Ai thích khai thuế?

 Mình nghĩ không một người Mỹ nào thích khai thuế, ngoại trừ những người ăn trợ cấp. Mình có quen một anh bạn, ăn trợ cấp từ ngày sang Hoa Kỳ đến nay. Anh ta là người đầu tiên mà mình biết, thích khai thuế, sốt sắng khai thuế sau khi nhận được giấy báo tổng cộng tiền trợ cấp nhận được của chính phủ trong năm.

 

Anh ta chạy ra bôn sa, tới văn phòng khai thuế để làm thuế. Người Mỹ ít lợi tức, thường được lãnh thêm tiền khi khai thuế lợi tức của mình hàng năm. Văn phòng khai thuế vớt của anh ta 1/3 số tiền lấy lại được nhưng anh ta vẫn vui tươi, vừa lòng khách đi. Nếu anh ta ra thư viện, lấy đơn miễn phí, đem về nhà ghi lại rồi nộp sẽ khỏi mất 1/3 số tiền lãnh được thêm của chính phủ.

 

Hàng năm, tại Hoa Kỳ ngày 15 tháng 4 là hạn chót để khai thuế cho năm vừa qua. Các văn phòng làm thuế, làm việc không ngưng, không ăn vì khách hàng ngồi đợi. Được cái là người Mỹ có thể làm đơn xin gia hạn để khai trễ. Mình thuộc dạng này vì lười làm sổ sách đến khi sử dụng thuần thục phần mềm Quickbook và Quicken. He he he

 

Năm đầu tiên mình sang Hoa Kỳ làm việc, đến ngày 15 tháng 4 thì đồng nghiệp hỏi mình đã khai thuế chưa khiến mình ngơ ngác vì nghĩ đã đóng thuế mỗi lần nhận lương như bên Âu châu khiến họ lo, kêu đã đóng thuế nhưng cuối năm vẫn phải khai, bắt mình về sớm, ghé vô văn phòng khai thuế H&R Block. Đi làm về, ghé vào văn phòng khai thuế gần nhà, ngồi đợi cả tiếng mới được gặp người khai thuế.

 

Mình đưa giấy tờ cho họ rồi ngồi đợi, xong họ bắt mình ký, rồi kêu đem ra bưu điện, mở cửa trễ hôm đó. Xong om?

 

Mấy tháng sau, mình nhận thư của sở thuế, kêu mình thiếu thuế, phạt mấy trăm đồng nên đành phải viết ngân phiếu, gửi cho sở thuế. Từ đó mình sợ dân khai thuế. Hoá ra đa số những người khai thuế cho mấy văn phòng khai thuế, đều làm nghề tay trái vì chỉ có mấy tháng một năm. Họ học khai thuế sơ sơ rồi làm thuế cho khách hàng bình thường với giá rẻ bèo, chủ hãng vớt hết.

 

Sau này, mình Chán Mớ Đời nên đi học khai thuế ở văn phòng H&R Block mất mấy tháng vào cuối tuần. Học xong thì thi lấy cái bằng làm thuế, kiếm tiền rồi ghi danh làm cho H&R BLOCK nhưng mình học cho biết nên không thi. Ông thầy dạy gọi điện thoại hỏi sao không thấy tên mày trong đám dự thi. Trình độ của người khai thuế không nhiều, chỉ làm được thuế cho người bình thường, chớ nếu khách hàng có nhà cửa, đầu tư thì ngọng.


Có lần mình hỏi một anh bác sĩ quen, lý do không thành lập một công ty thay vì khai lợi tức dưới tên cúng cơm của mình. Anh ta trả lời là tên làm thuế cho anh ta, kêu giống nhau. Mình đoán ông làm thuế này, không biết nhiều về thuế pháp nhân nên làm thuế cá nhân thay vì công ty. Sau này, anh bác sĩ bị sở thuế hỏi thăm thì ông thần làm thuế bỏ chạy, phải tìm người khác. Chán Mớ Đời 


Mình nghe kể các cá nhân làm thương mại dưới tên cúng cơm của mình có khả năng đến 70% bị sở thuế hỏi thăm còn làm thương mại dưới các pháp nhân thì chỉ có 2%. Luật thuế về pháp nhân khó hơn và sở thuế không đủ người có trình độ để khám xét thuế pháp nhân.


May là công ty Intuit cho ra đời phần mềm TurboTax giúp mình học nhiều về khai thuế. Cứ trả lời tuần tự những câu hỏi của phần mềm. Vấn đề là mất thời gian vì tất cả giấy tờ cả 12 tháng, phải bỏ vào phần mềm nên mình phải làm đơn xin gia hạn mỗi năm.


Mua sách về khai thuế địa ốc về đọc mỗi lần đồng chí gái thuyết pháp, dạy dỗ mình kêu phải quy y vợ thay vì quy y Phật , quy pháp , quy y tăng. Chán Mớ Đời 

 

Sau này, phải đi học sử dụng phần mềm Quickbook cho những người đầu tư về địa ốc. Mình thuộc dạng ngu lâu dốt sớm nên phải học đủ thầy. Thầy luật sư có, thầy CPA có, của công ty Quickbook có, bà làm thuế có nhưng cuối cùng thì mình cũng khắc phục được phần mềm này. Từ đó thì khoẻ hơn. Cứ cuối tuần là mình vô các chi phí, tiền thuê nhà,…trong phần mềm Quickbook. Cuối năm, mình chỉ gửi 1 Bản chép của mấy công ty cho bà làm thuế. Bà ta chỉ bỏ vào hồ sơ của mình, rồi xem lá thư của mình; giải thích năm nay có mua thêm nhà nào, bán đất, bỏ vào quỹ hưu trí bao nhiêu,…

 

Phần thuế cá nhân thì đợi W2 của đồng chí gái về thì gửi cho bà ta. 1 ngày sau là bà ta gửi thuế cho mình xem, mình coi lại xem có đúng không hay muốn bà ta khai cách khác,… rồi ký cho bà ta gửi qua mạng. Sau đó gửi trả cho bà ta tiền dịch vụ làm thuế cho mấy công ty và cá nhân. Con mình đi làm thì mình đưa cho chúng Turbo-Tax để chúng tự làm để học thêm về thuế vụ.

 

Bên Nhật Bản, hàng năm chính phủ gửi tấm bưu thiếp cho mỗi người dân, cho biết số tiền thuế mà họ phải đóng. Nếu thấy sai thì phải khai thuế nếu không thì lờ nó đi vì chính phủ đã lấy tiền khi chủ đã trả lương cho mình.

 

Có mấy quốc gia như Thuỵ Điễn, Phần Lan cũng có phần mềm của chính phủ để người dân tự khai thuế, rất hay. Ngày nay với phần mềm thì người Mỹ bình thường có thể khai thuế rất dễ dàng và miễn phí. Tại sao phải mua các phần mềm làm thuế?

 

Các công ty làm thuế kêu miễn phí nên thiên hạ hồ hởi lên mạng làm thuế nhưng đó là cách câu khách. Khi thấy có thể lấy về được tiền thì công ty đưa tấm ảnh to tổ bố; phải “upgrade”. Tổng thống Reagan có dự định, muốn giãn dị hoá cách khai thuế, chỉ một tờ giấy thôi, ông trump cũng tương tự nhưng kỹ nghệ khai thuế sẽ chết vì không ai đến nhờ họ khai thuế hay mua phần mềm Turbo Tax .

 

Các công ty này lobby rất nhiều nên bao nhiều nên bao nhiêu dự luật cải tổ về khai thuế đều bị bỏ sọt rác. Người Mỹ kêu gào dân chủ nhưng thật ra giới có tiền, lãnh đạo đất nước này bằng cách bơm tiền cho các đại biểu quốc hội tái tranh cử.

 

Điển hình ông Bill Gates dùng tiền của mình để làm nhiều việc xã hội. Ông ta thích chương trình Charter School mà mình đã có kể, ít bị chi phối bởi công đoàn giáo chức, giúp học sinh học tấn tới. Có dân biểu ra dự luật cho phép các trường Charter School nhưng qua các cuộc bầu cử địa phương và tiểu bang đều bị đánh rớt.

 

Cuối cùng ông ta đi vòng, cúng tiền cho dân biểu thì mới đạt được 50.69% và đạo luật này được thông qua. Tranh cử chỉ là trò hề, các đại biểu, tổng thống chỉ được đưa ra để diễn tuồng, chớ phía sau hậu trường, các tỷ phú muốn đưa ai lên thì đưa như trường hợp họ chọn ông Obama thay vì bà Clinton đại diện cho Đảng Dân Chủ năm 2008. Năm nay, ông Sanders đang thắng thế nên họ gạt qua bên, để ông Biden lên. Xong om

 

Thượng nghị sĩ tiểu bang Massachussetts, Elizabeth Warren có đề nghị một dự luật cho dân chúng khai thuế miễn phí với phần mềm của chính phủ, và có thông báo tài liệu mà kỹ nghệ khai thuế chống đối việc cải tổ cách khai thuế.

