Truyện cổ tích Việt Nam

"Con không thích Cinderella Việt Nam!" đó là lời con gái mình khi nghe mình kể chuyện Tấm Cám, phiên bản Cô Bé Lọ Lem bằng tiếng Việt. Mình hỏi con bé lý do thì nó nói "Cinderella Việt Nam quá ác, giết em mình."

Câu nói ấy khiến mình suy nghĩ về những chuyện cổ tích khi xưa đọc trong mấy cuốn sách viết cho tuổi thơ. Đọc sách thì đón nhận nhưng không bao giờ suy nghĩ tương tự đi học, thầy cô nói cái gì thì chấp nhận những lời vàng lá ngọc của thầy cô là tuyệt đối. Khác với con nít ở Hoa Kỳ, có tư duy, nói lên những gì chúng suy nghĩ dù có thể sai nhưng trong lớp, đám đông chấp nhận sự khác biệt. Từ dạo ấy mình hết dám đọc truyện cổ tích Việt Nam cho con dù mới mua một đống sách nhi đồng, cổ tích Việt Nam.

Lấy chuyện dân gian Tấm Cám của người Việt, mình đoán là khi xưa, mấy ông Tây bà Đầm sang Việt Nam dạy cho học sinh người Việt rồi mấy người này thêm mắm thêm muối vào cho hợp khẩu vị của người mình tương tự, ở Hoa Kỳ người Việt ướp hành tỏi, nước mắm,...vào thịt bò Beefsteak cho hợp khẩu vị của mình.

Người tây phương cũng nhận ra mẹ ghẻ con chồng, sự ganh tị giữa anh chị em nên người ta đưa ra truyện cổ tích này để dạy trẻ em từ thủa bé; phải đúng giờ nếu không sẽ có những chuyện không may sẽ xẩy ra như Cô bé Lọ Lem đã mê say nhảy đến quên lời dặn của bà tiên là phải về trước 12 giờ đêm nhưng khi hoàng tử đã tìm ra người mang chiếc hài thì tác giả ngưng tại đây, mong chúc hoàng tử và công chúa có nhiều con và hạnh phúc đến 100 tuổi.

Chú Tư Gà

Đà Lạt có 2 nhân vật tuy mình không quen nhưng đã gây ấn tượng nhiều đó là ông 5 Ngựa và chú Tư Gà. Ông 5 ngựa hay bận đồ đen làm trọng tài đá banh, hay cởi ngựa lang thang trên đường Thi Sách, nghe kể là sau 75 vẫn làm trọng tài nhưng bán độ nên hay bị bà con thua độ đánh mệt thở. Ông tên 5 Ngựa chắc vì ông ta nuôi ngựa.

Chú Tư Gà thì chuyên nuôi, đá gà độ, không biết làm nghề gì, nhà ở xóm trên đường Thi Sách. Chú Tư GÀ người nam, nghe nói quê ở Bà Rịa rồi lang bạc kỳ hồ sao lọt lên Đà Lạt, lấy vợ. Có người nói chú thua độ nên bỏ quê đi trốn con nợ. Chú chuyên nuôi gà chọi để đá rồi bán kiếm tiền sống cũng khá vì bán gà đá giỏi với giá một con 2 lượng vàng.

Chú gửi người ở quê chú mua gà gửi lên Đà Lạt bằng xe đò Minh Trung rồi nuôi gây giống. Gà nòi nở ra độ 2 tháng trở lên là chú nuôi riêng trong mấy cái chuồng, không cho đạp mái để nó sung. Mình hay tò mò ghé nhà chú thấy chú nói lẩm bẩm trong miệng với mấy con gà. Chú cho gà ăn thóc. Chú ngâm thóc độ nữa tiếng rồi mới cho ăn, sau này lớn lên mới hiểu lý do. Gà được 2,3 tháng thì bắt đầu tập gáy, lúc đầu chúng gáy còn lựng khựng kêu oéc oéc sau độ 2 tuần thì bắt đầu quạt cánh như thể bơm hơi để gáy o ó o, nghe phê lắm.

Gá gáy là lúc chú lựa con nào bán, con nào giữ vì theo chú gà chiến hay Chiến Kê là qua tiếng gáy. Chú nói Thần Kê gáy từ 7,8 tiếng trở đi vì gà thường của nhà mình chỉ gáy ò ó o o trong khi gà nòi ở nhà chú gáy Ò ó o o o o o, tiếng nho nhỏ là tiếng giật như ca sĩ ngân. Gà mà gáy 5 tiếng Ò Ó O O O là gà có tài còn gà gáy 3 tiếng là gà cà chớn, vợ chú đem ra chợ bán ngay.

Chú có con gà chọi không cao lắm nhưng đá đâu là thắng đó, sau này có người từ Sàigòn lên mua khá đắt. Chú bảo là gà này gáy đúng giờ, có đòn độc, chú kêu là Quý tướng. Chú kêu là nó gáy mà có tiếng rít ngắn song phụ, tam phụ sau đó là thuộc loại Linh Kê.

Cái giống gà lạ lắm, một con gáy vừa xong là con khác cũng quạt cánh vỗ ào ào rồi gáy nên mình hay chơi khăm, đi ngang nhà nào nuôi gà là cứ giả bộ gà gáy thế là cả xóm vang tiếng gà. Cứ thấy chú Tư Gà ngóng nghe gà gáy rồi kêu con này được con kia bể tiếng,… mình không hiểu tại sao gà lại phải quạt quạt vỗ cánh trước khi gáy, bác nào biết lý do thì cho em biết nguyên do. Nó làm như bơm, lấy hơi vô phổi để gáy cho dài. Mình nghe thiên hạ hay nói "gà ghét nhau tiếng gáy" nhưng có lẻ qua tiếng gáy gà biết con nào hơn cựa mình nên im, còn con gà nào mà chiến đấu thường gáy lại để chấm dứt cuộc thi gáy.

Gà độ 4 tháng trở lên thì chú bắt đầu bắt ếch cho gà ăn, tẩm bổ có chất đạm vì thịt bò dạo ấy đắt nên sau trời mưa là thấy chú đi vòng vòng với cái vợt để bắt cóc nhái cho gà ăn, tẩm bổ trước khi cho đá dợt nghề. Đặc biệt là chú nhốt riêng trong chuồng, không cho gà mái tới gần. Trước khi đá độ thì cho ăn cơm vì thóc thì lâu tiêu, khó đá. Nghe nói chú hay ôm gà đi đá ở Dốc Nhà Bò, có trường đá gà nhưng chưa bao giờ bò đến. Hình như dạo ấy chính quyền cấm đá gà hay sao nên chỉ có những tay quen mới biết chỗ trường gà.

Chú nói là chủ trường gà ăn 5 phân còn tên tắm gà thì ăn 10 phân khi thắng, chú lãnh 85%. Nghe kể là tên tắm gà như hai anh chàng ở khán đài khi võ sĩ Minh Cảnh lên đài đấu ở Thao trường, lấy khăn quạt quạt cho mát, lấy cái ly nốc nước rồi phun vào mặt võ sĩ, một tên thì bóp tay bóp cẳng, massage. Tên tắm gà này phải có tay nghề, tắm gà ra sao để nó lâm trận, đá hăn nên tên nào giỏi là lấy tiền nhiều.

Gà đá độ xong thì kiệt sức, chú phải lót rơm cho gà nằm dưỡng thương, cho ăn cơm ấm uống nước để lấy lại sức nếu không là gà bị thương, bị ỉa chảy rồi chết. Nhiều con đá về thấy tội lắm, máu me đầy người. Mình nhớ có dạo tụi trong xóm, bắt gà mình đá với gà thằng Độ, gà thằng Độ là gà chọi cao còn gà mình thì loại gà thường. Đá xong con gà mình cù rủ vài ngày sau là chết.

Khi gà đá được vài độ cũng được tắm cho mát rồi con nào đá chiến nhất thì chú bán 2 lượng còn số khác thì bắt đầu cho đạp mái. Dạo ấy còn nhỏ nên mình cũng không hiểu lắm chỉ nhớ là con gà trống mỗ đầu con gà mái rồi bay lên lưng, sau đó thì nhảy xuống đi vòng vòng, vỗ cánh o ó o. Nhiều khi thấy nó nằm bên cạnh con gà mái rất tình tứ. Lâu lâu thì thấy hai con gà mái đá nhau, chắc ghen tuông sao đó.

