Từ Lucca đến Pisa

 Từ Lucca đến Pisa

Mình lấy xe lửa từ Roma đi Lucca, phải đổi xe lửa ở Firenze. Lâu quá mới đi xe lửa ở Ý Đại Lợi nhất là tại nhà ga Termini của Roma. 

Mình nhớ lần đầu tiên đến Roma với ông thầy. Ông ta mượn được căn nhà của người em bà con tên Marc Borel, tài tử nổi tiếng của pháp một thời, đóng chung với Alain Delon, cặp Bồ với Ursula Andress. Mình có thấy ảnh Ursula Andress ở truồng trong phòng khách với ông ta. 

Trên xe lửa ông thầy nói về nghề móc túi của người ý này nọ sau này đi làm ở Ý Đại Lợi mình có đi xem phim cũ của Ý Đại Lợi sau thế chiến thứ hai hàng tuần nên hiểu các mánh của dân móc túi mà ông thầy kể. Khi xe lửa vào nhà ga, ông thầy kêu cẩn thận tiền bạc, bọn móc túi đã để ý đến mày rồi đó. 

Xuống xe ra tìm xe buýt về nhà, đến nhà ông ta chỉ phòng nào cho mình ngủ vì vào hôm sau có Bồ ông ta đến với thằng học chung lớp. Mình chưa kịp đi tắm thì ông ta rờ túi quần kêu chết mẹ cái ví của tao không cánh mà đã bay theo cánh chim biền biệt. 

Sáng hôm sau hai thầy trò đi rất đông cảnh sát để trình rồi đi đến tòa đại sứ làm giấy tờ để qua cửa khẩu khi đi về. Thấy 2 cặp người Mỹ ngồi kể mất xe và vali. Họ đem xe từ mỹ Âu để chạy khắp Tây Âu. Mới đậu xe đi ăn ra đã không còn chiếc xe và 4 cái Vali. Chán Mớ Đời 

Mình nhìn bảng ghi các chuyến xe lửa khởi hành thì thấy có đến 40 chuyến xe trong đó có đến 17 chuyến trễ. Mình lấy xe chạy nhanh 245 km/ giờ nhưng chạy giữa đường phải ngừng 15 phút vì lý do gì đó không biết. Đi chơi kỳ  này mình đi hạng thương gia xem sao. Họ có cả hạng Executive, có văn phòng làm việc ghế ngồi. Mình thấy có ông ngồi trước laptop. Đến Firenze, mình chỉ có 10 phút đổi chuyến thì khi đến nơi tưởng xe trễ ai ngờ đã chạy. Phải đợi thêm 45 phút chuyến sau. 

Phòng đợi xe lửa trước khi vô quai

40 chuyến có đến 17 chuyến trễ

Dân ý nói to nên ở xe hạng thương mại có gắn ảnh cấm nói to

Thấy bản chỉ để đang sắp dừng trạm sắp tới. 

Khi xe đến Lucca, mình tính gọi Uber nhưng nhìn bản đồ đi bộ có nữa dặm nên mình kéo Vali đi. May quá vì chỗ mình ngủ lại là khu phố đi bộ. Đến nơi lấy phòng xong thì đi ra nhà ga để đi Pisa, nơi có cái tháp bị nghiêng. Mất độ 30 phút, giá có 1.09 Euro  may mình không mua qua ứng dụng Rome2rio. Lý do là họ bán vé đến 15 Euro. Mình xem ứng dụng để biết các phương tiện đi nhanh nhất như xe buýt xe lửa hay taxi. Mua thì vào ứng dụng của công ty hoả xa mua. Đi về thì giá 2 Euro. 

Pisa là thành phố Ý Đại Lợi đầu tiên mình đặt chân xuống năm 1976 trên đường đi Siena. Xe lửa ngừng đổi chuyến nên cả đám rủ nhau đi bộ hay xe buýt không nhớ ra đây xem. Leo lên cái đỉnh tháp. Dạo ấy ít du khách nay thì đông như quân nguyên thêm đạo quân từ phi châu đứng bán đồ made in china. 

Đi bộ từ nhà ga ra mất độ 18 phút sau đó đứng chụp ít tấm hình. Rồi kiếm chỗ mua gì ăn. Thấy có chỗ xa khu vực du khách ghé lại mua ổ bánh mì pâte ăn và đi tè. Sau đó bò lại ga xe lửa lấy xe về Lucca. 