 

Tưởng tượng mỗi năm khai thuế chỉ tốn có 5 phút và miễn phí. Chúng ta lên trang nhà của thuế vụ, mở ra và chính phủ cho biết mình phải đóng thuế năm nay bao nhiêu. Nếu đồng ý thì nhấn nút chấp nhận, còn không thì phải bỏ tài liệu, thêm để chứng minh là sở thuế sai. Chấm dứt cuộc chạy đua nước rút mỗi khi tháng tư về. Đời vui vẻ lại. Các xứ như Đan MẠch, Thuỵ Điển và Tây Ban Nhà đã thực hiện. Nghe nói tiết kiệm cho người dân và chính trên 2 tỷ mỹ kim và 225 triệu tiếng đồng hồ hàng năm cho việc khai thuế.

 

Thế tại sao ý tưởng này không trở thành hiện thực tại Hoa Kỳ? Intuit chi tiêu hơn 11.5 triệu để lobby ở cấp liên bang, hơn cả Apple và Amazon , để chống lại việc chính phủ hoá việc khai thuế.

 

Người ta cho biết có hai dự luật năm 2017, 2011 cho việc khai thuế miễn phí đã bị quăn sọt rác bởi Intuit dúi tiền vào mồm của các đại biểu.

 

Cứ xem trung bình 25 triệu người Mỹ sử dụng phần mềm khai thuế TurboTax hàng năm, giúp công ty Intuit thu vào lợi nhuận trên 4.5 tỷ đô la. Có hai ông dân biểu, 1 cộng hoà và một dân chủ, đồng ra dự luật cải tổ cách khai thuế miễn phí. Intuit tặng mỗi ông $28,000 để lo tái ứng cử thế là dự luật ngọng.

 

Vụ khai thuế càng ngày càng nhức đầu, sẽ làm nhiều người mất ăn mất ngủ trước ngày 15 tháng 4 mỗi năm và sẽ kéo dài đến bao giờ có một biến động nào đó, hay giới dân chủ trẻ theo xã hội chủ nghĩa nắm chính quyền thì may ra mới được cải tổ nhưng tiền đô la sẽ làm hư hỏng các dân biểu trẻ đầy nhiệt huyết trong tương lai. Chán Mớ Đời

 

Nhs

 

 

 

Cho thuê nhà và luật Fair Housing

 Hôm trước, trong buổi hội thoại về đuổi nhà khi người thuê nhà không trả trong thời đại dịch, luật sư Anthony Nguyễn và mình có nhắc đến vấn đề “công bằng gia cư” (Fair Housing).

 

Hôm nay, mình nói rõ hơn một chút vì trong đời sống hàng ngày nhất là về gia cư, chúng ta cần biết để tránh bị lộn xộn. Mình có kể là đọc các quảng cáo trên báo việt ngữ, mình hay thấy các chủ nhà quảng cáo: không nhận Housing, chỉ nhận nữ hay không nhận người đồng tính,… 

 


Những điều ghi trên báo vi phạm đạo luật về công bằng gia cư (fair housing act ) được ra đời sau khi mục sư Martin Luther King Jr., bị ám sát chết. Đến khi ông Obama lên thì có cập nhật hoá thêm khiến chúng ta cần chú trọng vì sống trong một xã hội đa chủng, đa tôn giáo,…

 

Luật quyền dân sự (Civil Rights Act) được ban hàng năm 1968, nhằm cấm các vấn đề kỳ thị trong công việc, trường học và nơi công cộng, thường được biết dưới tên Fair Housing Act . Thật ra thì trước đó đã có 2 đạo luật khác tương tự để cho người da màu có thể bỏ phiếu,…

 

Fair Housing Act cấm các sự kỳ thị trong các dịch vụ mua bán, cho thuê và cho mượn tiền mua nhà dựa trên màu da, chủng tộc, tôn giáo, giới tính, gia đình, và khuyết tật. Các nghiên cứu cho thấy người da màu, đa phần sống trong các khu vực, hạn chế công ăn việc làm tốt, môi trường tốt, trường học tốt và các điều kiện căn bản khác do thành phố hay chính phủ cung cấp để có thành công trong xã hội Hoa Kỳ.

 

Tại miền nam Cali, vào những năm 1960, có vụ bạo loạn ở Watts, Los Angeles do người da màu nổi loạn như Antifa  ngày nay, đốt phá nhà cửa. Từ đó, thành phố L.A., mới nghĩ ra một cách là tống cổ mấy người nghèo lên thành phố Lancaster , nơi khỉ ho cò gáy và một số cho về thành phố San Bernardino, nổi tiếng có tiệm ăn đầu tiên mang tên hai anh em nhà MacDonalds.

 

Số người da màu được đưa đến thành phố San Bernardino, ăn trợ cấp, hút sách, sì-ke làm tan hoang thành phố này. Dân da trắng bỏ đi hết. Ngày nay vẫn còn những khu mà người ta gọi là vùng chiến tranh (war zones). Mỗi lần, người vô gia cư bò về L.A. Thì thành phố này lại cho $50 , kêu xe buýt chở họ về lại San Bernardino và thành phố này lại chơi trò đưa tiền cho họ trở lại Los Angeles.

 

Sau hơn 52 năm, đạo luật đã giúp các dân thiểu số được mua nhà cửa qua các cuộc kiện tụng nhưng trên thực tế thì vẫn còn sự khác biệt nhiều giữa người da trắng và người da màu. Đến khi ông Obama lên thì đạo luật này được định nghĩa rõ hơn và được áp dụng chặt chẻ hơn trước nên người cho thuê nhà phải đi học thêm để tránh lộn xộn.

 

Năm 1968, khi đạo luật này ra đời thì 65.9% người da trắng sở hữu nhà cửa, 25% hơn các người da đen (41.1%) sở hữu nhà cửa. Tỷ lệ khác biệt vẫn tiếp tục gia tăng đến năm 2017, một gia đình Mỹ trắng có 10 lần tài sản hơn một gia đình trung bình da đen ($171,000 cho người da trắng và $17,409 cho người da đen).

 

Theo U.S. Census Bureau năm 2020, 76% người da trắng sở hữu nhà cửa, 51.4% dân gốc Mễ La-tinh mua được nhà cửa, và 61.4% người Á châu, gốc Hạ Uy di và các đảo vùng thái bình dương có nhà cửa, còn người da den thì thấp hơn 50 năm về trước, chỉ còn 40.6%.

 

Ai cũng biết là nếu gia đình nào có tài sản thì con cái họ có khả năng được theo học đại học thì tương lai sẽ khá hơn hoặc khi họ qua đời, được chuyển cho con cháu, sẽ giúp chúng tiến lên, sống trong khu vực an ninh hơn, có trường học tốt,…


Có dạo, người Việt mình sống ở khu Little Sàigòn nhưng lại ghi tên địa chỉ ở thành phố Huntington Beach, Fountain valley để cho con mình đi học ở học khu tốt hơn. Nay nghe nói, họ đến thanh tra từng nhà.

 

Nội trong năm 2017, có hơn 28,000 vụ kiện về kỳ thị gia cư khắp Hoa Kỳ. Những vụ kiện ra toà các ngân hàng, thành phố và người cho mướn nhà về cho vay nợ hay cho mướn nhà.

 

Đi học về công bằng gia cư do HUD tổ chức, họ cho làm test để coi chúng ta đúng hay sai. Lần đầu mình chỉ trúng có 3/20 câu hỏi. Nay thì nhuyễn rồi. Mình nghe kể; có cặp vợ chồng da đen, chạy xe qua một chung cư thấy có bảng quảng cáo cho mướn nên ghé lại văn phòng. Theo luật thì khu chung cư nào có trên 20 căn hộ thì đều phải có một quản lý tại chỗ. Thường là một người mướn nhà rồi chủ nhà cho trả ít tiền thuê nhà để giúp họ, lo vấn đề các người mướn nhà trong chung cư.

 

Bà mẹ hay ông bố không có mặt, thằng con mở cửa thấy cặp người da đen, kêu ở đây không cho người da màu mướn thế là bị thưa kiện, chủ nhà hay đúng hơn công ty bảo hiểm của chủ chung cư phải đền $900,000.

 

Đạo luật Công Bằng Gia Cư (The Fair Housing Act) nhằm giúp đỡ người Mỹ tránh kỳ thị khi họ mướn nhà hay mua một căn nhà, mượn tiền ngân hàng hay xin trợ cấp về gia cư.

 

Luật này cấm không được kỳ thị dựa trên căn bản như:


Chủng tộc, màu da, tôn giáo, giới tính, như không cho người đồng tính, nam hoặc nữ mướn mà chúng ta thấy trong các quảng cáo trên báo việt ngữ ở quận Cam, tình trạng gia đình như chỉ cho thuê người độc thân, hoặc cho vợ chồng thay vì Bồ bịt hay người khuyết tật. Đặc biệt nếu có người thuê bị khuyết tật thì nên sửa chửa nhà cửa lại để cho xe lăn có thể vào nhà theo luật Title 24 của Cali như có dốc nhỏ để vào nhà, cửa phòng phải đúng tiêu chuẩn để xe lăn có thể vô ra dễ dàng,…

 

Thật ra thì cũng có nhiều trường hợp không bị đạo luật này chi phối như: chủ nhà ở trong khu chung cư không quá 4 căn như Fourplex hay khi bán do chính chủ nhà đứng ra bán hoặc các chung cư do các cơ quan tôn giáo điều hành như một cái chùa cho Phật tử mướn nhà để tu niệm Phật thì có quyền không cho những người khác tôn giáo vào mướn hay các tổ chức tư nhân.