Mình nhớ nhất là gà mái khi đẻ trứng, chạy vòng vòng chuồng gà rồi khum khum, mặt mày phùng man trợ mắt rặn cho ra cái trứng. Cái lỗ đít gà nhỏ mà sao lại lòi ra được cái trứng to, sau này lấy vợ mới hiểu khi đưa vợ vượt cạn. Đẻ xong thì gà mái nhìn cái trứng rồi chạy vòng vòng kêu tục tác như khoe với bầy gà hay hãnh diện, thoải mái sau khi rặn trong khi mình thì đi nhặt cái trứng còn mềm mềm nóng hổi.

Lúc gà mái đang thời kỳ đẻ trứng thì mập mạp, ăn uống no nê nhưng khi nó ấp trứng thì ốm o, không ăn không uống, sợ trứng không được đủ ấm hư, khi nào oải lắm thì mới nhảy xuống chuồng ăn tí xíu, uống nước rồi nhảy lên chuồng ấp trứng tiếp. Sau này có vợ mới hiểu khi có bầu thì phải ăn mệt thở vì phải nuôi cái bào thai trong bụng, gà thì nuôi cái bọc trứng gà. Đẻ xong thì bơ phờ vì phải cho con bú nên ốm o lại. Luật thiên nhiên hay thật.

Mình nhớ mỗi lần gà ở nhà ấp là có mấy con mạc, đông như quân Nguyên, cắn mấy anh em nên khi gà ấp trứng là cấm mấy đứa em vào chuồng gà nhưng chúng cũng tò mò, mò ra xem nên bị cắn mệt thở. 19 ngày là trứng nở, sinh ra một bầy gà thì lúc đó con gà mái mẹ rất là dữ, lúc nào cũng canh con, đi đâu thì đàn con lúc nhúc đi theo sau, mỗ giun hay ăn thóc. Độ chừng 2 tuần sau thì gà con lớn tự lo như con mình nay lên đại học thì gà mái mới hết dẫn con đi ăn.

Sau 75 thì gia đình chú Tư Gà bị đuổi đi kinh tế mới rồi chịu khổ không nổi nên cả gia đình chú chạy về quê sinh sống.

Nhs

Ai giàu ba họ, ai khó ba đời

Dạo mình học lớp 11B có môn lịch sử Hoa Kỳ, nói đến dòng họ Van Der Bilt, giàu có nhất một thời ở Hoa Kỳ nhờ vào đầu tư ngành vận tải hàng hải và khuếch trương hệ thống xe lửa xuyên bang. Như người ta hay an ủi kêu ai giàu 3 họ ai khó 3 đời. Đến đời cháu của ông ta thì không còn gì cả, bao nhiêu tài sản của ông ta để lại đều bay hết vì con cháu, đóng thuế tài sản, chia chác rồi tiêu hết trong khi dòng họ Rockerfeller, cùng thời, tuy giàu ít hơn dòng họ Vanderbilt thì ngày nay gia tài kết xù của ông ta để lại, đến nay là đời thứ 6 lại gia tăng gấp mấy lần lúc ông ta qua đời.

Tại sao hai dòng họ nói trên, có kết cục khác nhau: một gia đình sau 3 đời thì sạch hết tiền và một gia đình thì sau 6 đời lại tiếp tục giàu hơn? Lý do là Hoa Kỳ có luật thừa kế mà chính phủ đánh thuế 55% hay nhiều hơn. Trong vòng 9 tháng, hậu duệ phải kiếm tiền để trả cho sở thuế. Điển hình con của ông Fullerton và bà Inge, phải bán tháo nhà trong thời gain nhà đang xuống để có tiền đóng thuế.

Khi không có tiền mặt trên 55% trị giá tài sản thì phải bán nhà cửa, và tài sản công ty làm ăn để đóng thuế trong vòng 9 tháng sau khi người ấy qua đời. Đó là chưa kể con cháu tranh dành tài sản, kiện tụng làm bay hết. Do đó người giàu ở Mỹ phải mua bảo hiểm nhân thọ, để khi họ nằm xuống thì con cháu có thể lấy tiền bảo hiểm để đóng thuế, tránh trường hợp, con cháu phải bán nhà cửa, công ty để trả thuế thừa kế.

Đó là thời trước khi ông Bush con lên làm tổng thống. Dạo ấy, chính phủ chỉ cho khấu trừ tài sản của cha mẹ để lại là 1 triệu đô. Tài sản nhà cửa kiêm luôn cơ sở làm ăn mà trên 1 triệu đồng thì sẽ bị đánh thuế. Thí dụ: ông bà A qua đời để lại một căn nhà trị giá $300,000 và một tiệm sửa xe, có hai người con làm để nối nghiệp. Ông A tính là sau khi chết thì hai đứa con được lãnh mỗi người 50% của cái tiệm, còn con gái thì được căn nhà. Họ đã làm di chúc hết.

Vấn đề là cửa tiệm được đánh giá 1.5 triệu, xem như họ để lại tài sản 1.8 triệu. Dạo ấy, chính phủ miễn 1 triệu, họ phải đóng thuế 55% trên số tiền còn lại 800,000 (1.800,000 -1,000,000). Xem ra họ phải đóng 55% x 800,000 = $440,000. Vấn đề là con họ không có tiền nên phải bán. Nếu bán căn nhà thì còn thiếu $140,000 mà bán căn tiệm sửa xe thì sẽ mất cơ sở làm ăn của hai người con trai. Do đó ai có cơ sở làm ăn, phải cẩn thận. Tốt nhất là mượn tiền trên cửa tiệm và căn nhà để khi chết thì họ trừ tiền nợ vào tài sản, sẽ làm tài sản giảm và con cháu không đóng thuế.

Trước ông Bush lên làm tổng thống, ai chết để lại gia tài trên 1 triệu đô sẽ bị đóng thuế vì luật thừa kế có hiệu lực từ lâu, mà chính phủ quên lạm phát vì 1 triệu đô năm 1900, có giá trị nhiều gấp mấy lần năm 2000. Ông ta có ký một đạo luật cho phép năm 2023, người Mỹ được khấu trừ 11.2 triệu đô cho mỗi người, hai vợ chồng được 22.5 triệu. Ai có dưới 11.2 triệu thì không lo.

Vấn đề là vào năm 2025, thì luật nào bị loại bỏ và chính phủ đang cần tiền vì đã in quá nhiều trong vụ covid nên chắc chắn sẽ đánh thuế nhất là đảng Dân Chủ thắng vừa tổng thống, vừa quốc hội vào năm tới. Người giàu thì sẽ không đóng thuế vì họ có chiêu cua họ, được luật phấp do chính họ thành lập. Chỉ có người Mỹ bình thường là cong lưng ra đóng.

Thí dụ: một cặp vợ chồng có một công ty nhỏ, khi qua đời, con họ sẽ hưởng nhưng nếu người appraiser về thương mại và địa ốc đến tính giá trị của gia tài họ để lại có trị giá hơn 1 triệu thì phải đóng thuế thừa kế. Trong vòng 9 tháng, con cháu phải vay mượn tiền để trả, gấp gáp nhiều khi không mượn được thì phải bán tháo công ty mà nhiều khi mấy người con làm ở đó, bổng nhiên mất việc. Nếu bán thì lại bán rẻ vì cần tiền gấp. Do đó người nào khôn thì họ mua tiền bảo hiểm để khi họ qua đời thì con cháu lãnh tiền nhận của bảo hiểm, không bị đánh thuế, để trả, công ty vẫn được con cháu tiếp tục. Vấn đề là khi về già tiền đóng bảo hiểm lên rất cao. Tố nhất là bố mẹ mượn tiền ngân hàng trước để tránh cho thuế lên cao.

Khi ông Bush con lên thì cho phép lên đến 5 triệu, nay ông Trump thì cho đến 11.2 triệu, vợ chồng thì được 22.5 triệu. Hy vọng là đến năm 2025, quốc hội sẽ tiếp tục đạo luật này vì luật này trên nguyên tắc sẽ bị huỷ bỏ vào cuối năm ấy. Hoa Kỳ nợ ngập đầu nên lúc đó mà kinh tế èo uột thì chính phủ đánh thuế chết.

Xứ mỹ này lạ lắm, đi làm thì bị đóng thuế, nên người ta nói thôi để dành, tiết kiệm thì cũng bị đánh thuế, vì chính phủ muốn người dân tiêu dùng để kinh tế mới chạy được, tức quá họ đi mua sắm như đồng chí gái thì cũng bị đánh thuế tiêu xài, vì mua sắm, ăn uống. Tức quá chết cũng bị đánh thuế.

