mình sẽ khác. Nghe thầy giảng về tam tòng tứ đức rồi ông Hồ Dzếnh làm thêm bài thơ về phụ nữ Việt Nam qua bài Cảm Xúc:
Cô gái Việt Nam ơi!
Từ thuở sơ sinh lận đận rồi
Tôi biết tình cô u uất lắm
Xa nhau đành chỉ nhớ nhau thôi
Cô chẳng bao giờ biết bướm hoa
Má hồng mỗi tiết mỗi phôi pha
Khi cô vui thú, là khi đã
Bồng bế con thơ, đón tuổi già
Cô gái Việt Nam ơi!
Ngọn gió thời gian đổi hướng rồi
Thế hệ huy hoàng không đủ xóa
Nghìn năm vằng vặc ánh trăng soi
Tôi đến đây tìm lại bóng cô
Trở về đường cũ, hái mơ xưa
Rau sam vẫn mọc chân rào trước
Son sắt, lòng cô vẫn đợi chờ
Dãi lúa cô trồng nay đã tươi
Gió xuân ý nhị vít bông cười...
Ai hay lòng kẻ từng chăm lúa
Trong một làng con, đã héo rồi!
Cô gái Việt Nam ơi!
Nếu chữ hy sinh có ở đời
Tôi muốn nạm vàng muôn khổ cực
Cho lòng cô gái Việt Nam tươi
Rồi cô Liên dạy về Thách Cưới năm Mậu Thân.
Hôm qua tát nước đầu đình,
Bỏ quên chiếc áo trên cành hoa sen.
Em được thì cho anh xin,
Hay là em để làm tin trong nhà?
Áo anh sứt chỉ đường tà,
Vợ anh chưa có, mẹ già chưa khâu.
Áo anh sứt chỉ đã lâu,
Mai mượn cô ấy về khâu cho cùng.
Khâu rồi anh sẽ trả công,
Đến khi lấy chồng anh sẽ giúp cho:
Giúp cho một thúng xôi vò,
Một con lợn béo, một vò rượu tăm.
Giúp em đôi chiếu em nằm,
Đôi chăn em đắp, đôi trằm em đeo.
Giúp em quan tám tiền cheo,
Quan năm tiền cưới, lại đèo buồng cau
Hồi học bài này khiến mình lo sợ, không biết phải nuôi mấy con heo để sau này lấy vợ. Nhà mỗi lần kỵ giỗ chỉ làm mấy đĩa xôi vò, đây nhà gái đòi đến một thúng… mình có hỏi tại sao lại thách cưới. Câu hỏi đi theo mình lâu năm như thể bố mẹ đem bán con gái, đổi lấy vò rượu tăm để bố nhậu lai rai như mấy ông hàng xóm khi xưa, còn buồng cau để mẹ têm trầu, ăn như mệ ngoại của mình. Mình có bà dì thợ may ở nhà nên mình học đạp máy may SInger và khâu vá đến khi sang tây thì hữu sự, không sợ nhờ đầm khâu vá và bắt trả công. Nội có khâu cái áo mà bắt trả công hết gia tài. Chán Mớ Đời
Rồi đọc truyện thấy chị Dậu phải bán con để cứu thằng chồng vì chế độ phong kiến bú xua la mua. Ngày nay vẫn có hàng nghìn chị Dậu. Người ta cũng bán con dù cách mạng đã thành công. Cho thấy vì kinh tế phải bán con chớ chả phải vì phong kiến hay phong thấp gì cả. Trong nhà không còn gì để bán thì bán con gái cho xong.
Theo lịch sử loài người thì từ khi đàn ông bắt đầu đổi chác phụ nữ trong bầy đàn, từ thời đại săn bắn thì phụ nữ bắt đầu cúi đầu trước uy quyền người đàn ông, không nghe chúng khệnh cho bể mặt. Người ta tìm được bộ luật cỗ nhất thế giới, cách đây hơn 4100 năm là bộ luật Ur-Nammu. Rồi các bộ luật của Anh quốc thì cho thấy phụ nữ chả có quyền gì về tài sản.
Qua Truyện Kiều, chúng ta thấy Thuý Kiều bị bán vào nhà thổ và chịu đựng 15 năm trời đến khi xác xơ, không ai muốn đụng tới như một cô điếm già, nhảy xuống sông Tiền Đường. Mình đoán là ông bố đi đánh bài ở Las Vegas, thua tiền về kêu bị tên lái buôn nào hãm hại nên phải cần tiền trả cho tên lái buôn. Trong xã hội bị ảnh hưởng nho giáo, người ta khinh các tên lái buôn nên cứ phang đại là bị tên lái buôn hại cho đúng tinh thần cách mạng phong kiến.