 

Mình là hội viên của hội Noon Bellflowers Lions International Club, hội này được thành lập lâu rồi, và chỉ nhận nam hội viên nhưng nay phải có bà làm kế toán có mặt mỗi buổi họp vì có nhiều tên hay bà cứ đi vòng vòng, để thưa kiện các hội chỉ nhận nữ hội viên hay nam hội viên. 

 

Đi Seminar thì luật sư dạy cách trả lời, cách đăng quảng cáo, rồi có một bản như hiến chương, kê rõ những tiêu chuẩn lựa người thuê nhà để cho biết mình khách quan với mọi người đến xin thuê nhà. Dùng loại đơn xin thuê nhà ra sao, khi họ gọi điện thoại thì phải trả lời ra sao vì mình không biết người gọi là thanh tra của HUD hay những người muốn làm hại mình. Ghi rõ ngày giờ, người gọi, có những câu hỏi tuần tự để hỏi và giữ làm tài liệu vì biết đâu, người gọi sẽ thưa kiện mình hay sao đó.


Trong hợp đồng thuê nhà, nên có cái logo của Fair Housing rất to, để tránh bị phiền luỵ sau này. Hợp đồng cho thuê nhà của mình dài đến 16 trang, do luật sư viết để tránh lộn xộn và giải thích người thuê nhà rõ ràng và kêu họ ký mỗi trang.


Trong trường hợp gặp người thuê nhà, dù mình biết tiếng Tây Ban Nhà hay tiếng Việt, mình đều nói chuyện bằng anh-ngữ hoặc kiếm một người thân với gia đình họ như con cái lớn để thông dịch và sau đó ký tên vào mục thông dịch viên. Lý do là khi mình giao dịch, ký kết một hợp đồng thì phải sử dụng tiếng mình sử dụng như việt ngữ hay Tây ban nha hay anh ngữ,...


Nếu người thuê nhà chỉ nói tiếng Việt hay tiếng Mễ thì mình cần thông dịch viên nếu không thì sẽ bị rắc rối nếu hai bên phải ra toà để được xử. Nếu viết hợp đồng bằng anh-ngữ, người thuê nhà nói không hiểu, chỉ biết tiếng Việt là toà đuổi cổ mình về vì sai phạm, bắt một người không hiểu anh ngữ ký giấy tờ. Phần lỗi 100% về mình.

 

Nói chung thì cho thuê nhà là làm thương mại, người thuê nhà là khách hàng nên chúng ta cần phải học hỏi, tìm hiểu, cập Nhật hoá luật lệ để hành sử cho đúng chớ không phải vì mình là chủ nhà rồi muốn làm gì thì làm, vi phạm quyền riêng tư cá nhân của họ,…

 

Nếu biết rõ thì business này rất hay vì người thuê nhà, trả tiền nợ ngân hàng cho mình, cho nên chúng ta cần tôn trọng và cảm ơn người thuê nhà vì khách hàng là trên hết.

 

Nhs

 

Tại sao không nên trả hết nợ nhà?

 Trong buổi hội thoại về đề tài “nên hay không nên tái tài trợ căn nhà”, bác sĩ Tâm Nguyễn kể rằng bố mẹ ông ta, có suy nghĩ theo kiểu xưa của người Việt, không thích có nợ, muốn trả thêm để sớm hết nợ mượn từ ngân hàng.

Theo mình thì rất hay, có ý tưởng tiết kiệm, để trả nợ cho hết nợ càng mau càng tốt. Vấn đề là chúng ta sống tại Hoa Kỳ, một quốc gia có đến 70% tổng số các vụ tranh chấp, kiện tụng trên thế giới. Hàng năm có đến 20,000 luật sư ra trường nên chúng ta phải cẩn thận vì có thể bị thưa kiện. Người ta cho biết; người Mỹ sẽ bị thưa kiện ít ra 1 lần trong đời họ.

 

Chúng ta sang đây với 2 bàn tay trắng, làm lại cuộc đời, tích góp mua được căn nhà, mượn ngân hàng tiền để trả trong vòng 15, 30 năm rồi một hôm, xui xẻo đến có ai đi ngang nhà, vấp phải thang cấp, té đưa vào nhà thương. Họ không có bảo hiểm nên phải trả tiền y phí, họ thưa chủ nhà thế là mình bị mất trắng tài sản, để dành dụm từ mấy chục năm qua. Hết bị Việt Cộng cướp nay lại đến tư bản ác ôn cướp trắng tay.

 

Khi thằng con mình được 15 tuổi thì công ty bảo hiểm xe cộ tăng tiền bảo hiểm hàng năm lên gấp đôi. Mình ngạc nhiên hỏi thì họ cho biết con mình bắt đầu tập lái xe nên có cơ nguy bị đụng xe. Ai có con mới thi được cái bằng lái xe, đều lo ngại vì luật pháp không cho chở người khác nếu không có người nào lớn tuổi cùng đi trên xe. Chở bạn gái đi chơi, tối uống rượu, hút sì-ke rồi gây tai nạn chết người. Gần nhà mình có một cô gái học chung trường với con mình. Đi chơi với bạn trai, ông thần này dưới 18 tuổi lái xe, say rượu, lật xe, làm cô gái chết mà mấy năm sau, mình vẫn thấy bố mẹ đến đặt hoa nơi xẩy ra tai nạn. Nếu bố mẹ cô ấy đau khổ, có thể kiện tụng bố mẹ người bạn trai là mệt. Tang gia bại sản ngay.

 

Gần nhà mình có sân chơi bóng chuỳ mà người Mỹ rất say mê. Có lần đọc báo nghe đám con nít đang chơi bóng chuỳ, rồi đánh trái banh trúng mặt thằng bé. Bố mẹ thằng bé thưa bố mẹ thằng bé đánh trái banh trúng mặt hay những vụ ẩu đả giữa phụ huynh khi hai đội tuyển thi đấu rồi đưa nhau ra toà. Kinh

 

Do đó, người ta khuyến khích mua thêm bảo hiểm về trách nhiệm pháp lý (Liabilities insurance) để lỡ gặp trường hợp tai nạn như trên thì không bị tan gia bại sản.

 

Khi mình đi học về đầu tư thì các ông thầy đều dạy là không nên trả hết nợ nhà của mình. Lý do là nếu có trường hợp kiện tụng xảy ra thì người muốn kiện mình sẽ đi kiếm luật sư. Việc đầu tiên luật sư làm: kiếm xem tất cả tài sản của mình, để xem nếu kiện thì có lấy gì được không. Người ta nói kiện kẻ có tóc.

 

Nhớ dạo đi kiếm nhà mua. Có lần mình tìm ra một căn nhà bị bỏ hoang, tìm không ra địa chỉ người chủ nhà vì họ để địa chỉ chính là căn nhà ấy. Mình mới lên mạng, trả $2.75 thì trong vòng 30 giây, mạng cho biết tất cả địa chỉ, số điện thoại của chủ nhà và người thân, chồng cũ,…

 

Mình gọi ông chồng cũ thì ông ta cho số điện thoại của bà này để liên lạc. Có nhiều mạng mà mình chỉ trả tiền để tìm ra tông tích những người mướn nhà cũ, cái nguy hiểm là họ cũng biết tất cả tài sản của mình.

 

Nếu chỉ có một căn nhà mà số nợ quá nhiều thì luật sư kêu người muốn kiện mình, đặt cọc $5,000 hay $10,000 để bắt đầu cuộc kiện tụng. Số tiền này sẽ làm họ suy nghĩ trước khi kiện mình. Tương tự, trong các hợp đồng cho mướn nhà, chủ nhà luôn luôn để phần, trong trường hợp có kiện tụng thì mỗi bên tự trả luật sư phí của mình. Người mướn nhà khi nghe phải bỏ tiền đặt cọc thì suy nghĩ trước khi quyết định thưa chủ nhà.

 

Người ta dạy là ngoài cái nợ chính thì cần mượn thêm cái nợ phụ Heloc (home equity line Of Credit). Thông thường ngân hàng cho mình mượn 80% giá trị căn nhà, mình phải đặt cọc 20%. Sau khi mượn được nợ thì mình phải làm cái Heloc với trị giá 20% căn nhà. Mình chỉ cần có Heloc thôi, không cần phải rút tiền ra đến khi cần thiết. Đó là cách bảo vệ tài sản theo mình rất dễ dàng cho những ai ngu lâu dốt sớm như mình. Còn những triệu Phú thì họ có luật sư, hướng dẫn các chiến lược đứng tên các tài sản khó tìm ra.

 

Khi có tai nạn, luật sư của đối phương tìm ra căn nhà của mình sẽ tính toán. Nếu thắng, thì phải kêu toà cho bán căn nhà thì lấy không được bao nhiêu, sẽ hỏi người muốn kiện đặt cọc tiền trước.

 


Do đó, cứ 5 năm, giá trị căn nhà tăng thì nên tái tài trợ căn nhà lại, rồi subordinate cái Heloc. Tương tự với các nhà cho thuê, có nhiều nguy hiểm hơn với người thuê nhà.