Ai có gia sản trên 22.5 triệu thì mới sợ bị đánh thuế nhưng người giàu có, đại phú thì họ đều làm theo kiểu dòng họ Rockerfeller mà ông Nelson rockerfeller có tuyên bố một câu: "The secret to success is to own nothing, but control everything."

Các tay nhà giàu tại Hoa Kỳ đều dùng Foundation để tránh thuế thừa kế. Gần đây ông Zuckenberg của Facebook chuyễn hết gia tài kết xù vào Foundation của dòng họ ông ta, để tránh gia tài kết xù bị tiêu tùng trong trường hợp vợ chồng ông ta qua đời mặc dù còn trẻ, để khỏi phải đóng thuế nhiều. Ta thấy gia đình Bill Gates cũng tương tự thành lập Foundation, thông thường thì phải phân phát 10% mỗi năm lợi nhuận của Foundation của họ cho các công việc từ thiện, bù lại thì họ tránh đóng thuế cao.

Với luật mới thì họ đóng thuế đâu 37%, thêm nhiều trò khác tuỳ theo lợi tức thì bị đóng thêm do đó họ bắt chước ông Rockerfeller, chỉ muốn kiểm soát nhưng không sở hữu nên cho vào Foundation từ thiện của họ, khỏi đóng thuế 37%, chỉ đóng 10% cho các hoạt động từ thiện, tương tự như hai vợ chồng Clinton, có foundation của họ trên 2 tỷ mà không đóng thuế bao nhiêu.

Lâu rồi mình có đọc một bài viết của ai, kêu người giàu ở Hoa Kỳ và ở Việt Nam khác nhau. Cho rằng người Mỹ nhân văn hơn người Việt giàu có tại Việt Nam. Đơn cử mấy ông đại xì thẩu mỹ, đem tiền giúp xã hội trong khi người giàu ở Việt Nam, cứ đem tiền ra nổ, để người đời nể phục,…. Người viết bài không hiểu rõ về thuế vụ của Hoa Kỳ nên ca tụng, nhưng cũng nhờ vậy mà Hoa Kỳ giàu mạnh.

Các tay nhà giàu cho tiền các đại học, xây các hí viện, thư viện,.. Như Andrew Carnegie, MacCarthur, Ford, Rockerfeller,..để lại tên tuổi cho hậu thế thêm con cháu vẫn tiếp tục thừa hưởng gia tài của họ để lại. Tuần rồi mình đi xem Opera, vở tuồng “Quán Âm Thị Kính” bằng anh ngữ, mỹ mít hát opera ở đại học Chapman, thấy toàn là tên người giàu của thành phố đóng góp xây cái hí viện rất đẹp. Con cháu làm trong foundation, được cấp nhà ở, con cháu học trường tư,… rồi lấy đám con cháu có môn đăng hộ đối, cùng giai cấp thì cứ như giới quý tộc khi xưa.

Mình có hỏi luật sư về vụ bán cái vườn thì sẽ tặng cho foundation, làm từ thiện để khỏi đóng thuế, dùng tiền đó làm thư viện thuyền nhân,… khi nào gần bán thì sẽ thực hiện. Như ông Rockerfeller tuyên bố sau một vụ làm ăn, ông ta bị đóng thuế 90% (dạo ấy khi chính phủ mỹ cần tiền để đánh trận ở Âu châu) nên từ đó ông ta chỉ muốn kiểm soát hơn là làm chủ.

Việt Nam có câu “ai giàu 3 họ, ai khó 3 đời”, người Mỹ tương tự cũng nói: “Shirtsleeves to shirtsleeves in three generations.”. Ở Tô Cách Lan, người ta nói ” người cha mua đất, con xây nhà, cháu nội bán và chắt ăn mày”.

Ơ Hoa Kỳ, người ta nhận thấy trong số 483 tỷ phú thì 2/3 là thế hệ thứ nhất, 20% là thế hệ thứ 2, dưới 8% là thế hệ thứ 3, 13 gia đình đến thế hệ thứ 4, 7 gia đình đến đời thứ 5 và chỉ có 2 gia đình là củng cố được gia tài đến thế hệ thứ 6.

Thật ra những người mỹ giàu, để lại gia tài cho con cháu, chỉ mong con cháu muốn làm gì thì làm, yêu nghề thay vì cơm áo, không sợ phải lo trả tiền mướn nhà hay lo sợ thiếu thốn tiền bạc,… Hỏi thiên hạ thì đa số, đi làm, kiếm tiền để trả tiền nhà, ăn uống, tiêu xài,… chớ số đi làm vì yêu thích nghề thì rất ít. Mình có gặp bên tây, bố cô bạn đánh đàn rất hay, ước mơ ông ta là đàn cho Conservatoire của Tây nhưng vì tiền bạc, đành bỏ chuyện đánh đàn, làm kỹ sư giàu có.

Lấy trường hợp ông Vanderbilt, khi qua đời, đóng thuế xong, gia tài của ông được chia ra cho con cháu. Việc đầu tiên con cháu ông ta xây các dinh thự nguy nga tráng lệ, không lo làm ăn, cứ ăn chơi trác táng đến đời cháu của ông ta thì đói cả lủ.

Điển hình là người chủ cái vườn bơ của mình, ông ta giàu có, sở hữu cả ngàn căn hộ, ông ta trồng bơ cho vui, không vì lợi nhuận nên không rào, làm cổng, để cho người mướn nhà của ông có nơi, dẫn chó đi bộ. Khi ông ta qua đời, mấy đứa con của ông dành nhau gia tài, kêu luật sư tùm lum thưa kiện. Cuối cùng người con trai ở Cali, biết rõ về nhà cửa, vườn tược bị cô con gái, ở New York, thưa luật sư kiện tụng ra sao (xem tin tức trên mạng), không được làm trustee nữa. Cô con gái thấy tiền nước tưới bơ đắt quá mà lợi nhuận không nhiều nên bán cho tên làm vườn với giá $60,000. Tên này, kêu người hái bơ, bán trả tiền cho cô con gái rồi xoay qua bán lại cho mình lời được 200 ngàn, không biết là giá trị của miếng đất này, được phép xây cất nhà cửa, có giá trị khủng. Nếu anh em trong nhà không chém giết nhau thì tài sản của gia đình vẫn còn và giá trị, nội miếng đất không là mấy chục lần số tiền $60,000.

17 năm về trước, mình đọc cuốn sách của một luật sư chuyên việc thừa kế cho người giàu. Ông ta kể người giàu họ tìm cách để lại gia tài cho đời sau như dòng họ Rothschild. Họ thành lập một hiến pháp của gia đình như một quốc gia nhỏ rồi có hội đồng,… mỗi năm họ tụ tập để họ hàng con cháu biết nhau thêm họ bàn đến tương lai.

Có dạo đọc bài phỏng vấn của ông Rockerfeller, cháu của ông đầu tiên, cho rằng gia đình họ may mắn là không làm thương mại, dù rằng khởi đầu gia tài của họ đến từ dầu hoả nhưng chính phủ đánh vì tội Anti-Trust, phải chia nhỏ ra nhưng nhờ đó họ đầu tư và sống đến thế hệ thứ 6, hiện hậu duệ còn sống 160 mạng.

Ông ta kể dòng họ không làm thương mại nên không có tranh chấp trong các anh em, xem ai là người có khả năng làm giám đốc,… dòng họ của họ rất gắn bó với nhau nhờ giá trị của gia đình, làm việc thiện. Mỗi cá nhân có thể lo về vấn đề gì họ thích nên tạo lập khá nhiều Foundation trong dòng họ. Hàng năm họ tụ họp 2 lần, ai trên 21 tuổi đều được tham dự vào các buổi họp để bàn về hành chánh, tài chánh của dòng họ.

Họ gìn giữ rất kỷ các căn nhà của tiền nhân để con cháu có thể trở lại để biết nơi ông bà đã sinh sống vì nếu bán đi thì sẽ xoá ký ức của dòng họ, do đó bằng mọi cách dòng họ vẫn giữ những căn nhà của tổ tiên.

Trong đám con cháu đứa nào giỏi thì họ giúp cho học lên cao, đứa nào dốt thì lo chuyện khác. Tên trưởng nam dốt thì để cho đứa em nào thông minh lãnh trách nhiệm, chớ để cho thằng dốt thì sớm muộn cả gia tài của dòng họ tiêu bay hết. Dòng họ Kennedy dự định từ lâu, ông bố của tổng thống Kennedy,..đã tính trước sẽ có con làm tổng thống,..