Ai đi Ý Đại Lợi nên đến thành phố này có quảng trường được xây trên chỗ khi xưa thời là mã cho giác đấu. 

Thành phố Lucca mình có đến năm 1980 khi đi đâu với ông chủ và trên đường về ông ta ghé lại thành phố này cho mình thấy quảng trường được xây dựng từ một đấu trường giác đấu của thời là mã khi xưa hình ellipse. Nay trở lại thì du khách đông như quân nguyên. 

Đặc điểm của thành phố là được bao bọc bởi tường thành lục giác cao ra rộng, xe có thể chạy trên thành, vẫn còn y nguyên làm bằng gạch. Họ trồng cây trên thành như công viên. Mình đi bộ suốt tường thành, gần 2.5 dặm. Thấy dân tình địa phương chạy bộ hay đi bộ. 

Đi bộ xong mình tính ghé lại quảng trường thì trên đường đi thấy tiệm ăn có một bà đứng làm pasta tươi nên ghé lại ăn vì đã 8 giờ tối. Sau đó ghé lại quảng trường khi xưa thì thấy toàn là nhà hàng và lều dù cho du khách ngồi. Mình kiếm gelato ăn rồi đi bộ thêm tiếng đồng hồ cho tiêu cơm rồi về khách sạn tắm rữa. Gửi cho vợ con vài tấm ảnh rồi ngủ. Mai đi mua thức ăn trưa chuẩn bị ngày mốt lên đường. Khởi đầu cuộc hành hương đi bộ. Hơi lo vì mốt bắt đầu mưa mấy ngày liên tục. 

Sơn đen nhưng tâm hồn Sơn trong trắng, nhà Sơn nghèo dang nắng Sơn đen 

Nguyễn Hoàng Sơn 

Gặp lại chị em Marco

 

Tối qua mình đi ăn cơm với chị em  người bạn tên Marco, quen từ năm 1980, khi mình đi Giang hồ 3 tháng khắp xứ Ý Đại Lợi. Sau khi ghé Firenze xong mình đi quá giang đến một thành phố trên núi mang tên Pretare. Đúng hơn là cái làng. Đa số người dân về đây hè còn trong năm thì họ ở tứ xứ, bên mỹ cũng có. Hè về đây thăm họ hàng hay làng xóm xưa. Tương tự gì đình PELLERIN khi xưa, ông PELLERIN thành lập công ty xà bông Roger Gallet, mua cái lâu đài ở Vauville rồi con cháu mua mấy cái nhà trong làng nên hè họ tụ lại đây để con cháu xum vầy chơi với nhau trong tháng 8 mỗi năm giúp xây đắp thêm tình bà con, anh em. 

Lý do ghé lại đây vì có lữ quán thanh niên. Ngày đi vẽ rồi tối về ăn ở lữ quán. Ông chủ lữ quán cũng vui tính, dạy mình hát bài “dimi quando tu verai dimi quando quando…..” và bài “oh sole mio”.

Trong ngày có lần mình vào quán gặp ông người ý thấy vui vui nên vẽ hí họa ông thần. Sau được đăng báo làng rồi họ gửi cho một bản ở Paris. 

Ăn xong thì bò ra con đường làng độc nhất ngồi nói chuyện với đám trẻ nhỏ tuổi hơn mình vì đám lớn tuổi ít ai đi theo bố mẹ về cái làng nhỏ xíu mùa hè không có chỗ đi nhảy đầm này nọ. 

Mình đếm có đến 40 chuyến xe lửa mà 16 chuyến bị trễ. Ngay thời phát xít Mussolini muốn xe lửa Ý Đại Lợi đi đúng giờ nhưng không. Thực hiện được. Hôm nay đi 4 chuyến xe lửa điều trễ nên phải đợi chuyến sau. 

Trong đám đó có Marco nhỏ hơn độ 4 tuổi. Hắn hỏi có ghé lại La-Mã không thì mình nói có sau khi viếng Sicilia. Hắn nói nếu về Roma thì ghé nhà hắn, dẫn đi chơi ở Roma. 2 tháng sau mình ghé lại La-Mã ở nhà anh ta mấy ngày được dẫn đi chơi ở La-Mã, những nơi mình không biết vì có đến La mã trước đó mấy năm. 

