Nghiên cứu Harvard lý do tập Thái Cực Quyền khi lớn tuổi

Hôm trước mình kể vụ về già có vấn đề là bệnh loãng xương dễ bị gãy xương nếu bị ngã thì có nhiều người còm, kể sợ tốn điện nên tối thức dậy đi xuống cầu thang té lăn càng và một người khác kể tương tự ngồi xe lăn mấy tháng nay. Mình đang đọc tài liệu lý do người Nhật có xương chắt khi về già, nhờ ăn uống, chớ không phải uống chất bổ sung như người Mỹ. Thấy có lý hấp thụ dinh dưỡng vì chất bổ sung không hiệu nghiệm nhất là đa số sản xuất từ Trung Cộng. Hôm nào buồn đời mình kể.

Mình đọc thống kê tại Hoa Kỳ thì được biết tỷ lệ người già bị ngã và tử vong tại Hoa Kỳ là một vấn đề khá nghiêm trọng về y tế công cộng, đặc biệt khi dân số già đang ngày càng tăng. Mỗi ngày độ 10,000 người Mỹ thuộc thế hệ babyboom về hưu (sinh từ năm 1946 đến 1964). Mỗi lần nói chuyện với bà cụ ở Viêt Nam là hỏi có đi bộ không. Phải khuyến khích bà cụ vì nếu không cử động tay chân thì cơ bắp sẽ mất. Mình nhớ khi bị gãy chân 6 tháng không động chân, chân bị teo lại, bắp cơ đều mất tiêu. sau phải tập đi bộ trong hồ bơi mất mấy tháng mới có cơ bắp lại.

Dưới đây là các số liệu chính xác từ CDC (Centers for Disease Control and Prevention) và các tổ chức y tế lớn tại Mỹ:

Theo CDC (2024):

• Khoảng 1/4 (25%) người Mỹ từ 65 tuổi trở lên bị ngã ít nhất 1 lần mỗi năm. Có bác quen nay chống gậy, kể là người em đi không chống gậy ngã bể đầu chết tươi nên nay bác phải cầm cái ba toong DEI cho chắc ăn. 

• Mỗi năm có hơn 36 triệu vụ té ngã xảy ra ở nhóm tuổi này.

• Trong số đó, khoảng 3 triệu người phải nhập viện cấp cứu. Xem như gần 10%

• Khoảng 950,000 người bị gãy xương hông, phần lớn là do té ngã.

Tỷ lệ tử vong do té ngã

• Năm 2021, có hơn 38,000 ca tử vong do té ngã ở người từ 65 tuổi trở lên tại Mỹ.

• Tỷ lệ tử vong vì té ngã đã tăng hơn gấp đôi từ năm 2000 đến 2020. Xem như 20 năm.

• Té ngã hiện là nguyên nhân hàng đầu gây tử vong do chấn thương ở người cao tuổi. Chúng ta cứ lo sợ ăn uống ung thư này nọ quên vấn đề chính là nguy cơ bị ngã rất cao khi về già. 

• Dự đoán đến năm 2030, sẽ có hơn 52 triệu người cao tuổi bị té ngã mỗi năm nếu không có can thiệp hiệu quả.

• Cứ 19 phút lại có một người già tử vong vì ngã tại Hoa Kỳ.

Vấn đề là hệ quả lâu dài sau khi ngã

• 95% gãy xương hông ở người cao tuổi là do té ngã. Trong số đó:

• Khoảng 20% tử vong trong vòng 1 năm sau khi bị gãy xương hông.

• 50% không bao giờ hồi phục khả năng sinh hoạt độc lập.

• Té ngã cũng có thể gây chấn thương sọ não, dẫn đến sa sút trí tuệ, trầm cảm, và mất khả năng vận động vĩnh viễn.

CDC đề nghị 4 biện pháp chính để tránh bị ngã:

1. Tập luyện thể chất phù hợp – như Thái Cực Quyền, cải thiện thăng bằng và sức mạnh.

2. Kiểm tra thị lực và thuốc uống định kỳ

3. Bổ sung vitamin D và canxi đúng cách. Mình có kể vụ này rồi

4. Sửa đổi môi trường sống: tránh sàn trơn, tăng ánh sáng, tay vịn cầu thang, v.v. Tốt nhất là nên ở tầng trệt, không có thang cấp xung quanh nhà dễ bị trợt ngã.