Đọc về dòng họ Rothschild thì được biết những người quản lý tài sản của dòng họ rất khôn. Dòng họ Bush cũng tương tự, làm chính trị, làm kinh tế nên con cháu họ không vất vả, đến đời thứ 4 rồi mà vẫn sống thoải mái.

Luật thừa kế của Hoa Kỳ sử dụng luật thừa kế của Anh quốc. Khởi đầu một gia đình có đất để trồng trọt, khi ông bố qua đời thì gia tài để lại cho trưởng nam, và các người con trai khác vẫn tiếp tục làm nông cho gia đình và được phân chia thóc, lợi tức sau mùa gặt. Lý do là nếu chia 5 xẻ 7 đất đai thì đến 2 , 3 đời sau, bị chia nên diện tích của ruộng quá nhỏ không đủ trồng trọt nuôi cả đại gia đình, phải bán đi thì gia sản của dòng họ sẽ mất. Con cháu sẽ làm tá điền cho các địa chủ khác và cả đời sẽ không ngóc đầu lên được.

Con gái lấy chồng lấy họ nhà chồng nên không được hưởng gia tài. Lý do đó mà khi tài phiệt Andrew Carnegie qua đời, chỉ có một cô con gái nên ông ta để lại cho con gái một tài sản đủ nuôi cô ta mãn đời, còn bao nhiêu thì ông ta đem làm việc thiện, xây trên 3 ngàn cái thư viện và hí viện. Nếu ông ta dùng mánh của Rockerfeller thì có lẻ ngày nay gia tài vẫn còn tồn tại và có thể xây nhiều thư viện và rạp hát hơn trên thế giới như nguyện vọng của ông ta.

Anh em thì như 5 ngón tay, ngón ngắn ngón dài, đứa khôn đứa ngu. Cuộc đời, người ngu lâu dốt sớm như mình thì không biết mình ngu, cứ tưởng là thông minh xuất chúng, kiểu lãnh đạo Hà Nội, cứ cho mình là trí tuệ đỉnh cao. Nếu ông bà cụ mình có gia tài để lại, trưởng nam thì mình lãnh hết theo kiểu truyền thống, ngu ngu, mình đi đánh bài, chơi bời bay hết tiền, con cái chả được cái gì, em út cũng vậy. Bù trớt. Chưa kể trưởng nam mà ly dị, bán nhà chia với vợ cũ thì mấy người em ngọng. Cho thấy luật lệ nhà đất cần được cập nhật hoá với thời đại hiện tại.

Đó là trường hợp Ông cố ngoại mình, nhà ở quê có ruộng nhiều nhất làng, tá điền mướn làm, trả lúa hàng năm. Gia đình sống sung túc mấy đời. Ông cố ngoại mình thừa hưởng gia tài bao nhiêu ruộng nương, đi hát ả đào, đánh bài thua bán ruộng hết, bán mệ ngoại mình cho một ông lái buôn người Xiêm như người ta bán con gái làm dâu xứ Hàn, ngày nay. Sang bên đó mệ ngoại khám phá ra ông chồng người xiêm đã có vợ con, nên trở về Việt Nam. Anh em của mệ cũng đi tứ xứ làm ăn. Cho thấy cái nguy hiểm của truyền thống, đưa đến vấn đề ai giàu 3 họ, ai khó 3 đời. Gặp con trai đầu ngu lâu dốt sớm như mình là cha mẹ, em út không nhờ. Có thể làm tran gia bại sản hết.

Năm ngoái mình đột xuất về quê nội, nhìn cái ao, căn nhà nơi ông cụ mình lớn lên, gặp họ hàng thì mình muốn xây lại căn nhà ấy, xem như nhà thờ tổ cho dòng họ mình. Mấy người em mình kêu bà cụ bán đi chia cho mấy em, được vài ngàn rồi ăn cũng hết. Mình quyết định sẽ xây lại căn nhà ấy, để dòng họ ở quê hay con cháu ở phương xa, có nơi để tìm về. Họ có nơi để hàng năm, giỗ chạp, họ hàng có nơi để tụ họp. Con cháu sau này, ở xa sẽ có dịp trở lại quê để tìm ký ức của dòng họ. Nhà Lý bị Trần Thủ Độ tiêu diệt nên có người hoàng tộc lên thuyền làm Boat People, chạy đến Đài Loan và Triều Tiên. Mấy đời sau, hậu duệ của dòng họ này trở lại Việt Nam để viếng làng của tổ tiên họ.

Con mình đã về quê nội nhưng con của chúng sẽ không có cơ hội tìm lại ký ức nếu mấy anh em bán căn nhà còn lại của ông bà ở quê. Nếu xây được lại căn nhà của ông bà, nơi ông cụ mình đã lớn lên thì xem như mình sẽ hoàn thành ước nguyện của ông cụ khi xưa có nói với mình. Làm vậy thì sau này, con cháu của mình mới hiểu và tiếp tục truyền thống.

Xong om

Nguyễn Hoàng Sơn 

Karaoke

Có dạo mụ vợ, bắt mình mua dàn máy Karaoke về khiến mình điên cái đầu vì cứ nghe mụ hát hoài ở nhà, con cái học hành cũng bị lộn xộn. Bù lại thì mấy đứa con cũng chịu khó hát nhạc Việt Nam, thằng con mê bản “tóc em đuôi gà”.

Dạo ấy mua cái máy của Đại Hàn madze in Việt Nam, có đâu mấy chục ngàn bản nhạc, đủ thứ tiếng, hát mệt xỉu luôn. Mụ vợ cứ muốn hát để được máy đánh giá số 1 nên khổ. May là khi dọn qua nhà hiện nay, mình dẹp trong ga ra, mụ vợ mê làm vườn nên quên hát.

Nay thì cuối tuần đồng chí gái với mấy bà bạn vào mấy viện dưỡng lão, uỷ lạo và hát cho mấy người cao niên nghe. Đồng chí gái kể có bà bị điếc nhưng kêu mụ vợ hát hay. Chán mớ đời. Dạo mẹ vợ mình được đưa vào đây, mấy tuần sau thì qua đời. Mình thấy ở cửa ra vào, các người lớn tuổi gốc Việt, ngồi xe lăn trước cửa ra vào, hóng con cháu vào thăm, thấy thương lắm. Ai được con cháu vào thăm, đẫy xe lăn đi vòng vòng là hạnh phúc. Nay cuối tuần vợ mình cùng vài người bạn đi hát, uỷ lạo cho mấy người già neo đơn này thì thương mụ vợ rất nhiều, may mắn lấy được người vợ có cái tâm. Mình có mấy anh bạn già, cuối tuần, vợ bắt chở đi viếng vườn hoa, chụp hình mệt nghỉ. Quên rằng hoa biết hét đã già, gần tàn thì chả còn gì đẹp cả. Chán mớ đời.

Karaoke, tiếng Nhật có nghĩa là “empty orchestra”, không biết dịch ra tiếng Việt (dàn nhạc trống vắng?), xuất hiện tại Nhật Bản cách đây 45 năm bởi một sự tình cờ. Người Nhật có thói quen từ lâu là khi có khách đến nhà dùng cơm hay ở tiệm thì họ hát để giúp vui cho khách tương tự người Việt hay ngâm thơ với nhau. Kiểu mời ăn phải chịu đựng nghe tra tấn, rống bên tai. Dã man thật.

Karaoke được hình thành bởi một sự tình cờ. Ông Daisuke Inoue, nhạc công cho một quán cà phê được một khách hàng trả tiền để ông ta đi cùng, đánh đàn khi gặp khách hàng trong cuộc họp mặt làm ăn. Lý do là ông khách hàng chỉ hát đúng khi ông Inoue này đánh keyboard.

Nhưng hôm ấy, ông Inoue bận, không theo ông khách được nên ông ta thâu nhạc, đánh những bài mà ông khách thích hát qua cassette để ông ta mang đi theo chuyến làm ăn. Ông khách trở lại và kêu thâu thêm những bài khác cho ông ta giúp ông ta tư duy đột phá, làm một cái máy vừa có micro, loa để ai cũng có thể hát theo.