Gia đình thì có bà chị học âm nhạc và dạy tư các trẻ em học nhạc, Bồ với Maurizio làm gì cho mình không nhớ. Mấy người này lớn tuổi hơn mình đâu hai tuổi lại làm quen với Elbio và Tonino. Mấy người này thành lập ban nhạc trẻ nên có năm mình ghé lại La Mã chơi, họ chở lên núi ở nhà Elvio mấy ngày để tập đánh đàn hát với nhau. Mình có vẻ hí họa anh chàng này khiến 34 năm sau gặp anh ta đưa cho coi. 

Marco có ông bố xưa chơi ban nhạc sau về hưu thì ở nhà sửa mấy cái đàn cho thiên hạ và làm đàn accordeon loại nhỏ để bán. Bà mẹ tên Franca ở nhà nấu ăn nội trợ. Bà ta dạy mình cách làm sauce spaghetti cực đỉnh sau này con mình thích ăn món này. 

Dạo mình ở Luân Đôn, Marco xong trung học có ghé lại chơi ít ngày rồi mình đi mỹ, chạy theo tiếng gọi của tình yêu nên ít liên lạc. Chỉ gửi thiệp chúc Tết hàng năm. 

Dạo con gái học ở Milano trường Bocconi thì hai vợ có đi thăm và luôn tiện ghé La Mã thăm gia đình này. Ông bố đã mất chỉ còn bà mẹ. Maurizio và Carla có một đứa con gái, Marco sống với cô bạn gái cũng có một đứa con gái. Vui gặp lại nhau sau 40 năm. Cảm động nhất là thấy họ treo tranh của mình tặng khi xưa khi viếng họ. Tình cảm vẫn dồi dào như xưa khi gặp lại mấy ông thần của ban nhạc một thời. 

Năm sau thì Carla i-meo cho biết là bạn gái của Marco qua đời khiến anh chàng thành gà trống nuôi con. Rồi COVID đến Tonino qua đời rồi mấy năm trước lại báo bà mẹ qua đời rồi mấy tháng sau lại cho biết Maurizio cũng về thiên quốc. Chán Mớ Đời 

Hôm qua gặp lại, Emma cô con của Marco đã lên 10 tuổi. Anh chàng đi dạy âm nhạc rồi làm gà trống nuôi con còn Carla mới đi Ái Nhỉ Lan thăm con gái về. Cô con gái sống chung với tên bạn. Kiếm việc ở Ý Đại Lợi không được nên chạy qua xứ mưa dầm này làm việc. Đang tính mua nhà cửa nhưng không muốn có con. 

Xem gia thế của gia đình này là hiểu lý do tương lai của Ý Đại Lợi mù mịt. Thế hệ của mình thì một con đến thế hệ con thì không đẻ thì như họ tiên đoán năm 2050 Ý Đại Lợi sẽ te tua, dân số bị lão hóa. Nay ở làng họ bán 1 Euro một căn nhà mà phải sửa chửa trong hai năm tốn mấy trăm ngàn Euro. 

Gặp lại nhau nhưng không biết có còn gặp nhau trong tương lai hay không vì đồng chí gái đã đến La Mã rồi. Khi chia tay có một nổi buồn khó hiểu vì không biết tình bạn từ 45 năm qua bổng nhiên thấy bắt đầu rời xa tầm tay. Mình có mời sang cali chơi nhưng không biết họ có thực hiện được không vì đã hứa nhiều lần. Cũng quên chụp tấm ảnh chung nhưng có lẻ tốt nhất không chụp để hy vọng có ngày gặp lại. 

Có hỏi một anh bạn người hoà lan có thời gian gặp nhau không. Anh ta kêu ngày nay đi đứng phải có người giúp nên Chúc đi đường bình an. Một anh bạn khác ở pháp thì đã vào nhà dưỡng lão vì đã trả nhớ về không cả chục năm nay. Lần trước về pháp có gặp, vợ con cuối tuần đem về nhà nên mình có hỏi chuyện chả nhớ thằng Tây nào cả. Cho thấy cuộc đời khi về già có nhiều thay đổi quá nhanh chóng nên mình ráng đi Giang hồ lại trước khi chống gậy hay trả nhớ về không. Vợ cho đi có mấy tuần chớ nếu không mình đi khi nào chán rồi về. 