Ai tò mò thì đọc nguồn tham khảo chính:

• CDC – Older Adult Falls Data

• National Council on Aging (NCOA) – Fall Prevention

Mình có kể vụ nghiên cứu của đại học Harvard Medical School và các nguồn uy tín của Harvard về lợi ích của Thái Cực Quyền (Tai Chi). Ai buồn đời có thể tìm đọc bản đầy đủ tại trang Harvard Health Publishing hoặc tìm khóa học “An Introduction to Tai Chi” trên trang của Harvard.

Mình thấy nhiều người quen lớn tuổi hăng hái đi đánh pickleball, một loại thể thao đánh banh mình hay thấy trên các du thuyền. Cũng tốt nhưng mình không biết trong cơ thể có vấn đề gì nên không dám chơi các loại thể thao chạy rồi ngừng như chiếc xe đứng rồ máy rồi chạy cái ào để đánh trái banh. Vụ đánh quần vợt hay thấy mấy người đang chạy quỵ trên sân.

Mình thích tập nội công Hồng Gia và Thái Cực Quyền hơn. Nay đã trên 20 năm. Lúc đầu mình tập Thái Cực Quyền 8 thức rồi 24 thức rồi 36 thức nhưng rốt cuộc từ 15 năm nay chỉ tập có 8 thức. Tập đi tập lại vẫn chưa hoàn thục. Lý do càng tập càng khám phá nhiều trò như hơi thở phải đi kèm với các thức nếu không cái thế bị đứt đoạn và lực mất ngay lúc đó. Nội lực từ đâu xuất hiện, làm sao giữ cái nội lực ấy khi đi quyền. Hơi thở rất quan trọng giúp tạo ra khí lực. Mình có thể đi bài Thái Cực Quyền 8 thức nhanh trong vài phút lâu nhất là 62 phút. Xem như mỗi thức gần 8 phút, mồ hôi đổ như tắm. 

• Harvard Health Publishing đã tổng hợp nhiều nghiên cứu cho thấy Thái Cực Quyền làm tăng sức mạnh cơ bắp, linh hoạt, cân bằng, và có thể giúp cải thiện giấc ngủ – từ năm 2022 đến thời điểm cập nhật gần nhất  .

• Peter Wayne, tác giả cuốn “Harvard Medical School Guide to Tai Chi”, phân tích các thành phần chính tạo nên lợi ích của Tai Chi – ví dụ: nhận thức, thư giãn chủ động, hít thở tự nhiên, hỗ trợ xã hội… giúp giải thích cơ chế mang lại lợi ích sức khỏe   .

Tổng hợp hệ thống từ nghiên cứu quốc tế

Một bài tổng quan trên PMC (phát hành năm 2022) tổng hợp hơn 120 bài đánh giá hệ thống và hơn 500 thử nghiệm lâm sàng:

• giảm nguy cơ té ngã ở người cao tuổi, cải thiện viêm khớp (osteoarthritis), Parkinson, COPD, cải thiện nhận thức ở người lớn tuổi . Mình nhớ có một chị, một hôm kêu mình lại rồi chỉ 10 ngón tay. Chị ta nói 6 tháng trước khi tập ở Đông Phương Hội, chị ta không có thể co giãn 10 ngón tay, nay vô tư. Rồi chị ta ngồi xuống đứng lên, kêu 6 tháng trước cũng đứng không nổi nay thì vô tư. Năm nay có một chị 83 tuổi vào tập, thấy chị ta tiến bộ. Tuổi hơi lớn nên trời tối hơi sợ nên chị ta đến trễ vào lúc 6 giờ để tập thay vì 5:30 sáng. có người bận đi làm nên họ đến tập đến 6 giờ rồi lái xe đi làm xa.

• giảm trầm cảm, hỗ trợ phục hồi sau nhồi máu cơ tim hoặc đột quỵ, tăng chức năng nhận thức ở người tổn thương thần kinh  . Anh bạn rủ mình vào tập Hồng Gia, cũng lâm vào tình trạng này. Anh ta bị mỗ tim, đi đứng khó khăn, sau có anh bạn kêu vào tập nên 2 năm sau khoẻ mạnh, đi trượt tuyết ngon lành.