Với vài người bạn biết về kỹ thuật, ông ta làm được 11 cái máy đầu tiên được gọi là “8 Juke”, và cho các quán nhậu ở vùng Kobe, có những khách xộp mướn, để xem xét tình hình thị trường. Các đại gia vào quán, ăn uống xong thì có các cô gái Geisha, đánh đàn cho hát rồi dần dần có những nhạc công đánh đàn nhạc thời đại để hát. Lúc đầu có hai tiệm mua máy của ông ta, rồi các tiệm khác đặt hàng mua nhiều máy, để trong những căn phòng riêng để cho khách hàng hát.

Vào thập niên 90 của thế kỷ trước thì karaoke tràn ngập vùng Á châu, và được hiện đại hoá, về âm thanh, nhất là video được quay theo ý chính của ca khúc, thêm Laser Disc, gắn thêm lời trên màn ảnh truyền hình, được phổ thông hoá vào quần chúng, mua về nhà để hát với dàn máy âm thanh, amplifier,…

Dạo ấy tới nhà nào cũng có máy karaoke, ka vô oke, ăn xong mấy bà xúm lại hát, mấy ông ra vườn nhậu để quên giọng xé xác của vợ mình, đã nghe trường kỳ ở nhà. Nay thì họ lại mướn nhạc công như ông Inoue đến nhà vì hát trực tiếp có vẻ nức nở hơn.

Ở vùng Bolsa này, các tiệm ăn đều có nhạc công cho cuối tuần. Mình thì không thích hát hò nhưng chìu vợ lâu lâu phải đi theo, thêm có hai vợ chồng tên bạn, du học ngày xưa ở Ý, mê hát lắm. Cứ rủ mụ vợ mình đi quán Lạc Cầm vào tối chủ nhật vì ít người nên hy vọng hát được hai bài. Mình sắm cái dàn âm thanh cho mụ vợ nhưng cứ sợ trường hợp máy karaoke ngày xưa. Chán mớ đời. May quá dạo này đồng chí gái không còn mơ làm ca sĩ ka ra ô ke nữa.

Hôm trước đến nhà chị bạn của đồng chí gái, thấy họ mở truyền hình karaoke, thấy hình ảnh và bài hát chả ăn nhập gì cả. Bản nhạc Phố Đêm mà họ bỏ hình ảnh cặp trai gái bận bikini chạy ngoài biển, kiểu ráp cho có lệ, mượn đầu heo nấu cháo. Như mọi lần, ăn xong thì mình kiếm một chỗ để ngủ, trong khi mọi người hò hét qua micro. Mình có tật ngồi đâu là ngủ đó, ai làm gì mặc ai. Khi nào xong, đồng chí gái kêu dậy, chở vợ về. Bạn bè tới nhà, hát hò đến giờ là mình lặn đi ngủ.

Ông Inoue này phạm một cái lỗi lầm thương mại là không chịu ghi tên bằng sáng chế như những người có óc thương mại. Thiên hạ bắt chước, làm những cái máy tương tự nên lấy bớt lợi nhuận rồi khi Laser Disc được phát minh thì máy của ông ta hết được mua và đóng cửa tiệm sau khi đã sản xuất 25,000 cái máy.

Ông ta được vinh danh là người Á châu có nhiều ảnh hưởng của thế kỷ 20.

Xong om

Sơn đen nhưng tâm hồn Sơn trong trắng, nhà Sơn nghèo dang nắng Sơn đen 

Nguyễn Hoàng Sơn 

Thể thao = thuốc phiện

Dạo mình sang Hoa Kỳ làm việc thì có nhiều trò khiến mình thất kinh. Xem truyền hình, họ nói nhanh dễ sợ, không chậm chạp như bên Anh Quốc, lý do là để dùng thì giờ bán quảng cáo. Trung bình 15 phút tiếp thị cho mỗi tiếng phát hình. Cứ nói ba la bu lua là thấy mấy phút quảng cáo nên chán không muốn xem.

Cuối tuần thì thấy đài truyền hình giảng đạo. Các con chiên khỏi cần lên đồ đến nhà thờ nhất là khi trời mưa, bão tuyết vì Chúa đã phán; con chiên ở đâu thì có ta ở đấy. Cứ bận đồ áo ngủ, xà lỏng run đùi nghe mấy cha cố giảng đạo rồi đến cuối chương trình, rút thẻ tín dụng ra, cúng phát sương thỏi mái. Có dạo người ta còn xem xi nê trong xe hơi nên cũng có đi lễ nhà thờ nhưng đậu xe trong bãi đậu xe rồi nghe cha giảng qua radio, tay ôm người yêu. Cuối giờ chạy ra trả tiền ở cổng.

Hết màn truyền đạo xong, sau cơm trưa là đến màn xem thể thao với quảng cáo bia và hot dog ầm vang cả nhà. Xem một mình không vui, bọn mỹ rũ nhau lại nhà xem, chúng bận đồ của các cầu thủ chúng tôn thờ. Ngày Superbowl, trận chung kết hàng năm của bóng bầu dục, kiểu Rugby của Âu châu nhưng được chế biến lại thêm cái màn trong sở, mỗi người chung tiền để cá cược.

Năm ngoái đi La Mã lại, có đưa đồng chí gái viếng thăm Colesseo, nơi Lý Tiểu Long đấu với Chuck Norris đến chết trong phim Mãnh Long Quá Giang. Nơi mà khi xưa các hoàng đế La Mã đã đến tham dự các trận giác đấu được diễn lại trong phim Gladiator một cách ngoạn mục.

Nhà thơ trào phúng Decimus Lūnius Luvenālis, thời La Mã đã diễn tả những cuộc chém giết với cụm từ "panem et circenses" (bánh mì và trò xiếc) dưới thời bạo chúa Nero như sau: “Ngày nay, họ thậm chí còn chẳng buồn mua phiếu bầu của chúng ta. Công chúng trở nên vô dụng. Giới bình dân mới ngày nào còn quan tâm đến luật pháp được ban hành ra sao, ai là quan chấp chính, các quân đoàn La Mã chinh phạt đến đâu; nay đã trở thành những kẻ thèm khát không gì ngoài hai thứ: bánh mì và những gánh xiếc.”

Nhà thơ trào phúng Decimus Lūnius Luvenālis

Nhà thơ này cho rằng nền Cộng Hoà La Mã đang trên đường sụp đổ vì giới bình dân trở nên biếng nhác, vứt bỏ trách nhiệm chính trị đối với quốc gia, chỉ muốn cái bụng no nê và hoan lạc với những trò chơi, nói theo thời nay là hủ hoá, mất quan điểm lập trường cách mạng.

Nhớ dạo còn nhỏ, học lịch sử Việt Nam vào thời Pháp thuộc thì thầy giáo giải thích dạo ấy thực dân cứ tổ chức cho thanh niên ăn chơi, nhảy đầm, chơi thể thao nhằm ru ngủ lòng ái quốc, tư duy của thanh niên. Nhà thơ Nguyễn Khuyến có làm bài "Hội Tây":

Kìa hội Thăng Bình tiếng pháo reo
Bao nhiêu cờ kéo với đèn treo
Bà quan tênh nghếch xem bơi trải
Thằng bé lom khom nghé hát chèo
Cậy sức cây đu nhiều chị nhún
Tham tiền cột mỡ lắm anh leo
Khen ai khéo vẽ trò vui thế
Vui thế bao nhiêu nhục bấy nhiêu.

Dạo mình sang Tây thì cuộc cách mạng văn hoá "Mai 68" đã qua, có lẻ vì vậy mà các trận đấu túc cầu hay banh bầu dục được truyền hình phát tuyến hàng tuần. Các trận đấu âu châu vào tối thứ 4 và địa phương vào ngày cuối tuần. Đi làm khuân vác ở siêu thị, nghe mấy tên tây đồng nghiệp cứ bàn tán về cầu thủ mới nổi như Rocheteau, Didier Six,..khiến mình nghiện, lương không bao nhiêu cũng phải móc túi đi xem đội tuyển Pháp đá ở vận động trường Parc De Prince.

Ngoài túc cầu, Rugby, các môn thể thao khác được chính quyền nâng đở như thể một chương trình không nhằm giúp người dân có cuộc sống lành mạnh nhưng để định hướng người dân và quản chế họ trong những ngày nghỉ cuối tuần. Sáng thứ hai vào nhà máy thì trong lúc nghỉ giải lao, công nhân thợ thuyền bàn tán về trận đấu vừa qua rồi đến ngày thứ 5, 6 là họ nói về trận đấu sắp tới,…. Cứ thế, giới cầm quyền có thể đánh lạc hướng người dân bất mãn chế độ, hạn chế tối đa khả năng tham gia một cuộc cách mạng nhằm lật đỗ giới cầm quyền hiện tại.