Thuý Kiều kêu em là Thuý Vân lấy Kim Trọng thay mình vì ít ra làm dâu nhà giàu đỡ hơn làm vợ tên nông dân như Sơn đen nhưng tâm hồn Sơn trong trắng, nhà Sơn nghèo dang nắng Sơn đen. Mình khi xưa, hay trách Kim Trọng là gia đình giàu có, sao lại không về xin bố mẹ cưới Thuý Kiều, đem tiền thách cưới, trả nợ cho bố vợ. Lớn lên thì hiểu rằng khi xưa, thậm chí ngày nay, người ta vẫn quan niệm con gái là con người ta, là tài sản để trao đổi, mới có tục lệ thách cưới, 3 bò 9 trâu và từ đó người mẹ chồng đầy đoạ cô dâu vì đã mua về như câu ca dao khi xưa học “rể là khách dâu là con”. Chúng ta thấy ngày nay, các cô gái đứng đường đều có ma-cô, bao che. Họ đâu làm việc cho họ, mà là nô lệ cho một tên ma-cô hay tú bà.
Lâu lâu buồn đời, mình xem chương trình Bạn Muốn Hẹn Hò của Hà Nội thì rất ngạc nhiên vì các người điều khiển chương trình đều hỏi các cô gái thành đạt hay đi làm kiếm tiền nuôi sống bản thân câu “em có chịu làm dâu?” Khi xưa, người vợ không học hành, ở quê thì khi được gã chồng thì về gia đình chồng, lo công việc nội trợ., quán xuyến bên gia đình chồng vì bố mẹ thách cưới nên về làm dâu để trả nợ công cha mẹ nuôi từ bé đến khi đi lấy chồng. Con dâu mới chính mẹ cha mua về. Tại sao ngày nay, phụ nữ có ăn học, bằng cấp, làm việc nhiều khi lương bổng cao hơn chồng, lại phải làm dâu, đi làm về mệt, phải lăn vô bếp nấu ăn cho bố mẹ và chồng con.
Có cô bạn đầm viếng thăm Việt Nam, nơi bà mẹ được sinh ra vì ông bà ngoại sang Việt Nam dạy ở trường tại Nam Định trong thời Tây thuộc. Cô ta kêu bọn đàn ông việt của mày, cứ ngồi hè đường nhậu say cuộc đời, không chăm sóc gì vợ con.
Do đó mới có câu “thân gái 12 bến nước trong nhờ đục chịu”, lấy chồng rồi bị nhà chồng khệnh thì chịu đòn, không được trở về nhà bố mẹ ruột. Vì ông bố đã bán đồ thách cưới để đánh bài ăn nhậu hết rồi. Nghe kể khi xưa, muốn lấy vợ thì phải gửi gạo, qua nhà vợ tương lai để phụ giúp khi nhà có việc. Lý do là họ muốn quan sát tên rể tương lai có phải là người chí thú làm ăn, con nhà nòi. Chớ cứ thấy rể sang nhà vợ ngồi nhậu thì chắc chắn cuộc đời con gái mình sau này khốn nạn.
Cho thấy kinh tế thời săn bắn đã khởi đầu nền kinh tế buôn bán tình dục, bán người. Gần đây có chuyến máy bay từ Ấn Độ quá cảnh xuống phi trường ở Pháp quốc, bị chận xét vì tình nghi buôn bán tình dục, buôn người chi đó qua Nicaragua. Rồi từ đó chạy đi đâu mình không biết. Tây chỉ bắt bay về Ấn Độ rồi để nhà cầm quyền cà ri nị xử. Chỉ đọc tài liệu nói như vậy. Xem phim cà ri nị thì thấy vấn đề của hồi môn, nếu không có là ở giá. Nghe nói ngày nay, luật lệ cấm nhưng phong tục vẫn còn đó nên ai tìm vợ nên qua Ấn Độ. Kêu tôi không cần của hồi môn, được chân dài, đủ trò. Thà hồ ăn cà ri, nghe nói cà ri rất tốt cho cơ thể.