• cải thiện chất lượng cuộc sống cho bệnh nhân ung thư, bệnh xơ cơ (fibromyalgia), kiểm soát huyết áp và giảm loãng xương  . Có một chú bác sĩ bị bệnh đủ thứ, vào tập thì thấy tiến bộ, sức khoẻ mạnh lên nhưng rồi covid đến ngưng tập vì võ đường đóng cửa. Nay thì xuống cấp lắm, phải đi lọc thận mỗi tuần, không đi tập nữa dù mình có đến nhà chở đi và chở về. Kêu chú biết địa chỉ rồi để tự lái xe.

Các nghiên cứu của Harvard gồm thử nghiệm dài hạn với nhóm người lớn tập Tai Chi hơn 5 năm  đều cho thấy việc luyện tập giúp cải thiện cân bằng và thăng bằng so với người không tập .

Harvard cho biết Tai Chi có thể giúp giảm huyết áp (giảm 7–32 mmHg cho systolic, 2–18 mmHg cho diastolic) và hỗ trợ phục hồi tim mạch đặc biệt với những người không thể tham gia phục hồi chức năng tim truyền thống  .

Cải thiện giấc ngủ: Một nghiên cứu gần đây tổng hợp 22 thử nghiệm lâm sàng cho thấy Tai Chi tăng tổng thời gian ngủ gần 1 giờ mỗi đêm và hiệu quả kéo dài đến 2 năm  . Đồng chí gái cứ rên là không ngủ được, mình kêu tập Thái Cực Quyền nhưng mụ không chịu. Mình thì ngồi đâu ngủ đó.

Trí tuệ & nhận thức: Một phân tích của 20 nghiên cứu cho thấy Tai Chi cải thiện chức năng điều hành não bộ (executive function), làm chậm tiến trình sa sút trí tuệ ở người lớn tuổi, thậm chí tăng thể tích vùng não và chậm tiến tới mất trí nhớ hơn so với nhóm chỉ tập giãn cơ hoặc đi bộ  . Ngoài ra, một phân tích rộng khắp hơn cũng xác định Tai Chi là loại bài tập nhẹ có lợi cho chức năng não bộ tổng thể  .

Sơn đen nhưng tâm hồn Sơn trong trắng, nhà Sơn nghèo dang nắng Sơn đen 

Nguyễn Hoàng Sơn 

Căn nhà ma ở Bôn Sa

 Căn nhà ma đường Hazard

Anh còn có mỗi cây vàng anh đem bán nốt anh mua căn nhà ở đường bôn sa tình tính tang là tang tính tình. Căn nhà này là căn nhà ma tình tính tang là tang tính tình. Ma này là ma cái 

Hồi mình bắt đầu để ý đến mua nhà cửa cũ, sửa lại cho thuê thì ông thợ có nói đến căn nhà ma đường Hazard ở Garden Grove ngay góc Euclid. Mình có chạy lại đó thì thấy căn nhà xây khá cũ kiểu đầu thế kỷ 20, tọa lạc trên một mảnh đất khá rộng nhưng không ai ở. Nghe nói ngay cả mấy người vô gia cư da đen vô ngủ bị ma đuổi chạy há mồm luôn. Kêu Obama cứu rồi với. Tuy ham nhưng vẫn sợ ma cái nó hành. 

Xem bản đồ thì bên trái đường Euclid, là mảnh đất của căn nhà ma khởi đầu. Sau cả chục năm chủ đập phá căn nhà cũ để bán. Chủ mới mua và chia thành hai lô xây được hai căn nhà. Con ma lại không có chỗ ở chạy qua tiệm tạp hóa đối diện khiến chủ bỏ của chạy lấy người. Đập phá ra rao bán nhưng đến nay thấy xây Cái trặm xăng. Bên cạnh thuộc đường Hazard là chùa Phổ Đà. 

Mình đi kiếm chủ nhà nhưng dạo ấy chưa có Internet như ngày nay. Khó kiếm. Mình nói chuyện với một bác lớn tuổi, thầy địa lý thì bác nói không nên mua thêm buồn phiền lo Âu nên mình quên đi. 