Đọc báo mấy ngày nay, thấy thiên hạ chửi um sùm về sự thất bại của đội tuyển Việt Nam trước Thái Lan, rồi giới truyền thông lèo lái về một quá khứ xa xưa khi VNCH, vô địch các giải quốc tế, đá hay hơn các đội tuyển Nhật Bản, Nam Hàn và họ không gọi VNCH là nguỵ quân nguỵ quyền nữa để thoa diệu những bức xúc của người dân về giới lãnh đạo dốt nát, vơ vét, bán thuốc trị bệnh ung thư giã cho người dân để làm giàu.

Giá xăng đang tăng thì họ tạo ra những trò khác để người dân bàn cãi như hát nhạc Bolero làm mất quan điểm lập trường cách mạng, phải hát nhạc đỏ để nhớ đến những chiến thắng hào hùng khiến nhạc sĩ Trần Tiến, nếu mình không lầm là tác giả bài “những đôi mắt mang hình viên đạn: kêu gọi nên quên quá khứ đi khi người đứng đầu của đảng, tuyên bố là chúng ta đánh Mỹ cho Nga, cho Tàu.

Thể thao ngày nay được phổ biến toàn cầu, một cầu thủ như Neymar Jr vừa được mua bởi đội Paris Saint Germain, với giá khủng, nghe nói đâu trên 220 triệu Euro. Lý do là cầu thủ này có nhiều người theo dõi trên mạng, nghe nói có đến 52 triệu người ái mộ, sẽ giúp cho các nhà đầu tư vào đội banh PSG quảng cáo, bán tiếp thị trên mạng của cầu thủ này chỉ cần bán 2 triệu cái áo có tên Neymar là huề vốn.

Các nhà tư tưởng hay tâm lý học cho rằng "bánh mì và xiệc" là văn hoá đại chúng hiện đại, đặc trưng cho thời kỳ đầu tôn giáo, là thuốc phiện tinh thần ru ngủ người dân. Do đó muốn gầy dựng lực lượng cách mạng thì điều tiên quyết là phải kéo dân chúng ra khỏi vùng văn hoá đại chúng ngu muội này. Mình nhớ khi xưa, gặp mấy ông kêu gọi chống cộng đủ trò nhưng mê đá banh Mỹ mệt thở, đang họp họ kêu mau mau để về coi đá banh. Chán Mớ Đời 

Ông Friedrich Nietzsche cho rằng chủ nghĩa xã hội mà Karl Marx và Hegel chủ xướng là một phiên bản thế tục của tôn giáo mà họ hô hào xây dựng một xã hội không đói nghèo, không bốc lột và người dân trở thành nô lệ cho thói ganh tỵ vô sản và đạo đức cách mạng. Ông Karl Marx, con một mục sư Tin Lành nên học thuyết của ông ta chịu nhiều ảnh hưởng của Kito giáo. Tương tự người ta cũng chỉ trích các mô hình xã hội do Phát Xít và cộng sản, khiến người dân từ bỏ trách nhiệm chính trị để đổi lấy những chương trình phúc lợi rẻ tiền với nền văn hoá vô sản đầy tuyên truyền tính, quay mặt mặt với thành quả của kỷ nguyên Khai Sáng.

Tưởng tượng người nông dân Việt Nam khi xưa làm ruộng cực nhọc, bị quan chức nhà Nguyễn đánh thuế, hạch sách như giới cầm quyền cộng sản hiện tại bổng nhiên có một ông cố đạo người tây phương đến, rao giảng về một thế giới bình đẳng trước thiên chúa, về một thiên đàng như thế giới đại đồng,…thì họ sẵn sàng chết nếu bị quan quân triều đình ngăn cấm bắt.

Tương tự ngày nay người dân Hương Cảng đã sống trên 100 năm với tự do dân chủ nên họ sẵn sàng xuống đường để bảo vệ tự do của họ. Trong khi đó thanh niên Việt Nam xuống đường đi bão sau một trận túc cầu. Có người chê trách họ không đi biểu tình như người Hương Cảng. Họ có nếm mùi tự do dân chủ một ngày nào từ khi cha sinh mẹ đẻ đâu mà chí trích họ.

Chế độ quân phiệt xứ Á Căn Đình, tổ chức giải túc cầu thế giới, họ mua đội banh Peru để được vào chung kết và thắng, giúp cho chế độ tồn tại một thời gian, nhưng kinh tế vẫn bết bát nên họ cho quân đổ bộ đảo Maldives nhưng không may là gặp bà Thatcher nên chế độ tan rã.

Do đó người ta chửi Hà Nội cứ xưng “tàu lạ”, người nước lạ,...vì họ không thể đánh Trung Cộng được. Đánh là thua thì chế độ sẽ tan rã như chế độ quân phiệt Á Căn Đình. Trên báo ngoại quốc có một tên nào, mình đoán là do Trung Cộng trả tiền viết vì hắn kể các Hải cảng quân sự cua Trung Cộng khi đánh Việt Nam ra sao; bằng không quân, Hải quân,... chúng ta thấy Trung Cộng cho làm phim tuyên truyền về các phim hành động quân sự, đủ trò chiếm ngập Việt Nam để định hướng người Việt, không nên chống lại Trung Cộng.

Cái vui là chương trình Obamacare, mình hỏi 10 tên ủng hộ chương trình này, giải thích cho mình lý do họ ủng hộ thì 10 người như một, không ai hiểu chương trình này. Thật ra cũng không trách họ, ngay mấy ông dân biểu liên bang bỏ phiếu chương trình cũng chưa đọc. Chúng ta bị giới truyền thông gây ảnh hưởng mà không tìm tòi tài liệu để đọc. Chúng ta từ bỏ trách nhiệm chính trị của một công dân, bỏ mặt cho những chính trị gia tha hồ nói phét, để chấp nhận một nền văn hoá vô sản rẻ tiền.

Chúng ta bán lương tâm mình để đổi lấy những phúc lợi riêng tư. Có anh bạn kể là gia đình anh ta trả tiền bảo hiểm trên $200/ tháng, với chương trình Obamacare thì phải trả gấp 3. Có dạo mình tính viết về Obamacare nhưng họ đang sửa đổi lại nên thôi. Họ ủng hộ nhưng không hiểu chính phủ lấy tiền đâu ra để trả. Họ không bao giờ đọc giấy trả lương nên không biết là phải đóng thêm 3.8% thuế cho Obamacare mà họ dùng cụm từ khác là “Medicare Tax”

Khái niệm "bánh mì và xiệc" cho thấy tính ích kỷ và vô trách nhiệm của người bình dân. Anh từ khước quyền bỏ phiếu để rồi khi ông Trump đắc cử, anh lại chửi bới kêu không phải tổng thống của anh. Thay vì tụ tập nhậu nhẹt, xem đá banh, anh có thể tổ chức những buổi nói chuyện về chính trị, cải tổ tại địa phương thay vì cứ chửi bới như ru ngủ lòng tự mản chính anh. Anh không dám xuống đường vì sợ bị cảnh sát đánh, bắt nên chỉ nhấn "Like" trên mạng như những tên trí thức dỡ hơi.

Về Việt Nam, mình thấy thiên hạ cứ rũ nhau đi ăn nhậu, bàn tán đến cá độ thì thấy tương lai của một Việt Nam thịnh vượng rất xa vời. Một người dân làm đồng nào là nhậu đồng đó, nợ cá độ. Một thành phố Đà Lạt không có tiền trả lương cho cán bộ nhưng cán bộ đi xe xịn, nhậu thâu đêm rồi tăng 2 tăng 3.

Vấn đề nan giải của xã hội là người ta không biết giới bình dân sẽ làm gì nếu họ buồn chán khi họ thấy những giới giàu có ăn chơi sung sướng. Hình ảnh mình nhớ mãi thời bé là nhìn qua cửa sổ của một gia đình được xem là trung lưu trong xóm, xem con gái của họ cắt bánh tây trong buổi tiệc sinh nhật. Mình còn nhớ cứ nuốt nước miếng ừng ực để rồi bà chủ nhà chạy ra, cầm chổi chà xua đuổi mình với mấy thằng trong xóm bên cửa sổ như đuổi ăn mày.