Sơn đen nhưng tâm hồn Sơn trong trắng, nhà Sơn nghèo dang nắng Sơn đen 

Nhà 

người Việt nói tiếng Mỹ

 

Nhớ dạo ở New York, mình hay lên Boston chơi nhất là mấy ngày lễ. Lý do là quen gia đình chị Chấn và mấy anh chị sinh viên ở MIT qua một một người bạn học cũ. Mấy ngày lễ như Lễ Tạ Ơn, thường sinh viên nghèo không có tiền bay về thăm nhà vì những dịp này, vé máy bay rất cao. Ai không về thì họ tụ tập làm bữa cơm tối chung với nhau, có hát hò đóng kịch này nọ trong trường. 

mình quen chị Chấn, du học sinh trước 75, làm quản thủ thư viện á đông tại đại học Harvard. Lên trả chị mấy cuốn sách việt ngữ rồi mượn thêm sách khác để học tiếng Việt. Mỗi lần lên là ngủ lại nhà chị và đi chơi với em trai của chị học BU. Có lần thất kinh khi thấy đối tượng một thời nhưng không lại chào nhưng tâm hồn cũng rướm máu. Lần cuối lên thì phát hiện ra mối tình hữu nghị của đồng chí gái khiến đời mình bước sang một trang sử mới. 

Dạo sau 75, các nhà sách người Việt tại cali và Texas in sách tiếng Việt cũ ngày xưa bán cho dân tỵ nạn. Họ gửi thư mượn sách chị Chấn rồi chụp hình in lại làm tiền. Lúc đầu mình thấy sao họ giỏi chạy giặc đi tản mà đem theo Sách Việt Nam Cộng Hoà nhiều để in lại. Khi gặp chị Chấn thì mới khám phá ra vụ này. Có nhiều người mượn rồi làm hư sách hay không trả nên chị  không cho mượn nữa. 

Nhìn lại thì không có duyên quen chị Chấn chắc mình vẫn y tờ tiếng Việt đến ngày nay. Chị có giới thiệu giáo sư Tài ở đại học Harvard. Hình như ông ta là luật sư thì phải. 

Có năm các sinh viên làm một vỡ kịch không nhớ tên nhưng chỉ nhớ một ông thần râu ria to phì con, kêu: “fish no eat salt, bad fish, children cabbage father mother 100 sugar children bad” (cá không ăn muối cá ươn con cãi cha mẹ 100 đường con hư) khiến mình thất cười. Anh ta dịch tiếng Việt ra tiếng Mỹ. Dạo đó hình như có phong trào tếu người Việt nói tiếng Việt. Mới sang Hoa Kỳ nên thấy lạ. 

Khi xưa ở Việt Nam người ta hay kêu bà này ông nọ nói tiếng Tây bồi đến thế hệ mình thì nói tiếng Mỹ bồi. Có bà kia quen người Huế ở bôn sa, nghe ai kể mình từng sinh sống ở pháp nên xổ tiếng Tây với mình khiến mình ngọng. Bà ta kêu mình dốt tiếng Tây mà kêu học Trường Tây.  Gặp ông quen với bà ta kêu bà nói tiếng Tây bồi thì bố ai hiểu được. Chán Mớ Đời 

Bà này cũng tội, ông chồng đi H. O., sang đây thì ông ta đi theo bà nhỏ rồi khi nghe tin chồng chết, bà kể hồn ông ta ban đêm về muốn rờ nhưng bà hất ra. Kinh

Bà này người Huế nên khi bà ta nói tiếng Tây là ngọng. Khiến mình nhớ khi xưa học anh văn tại hội việt Mỹ có ông thầy dạy người Huế. Có hôm ông ta dạy về số nhiều trong anh ngữ có nhiều trường hợp khác nên cẩn thận như 1 foot 2 feet chớ không phải foots thêm chữ S như thông dụng. Hay chữ tooth cái răng thì 1 tooth 2 teeth rồi ông ta kêu cả lớp lập lại theo ông ta. 1 foot 2 feet, 1 tooth 2 teeth với giọng Huế nên car lớp nhái giọng Huế 1 phút 2 phít 1 thúc 2 thích, nói như rứa mới là in-lịt . Cười bò. Cái này phải nghe kể bằng giọng Huế mới nức nở. 