Mấy năm sau thấy họ phá căn nhà rồi để giá bán miếng đất nhưng không hiểu sao mình không thích nữa. Độ một hai năm sau thấy họ xây hai căn nhà. Chủ mới mua miếng đất rồi chia hai lô xây hai căn to đùng bán cho ai đó mua. Mình hỏi ông thợ thì ông ta kêu cái nhà đầu đường có thằng thợ Mễ leo lên mái nhà lợp ngói té xuống đất cái đùng lăn ra chết. Nghe đến đó mình kêu may quá. Dính vào thì hơi mệt.

Vấn đề là thiên hạ kêu con ma thấy người ta xây tổ ấm, thầy phong thuỷ đến ếm trấn đủ trò nên ma mỹ trắng không sợ thầy phong thủy người Việt, nhưng chịu mùi sầu riêng không được  chạy qua đường chỗ tiệm bán rượu hay tạp hóa của người Mễ. Phá phách mấy amigos, amigas ra sao khiến chủ tiệm tạp hóa trốn luôn để không. Nghe nói bên cạnh lại có cái chùa Phổ Đà nên con ma Mỹ trắng, đêm nằm nghe kinh kệ chợt giác ngộ nên ở luôn chỗ tiệm tạp hoá. Khiến không ai dám tới mua hàng hay bán buôn gì nữa.

Mình thấy chủ rao bán hoài không thấy ai mua. Sau đó ai xúi chủ kêu người đập phá cái tiệm tạp hoá để miếng đất trống dễ bán hơn. Sau mấy năm mình thấy có người mua. Chắc dân Việt Nam sang đầu tư vì không biết lịch sử con ma đường Hazard. Việt Cộng thì chắc không sợ ma mỹ vì đánh mỹ cút ngụy nhào. Nay ôm tiền qua Mỹ đánh cho Mỹ nhào luôn.  Sau mấy năm, thấy họ bỏ chiếc xe cũ ở trong để không ai vô phá rào. Rồi năm ngoái hay năm kia thấy họ bắt đầu khởi xây cây xăng. Mình thấy hơi lạ xây cây xăng vì đường trong, xa xa lộ mà trên con đường này, ngay chỗ Bolsa có 2 cây xăng rồi. Nhất là ông tổng thống Biden ra lệnh là năm 2035, dẹp hết xe chạy xăng, chơi xe điện thôi. Việt Cộng đem tiền qua nên chẳng cần, chỉ cần hạ cánh an toàn.

Vấn đề là cứ thấy họ xây tiệm 7/11 tô màu hoành tráng lắm, nhưng không biết ngày nào tưng bừng khai trương. Từ đầu năm đến giờ là 7 tháng đi qua đây hơi bị nhiều nhưng vẫn thấy chưa xong. Không biết khi xây cất con ma Mỹ có làm gì không mà đình trệ công trường. 

Bác nào có tin tức về trạm xăng chưa Mở cửa. Vụ căn nhà ma đã có trước khi mình sang Cali mà con ma đường Hazard vẫn chưa siêu thoát. Ở cạnh chùa Phổ Đà mà chưa siêu thoát. Biết chủ nhà thì nhắc họ đem thầy cúng biết tiếng Mễ đến cúng buritos và rượu tequila vì đất của người Mễ nên khi cúng thổ thần đất đai phải cúng tequila chớ rượu đế hay whisky thổ thần không ăn không uống là ngọng. Cứ tiếp tục phá. Chán Mớ Đời 

Sơn đen nhưng tâm hồn Sơn trong trắng, nhà Sơn nghèo dang nắng Sơn đen 

Nguyễn Hoàng Sơn 

Thành phố California hay giấc mơ quên lãng

 

Giấc mơ quên lãng, thành phố California

Nhớ có lần ông Rich Dad của mình kể khi xưa có tên bán địa ốc mời đến văn phòng rồi chỉ bản đồ của một thành phố mới mang tên là CAlifornia City. Ông ta giải thích thành phố này sẽ phát triển lớn nhất miền nam Cali, bla bla bla. Ông Rich Dad nói là đừng bao giờ mua đất vì như nắm đuôi con cá sấu, mày phải cho nó ăn hoài nếu không nó quay lại cắn mình. Nên từ đó mình chạy đi xem nhiều đất nhưng không mua. Chỉ mua 5 mẫu đất nhưng có 6 căn hộ để nuôi miếng đất. 5 năm sau mình bán có giá, mua được khu thương mại.