Nếu trời không ỉa trúng đầu mình, được đi du học thì biết đâu sau 75, mình dám làm dân CM30, tố cáo bà hàng xóm là không cho mình ăn bánh tây, còn lấy chổi chà xua đuổi đám bần cố nông như mình. Chán Mớ Đời

Tổ chức các trận bóng, rút ruột người dân khiến chúng chỉ lo kiếm tiền mà quên bổn phận, trách nhiệm người dân, mặc phó cho kẻ cầm quyền "no". Vua Gia Long có tuyên bố một câu rất ý nghĩa: "có đói nói mới nghe".

Xong om

Nhs

Chú Ba Nọc trong xóm

Xóm trên nhà mình, trong khu nhà ông Y làm y tá, chiều chiều đi chích dạo với chiếc xe Vespa màu xanh, cạnh nhà hai anh chàng thợ may Sơn và Tánh, có gia đình ông Ba Nọc. Nghe nói nhờ đi chích dạo mà ông ta đông con, lắm vợ. Cứ tưởng tượng đến nhà bà nào chích, bà ta cởi quần hết leo lên giường thì cũng phải nọc chớ.

Ông Ba Nọc làm nghề "bỏ nọc" heo. Nói theo văn chương truyền khẩu, nuôi “heo điếm đực”, mỹ gọi là Gigolo Pig (em chế, đừng có tin thiệt, nói mỹ cười ). Ở Bolsa, có dạo mình thấy một anh chàng trẻ, hay đi với một bà tầm tuổi bà ngoại anh ta. Nghe nói bà này giàu lắm, về Việt Nam, vớt anh ta qua. Mấy bà chỉ mình kêu Vietnamese Gigolo, Richard Gere an-na-mít. Thật ra, có tiền thì mấy bà nên nuôi trai, đàn ông nuôi chân dài thì tại sao phụ nữ không được làm việc đó. Cuộc đời sống chết biết khi nào, mấy chị em phụ nữ đừng ngại gì cả. Nói như thiền sư bán cà phê, có tiền để làm gì?

Cứ lâu lâu thấy ông ta đi theo sau con heo nọc của gia đình ông, đi vòng vòng lên số 4, khi thì ông đi qua ngõ Hoàng Diệu, nhiều hôm mình thấy ông lang thang với con heo nọc lên tận Dốc Nhà Bò. Dạo ấy, trước Mậu Thân, nhà mình còn làm vườn tỏng Suối Tía, nên cuối tuần mình hay đi vào đây. Ông cầm cái roi mây, đi thủng thỉnh phía sau heo, lâu lâu kêu i i i để heo đi về phía trái hay a đi về phía phải. Hồi nhỏ mình phục ông ta lắm vì biết nói tiếng heo, tạm gọi là Trư Ngữ, em chế nên đừng co sến đá nhé. Sau này, ông kêu xe lam chở nếu đi xa hay già.

Có lần mình thấy ông lùa con heo nọc của ông vô chuồng heo nhà Bà Làm Vườn, gần xóm. Bà Làm Vườn là người chửi mình và thằng Khánh Ù ăn cắp buồng chuối của bà khi xưa. Bà ta đuổi hết con nít trong xóm đi, làm như tương ngộ của heo là bí mật quân sự nhưng mình và thằng K leo lên cây mai ngoài đường, để quan sát. Mình thấy con heo nọc hét éo éo trong khi con heo nái của bà Làm vườn ọt ẹt chạy vòng vòng rồi bổng nhiên con heo nọc nhảy cái ụp lên lưng con heo nái, hai chân dưới đất, hai chân trước choàng qua con heo nái một cái âu yếm rồi bốn bề yên lặng ngoài tiếng họt hẹt của hai con heo, ngay ông Ba Nọc và Bà Làm Vườn cũng ngưng thở.

Rồi thấy bà Làm vườn chạy qua chuồng gà lượm mấy trứng gà đem cho con heo nọc của ông Ba Nọc ăn, nghe nói để tẩm bổ sau khi nọc con heo nái. Người tây phương hay ăn trứng vào buổi sáng, không biết có phải để tẩm bổ sau một đêm nọc mụ vợ? Sau đó thấy bà làm vườn dúi tiền vào tay của ông Ba Nọc. Hay à! Nuôi heo đi nọc heo thiên hạ lại được tiền.

Thằng K nhìn lăm lăm nuốt nước bọt ực ực rồi nói với mình hay tụi mình để dành tiền mua heo nọc kiếm tiền. Mình u chầu u chầu hỏi bao nhiêu tiền thì nó nói 1 ngàn con heo sửa khiến mình ngao ngán, bỏ mộng mua heo nọc làm giàu. Hai thằng ăn cắp buồng chuối dú không chín nay đòi nuôi heo. Có lần mình nuôi vịt với thằng Bảo, con ông Nhị. Vịt mới lớn lớn, có khách đến, ông cụ kêu người làm thịt mất nên mình hiểu dạo ấy, có của thì nên cất kín, nếu không sẽ bị cưỡng chế.

Bên tay trái, phía dưới là xóm CHú Ba Nọc

Không biết ông Ba Nọc, vì mỗi ngày xem con heo của ông, nọc mấy con heo nái trong vùng hay sao mà vợ ông ta cứ đẻ rần rần. Lúc nào mình cũng thấy bà ta có bầu, tay bế tay bồng cho con bú. Mấy đứa con của ông ở nhà thì không bận áo quần, lê lết, nước mũi, nước dãi thò lò, la hét mệt lỗ tai hàng xóm. Có nhiều người trong xóm kêu ông ta có con rơi với mấy bà chủ nái. Hoá ra nuôi heo nọc không giàu mà người lớn hay kêu thêm người thêm của. Vợ chồng ông ta tăng gai sản xuất con đàn con đống.

Ông P hàng xóm nhà mình, ba của thằng Q, làm ở nha Địa Dư, có chiếc xe Lam, chạy thêm kiếm tiền vì lương công chức trong thời kiệm ước, không đủ nuôi vợ con. Sáng sớm ông P ghé nhà mình, chở mấy bao gạo của bà cụ mình giao cho khách hàng, sau đó mới đi làm. Chiều sau khi ăn cơm cũng làm thêm vài chuyến vì bà cụ mình không có môn bài bán gạo đường nên phải bán lén, kiếm tiền nuôi 10 đứa con. Sau này mình có phụ, chở đi giao lẻ cho khách hàng. Bà cụ mình không có môn bài bán gạo và đường nên phải chở đi buổi sáng hay chiều tối để tránh thiên hạ điềm chỉ.

Trưa vào giờ cơm thì ông chạy xe Lam chở khách, thường thì hay chở heo nọc của chú Ba Nọc đi mấy nơi xa như Trại Hầm, Thái Phiên vì nghe nói nọc heo trong vùng gần không tốt vì có thể dính mấy con heo sinh bởi mấy con heo nái được heo nọc của chú Ba nọc gieo giống, dễ chết sớm. Kiểu loạn luân, nọc con cháu của mình, di truyền sinh ra quái thai hay mau chết chi đó.

Một hôm, cuối tuần mình đi lang thang trong xóm thì Chú P hỏi đi chơi không, lên xe. Mình nhảy lên ngồi cạnh chú rồi chú cho xe đến nhà ông Ba Nọc. Ông P lấy miếng gỗ, bắt làm cái cầu từ xe làm xuống đất để heo leo lên. Chú Ba Nọc kéo con heo nọc ra rồi chú P và mình phụ kéo con heo lên xe. Xe chạy về Số 6, chú Ba Nọc ngồi phía trước bên tay phải chú P trong khi con heo nọc kêu ọt ẹt phía sau.

Đến nơi chú Ba nọc kéo con heo nọc xuống xe thì con heo bổng nhiên réo to. Chú Ba Nọc kêu mày ngửi mùi nái rồi trong khi đó con heo nái cũng bắt đầu ré trong chuồng. Bà chủ heo nái thảy hai cái hột gà cho con heo nọc ăn trước khi mở cửa chuồng cho vào. Viết đến đây mới nhớ. Tự dặn lần sau, trước khi trả bài cho đồng chí gái, phải làm hột gà ốp la trước mới nọc hoành tráng được. Chúng ta cần quan sát thú vật để học hỏi, thay vì uống Viagra. He he 

Cảnh tượng rất vui là con heo nọc vừa vào chuồng là chạy theo con heo nái. Con heo nái vừa chạy vòng vòng vừa hét, lâu lâu quay lại cắn con nọc. Đâu một hồi lâu, hai con heo cứ cắn nhau la éo éo mà chả lâm trận thì chú Ba Nọc kêu con nái này còn xung quá, đợi vài ngày nữa rồi dẫn heo ra xe về.