Chỉ nhớ ở Pháp, có quen một anh tên Chiến họ Lê. Anh ta bực mình vì Tây đầm cứ cười khi gọi tên anh ta. Số là Tây không đọc dấu và gọi anh ta là “Le Chien “ nghĩa là con chó đực. Sau này anh ta đổi tên thành Gérard.

Có lần đồng chí gái nhận email của một người tên Dương Văn Cư, bạn học đại học ở Việt Nam. Anh ta ở Hạ Uy Di định sang Cali chơi luôn tiện muốn gặp lại các bạn học cũ. Dạo ấy chưa có điện thoại hay iPad nên vợ chồng xài chung máy điện toán. Anh này ngầu lắm, anh ta về Việt Nam, in truyền đơn kêu gọi lật đổ chế độ kiểu như ông Lý Tống. Bị Việt Cộng nhốt, xui là chưa vô quốc tịch Mỹ nên ngồi khám hơi lâu. Sau được dân biểu mỹ can thiệp mới được thả. Lâu lắm không gặp lại. 

Ở Hoa Kỳ thì họ để tên trước họ, lại không bỏ dấu nên thay vì Dương Cư lạo đề tên Cu Duong nên mình thất kinh, không biết tên nào có chim dương nên tò mò hỏi thì mụ vợ cười nói không để ý. Có anh bạn cũng họ Dương nhưng tên Cường nên bạn bè gặp mặt là hỏi anh có còn bán thuốc Cường Dương không. 

Như chuyện có anh chàng tên Tô đình Cự, vượt biên sang Mỹ, viết thư về cho gia đình rồi đề tên người gửi theo kiểu mỹ Cu D. To. Ông bố ở Việt Nam nhận thư thấy người gửi là Cu Dê To khiến ông ta thất kinh. Nay mình thấy ở Việt Nam cos nhiều người. Cũng tự đặt tên trước cả họ như Tây phương. 

Nhớ có anh chàng lớn hơn mình độ 2, 3 tuổi, đang thời kiếm vợ, ở đâu trên Connecticut cũng hay chạy xuống New York khi có tiệc tùng họp mặt. Mình quen anh ta khi đi trại hè lửa việt. Có lần anh ta về Boston nên có chở mình và vài sinh viên UConn, đi chung. Anh chàng này có tài kể chuyện hài kiểu độc thân vui tính nên ế vợ. Nhaast là Daoj ấy gái việt là hàng rất cực kỳ hiếm. Đi vượt biên nên ít ai dám cho con gái đi, phải căm thù chế độ lắm mới liều mạng ra đi. 

Đồng chí gái có cô bajn học đại học, hồ hởi phấn khởi kêu gọi bạn học chung này nọ.  Được vài đối tượng đoàn này nọ đến khi họ cho cô ta đi nghĩa vụ sang Campuchia thì gia đình cho đi vượt biên và mất tích luôn. Nhiều khi chỉ giả bộ bên ngoài là thành phần tiến bộ. 

Anh ta kể có anh bạn mới sang Mỹ, nên anh ta chở đi thăm một người bạn cũ cùng ở trại tỵ nạn. Đang chạy giữa đường, thì bị lạc đường. Dạo ấy đâu có Google như ngày nay hay Tesla. Bổng nhiên, đến ngã Ba, xớn xác ra sao, anh bị xe đụng. Khi cảnh sát đến làm biên bản thì anh ta trả lời: “ my car was running on the sugar, i peanut sugar, Suddenly one car from the right, one car from the left. I brake car but brakes car no eat. Boom, boom, boom. One car ran away, one car stays, my car die. (Xe tôi đang chạy trên đường, tôi bị lạc đường thình lình có một chiếc xe từ bên phải , một chiếc từ bên trái, tôi thắng nhưng thắng xe không ăn.   Bùm bùm bùm. Một chiếc bỏ chạy, một chiếc ở lại còn xe tôi chết máy), Sau đó, cảnh sát hỏi xe hơi kia, ông Mỹ trả lời tiếng anh nhanh như gió khiến anh ta không hiểu kịp. Hoảng quá anh ta chỉ tay vào mặt ông Mỹ kêu “you many mouth” (mầy lắm mồm) khiến ông Mỹ tức nên đấm ông ta một phát ngã xuống đất. Người Mỹ họ kỵ nhất là ai chỉ ngón trỏ vào mặt họ. Ông cảnh sát hỏi có sao không thì anh ta trả lời “no star no star” (không sao không sao).