Chạy trên đường sẽ thấy tấm bảng này để nhớ một giấc mơ Cali bị lãng quên, không thành hiện thực

Lâu lâu chạy xe ra khỏi quận Cam mình có chạy ngang thành phố này nhưng vắng như chùa bà đanh. Như khi chạy lên Lone Pine để leo đỉnh Whitney, phải chạy ngang thành phố buồn này.

Thành phố được xem có chu vi rộng thứ 3 của tiểu bang Cali nhưng vắng tanh. Ai ở Việt Nam qua đây đầu tư hay được luật sư dụ vào thành phố này đầu tư rồi ôm đầu máu. 

Thành phố này cách thành phố Los Angeles độ 100 dặm về phía Đông Bắc trên vùng sa mạc gọi là Antelope valley. Đến đây chúng ta sẽ thấy hàng dặm con đường chưa được trán nhựa và chấm dứt tại ngõ cụt. 

Không ảnh cho thấy đường xá đều được cày hết nhưng chưa được trán nhựa.

Được cái là tuy không có nhà nhưng vẫn có các bảng tên những con đường của thành phố mộng mơ của các nhà đầu tư địa ốc một thời. Dọc các con đường chỉ còn những bụi cỏ hoang. 

Ngoài những con đường đầy bụi bặm và những cột điện thoại leo nheo vài bảng quảng cáo cũ kỹ rao bán đất.  Một số bị gió thổi rớt xuống đất như hình ảnh sau một cơn lốc trong sa mạc. 

Vùng đất trống này từng được mong đợi trở thành thành phố kiểu mẫu của tiểu bang Cali sau thế chiến thứ 2. 

Có một bản thiết kế chính để xây dựng một thành phố đầy tham vọng có thể chứa 400,000 ngàn dân cư và thu hút du khách khắp nơi như thành phố Anaheim, với Disneyland hay Buena Park với Knott Berry Farm,… những thành phố khi xưa chỉ có ruộng do người Nhật Bản trồng dâu hay trái cây. 

Các nhà đầu tư có viễn tưởng về một thành phố có trên 400,000 người ở ngoài sa mạc, rồi các giấc mơ bị tan biến và chính phủ điều tra lý do thất thoát tiền bạc. 

Tương tự năm 2013, mấy ông tỷ phú của silicon valley muốn xây dựng một thành phố ở quận Solano, tiểu bang Cali để cho thấy những gì được kiên trúc sư thiết kế sẽ có một khoảng cách khá xa từ bản thiết kế đến khi hoàn thành. 

Khi còn làm kiến trúc sư mình cũng mơ thiết kế những thành phố này nọ nhưng khi họ tính toán lại thì quá tốn tiền. Ngày nay thành phố California chỉ có một góc được xây cất vì nằm trên mạch nước.  Còn phần còn lại thì trống trơn. Chán Mớ Đời 

Dạo ấy có nhiều người không thích ở thành phố Los Angeles nên nổ lực quảng cáo xây dựng một thành phố đẹp gấp 10 lần thành phố Los Angeles và đầy đủ tiện nghi, Hoành tráng hơn. Các nhà đầu tư địa ốc cho rằng Los Angeles không thể phát triển vì kẹt xe này nọ nhất là không thể nào chứa được dân cư đông phát triển sau thế chiến. Họ nghĩ các khu vực mới cần được tạo dựng để có thể chứa các người mới nhập cư và babyboomers. Nếu nhìn địa thế của thành phố Los Angeles, sẽ thấy xung quanh là núi và biển nên không thể phát triển chiều ngang được mà chỉ có lên tầng.

Hiện nay tiểu bang Cali cần thêm 5.5 triệu căn hộ vì có nhiều người đến ở nhất là di dân lậu. Nhà cửa khan hiếm, các tiểu bang khác thì nhà xuốgn còn Cali thì chưa chịu xuống.

 Thành phố California có thể chứa được 400,000 dân cư. Ngày nay hồ nước ở trung tâm thành phố đóng rêu xanh. Thành phố được thành lập năm 1958, do một nhà đầu tư địa ốc đầy tham vọng tên Nat Mendelsohn và công ty của ông ta mua độ 80,000 mẫu đất ở sa mạc của quận Kern. Trước khi đầu tư vào thành phố California, ông Mendelsohn đã xây cất nhiều nơi như làng, cạnh thành phố Riverside sau đó phân lô ở thành phố Hesperia, gần Victorville. Nhưng thành phố California là thành phố cuối cùng mà ông ta thực hiện. Sau đó ôm đầu máu.