 

Chúng ta bỏ nước ra đi để tạo dựng một cuộc đời mới trên đất Hoa Kỳ. Nhập gia tuỳ tục, chúng ta cần cập nhật hoá cách tổ chức, làm việc, sinh sống của người Mỹ cho hợp với luật pháp của nước sở tại thay vì cứ bám theo suy nghĩ, văn hoá “dĩ hoà vi quý” của người Việt. Nếu không chúng ta sẽ gặp những cái bất ngờ sẽ khiến bao nhiêu công sức làm ra bị những kẻ xấu cướp mất qua luật pháp. Chán Mớ Đời

 

Nhs

Bệnh tâm lý tại Hoa Kỳ

 Hôm trước, đọc tài liệu về bệnh tâm lý tại Hoa Kỳ khiến mình thất kinh. 46 triệu người Mỹ bị bệnh tâm lý như bệnh trầm cảm, lo âu,… xem như 20% dân số Hoa Kỳ. Tỷ lệ trẻ vị thành niên tự tử gia tăng 60%. Tỷ lệ người không bằng đại học tự tử gia tăng 50%. Kinh

 

Mình tưởng Hoa Kỳ chỉ bị bệnh đau nhức, sì-ke, ma tuý ai ngờ bệnh về tâm lý rất nhiều. Quan trọng nhất là các bệnh này thường không được bảo hiểm y tế trả khi trị bệnh nên khi bạn hay người thân đau thì tốt nhất là không nên bệnh về tâm lý.

 

ông đầu bếp nổi tiếng Anthony Bourdain, người dẫn ông Obama ra Hà Nội ăn bún chả Hà Nội, uống bia và gọi hai suất mang về cho vợ. Gần đây ông ta tự tử chết, đọc báo thì họ cho biết ông ta bị bệnh trầm cảm. Mình tưởng mấy người nổi tiếng mà ai cũng muốn được vào địa vị của họ là sung sướng, hạnh phúc, ai ngờ họ lại tự tử.

 


Tương tự ông diễn viên Robin William, người nổi tiếng cũng tự tử chết hay cô đào bốc lửa Marilyn Monroe . Có ông gì đóng vai trong phim truyền hình Kung-Fu thay vì Lý tiểu Long, hình như David Caradine cũng tự tử theo ông bà.

 

Nghe nói có trên 10,000 Apps về bệnh tâm lý để người Mỹ có thể sử dụng. Mình mò thử trên Facebook thì đếm không hết các nhóm về bệnh trầm cảm, tâm lý,… thậm chí các quảng cáo của công ty bán hamburger Burger King cũng nói về các bệnh này. Blue Meal, Yass,…

 

Có lẻ chúng ta sống trong một môi trường, xã hội có quá nhiều áp lực. Chúng ta muốn phải theo thời trang, phải chụp hình lên mạng. Lo sợ không ai nhớ đến mình nên phải xeo-phì mỗi 5 phút. Bao nhiêu lo sợ người khác chê hay chỉ trích. Chúng ta muốn làm vui lòng người khác nên dần dần chúng ta bị đè nén tâm lý đưa đến những khủng hoảng tâm lý và khi chịu không nổi thì họ tự tử như mấy ông Anthony Bourdain, Robin William,…

 

Bệnh tâm lý rất xa lạ đối với người Việt. Khi xưa, mình nhớ gia đình chồng của người dì mình có một người bệnh tâm lý thì họ nhốt anh ta trong nhà, không bao giờ cho ra đường. Ngoài chợ, mình nhớ có bà bị lại, bị con nít chọc đủ trò,…

 

2008 Mental Health Parity and Addition Equity Act được ra đời dưới thời tổng thống Obama, do đại biểu quốc hội Patrick J. Kennedy. Ông này bị bệnh trầm cảm, lái xe đụng đủ trò nên sau này làm dự luật này và được 86% phiếu thuận của các đại biểu Hoa Kỳ. Đạo luật này cho rằng các bệnh tâm lý phải được chữa bệnh như các bệnh như ung thư, viêm phổi,… trên thực tế thì khác.

 

Muốn được trả bởi công ty bảo hiểm thì người bệnh phải đi các bác sĩ do công ty bảo hiểm giới thiệu. Họ đưa cho danh sách mà có nhiều điện thoại là của tiệm ăn MacDonalds’ hay không còn hiệu lực. Ở các tiểu bang khỉ ho cò gáy thì bệnh nhân phải lái xe 400 dậm để được chữa bệnh. Có ông bác sĩ tâm lý cho biết, không nhận bệnh nhân nữa vì có trên 1,800 bệnh nhân. 

 

Công ty bảo hiểm cố ý cho điện thoại sai để khỏi phải trả tiền. Tính ra chỉ có 24% số điện thoại trả lời. Người ta tính có 51% các quận trên toàn nước Mỹ, không có một bác sĩ về tâm thần. Có 1 bác sĩ trong chu vi 400 dậm. 40% bác sĩ không nhận bảo hiểm. Khi anh có 1,800 bệnh nhân thì anh không cần phải nhận bảo hiểm vì phải mướn thêm thư ký để gửi giấy đòi tiền chẩn bệnh ở các công ty bảo hiểm.

 

Cứ tưởng tượng ai bị bệnh tâm lý, bác sĩ gia đình khuyên nên tìm bác sĩ tâm lý để chữa trị. Gọi vòng vòng không có, nếu có thì họ không nhận bảo hiểm, chỉ lấy tiền mặt $200/ 30 phút. Muốn gặp bác sĩ thì phải chạy mấy trăm dậm đường, đủ điên rồi. May ngày nay có Zoom.

 

Nếu tìm ra một bác sĩ chấp nhận chữa thì chưa chắc công ty bảo hiểm đồng ý trả. Họ sẽ cho bác sĩ của công ty bảo hiểm xét lại đề nghị của bác sĩ gia đình của mình, có thích ứng hay không. Người ta cho biết 1 bác sĩ của công ty bảo hiểm Anthem, mà người ta gọi là “doctor denial” trong vòng 6 tháng đã từ chối 92% các yêu cầu của bác sĩ gia đình, để bệnh nhân được chữa trị tâm lý. Thế là ngọng. Nhiều bệnh nhân phải khiếu nại nhưng chưa chắc được.

 

Có trường hợp một cô gái 16 tuổi tự tử chết. Cô em buồn khổ nên tự tử nhưng không chết. Công ty bảo hiểm không trả tiền để chữa bệnh tâm lý viện lý do là cô em chưa có đủ bằng chứng đã chết hụt mấy lần. Hiện nay chỉ mới lần đầu. Chán Mớ Đời 

 

Bộ lao động Hoa Kỳ có bổn phận để xem xét 5 triệu trường hợp bảo hiểm nhưng chỉ có 500 nhân viên để thanh tra các công ty. Bệnh nhân bắt đầu thưa kiện. Nếu công ty bảo hiểm trả thì trung bình chỉ trả 39% y phí. Do đó đau bệnh về tâm lý mà không có tiền là ngọng. Vấn đề là người nghèo dễ bị bệnh tâm lý hơn người giàu.

 

Mình đoán ở Hoa Kỳ, bệnh trầm cảm trong cộng đồng người Việt chắc cũng không thua gì người Mỹ da trắng. Mình nhớ ở Bolsa chỉ có một bác sĩ về tâm thần, nay ông ta về hưu rồi. Ông này bà con bên gia đình vợ, dòng Tôn Thất. Người việt mình hay dấu, không như người Mỹ nói ra để thoả lòng, giải bày. Hình như trên YouTube, có một ông thầy chuyên giảng về bệnh trầm cảm, giúp các Phật tử trị bệnh qua pháp giới.

 

Có lẻ chúng ta nên nhìn thẳng vấn đề thay vì cứ phớt lờ, vì thế hệ con cháu mình là người Mỹ, nên phải tìm cách giải quyết vấn đề nếu không có thể ân hận sau này. Mình biết vài trường hợp con trẻ gốc Việt tự tử vì áp lực nhà trường, bạn học,… Chán Mớ Đời 

 

Nhs

Bảo hiểm dù che trách nhiệm pháp lý

 

    Có lần, mấy người bạn ghé nhà dùng cơm trong mùa dịch thì câu chuyện xoay qua một chị bạn, mới bị đụng xe. Vợ chồng chị bạn lo ngại, sợ bị lỗi gây ra tai nạn, dù chiếc xe kia tông vào xe mình. Có người hỏi là có mua bảo hiểm về “liabilities” thì được biết là không nên lo ngại.

     

    Ở Cali, luật bắt chúng ta mua bảo hiểm “2 chiều” khi sở hữu xe hơi để phòng những lúc các người di dân lậu, đụng mình. Thông thường người ta sợ tốn tiền nên chỉ mua bảo hiểm 1 chiều, để lỡ đụng thiên hạ thì bảo hiểm đền cho người ta.

     

    Điểm này thì nguy hiểm vì lỡ đụng người ta mà bảo hiểm chỉ đền đâu tối đa $50,000-$100,000 là mình ngọng. Lý do là nếu mình đụng người ta mà nạn nhân bị tật nguyền hay qua đời thì gia đình họ có thể kiện mình, đòi bồi thường hơn số tiền của bảo hiểm. 