Ra Bôn Sa thấy mấy tiệm MÁt -xa của người Tàu mọc lên như nấm. Nghe nói mấy cô gái trả trên $20,000 để được sang Hoa Kỳ, đi làm mát xa gửi tiền về cho bố mẹ báo hiếu như các cô gái Việt Nam làm dâu xứ Hàn hay xứ Đài như trong bài “Trăng Nghẹn”. Tập thị có ra chương trình Giác Mơ Trung Cộng, có tiền mấy chục ngàn đô để đưa cho cò đem sang Hoa Kỳ làm mát xa. Hô hào cho cố, người dân vẫn âm thầm ra đi tìm tương lai. Mình có quen vài người Tàu du học ở Hoa Kỳ rồi ở lại luôn. Nghe họ nói về Trung Cộng thì Chán Mớ Đời. Có một chị bạn kể gửi cái hình có ông tàu nào treo cái biểu ngữ, kêu gọi mở cửa thời covid thì bị khóa tài khoản WeChat 5 tháng, ngay bố mẹ nhận được cũng bị khoá luôn.
Mình có chị bạn sinh hoạt với Pacific Link Foundation kể, ông bố chở cô con gái đến biên giới Campuchia, rồi bán cô con gái 13 tuổi đâu $200 thời đó. Foundation này dạy nghề giúp mấy em không phải bán thân. Mấy xứ này có tụi tây thích con nít nên họ bắt cóc hay bán cho tây biến thái. Chỗ nào có nhu cầu là có cung ứng. Nghe nói có nhiều tên tây mở các trung tâm mồ côi để rờ mó đám trẻ mồ côi được đem vào trại nuôi.
Học lịch sử khi xưa, cho biết chế độ nô lệ đã bị giải thể từ thế kỷ 19 với các cuộc cách mạng long trời lỡ đất. Nhưng ngày nay, theo International Labor Organization, theo dõi các cuộc buôn bán nô lệ thì 71% nô lệ trên thế giới là phụ nữ. 15.4 triệu phụ nữ bị ép buộc lấy chồng mà họ không đồng ý. Năm ngoái có vụ ông già nào ở Ấn Độ muốn lấy cô gái 8 tuổi vì chắc xem phim tập cô dâu 8 tuổi nên muốn sống theo bộ phim. Mẹ mình xem bộ phim này đâu mất cả 2 năm trời.
Trong lịch sử loài người, phụ nữ thường bị bắt buộc “kết hôn”. Thường bởi người cha để đổi lấy con bò hay đàn dê,… thời săn bắn, phụ nữ được chia sẻ bởi đàn ông để trả nợ, hay hòa bình như công chúa Huyền Trân, được vua cha gã lấy vua Chiêm Thành để đổi lấy hai ô hay chỉ để mua vui. Ở âu châu cũng vậy, ông vua xứ Áo gã con gái là Marie Antoinette cho hoàng tử Pháp để rồi bị chặt đầu. Các đoàn quân viễn chinh đều chiếm đóng, giết đàn ông và lấy phụ nữ về làm thiếp như Thành Cát Tư Hãn, bắt con gái kẻ thù làm vợ rồi một đêm trăng sáng, cô ta lấy dao đâm chết ông thần. Xem cuốn phim tài liệu về 12 triệu người gốc đức bị đuổi ra khỏi Ba LAn, Tiệp KHắc dù họ sinh ra tại đó bao nhiêu đời. Phụ nữ bị hãm hiếp như trò chơi.
Người ta nói, đàn ông có quyền quyết định về sinh lý của người vợ, giữ gìn người vợ cũng như trinh tiết vì muốn bảo đảm giống nòi của họ. Trên thực tế thì chả có ai để ý. Mình có xem một phim Thổ Nhĩ Kỳ, nói về bà vợ có chồng chết, theo văn hoá của xứ này thì bà ta phải lấy anh của ông chồng vì không muốn tài sản lọt vào tay kẻ khác. Bà ta không chịu, và để tự nuôi sống, bà ta mở một quán ăn bên quốc lộ để sinh sống khiến gia đình chồng làm khó dễ. Lâu quá mình quên cái kết. Hình như bà ta bị lấy nhà lại nhưng vẫn muốn độc lập, mướn một tiệm để mở một tiệm ăn khác. Có một ông khách ăn mê bà ta, có lẻ sau này hai người lấy nhau.
Ngày nay, tương tự mấy ông chồng, có bao giờ nói với vợ nếu anh chết thì em đi lấy thằng khác, bao nhiêu của cải anh làm ra, em chi dẫn nó đi tuần trăng mật, ở khách sạn 5 sao. Với tính ích kỷ, đàn ông tạo ra các thành lệ, trở thành tập quán để quản lý phụ nữ từ xưa đến nay.