 Ở trên Moreno Valley có một ông người ba tư du học ở mỹ rồi ở lại. Ông ta xây một khu vực sau đó cho thuê như công ty sản xuất giày Sketchers rồi nhiều chỗ khác. Mình có đi xem ông ta nói chuyện, rất cảm phục tinh thần đầu tư của ông ta qua bao nhiêu thăng trầm, rồi vài tháng sau nghe ông ta qua đời. Chán Mớ Đời 

Hồ xanh nay rong rêu

Ngoài các cột điện, toàn đường đất khắp nơi.

Điểm nhấn của thành phố khi mới sáng lập, với hồ nhân tạo, công viên này nọ nhưng rồi chả ai đến mua đất xây nhà nên chủ đầu tư ôm đầu máu. Như về Việt Nam, mình đi từ Nha Trang ra tới Huế, thấy không biết bao nhiêu nhà đang xây rồi bỏ nữa chừng.

Nắng độ 110 độ F giữa sa mạc. Hôm trước đi với thằng con lên thành phố Lone Pine, nơi ngừoi ta dừng để leo đỉnh Whitney, ngọng luôn. Không muốn ở lại.

Hình ảnh khi xưa họ dùng để giúp người mua mơ về một thành phố hoành tráng

Lâu lâu thấy căn nhà. Phải mua súng mới dám ở mấy chỗ này.

Khách sạn được xây rồi bỏ nữa chừng

Theo bản vẽ thì thành phố này được thiết kế trong vòng một năm, kể cả phân loại cây cối loại gì sẽ được trồng, bản tên đường sơn màu gì này nọ rất hoành tráng. Địa điểm chính là trung tâm thành phố có thể chứa được 80,000 đến 100,000 người cư ngụ. Ngoài ra sẽ có 6 vùng vệ tinh chứa được 30,000 đến 50,000 dân cư. Sẽ có một sân cù và một công viên có hồ nhân tạo. Được xem là bản thiết kế đô thị rõ ràng nhất mà người ta nghĩ 50 năm sau vẫn còn giá trị. 

Khỏi đầu công ty của ông Mendelsohn tốn cả bạc triệu để tìm nước. Lúc đầu họ tính xây khu vực phía Tây của thành phố trước nhưng cuối cùng tìm được nguồn giếng nước ở phiá Tây nên phải xây tại vùng Tây của thành phố. Sau này sẽ xây tiếp phía đông. Ai ngờ, chúa đã bỏ các ông thần đầu tư.

Kế tiếp là Cái hồ rộng 20 mẫu trong công viên chính về sinh hoạt thể thao. Công viên này được xem thời đó là địa điểm Đẹp nhất, tạo dựng một điểm xanh trong sa mạc. Sự hình thành của thành phố này cho thấy với sức người sa mạc cũng thành vùng xanh. Một thiên đường cỏ xanh. 

Ngày nay đi đến Quận Cam hay vùng Riverside chúng ta thấy nhà cửa cỏ xanh cây cối chớ cách đây 30, 40 năm toàn là đất sa mạc. 

Thành phố được thành lập chính thức vào năm 1965 với dân cư độ 600 người. Lý do công ty của ông Mendelsohn muốn thành phố khỏi bị thuế vì thành phố có lỗ hụt tài chánh độ 7.5 triệu đô. 

Xây dựng thành phố những điểm chính như hồ nhân tạo để bán đất. Cứ chia lô ra rồi bán. Cách đây đâu 20 năm lúc nhà xuống, có người kêu mình bán cho 200 lô đất ở Arizona nhưng không có tiền, chỉ cần có $500,000. Ai mua được chắc nay giàu vì dân Cali nghỉ hưu bán nhà ở Cali qua chỗ này mua lô đất rồi xây nhà cho họ. Kiếm Bộn bạc. Trời không cho thì chịu. Thành phố này khá nổi tiếng vì cạnh dòng sông, bên kia sông là Laughlin, một thành phố sòng bài như Las Vegas nhưng nhỏ hơn.