     

    Nếu họ thắng thì luật sư của nạn nhân sẽ phong toả tất cả tài sản của mình, không được bán, tẩu tán, để trả nợ cho họ.

     

    Có anh bạn kể là anh rể, đi thầu làm nhà cho thiên hạ rồi cải vả ra sao, đưa nhau ra toà. Ra toà, quan toà hỏi ông anh rể có bằng thầu khoán hay không. Dạ thưa không! Thế là khỏi hỏi thêm vì muốn đi thầu xây cất tại Cali, cần phải có bằng hành nghề thầu khoán. 

     

    Toà vừa phán, phải đền bù cho chủ nhà thì 1 tiếng đồng hồ sau, luật sư của chủ nhà đã phong toả, rút hết $30,000 trong trương mục ngân hàng của anh rể. Rồi bỏ cái “lien” vào năm căn nhà mà ông anh rể sở hữu, thế là phải bán để lấy tiền trả nợ.

     

    Do đó chúng ta cần mua thêm bảo hiểm, thường được gọi là “umbrella Insurance” hay “Personal liabilities insurance “. Xứ mỹ có tỷ lệ nghe đâu 70% các vụ kiện trên thế giới, nhất là Cali, có đến 20,000 luật sư ra trường hàng năm. Luật sư ra trường nhiều nên đói, do đó họ xúi thiên hạ kiện nhau để họ có tiền. 

     

    Điển hình là có tổ hợp luật sư nào đó, cứ nhắm vào các tiệm nail của người Việt để thưa kiện, kêu là không sạch sẻ,… ngại tranh tụng nên các chủ tiệm nail cúng cho tổ hợp luật sư này tiền để quên lờ thưa kiện. Cuối cùng bị nhiều nên các người thợ nail người Việt mới họp nhau, mướn luật sư để kiện lại tổ hợp này. Nghe nói đâu 3 tên luật sư này bị rút bằng hành nghề.

     

    Có dạo luật Title 24 mới ra, có một tên mỹ mất dạy, ngồi xe lăn, cứ đi vào các tiệm ăn rồi kiện ra toà vì nhà vệ sinh không đủ tiêu chuẩn cho người khuyết tật. Hắn và đám luật sư làm giàu nhiều lắm đến khi Cali ra luật không được thưa kiện các tiệm ăn cũ, chưa có tiền để làm lại phòng vệ sinh theo tiêu chuẩn mới.

     

    Người Mỹ thích kiện tụng, hình như ăn vào máu của họ. Mình đơn cử các ví dụ như:

     

    • Nhà có chó mà để chó chạy ra đường, cắn ai là bị thưa để trả tiền y phí, không đi làm được và đau đớn phải chịu.

     

    • Con đi học, đánh lộn, đấm bể mặt một học sinh thì bố mẹ học sinh sẽ kiện mình.

     

    • Mình lái xe rồi gây tai nạn dính chùm cả 10 chiếc xe, bảo hiểm chỉ đền $50,000-$100,000 là mình ngọng.

     

    • Mình làm sandwich cho con mang đến trường để ăn trưa, bạn con mình chia thức ăn, rồi bị trúng độc vì chang nước mắm. Bố mẹ chúng thưa mình.

     

    • Vợ chồng mình đi chơi, kỷ niệm ngày cưới cuối tuần, mấy đứa con, tổ chức party ở nhà, lấy rượu của mình cho chúng bạn uống. Chúng lái xe về, gây tai nạn. Thế là bố mẹ chúng kiện mình.

     

    •  một trường hợp thưa kiện khá lạ: một tên kia dỡ nóc nhà (skylight), cửa sổ trên nóc nhà, rồi nhảy xuống, bị gãy chân. Kiện chủ tiệm ra toà và thắng. Lý do là chủ tiệm không làm mấy song sắt phía trong như luật của Cali, phải đền đâu 2 triệu.

     

    Do đó xe cộ nên để công ty đứng tên cho chắc ăn. Này cửa cũn nên bỏ vào Trust. Mua thêm bảo hiểm dù che (umbrella insurance) để lỡ bị lộn xộn thì có bảo hiểm đền, mình ngủ ngon qua đêm.

     

    Có lần mình tổ chức hội ngộ gặp lại cô giáo xưa. Có một chị bạn, xớn xác, mừng gặp lại bạn học cũ, quên là đang mang giày cao gót 20 phân, chạy như lực sĩ điền kinh, rồi chụp ếch. Câu nói đầu tiên là tui sẽ thưa ông Sơn. Một tên bạn làm luật sư, kêu để tôi nhận thưa thằng Sơn cho nó hết đen. Chán Mớ Đời 

     

    Lấy thí dụ: chủ nhà tổ chức một buổi tiệc, có khách đến chơi. Hơi say say rồi mang giày cao gót té, va đầu ra sao đó. Vào nhà thương, thì nhận y phí quá cao để trả nên thưa chủ nhà, chấm dứt tình bạn, thân hữu. 

     

    Chỉ nhà có bảo hiểm cho căn nhà tối đa là $300,000 nhưng toà phán lỗi của chủ nhà, phải đền cho người bạn thân $1 triệu. Xem như chủ nhà phải bỏ thêm $700,000 để trả. Phải lấy tiền hưu trí để trả và đi làm thêm 10 năm,…

     

    Nhưng nếu chủ nhà có mua bảo hiểm dù che 1 triệu đo la thì có thể ăn ngủ qua đêm được. Nếu bảo hiểm nhà có $5,000 deductible thì chủ nhà phải trả $5,000, bảo hiểm của nhà sẽ trả $295,000 và bảo hiểm dù che sẽ trả $700,000 còn lại. Xem như chủ nhà chỉ trả $5,000 cho vụ kiện.



     

    Chúng ta không biết trước được về tương lai, những tai nạn trong một xã hội, chỉ dựa trên tiền bạc. Do đó chúng ta cần chịu khó nhịn mua cái áo, cái quần để mua bảo hiểm để tối có thể ngủ qua đêm. Một tai nạn vô tình xảy ra có thể thay đổi hoàn toàn cuộc sống của mình, mất hết tài sản mình xây dựng từ ngày sang Hoa Kỳ đến giờ mà thời gian không thể tái sinh khi chuẩn gia đã qua tuổi 60. Chán Mớ Đời 

     

    Nhs

Vợ là Bồ tát?

 Mình kể chuyện về con cái ngày nay thì có nhiều người còm; cho biết là tuỳ vào sự giáo dục của gia đình, văn hoá người Việt đem sang Hoa Kỳ,… Trên thực tế khá phức tạp hơn như anh bạn sang đây còn bé năm 1975, cho rằng bố mẹ không thay đổi, hoà nhập vào đời sống Mỹ, làm khổ con cháu. 

Làm vườn thì được biết một cây nhỏ mà ra trái thì người làm vườn phải ngắt đi các trái nhỏ vì nếu cây có trái sớm, các chất dinh dưỡng không nuôi rể, khiến rể không mạnh. Sau này ra trái rất ít như đứa trẻ ra đời sớm, phải lo toan mọi bề sớm, không có sự giúp đỡ của bố mẹ, sẽ ảnh hưởng đến tương lai. Tệ hơn là một cô gái trẻ, chẳng may có bầu, sinh con, phải đi làm nuôi con, người tình chuồng mất tiêu, không được sự giúp đỡ của gia đình hay chính phủ sẽ khó có một tương lai khá. Xã hội ngày nay, có rất nhiều trường hợp người mẹ đơn côi.

Gia đình bớt bền chặt, người ta dựa vào, hay phó mặc chính phủ  nuôi nấng dạy dỗ con cái theo chế độ xã hội chủ nghĩa, khiến các rể cây của gia đình không được mạnh. Mất dần cá biệt của mỗi gia đình, mọi người đều suy nghĩ gần giống nhau, không có tư duy độc lập vì đều được hướng dẫn, dạy dỗ cùng một chương trình của chính phủ.

 

Văn hoá Việt Nam xưa, có con để có người lo cho mình khi về già theo định nghĩa kinh tế thị trường; đầu tư vào con để sau này, chúng sẽ lo cho mình khi hưu trí. Trong khi ở Hoa Kỳ, trong cuộc sống bố mẹ chỉ nuôi con rồi khi hưu trí thì họ vẫn sống riêng, tôn trọng tự do lẫn nhau. Nếu có khả năng thì họ có thể làm căn nhà nhỏ phía sau để cho bố mẹ ở, tự nấu ăn, sống biệt lập nhưng họ vẫn có thể chăm sóc bố mẹ.

 

Con gái mình ra trường, nói hy vọng một ngày nào đó rất gần, sẽ được độc lập về tài chánh, không cần sự trợ giúp của bố mẹ. Thằng con cũng nói hiện nay chưa thể ra riêng vì lương bổng thấp vì mới ra trường nhưng may mắn là hai đứa con biết tiết kiệm, bỏ tiền vào các Roth-IRA, đầu tư cho tương lai, khá hơn mình dạo mới ra trường. Cứ đi ăn tiệm với bạn bè, thử các tiệm ăn ở Paris, Luân Đôn, New York, đi đây đi đó chơi nên cuối cùng sạch hết tiền lương.