Có lần đồng chí gái muốn cá độ cô cháu với anh bạn. Cả đám đi chơi để hai người đả thông tư tưởng bổng có một tên người gia nã đại đi công tác đụng xe mình. Mình chạy ra điện thoại công cộng để gọi điện thoại cho cảnh sát làm biên bản. Bổng nhiên mình nói My house (nhà tôi) vì trong xe đang kể đến vụ người Việt nói tiếng mỹ bồi. Mình nói vợ là my house. Ai ngờ lúc quýnh quá cũng xổ luôn my house khiến cả đám cười. 

Đồng chí gái có bà o, em dâu họ của bố vợ. Bà này mê đánh bài lắm, cứ rủ bà chị dâu đi sòng bài. Một hôm bà ta chạy vô tiệm của bà chị dâu, rồi kêu: “a na mô, a na mô?”. Bà chị dâu đạo chúa nên tên thánh là Ana. Bà này người Huế nên gặp người Mỹ cũng mô tê răng rứa. Chán Mớ Đời 

(Còn tiếp) máy bay sắp đáp xuống phi trường. 

Sơn đen nhưng tâm hồn Sơn trong trắng, nhà Sơn nghèo dang nắng Sơn đen 

Nguyễn Hoàng Sơn 

Lại một người quen rời cỏi tạm

 Lại một người quen rời cỏi tạm

Sáng nay, đang ở trên vườn, nhận được tin nhắn của anh bạn gốc Đà Lạt, cựu học sinh Trần Hưng đạo và CHính Trị Kinh Doanh, báo tin cho biết là có người bạn mới cho biết, anh của người bạn học của mình khi xưa ở Đà Lạt mới qua đời. Dù biết trước nhưng khi chuyện đã đến cũng bồi hồi mênh mông một đời người. Anh ta hơn mình có 2 tuổi, còn quá trẻ. Mình biết anh ta khi học chung với em của anh ta ở Đà Lạt, cũng mất khá lâu rồi. Nên không liên lạc từ độ đó.

Cách đây mấy năm, bổng nhiên nhận được tin nhắn của chị Ba với một tên khác qua Messenger, khiến mình ngạc nhiên. Lý do là chị Ba có điện thoại riêng của mình, chưa bao giờ nhắn tin trên mạng thêm tên một người lạ. Nhìn tên thì mình thấy quen nên nhờ ông Facebook cho biết lý lịch 3 đời trích dọc trích ngang thì hoá ra anh của người bạn học khi xưa ở Đà Lạt. Năm thi tú tài mình hay sang nhà anh ta học thi, ngủ lại vì mê món bún thang của mẹ anh ta làm. Bố mình quen với bố anh ta vì khi xưa hay đánh tổ tôm hay đánh chắn với nhau tại nhà ông gì tên địch thì phải trong xóm của Tuấn Cao trên đường Thi Sách.

Mình đoán chị Ba quen anh ta qua thằng Dân, hàng xóm của anh ta khi xưa ở xóm Tăng Văn Danh, Đà Lạt. Kết nối xong thì mình thất kinh vì anh ta tự xưng “Thầy đồ” danh trấn giang hồ trên Facebook. Không biết có phải bị ảnh hưởng của ông ngoại anh ta khi xưa ở đường Duy Tân, chỗ hội KHổng hỌc, cạnh khu phố 1, và cái đình An Hoà. Mình quên không hỏi tin tức về ông ngoại của anh ta, có di tản cùng gia đình hay ở lại Việt Nam. Theo dõi anh ta mới khám phá ra anh ta, sau khi về hưu có cái thú là tìm ca dao tục ngữ hay thơ việt ngữ rồi chuyển ngữ sang tiếng anh. Thấy khá hay. Cuộc đời không biết được Ikigai của thiên hạ.