Đàn ông muốn kiểm soát sinh lý của phụ nữ nên mới tạo thành những luật lệ để răn đe họ. Từ cổ kim đến nay, ta thấy đàn ông sống và thành lập trong các chế độ đa thê. Phụ nữ khi xưa, nhiều khi phải làm vợ lẻ cho mấy ông già để có con, về già có người nuôi.
Có lưỡi cưa như vậy thì không thằng đàn ông nào dám đụng cái quần xì bảo vệ tiết trinh phụ nữ.
Các hệ thống luật pháp được viết ra để áp bức phụ nữ, bắt họ phục tòng như một tài sản của người chồng, người cha,…Phụ nữ được người cha canh giữ vì sợ mất tiết trinh, sẽ có giá cao hơn khi thách cưới và người chồng có quyền bao thầu về đời sống tình dục của người vợ. Lý do đó mà ngay cả ở Sicily thời mình ở Ý Đại Lợi, nghe kể các cô gái ra đường phải có anh hay một người đàn ông trong dòng họ dẫn đi. Lý do là sợ cô con gái ra đường, bị tên nào chiêu dụ, mất trinh là xem như hết gã cô con gái được. Xem như phải gửi vào nhà dòng để tu hết cuối đời.
Khi xưa, ở âu châu, phụ nữ cũng phải đeo khăn che mặt, tây gọi là voile nhưng không phủ kín kiểu người hồi giáo ngày nay. Hình ảnh tượng trưng người phụ nữ này thuộc về một người đàn ông. Đàn ông đi đánh giặc, chinh phục khắp nơi nên hình ảnh cái khăn che mặt được thấy khắp nơi, tuỳ theo môi trường, sẽ được may ra sao. Họ có làm mấy cái khoá tiết trinh khi đi đánh giặc vì ở nhà sợ mụ vợ đi ngủ với trai. Đó là biểu tượng uy quyền, phụ nữ là tài sản của đàn ông. Họ độc quyền về sinh lý của người vợ, nếu không may họ chết tại mặt trận thì xem như không chìa khoá, password để mở khoá tiết trinh cho bà goá phụ. Mình có thấy mấy cái khoá này ở âu châu trong viện bảo tàng.
Trước đây, tại âu châu, luật pháp cho phép người cha có quyền bán con gái. Tương tự Mình có xem một phim bên phi châu, họ bán con gái bằng 3 con dê. Người cha có thể giết cô con gái nếu cô ta bị hiếp dâm vì sẽ không còn giá trị, không còn là một đơn vị kinh tế. Mình có xem một cuốn phim Thổ Nhĩ Kỳ, có cô gái bị hiếp dâm trong ruộng. Cô ta trốn ra thành phố Istanbul. Cha cô ta sai một người anh họ ra Istanbul kiếm cô ta để giết vì danh dự của gia đình. Một người chú cũng sai con đi tìm để giết, hoá ra người hiếp cô gái là ông chú, để bịp mồm, diệt khẩu. Theo Amnesty International ở Hoa Kỳ cũng có nạn này. Xin xem đường dẫn https://www.amnestyusa.org/updates/the-horror-of-honor-killings-even-in-us/
Cho tới thế kỷ 20, các nước tây phương bắt buộc phụ nữ phải đem của hồi môn về nhà chồng. Phụ nữ không được tham gia vào nền tài chính của gia đình chồng. Họ không có của cải riêng hay tài sản đứng tên họ mà dưới tên của chồng hay con trai. Của hồi môn như tiền đặt cọc để trả tiền ăn ở cả đời ở nhà chồng. Bà Catherine Medicis khi lấy chồng thì phải đem của hồi môn, đầu bếp, đủ trò sang tây, chớ vua tây đâu có sang Ý Đại Lợi rước dâu, ra mắt nhà vợ đâu. Cũng nhờ bà này mà ngày nay thức ăn pháp nổi tiếng vì có đầu bếp Ý Đại Lợi đi theo bà hoàng hậu nổi tiếng của xứ tây, để dạy nghề cho mấy ông tây hay truyền nghề lại cho con cháu sau này.