 

Theo nhà Phật thì 3 loại con: ưu sinh, tuỳ sinh và liệt sinh.

 

Nếu may mắn thì gặp được con dạng Uy Sinh hay Tuỳ Sinh còn không may thì gặp con thuộc dạng “Liệt sinh” như mình là ngọng. Nhiều người không may, sinh con tật nguyền phải lo cho chúng đến mãn đời, có thể xem đó là nợ. Còn người may mắn thì sinh ra con, loại “uy sinh” biết thương cha thương mẹ, lo học rồi ra đời thành công, khiến cha mẹ hãnh diện. Ở Hoa Kỳ, con bị bệnh thì chính phủ lo. 


Mình biết có chị kia, sinh con không may bị bệnh khờ khờ, chị ta không chịu nuôi, muốn chính phủ lo nhưng ông chồng đã ly dị, phải xin toà án, cho phép đem con về nuôi, lo cho nó từng ngày. Chị ta có quyền giữ con nhưng lại bỏ con bị bệnh vào bệnh viện cho chính phủ nuôi. Mình đoán là bị luật sư vẽ đường vì người mẹ nào không thương con.

 

Có người kêu người Việt sang đây, mang theo văn hoá của người mình. Người Mỹ tương tự, con họ cũng gây cho họ nhiều phiền não; hút sì-ke, không chịu học, phá làng phá xóm, ăn dầm ở dề với họ thôi. Cho nên không thể nào phán tại văn hoá việt hay gì cả. Đất lành thì chim đậu. Đất tốt thì cây lên tốt, đất xấu thì khó mà tươi tốt.

 

Một đứa trẻ sinh sống trong một khu nghèo, cha mẹ đi làm cả ngày thì khó mà có thời gian dạy dỗ con cái, chơi với hàng xóm mà gặp loại du côn thì sớm muộn cũng vào tù.

 

Bà Betty, bán cho mình nhà kể; khi bà dọn về khu này thì có tên hàng xóm dụ dỗ con bà hút sì-ke. Thằng lớn sau này ngưng, còn thằng út thì vẫn nghiện, cứ đi cai nghiện hoài. Cuối cùng mượn tiền ai cấn vào căn hộ mà mình đang tính mua, bị bạn bè, cướp tiền đem qua Mễ giết, quăn xác bên đó.

 

Có một ông Mỹ, kêu có 2 thằng con, học cùng trường nhưng một thằng thì ra luật sư còn thằng ra vào trung tâm cai nghiện. Ông ta nói học cùng trường nhưng khác bạn, có thể đưa đến đáp án về cuộc đời sai lạc.

 

Do đó, sinh con ra mà chân tay lành lặn, không bị tật là một diễm phúc, sau này nó chịu khó học hành là nhờ cái Đức của ông bà. Không nên kêu vì văn hoá văn gừng gì cả. Xứ nào cũng có những loại con như vậy.

 

Ông Bill Gates và ông Steve Jobs là con nuôi. Có lẻ thời hai ông này sinh ra, chưa có luật cho phép phá thai nên người mẹ phải giữ cái thai rồi khi sinh ra, cho thiên hạ nuôi. Hai ông này theo mình thuộc loại con uy sinh, được cha mẹ nuôi rồi dựa vào đó mà tạo dựng sự nghiệp, giúp thay đổi thế kỷ 20.

 

Mình có gặp một chị, từng phá thai nhiều lần, nay cái vong đi theo thằng con phá nên nhờ thầy cúng đủ trò mới hết. Đọc trên báo Việt Nam, có cô nào kêu là đã từng phá thai 17 lần, nay có chồng, sinh con không được, bị chồng ruồng bỏ.

 

Người không có con thấy đời trống vắng vì thật sự, đi chơi, nghỉ hè, ăn tiệm sang,..rồi cũng chán. Có con thì chúng ta có thể nuôi nấng, tạo dựng một tương lai như tròn một cái cây, và mong xinh tốt, cho nhiều quả ngọt sau này.

 

Đồng chí gái có cô bạn, nghỉ làm về hưu, xung phong nuôi cháu và cưng cháu lắm. Nghe chị ta kể, săn sóc cháu rất hạnh phúc, cho nên con chưa chắc là nợ. Nếu không may, con cháu lớn lên không như mình mong muốn thì người ta gọi là cái nợ (con liệt sinh), còn nếu gặp con ưu sinh thì mình cảm thấy hạnh phúc. Có anh bạn kể cái khổ nhất trên đời là thấy con mình khổ, nó không thành công sẽ làm mình đau đớn.

 

Con mình có nên người hay không là nhờ vào người vợ. Với sức chịu đựng, tình thương dành cho chồng con, để xây dựng mái ấm gia đình. Hôm trước thằng con mình nói; sống với bố rất khó vì tính tình của bố. Do đó khi có vấn đề gì, con mình chỉ tỉ tê với mẹ, còn học hành hay công ăn việc làm thì chúng hỏi mình.

 

Mình hưởng cái tính nóng nảy của ông cụ, may thay đồng chí gái rất nhẹ nhàng, chịu khó nhượng nhịn mình như bà cụ mình khi xưa với ông cụ. Nếu nói theo nhà Phật thì người vợ, người mẹ là một vị Bồ-tát tại gia. Chúng ta chịu khói nhìn lại một tí thì cảm nhận ngay.

 

Mình có thể ví đàn ông như một khúc gỗ hay đá, rồi người vợ, làm công việc của một nhà điêu khắc. Mỗi ngày, đẽo đục 1 tí để lâu ngày sẽ tạo dựng bức tượng. Có va chạm trong cuộc sống vợ chồng nhưng đồng chí gái rất nhẹ nhàng, ít khi lên tiếng, hay cất cao giọng rồi từ từ giải bày, chỉ cho mình cái sai, cái trái của mình. Kiểu đồng chí gái làm sáng lòng sáng dạ cho mình, giúp mình bớt cái “Tôi”.

 

Mình có hai ông bạn người Mỹ, không vợ con, rất giàu nhưng họ lại cô đơn vì về nhà trống trải, không có mái ấm gia đình nên tối nào, cũng phải bò đi vào các chỗ nhảy đầm hay các quán rượu để tìm bạn. Ít ai chịu sống trong cô đơn ngoại trừ các triết gia hay nhà tu.

 

Hôm trước, có mấy người bạn đến nhà dùng cơm chiều. Mình hỏi một chị bạn, nghe nói mới bị đụng xe, có sao không. Chị ta kêu đụng nhẹ, có tên nào lái mô tô đụng vào xe. Mình nói mừng cho chị thì anh chồng nhảy vào; kêu cô vợ khai không đúng, nay sợ bị có lỗi,….

 

Mình nói anh nên xem ở một góc độ tích cực hơn thì tốt. Anh nên mừng là chị nhà không bị thương vì tai nạn xẩy ra có thể bị nằm Coma, hay qua đời hoặc bị tật nguyền cả đời. Anh phải hầu, chăm sóc vợ anh đến mãn đời là khốn nạn hơn.

 

Hôm qua, mình chở đồng chí gái đi thử máu, giữa đường mụ vợ kêu không biết bỏ tờ giấy giới thiệu của bác sĩ ở đâu. Mình lái xe về nhà không một tiếng hằn học, cuối cùng mụ vợ tìm ra trong ví. Trên đường đi đến chỗ thử máu, đồng chí gái hỏi sao không thấy anh cau có, la lối, mất bình tỉnh như mọi lần. Mình chỉ biết cười vì không muốn gây thêm khẩu nghiệp.

 


Chán Mớ Đời

Nhs

Sinh nhật Mẹ 2020

 Hôm trước, nói chuyện với bà cụ ở Đàlạt, kể mới đi ăn sinh nhật bà bạn trong xóm với mấy cặp vợ chồng bạn ở Đàlạt khiến mình nhớ đến sinh nhật của mẹ. Mình không nhớ đã tham dự sinh-nhật của mẹ tại Việt Nam vì khi xưa trước 1975, không có màn tổ chức sinh nhật như tây, nhất nhà đông con. 

18 năm ở Đàlạt, mình chưa bao giờ đi ăn sinh nhật của ai cả, đám học chung có kể đi boum sinh nhật mấy ả trong lớp nhưng mình thì không bao giờ được mời tham dự. Mấy tên này đi dự về rồi kể, ôm mấy em Sì-lô, sì liếc gì đó khiến mình thèm thuồng. Sau này, qua tây có đi dự sinh nhật bạn học đủ trò nhưng chủ yếu là ăn vì thời sinh viên mình đói lắm. Ăn cơm Resto-U 7 ngày trên 7 ngày nên ớn lắm. Lâu lâu được ăn cơm tây chính thống là ngồi ăn mệt thở.


Trong xóm, theo mình biết chỉ có duy nhất nhà bà Duy tổ chức sinh nhật cho 2 cô con gái còn 4 thằng con trai thì chỉ đứng nhìn. Mỗi lần, nhà bà Duy có sinh nhật là xe hơi đậu đầy đường Hai Bà Trưng, khu Công Chánh, cơ hội để mình và mấy tên trong xóm, đứng nhìn, coi cọp, nhìn từ ngoài cửa sổ đám con nhà giàu sang trọng đến dự, vỗ tay hoan hô khi thổi đèn cầy, cắt bánh tây, khiến tụi này nhỏ nước dãi rồi bị bà Duy bắt gặp, đem chổi chà ra đuổi như ăn mày.