Nhớ năm 1986, mình ghé Ottawa thăm gia đình anh bạn học khi xưa. Anh ta nghe tin mình đã về nhà anh bạn nên chạy đến nhà, từ ngoài sân đã réo lên “thằng Sơn đâu thằng Sơn đâu”. Anh ta  rất vui mừng gặp lại mình như một người em sau 11 năm, từ khi mình đi Tây. Anh này học cực giỏi, đậu ưu ban toán nhưng không hiểu sao không đi du học như anh của anh ta. Chỉ ghi danh học chính trị kinh doanh Đà Lạt. Sau này mới hiểu lý do.

Nhớ dạo ấy, mình lên giáo hoàng học viện mỗi thứ tư trong tuần để gặp cha Leahy, để đàm thoại 30 phút tiếng Việt và 30 phút tiếng anh. Mình quen cha Leahy ở đập Đa Thiện. Mình đang học bơi cứ bị uống nước mà ông cha này bơi ra xa ngoài hồ rồi nằm ngay đơ chả thấy chìm nên tò mò mình hỏi thăm. Rặn khạc được vài chữ tiếng anh dù học hội việt Mỹ từ lâu thì khám phá ra ông ta dạy ở giáo hoàng học viện. Buồn đời ông cha rủ hôm sau đi lên phía số 6 chơi, đi pinic. Mình mua ổ bánh mì ríu chút nước xíu mại ở cạnh rạp Ngọc Hiệp rồi chạy xe theo ông cha. Đến nơi ông cha dỡ hộp đồ ăn, thấy đùi gà, súc xích đủ trò, trong khi mình ổ bánh mì xíu mại. Chán Mớ Đời 

Sau đó, ông cha đề nghị giúp ông ta đàm thoại tiếng Việt và ông ta giúp mình tập nói tiếng anh. Thế là nhất trí thứ 4 hàng tuần, vào 2 giờ trưa đến 3 giờ. Vấn đề là ông ta chọn lầm người vì mình học chương trình pháp từ bé đến lớp 11, mới chạy qua trường việt nên khi ông ta hỏi chia động từ, chủ từ khi nói tiếng Việt là mình ngọng không giải thích được. Mình thì hay rủ thêm một tên bạn đi theo cho vui. Mình biết gì thì chia sẻ với bạn bè trong khi bạn bè hay dấu mình. Có anh bạn thân sau này mới kể, anh ta đi học nói tiếng anh với bà người Mỹ ở hội Tin Lành, đường Minh Mạng ngay góc đối diện rạp Ngọc Hiệp. Anh này mình có dẫn thăm cha Leahy nhưng anh ta không nói vụ nhà thờ Tin Lành cho mình. 

Sau này khi di tản, bà Mỹ có đi kiếm anh ta nhưng không được, bà ta đưa một cô em gái của người bạn mình chạy qua Mỹ luôn. Sau này cô ta bảo lãnh nguyên dòng họ qua Hoa Kỳ. Trước khi mình đi Tây thì có giới thiệu anh Việt, học chính trị kinh doanh với cha Leahy như bàn giao vì khi xưa kiếm được người ngoại quốc tại Đà Lạt, chịu kèm đàm thoại anh ngữ đâu phải dễ. Nhưng chắc được vài tháng là tan hàng, chạy di tản hết. 

Cũng nhờ quen cha Leahy mà người bạn của mình mới được chiếu khán đi Gia-nã-đại. Lý do là khi xưa toà đại Sứ Gia-nã-đại không có ở Việt Nam. Mọi thư từ đều phải gửi sang toà đại sứ tại Tân Gia Ba. Khi mình đến chào cha Leahy để đi Tây thì có đến với bạn mình và anh Việt. Cha Leahy có hỏi bạn mình giấy tờ đi Gia-nã-đại đến đâu thì nói chưa nhận được gì cả. Lâu quá. Cha đề nghị sẽ viết thư cho toà đại sứ bên Tân Gia Ba. Hai tuần sau đến Paris thì nhận được thư anh bạn kêu tao đã đến Ottawa, nhờ ông cha Leahy nên họ cấp chiếu khán nhanh. Cho thấy cuộc đời, mình có duyên gặp ai là đã được định trước. Anh bạn dạy mình bơi trong đập Đa Thiện, gặp ông cha Leahy, đâu biết là sau này nhờ Cha mới được cấp chiếu khán nhanh.