Ngày xưa, nghe kể vua chúa không ưa mụ vợ thì đầy ra ở trong các cung cấm (donjon) đến mãn đời. Các Couvent của mấy bà sơ được thành lập để cho các bà muốn phụng sự chúa nhưng cũng là nơi dùng để nuôi các phụ nữ không còn giá trị, để lấy chồng hay những phụ nữ goá chồng. Chồng chết thì gia đình chồng đuổi cổ đi nếu không có con nối dòng. Người con trai nối dòng hưởng được gia tài còn không thì anh, em hay cháu ruột sẽ lãnh. Điển hình ông Napoleon lấy bà Josephine không có con nên bắt buộc phải lấy bà khác sinh ra con trai nhưng ông con chết sớm nên người cháu nối ngôi dưới danh nghĩa Napoleon đệ tam. Người con hưởng gia tài nên để mẹ sống với mình. Còn không thì bị gia đình chồng đuổi ra khỏi nhà vì không có con nói dòng. Xem ra tất cả đều là kinh tế.
Tại các quốc tây phương, chúng ta thấy phong trào phụ nữ đòi quyền sống từ 50 năm qua đã thay đổi cách suy nghĩ của phụ nữ về tương lai của họ. Năm ngoái mình đi viếng Sơn Đoòng thì gặp 3, 4 gái Việt Nam, làm việc tại Sàigòn. Họ thành đạt nhưng có ý tưởng mới, không lo lấy chồng, như xã hội của mẹ họ mà đi chơi khắp nơi, sống cuộc đời của họ thay vì lấy thằng chồng về, tối ngày ăn nhậu, rồi cuối đời bệnh hoạn phải chăm sóc cho tròn đạo làm vợ.
Có thể là một điểm may vì khi người con gái không bị áp lực lấy chồng, sinh con sẽ giúp họ thực hiện được những gì họ mong đời ở cuộc đời thay vì làm máy đẻ, máy sinh dục cho chồng thoả mãn. Nếu cần thì kiếm thằng nào đẹp trai, xin tinh trùng rồi phòng thí nghiệm lấy trứng của họ, tạo nên một thằng con trai hay con gái tuỳ lựa chọn, không phải cung phụng thằng chồng. Về Nha Trang, vào nhà người quen, hỏi thăm thì được biết là cô vợ Chán Mớ Đời thằng chồng, cứ say sưa nên bỏ và từ đó tự thân làm ăn nên ra, giàu có. Trước đây đi buôn bán thì thằng chồng vay nợ, nhậu ói đầy nhà. Nhờ đó mới hy vọng nam nữ bình đẳng trong tương lai. Đàn ông học dần lối suy nghĩ cấp tiến về phụ nữ trong gia đình.
Ngày nay ở Hoa Kỳ, tiền bạc, tài sản khi chia tay thì trên nguyên tắc là cưa đôi cho hai người nhưng thường là phụ nữ được nhiều hơn. Vì chăm sóc con và được cấp dưỡng hàng tháng nên phụ nữ về già có thể sống một mình vì có chút gì tài sản, không cần phải phụ thuộc vào gia đình chồng hay con cái thêm có an sinh xã hội. Cho dù trong thời gian làm vợ, không đi làm nhưng đến tuổi hưu trí thì vẫn được 1/2 số tiền của ông chồng lãnh. Hôm kia, đọc một bài của bà nào kêu chỉ sống một mình với $1,500 tiền an sinh xã hội hàng tháng và cũng ok.
Lúc đầu, mình tưởng đàn ông đàn áp phụ nữ là vì họ càm ràm, nói nhiều nên họ lợi dụng chức tước trong xã hội, lập ra các đạo luật để phòng ngừa các bà nói nhiều, làm điên đầu. Mò mò đọc tài liệu về vụ này thì thất kinh vì nguyên do chính là kinh tế chớ chả phải càm ràm gì cả. Ở ngoài bắc, nghe nói có vụ bắt tình. Ở mấy vùng có người thiểu số, Chợ Tình, con trai cứ thích cô nào, mò đến gần nhà rồi lừa cách bắt cóc, đem về nhà bắt làm vợ không khác chi kẻ cướp.
Mấy bác gái nghĩ thế nào ở cương vị phụ nữ trong xã hội ngày nay. Có nên đi làm về nấu cơm cho chồng, cho bố mẹ chồng trong khi thằng chồng thì đang ngồi nhậu với bạn bè ở quán bia ôm hay cà phê ở truồng.
Sơn đen nhưng tâm hồn Sơn trong trắng, nhà Sơn nghèo dang nắng Sơn đen
Nguyễn Hoàng Sơn