 

Sau này, mấy người em ở Đàlạt tổ chức sinh Nhật mỗi năm cho mẹ, chụp hình gửi cho mình xem. Có dạo mẹ sang Hoa Kỳ chơi thì trong nhà có tổ chức cắt bánh cho mẹ. Nghe mẹ kể được mời ăn sinh nhật mấy người bạn tại nhà hàng nên bàn với mấy cô em tổ chức sinh nhật cho mẹ.

 

Mình hỏi cô em thì cô nàng cho biết đang tính với mấy chị, tổ chức sinh nhật năm nay cho mẹ, mời bạn bè của bà cụ tham dự tại nhà hàng. Mấy người em ở Đàlạt, tổ chức sinh nhật lớn cho bà cụ năm nay, mời đến 50 người bạn. Bạn trong xóm và bạn ở đội dưỡng sinh và con cháu tổng cộng 64 người.

 

Mình nhớ có về Đàlạt dự hai lần kỷ niệm 40 năm và 60 năm đám cưới của ông bà cụ. Kỷ niệm 60 năm thì con cháu khắp nơi trên thế giới đều về tham dự rồi đâu 2 năm sau ông cụ qua đời.

 

Có lần thằng con nói với đồng chí gái là sống với bố không phải dễ khiến mình nhớ thời ở Đàlạt. Mình thuộc loại con liệt sinh nên hay làm trái ngược, không nghe lời ông cụ mình. Mình thấy ông cụ rất khó tính mà mẹ mình là người đứng giữa, can gián, xin tha cho con mỗi khi ông cụ khệnh mình.

 

Nhiều khi mình cũng có suy nghĩ như thằng con, không hiểu sao bà cụ lại có thể chịu đựng bố mình được. Sau này, đọc sách về Phật giáo thì mới thấy mẹ mình như một vị Bồ tát tại gia, mới có thể sống với ông cụ, tương tự ngày nay đồng chí gái phải tu hạnh nhiều lắm mới sống với mình được.


Ngoài chợ thì mình chưa bao giờ nghe mẹ mình cải lộn với ai cả. Có dì Huê, con ông bà Nguyễn Văn Ngạch, bán hàng bên cạnh, hay cành nanh, sau 75, thấy ông cụ mình đi trại cải tạo nên thưa kiện bà cụ mình, dành khách của dì. Thật ra, Đàlạt dạo ấy biết hoàn cảnh của mẹ mình nên kháo nhau là mua hàng thì nên đến hàng mẹ mình để giúp người vợ, có chồng học tập cải tạo. Nhờ đó mà buôn bán đủ sống nuôi con.

 

Hôm qua, nói chuyện với bà cụ. Mẹ mình kể sinh nhật vui lắm, mời bạn bè nhưng quên vài người nên sợ họ trách. Có lẻ mẹ sợ tốn tiền con cháu nên hạn chế danh sách. Mình nói lần sau, cứ mời hết, cả người ta trách cứ, có gì con trả tiền cho. Mấy người em mình chọn nhà hàng “Nhà Tôi”, đâu gần khu viện Pasteur Đàlạt, in thiệp mời để mẹ đi mời bạn già. Nghe kể có ăn món xôi Bồ câu.

 

Mẹ mình năm nay tuổi mụ là 88, lần đầu tiên được con cháu tổ chức sinh nhật xôm tụ, nghĩ lại thấy thương. Con cháu thì tổ chức sinh nhật linh đình, cho vợ cho chồng cùng với bạn bè còn mẹ già thì chỉ làm trong nhà như thể mẹ không có bạn, có bè, không cần được vui bên bạn hữu. Mẹ mình thì không bao giờ đòi hỏi con cháu.


Mẹ Cha thì nhớ thương mình

Mình đi thương nhớ người tình xa xôi (Nguyễn Bính)

 

Mình giật mình khi nhận hình từ Facebook của bạn mẹ mình, hình mẹ mình bận váy đầm. Lần đầu tiên trong đời mới thấy cảnh này. Hỏi ra mới biết mấy người bạn trong đội dưỡng sinh, mua tặng, bắt bà cụ 88 tuổi bận váy đầm lần đầu để chụp hình. 

 

Hình ảnh mẹ mình thời ở Đàlạt, sáng sớm, 7 giờ sáng, bận áo dài, đội nón lá, đi bộ, ôm cái bầu ra chợ, tối đi bộ về. Lâu lâu, trời mưa thì đi Lam về. Cứ sinh xong, ở cử 1 tháng xong thì đi buôn bán lại, lại dính bầu rồi tiếp tục mang bầu, đi chợ. Sau này, ông cụ mình được cấp công xa nên có chở về còn sáng thì vẫn đi bộ 2 cây số ra chợ. Có lẻ đi bộ quen, nhất là thời Việt Cộng vào nên mẹ mình ngày nay, sáng 5 giờ sáng là đi bộ lên nhà trung tá Tốn ngày xưa, tập dưỡng sinh rồi đi bộ, vòng vòng Đàlạt.

 

Lớn lên thì mình có được cho một chiếc xe gắn máy nên sáng và chiều mình đưa đón mẹ ra chợ. Sau 75, nghe mẹ kể là có bà nào quen, thấy mẹ mình đi chợ nên kêu ông chồng cũng đi chợ, chở bà cụ nhưng mẹ mình từ chối vì sợ tai tiếng, làm hại đến thanh danh các con sau này. 

 

Nhà có 7 cô con gái nên sợ mang tiếng, chồng đi cải tạo, ở nhà đi với người khác. Người đời chỉ thích lên án nhưng không bao giờ suy nghĩ cho nạn nhân của mình. Cho thấy mẹ mình có viễn kiến khi làm việc gì.

 

Ngồi nghe mẹ kể lại đoạn trường thăm nuôi ông cụ mình ở trại cải tạo suốt 15 năm mà thương. Không dám ăn, dám mặc để dành để bới cho chồng ở trại cải tạo. Ông cụ mình lại có tâm tốt nên khi vợ con gánh đồ thăm nuôi. Ông cụ ra đón rồi gánh vào, đưa cho các người không có gia đình thăm nuôi, chia nhau ăn mà sống đợi ngày mãn tù. Do đó, có nhiều người thương ông cụ mình, ra trại cải tạo, họ hay đến thăm ông cụ. Có người kể cho mình là không có ông cụ thì họ đã chết trong trại cải tạo nên nhớ ơn trong khi mấy người em mình thì rên, nhà không có ăn, phải nhịn để bới cho bố, để cho thiên hạ theo “tất cả cho trại cải tạo”.

 

Nhìn hình mẹ mình vui với thân hữu trong buổi sinh nhật khiến mình vui, được làm “người tài trợ” như em gái mình gọi. Thấy lạ lạ tai với từ ngữ hậu 75. Mình hứa với mẹ 2 năm nữa sẽ về Đàlạt, dự lễ thượng thọ 90 tuổi của mẹ khiến bà cụ vui. Xong om





 Có hình chị hàng xóm xưa tên Liễu, con ông Quán, đầu bên phải, cho mấy người hàng xóm xem còn mấy người kia thì chịu, không nhớ. Hình của đội Dưỡng sinh. Hình như có hình thầy Trịnh Mình Đức, dạy Pháp văn mình khi xưa như không rõ lắm nên không tải lên đây. Hôm nào có ảnh của người em, sẽ thay đổi.

NHS


Ai về làng cũ hôm nay,
Thư này, đưa hộ cho thày mẹ tôi.
Con đi mười mấy năm trời
Một thân bé bỏng, nửa đời gió sương:

Thày đừng nhớ, mẹ đừng thương
Cầm như đồng kẽm ngang đường bỏ rơi!
Thày mẹ ơi, thày mẹ ơi,
Tiếc công thày mẹ đẻ người con hư!

Con đi năm ấy tháng tư
Lúa chiêm xấp xỉ giỗ từ tháng ba.
Con đi quạnh cửa, quạnh nhà
Cha già đập lúa, mẹ già rũ rơm.
Cha giã gạo, mẹ thổi cơm
Có con, con vắng, ai làm thay cho?
Con dan díu nợ giang hồ
Một mai những tưởng cơ đồ là nên.
Ai ngờ ngày tháng lưu niên
Đã không gọi chút báo đền dưỡng sinh.
Lại mang ân ái vào mình
Cái yêu làm tội làm tình cái thân.
Bó tay như kẻ hàng thần
Chán chường như lũ tàn quân lìa thành.
Mẹ cha thì nhớ thương mình
Mình đi thương nhớ người tình xa xôi...
Ở thư này, thày mẹ ơi
Nhận cho con lấy vài lời kính thăm
Xin thày mẹ cứ yên tâm
Đừng thương nhớ, một vài năm con về.
Thày ơi, đừng chặt vườn chè
Mẹ ơi đừng bán cây lê con trồng...
Nhớ thương thày mẹ khôn cùng
Lạy thày, lạy mẹ thấu lòng cho con.