Khi xưa, chỉ nhớ lâu lâu gặp anh ta và tên hàng xóm học Yersin cùng Promo với mình thì hai người cứ choảng nhau về chuyện nhảy đầm. Người thì kêu nhảy cha cha là phải như vậy, còn người kia thì không phải, vậy là sai, phải như thế này mới chuẩn. Mình chả biết gì, nông dân ngu lâu dốt bền, cứ ngồi nhìn hai anh chàng biểu diễn cha cha như mấy người thượng nhảy múa khi đi xi-nê xem phim thời sự, chỉ biết u châu u châu. Ước gì giỏi như hai tên này để đi tán gái. Mình đoán là sau 75, hai chuyên gia hay tranh luận về nhảy đầm này, chắc chưa gặp lại. Nếu không chắc vui lắm.

Sau khi kết nối mình mới biết bố mẹ anh ta đã qua đời vì năm 1986, khi mình ghé lại Ottawa vẫn còn khoẻ mạnh nhưng hai bác lớn tuổi hơn bố mẹ mình. Anh ta kể sau khi mình đi Tây, có lần anh ta thấy ông cụ mình chạy xe sang nhà anh ta đứng đó không vào. Anh ta hỏi thì ông cụ kêu nhớ thằng Sơn quá. Mình đi Tây năm lên 18 cũng như ông cụ suýt bị du kích giết ở làng nên bỏ chạy, đi bộ ra Hà Nội rồi vào nam. Có lẻ vì vậy mà ông cụ nhớ và lo cho mình khi mới đi Tây, xứ lạ quê người.

Anh ta cho biết ngoài anh bạn thân của mình, trong gia đình có người em tên Thắng cũng mất sớm, mình có gặp lại ở Cali khi mấy anh em dd  chơi ở Cali. Chỉ còn Hùng, cậu em út, cô em gái tên Mai, hình như tuổi đồng chí gái và người anh đầu tên Nam cũng về hưu. Anh Nam thì mình chưa bao giờ gặp mặt nhưng rất cảm động năm 1975, sau khi gia đình anh ta qua Gia-nã-đại, anh ta có gửi thư cho mình, kêu mình nên xin sang Gia-nã-đại cho gần gia đình anh ta thay vì sống một mình ở Paris.

Có lần mình hỏi anh Việt có bị bệnh gì không thì được biết anh ta bị tai biến nên khuôn mặt hơi khác thường. Mình nói chịu khó sang Cali ở nhà mình rồi mình nhờ một chú quen chữa trị cho. Chú này khi xưa là bác sĩ, sau 75 thì có học thêm đông y, và có chỉ mình cách chữa bệnh Palsy nhưng anh ta cảm ơn.

Mình dự định cuối tháng 8 sẽ bay qua Gia-nã-đại, viếng Banff, rồi đi thăm bà con và bạn học khi xưa nên có hỏi anh ta có đi đâu không trong thời gian mình qua thì anh ta kêu dạo này sức khoẻ không được tốt lắm. Chắc không có sức tiếp mình được, mỗi ngày ngồi bàn phiếm một thời gian là xong rồi khiến mình thất kinh. Vì khi xưa em trai của anh ta cũng nói như vậy trước khi qua đời.

Tuần trước thấy anh ta chụp hình với cháu nội, cháu ngoại thấy yếu hẳn đi nhưng mình đang chuẩn bị đi Âu châu nên không thăm hỏi. Chán Mớ Đời 

Anh ta là một trong những người mình quen biết trước 75, nên khi gặp nhau lại trên mạng thì đã giúp mình tìm lại chút gì ký ức thời xưa khi còn sinh sống tại Đà Lạt. Nay những người quen khi xưa từ từ bỏ cuộc chơi nên cảm thấy buồn. Như một mảnh mosaique của quá khứ đã được tháo gỡ từ tấm tranh của đời mình.

Sơn đen nhưng tâm hồn Sơn trong trắng, nhà Sơn nghèo dang nắng Sơn đen 

Nguyễn Hoàng Sơn