Nhiều khi Ông trời cho ông Mendelsohn tới đó rồi ngưng, không có ai chạy đến mua đất xây nhà cả. Thế là ngọng.Nhiều khi găp thời đánh đâu trúng đó rồi người ta bổng nhiên nghĩ mình thông minh nên hồ hởi đánh lên rồi thời đi qua lại bay hết.

Ông Mendelsohn bán một phần công ty cho công ty Great Westen United để gỡ chút tiền đầu tư và bị đá ra khỏi trách nhiệm xây cất thành phố. Từ từ công ty Great Western United bị lỗ vì bị người mua đất thưa kiện. Khiến Federal Trade Commission điều tra và bắt công ty trả lại 4 triệu độ. Sau đó anh em nhà họ Hugh, con của ông vua đầu hỏa, mua lại và vớt hết tiền sau đó đóng cửa công ty. Thành phố xem như bị bán đứng, tự lo liệu.

Ngày nay, người già về hưu dọn về thành phố này để ở vì rẻ. Có người làm việc tại phi trường quân sự Edward’s Air Force Base. Có người dọn đến ở cho gần thân nhân bị tù gần đó. Hình như nhà tù này sắp bị đóng cửa. Nói chung thành phố không phát triển được vì không thành lập một cơ cấu kinh tế cho thành phố. Bao nhiêu năm qua được xem là chỗ để người đi làm ở Los Angeles tối về ngủ.

Mình nghe tin là bộ quốc phòng tăng cường thêm 5,000 người làm việc ở phi trường quân sự này. Nghe nói họ bắt đầu xây cất chương trình 5,000 căn hộ ở khu vực này, một số mới bắt đầu khởi công trong phi trường. Nếu như vậy thì mừng vì mình có khu thương mại cách cổng phi trường độ 3 dặm. Nghe nói họ đang xây một kho chứa hàng cho xe lửa chuyên chở đến từ bến tàu Pedro. Thay vì xây xa lộ rộng hơn từ Hải cảng Long Beach thì họ sẽ xây đường xe lửa chở hàng đến nhà kho chỗ này trước khi được các xe tải chở đi khác nơi.

Cư dân thắc mắc sao không thấy Walmart, Albertsons hay States Bros,… năm 2010 Rite AID mở một chi nhánh ở đây rồi MacDonalds, Family Dollar,…nhưng vẫn còn ít lắm.

Một thành phố cần có nhiều hạ tầng cơ sở như trường học, chợ búa mới thu hút được người dân thay vì chỉ xây nhà và nhà.

Sau 60 năm thành lập, vùng đất xanh của California City vẫn còn đó nhưng chả có ai ghé lại đây. Hồ nhân tạo vẫn còn đó nhưng đã rong rêu vì không có tiền để xúc hồ. Suối thác nước đã ngưng chảy từ lâu, cỏ xanh đã biến mất bù lại những cụm đất khô. Cho thấy giấc mơ Cali cũng khó thức hiện. Các thành phố gần đó cũng te tua lắm như Palmdale, Lancaster. May ngày nay với internet, thiên hạ bắt đầu dọn về vùng này ở nên nhà cửa lên giá như điên. Nhất là nghe nói có ga xe lửa Bắc Nam Cali sẽ dừng lại tại Palmdale.

Thế hệ mình có lẻ đã hết thời gian để đợi nhưng thế hệ con mình chắc còn thấy. Mình giúp hai đứa con mua được căn nhà ở Mojave, cạnh California City. Và khu thương mại ngay cổng của phi trường quân sự Edwards. Ngày nay họ xây xa lộ 14 từ Los Angeles lên tới đây rồi thêm có đường xe lửa, xe trạm để kết nối với Los Angeles để tránh kẹt xe.

La mà không được xây trong một ngày nên thành phố California này có thể trong tương lai sẽ biến thành một oasis ở giữa sa mạc California. Hy vọng còn sống đến đó để xem sự thay đổi hay giấc mơ của ông Mendelsohn cuối cùng được thực hiện. Biết đâu lễ kỷ niệm 100 năm thành lập thành phố, chúng ta sẽ thấy thành phố này được thực hiện Mỹ mãn như ông Nat Mendelsohn đã từng mơ về thành phố California.

Sơn đen nhưng tâm hồn Sơn trong trắng, nhà Sơn nghèo dang nắng Sơn đen 

Nguyễn Hoàng Sơn