Bài thơ của thi sĩ Nguyễn Bính

 

Hệ thống gián điệp Cộng sản tại Hoa Kỳ

 Mới xem cuốn phim trên Netflix về hệ thống gián điệp Cuba trong cộng đồng cộng đồng người Cuba tỵ nạn cộng sản khiến mình liên tưởng đến cộng đồng người Việt khắp nơi trên thế giới vì đều là nạn nhân của cộng sản.

 

Cuốn phim kể về thời ông Clinton, các gián điệp của chính phủ Cuba, được gửi sang Hoa Kỳ để xâm nhập vào các cộng đồng người Cuba chống cộng hầu tìm kiếm tin tức của cộng đồng để phá hoại.

 

Câu chuyện khởi đầu bởi một phi công Cuba, ăn cắp máy bay bà già, bay sang Miami và xin tỵ nạn chính trị, được các người Cuba tỵ nạn đón rước nồng hậu, rồi một phi công khác cũng bơi qua eo biển đến trại giam Guantánamo của thuỷ quân lục chiến mỹ, xin tỵ nạn. Hình như có luật về người Cuba vượt tuyến, tự động được thẻ xanh rồi xin vào dân Mỹ.

 

2 người này là do chính phủ cộng sản Cuba gửi sang để xâm nhập vào cộng đồng người Cuba chống cộng. Ngoài ra có nhiều gián điệp khác được cử sang Hoa Kỳ để xâm nhập và phá hoại các cộng đồng người Cuba tỵ nạn.

 

Mỗi tuần, mấy gián điệp này gặp xếp của họ để đưa tin tức rồi mấy tên này sẽ gửi cho một hộp thư nào ở một nước Trung Mỹ, có liên lạc ngoại giao với Cuba, để gửi về bộ công an xứ Cuba.

 

Các tổ chức chống chính quyền Cuba tại Miami, tổ chức kháng chiến và gây quỹ bằng cách chở ma tuý vào Hoa Kỳ bằng máy bay và mua súng ống cho kháng chiến. Họ đem ma tuý vào nước Mỹ bằng máy bay, còn các vụ đổ bộ lên Cuba để đánh phá được máy bay bà già của kháng chiến bay trên không, để xem có tàu tuần dương của Cuba,…

 

Họ bay qua Cuba thả truyền đơn. Thậm chí cử người qua Cuba để đặt chất nổ trong các khu dinh dưỡng để tìm cách hạ uy tín, phá hoại ngành du lịch Cuba. Cuba cần ngoại tệ nên tìm cách làm tiền qua các cuộc du lịch cho người Âu châu và gia-nã-đại,…

 

Nếu mình không lầm thì vụ Contra xẩy ra là CIA mướn mấy người chống cộng gốc Cuba để xâm nhập vào, đưa súng ống cho phe chống cộng sản tại Nicaragua. 

 

Có lần 2 chiếc máy bay ba già bay sang Cuba để thả truyền đơn thì bị MIG, chiến đấu cơ của không quân Cuba bắn hạ, truyền hình chiếu ông Clinton lên tiếng nhưng chả làm gì khi hai chiếc máy bay chở người Mỹ, gốc Cuba bị bắn rơi trên biển. Ông này, có lần CIA kêu đã tìm ra địa điểm của Bin Laden, xin cho máy bay thả bom nhưng ông ta không chấp thuận. Mấy người gốc Cuba tưởng là công dân Hoa Kỳ thì Cuba không dám bắn hạ nhưng Hoa Kỳ đang muốn làm hoà với Cuba vì có giếng dầu lớn ngay cạnh đảo Guantánamo. Do đó chính phủ Obama mới chịu khó đi đêm với Cuba để hợp tác kinh tế. Đến thời Trump thì lại dẹp. Chán Mớ Đời 

 

Tư bản chỉ nghĩ đến lợi nhuận, còn chiêu bài nhân quyền vớ vẩn là để thương lượng do đó Trung Cộng biết tẩy nên tàn sát sinh viên ở Thiên An Môn mà vẫn được người Mỹ đầu tư.

 

Cuối cùng FBI gắn máy nghe tại nhà, theo dõi, tìm bắt các gián điệp này, chỉ có một tên bơi đến Guantánamo, chạy trước, lấy xe buýt rồi đổi máy bay, bay về Cuba. Số còn lại thì bị bắt ở tù trên 10 năm rồi trao đổi tù binh gián điệp với Cuba.

 

Mình thấy cộng đồng Cuba có các sinh hoạt tương tự người Việt tại hải ngoại. Các tổ chức kháng chiến chống cộng được thành lập đông như quân nguyên rồi Việt Cộng nằm vùng phá rối. Các tổ chức kháng chiến kêu gào về Thái Lan thành lập mật khu, đủ trò,… mới qua biên giới Việt Nam là bị tóm ngay. Đọc tài liệu nói về nằm vùng của Việt Cộng ngày xưa thì tình báo của Việt Cộng quá giỏi.

 

Lise Luu:

Sau 75 ĐvĐệ không được chính quyền VC tin tưởng. Nếu không có thượng cấp cho miễn thì hóa ra ĐvĐệ nằm vùng có nhiều thành tích mà cũng bị bắt đi học tập! Có bài viết rõ ở đây:

http://trian.com.vn/tin-tuc/chien-truong-xua-3571/diep-vien-u4-ke-chuyen-167138 .

 

 

Đọc tài liệu thì chính quyền Mã Lai rất lo sợ làn sóng người Việt vượt biển đến xứ họ vì chắc chắn có Việt Cộng nằm vùng được cử đi và có thể trà trộn vào rừng liên lạc với đám quân kháng chiến cộng sản MÃ Lai.

 

2 tên phi công Cuba, anh hùng ở chiến trường Angola,…lại vượt tuyến, chạy qua Mỹ khiến cộng đồng người Cuba ngưỡng mộ nên kêu vào các tổ chức của họ để rồi 2 tên này báo cáo với cảnh sát Hoa Kỳ để tóm cổ người trong tổ chức kháng chiến buôn ma tuý lãnh thưởng. FBI muốn mướn họ luôn nhưng họ chê, kêu sang Hoa Kỳ để thực hiện giấc mơ của họ.

 

Ở Cuba, người ta lên án chửi mấy tên vượt tuyến để Hoa Kỳ tin tưởng nhất là cộng động tỵ nạn Cuba. Có kể vợ và con của một tên phi công vượt tuyến, ở Cuba bị chửi bới là vợ con của phản quốc. Tên chồng bảo lãnh sang Hoa Kỳ sau khi vào dân mỹ, bị nền hành chánh Cuba làm trì trệ, cuối cùng được phép ra đi. Trước khi ra đi, các tay tổ tình báo Cuba cho bà ta biết là ông chồng được cử sang Hoa Kỳ để làm gián điệp, chớ không phải là phản quốc. Yêu cầu bà ta giúp đỡ ông chồng nên khi FBI đặt máy nghe lén tại nhà họ thì nghe bà này kể lại sự vụ giúp FBI có bằng chứng gián điệp nên bắt. Bà này bị bắt 3 tháng rồi đuổi về Cuba.


Cứ tưởng tượng có một anh hùng lao động nào của Việt Cộng vượt tuyến, như Phạm Tuân,... tuyên bố này nọ. Chỉ cần một cô ca sĩ vượt tuyến mà cộng đồng người Việt o bế để rồi một ngày đẹp trời, cô này lại bò về Việt Nam hát rồi ở luôn. Có cô bận luôn cái áo dài cờ đỏ sao vàng. Hay những người về Việt Nam làm ăn thì chắc cũng phải làm gì để Việt Cộng cho họ làm ăn yên ổn.

 

Cho thấy những ai kêu gọi chống cộng, chống cộng quá khích, chúng ta cần phải cẩn thận vì có thể là do người của Hà Nội gài vào để phá hoại các tổ chức chống cộng. Tương tự ngày nay có rất nhiều người kêu gào dân chủ tại Việt Nam, tại Việt Nam. Ta cũng nên cẩn thận vì đọc tài liệu khả tín thì có một số là người của Hà Nội cài vào. Hà Nội bỏ tù họ vài tháng, cho dư luận viên của họ rêu rao, đòi tự do cho họ rồi thả là được lòng người chống cộng thế là cộng đồng người Việt tỵ nạn nghe họ như sấm. Cuộc đời thấy vậy mà không phải vậy. 

 

Có đoạn phim, quay các tay tổ gián điệp của Cuba phỏng vấn một tên gián điệp, sắp được thả vào Hoa Kỳ. Ông này nói giọng Puerto Rico rất rõ, và trả lời thuần thục những câu hỏi về tiểu sử ma của hắn. Tên này sau này được xem là đầu não của hệ thống gián điệp Cuba tại Hoa Kỳ, bị bắt và bị lên án chung thân. Hình như được trao đổi tù gián điệp với Mỹ sau này.

 

Cái đau nhất là tên phi công, bơi qua Guantánamo, khi về nước thì chả được bay trở lại, sau khi vắt hết trái chanh thì người ta bỏ vỏ sau khi tung hô anh hùng nhân dân. Chán Mớ Đời 

 


Nhs