Trên xe, hóng chuyện người lớn. Chú Ba Nọc nói với chú P là con nái nay mới động đực nên la hét ỏm cù tỏi, cái hoa của nó còn đỏ au, phải đợi vài ngày cho nó đen lại thì mới làm ăn được. Chú nói con heo của chú thuộc giống Do Xờ. Sau này mình làm việc ở bên Anh quốc thì mới nhớ là thịt ba chỉ (bacon) của vùng Yorkshire rất nổi tiếng thì mới nhớ đến heo chú Ba Nọc. Yorkshire mà chú kêu Do Xờ.

Có lẻ người Mỹ đem giống sang Việt Nam trong thời kỳ chiến tranh như gà mỹ mà tiệm gà Gala của Mệ BĐ, nuôi trên Số 6. Con này da trắng, to con chớ heo Việt Nam mình nhớ đen đen, nhỏ nhỏ mà một thằng bạn Tây, nuôi trong nhà làm kiểng ở New York. Thay vì dắt chó đi chơi, vợ chồng nó dắt heo mít đi vòng vòng thành phố Nữu Ước khiến khiến kẹt xe.

Đâu 3 ngày sau, chú P chở chú Ba Nọc và heo lại nhà bà chủ nái. Kỳ này mình quan sát con heo nái rồi hỏi chú Ba cái hoa là cái gì. Lúc đó, chú Ba chỉ nói đó đó cái hoa hôm trước màu đỏ nay héo tím rồi thấy chưa khiến mình tá hỏa tam tinh. U chầu u chầu. Dạo này thiên hạ nói về bà bồ cũ của ông tỷ phú ma-cô, bị khách khứa giúp treo cổ trong tù. Có lể mấy đại gia tây phương muốn nhìn cái hoa đỏ hâu thay vì héo tím của vợ nhà, nên tìm đến ông này, cung cấp đủ thứ. Sau ông ta bị bắt, nên bị tù thì tự nhiên hỏi câu của thiền sư cà phê: “có tiền để làm gì?” Rồi tự tử chết.

Kỳ này thì con heo nái hết chạy, cụp đuôi lại, ngoắc cái đuôi qua một bên, để cái mu ra, đứng yên như Từ Hải, thở khọt khẹc cho con nọc xạy nạy. Chú Ba và chú P lấy cái bao bố, luồng dưới cái bụng của con nái rồi 2 người đứng hai bên, kéo lên cho vừa tầm, tránh bị so le, nọc cao nái thấp để con nọc thục bida cho vừa tầm nhắm để bắn pháo. Chú Ba nọc nói con nái này mới, còn nhỏ mà để con nọc to béo nhảy lên thì gãy lưng hay hai cái chân sau. Cảnh tượng khá vui. Lúc đó mình mới hiểu phim con heo là gì.

Trong phim “feu ” thì phải của ông đạo diễn Tây, có diễn cảnh thời xưa, con người ân ái với nhau như heo vậy. Sau này mới đổi quá kiểu mà họ gọi “Cố Đạo”. Có lẻ đàn ông sau này ăn tinh bột nhiều nên mập ra, sợ ân ái kiểu heo sẽ làm gãy xương sống bà vợ. Ai biết thì cho em hay. Em chỉ bình dân học vụ.

Sau hiệp 1, bà chủ nái bồi dưỡng con nọc thêm hai cái trứng nữa rồi sau đó thì làm tăng 2. Khi xưa, ông vua Tự Đức, Minh Mạng chắc mỗi đêm được xơi trứng gà nhiều hay sao mà đẻ con nhiều quá cỡ. Mình nghĩ là nhờ ăn trứng gà thay vì thuốc với vẩn mà thiên hạ bàn tán, mua ở tiệm thuốc tàu. 

Mình thấy bà nái đưa cho chú Ba Nọc 1 ngàn để trả công cho nọc mây mưa rồi trả luôn tiền xe Lam cho chú P. Mình tính nhẩm một lần nọc nái được 1 ngàn, một tháng có 30 ngày là được 30 ngàn thấy vui vui còn hơn lương công chức của ông cụ mình. Mình thử làm tính có cở 3 con heo nọc là được 90 ngàn một tháng vậy tính ra là một triệu cho một năm hèn gì chú Ba Nọc phơi phới, mỗi ngày cho heo nọc một heo nái là thoải mái con tàu đi.

Chú P hỏi chú Ba Nọc tại sao heo nó không dính lẹo như chó trong xóm, xoay đít lại với nhau. Chú nói là hai hòn bi của chó, khi máu dồn về thì bị cương lên, chạy lọt vào xương chậu của con chó cái nên kẹt cứng, phải đợi máu hết căng thì mới từ từ thoát cái vòng kim cô ra được. Lúc đó mới hiểu mấy con chó trong xóm dính lẹo, con nít lấy đá ném mà tụi nó tỉnh bơ, thường ngày dữ, sũa cắn con nít như điên.

Chú P nói sao con nọc khỏe quá, làm hai tăng, chú Ba Nọc nói mua hai hòn Ngọc của heo nọc mà ăn thì còn hơn thuốc Minh Mạng. Chú nói người Tàu họ mua dái heo nọc về, ướp ngũ vị hương rồi xào với tỏi ăn vô là bảo đảm còn hơn thuốc Minh Mạng. Mỗi lần có con nọc nào già là chú làm thịt, bán cho ông tàu bán thịt ngoài chợ. Giá đắc hơn heo nái. Viết lại mới nhớ. Bác nào biết tiệm nào ở Bolsa có bán thì chỉ cho em biết. He he 

Tối đó mình bàn với bà cụ sao nhà mình không 3 nuôi heo nọc kiếm tiền thì bị chửi cho một tăng thế là bỏ mộng làm ma cô heo nọc để kiếm tiền.

Sau này sang Ý làm việc, con Gianni rũ về nhà nó chơi ở quê thì thấy thú y họ dùng cái ống chích to tổ chảng để bơm tinh trùng vào heo nái và bò nên con nít Ý không còn thấy cảnh heo nọc đè heo nái như mình khi xưa, khiến mình nhớ khi xưa hay hát với tụi con nít trong xóm: "trời mưa lâm râm, cây chanh có trái, con nái không chồng mà có con...."

Chán mớ đời!

Nhs

Tương lai về đâu

Mình nhớ dạo tiểu học, mình có coi cuốn phim "ngày tàn của đế quốc La Mã" ở rạp Hoà Bình, có Sophia Loren đóng. 40 năm sau, Hồ Ly Vọng cho làm lại cuốn phim này với tựa đề "gladiator" do Russel Crowe đóng vai chính. Cuốn phim xem ở rạp Hoà Bình đã làm mình đam mê, chơi đánh kiếm với bọn con nít trong xóm, thích làm Spartacus. Sau này sang Tây thì mình học và nghiên cứu về lịch sử của đế chế La Mã và sự lụi tàn của đế quốc này, mấy trăm năm sau Chúa Giáng sinh.

Trình độ kỹ thuật của các công trình sư thời La Mã rất cao, tương tự các amphitheater của Hy lạp, không có micro phone mà diễn viên nói trên sân khấu vang tiếng khắp núi rừng. Những công trình dẫn thuỷ nhập điền của nền văn minh La Mã được xem là số 1 vào thời gian đó.

Mình hay thắc mắc, nghiên cứu về các nền Văn minh trên thế giới bị tàn lụi nhanh chóng nên đọc các nghiên cứu của Arnold Toybeen để giúp mình có khái niệm về lịch sử của nhân loại. Vào thế kỷ 19, 10 nước nhỏ bé của Âu châu, có độ 19% dân số của thế giới lại chiếm đến đến 60% tài sản, của cải của thế giới. Vào thế kỷ 16 thì lợi tức trung bình của người tầu cao hơn người Mỹ (da đỏ) nhưng ngày nay thì lợi tức mỗi đầu người Mỹ cao hơn 20 lần dân trung quốc.

Ảnh đấu trường ở La Mã

Mình cứ thắc mắc, tìm hiểu lí do tại sao có sự khác biệt vì thấy người da trắng đâu có thông minh gì hơn người da vàng. Sau này đọc cuốn " Rational basis for the Politics of Nations (1731)" của Ibrahim Muteferrika, một nhà ngoại giao của đế quốc Ottoman, Thổ Nhỉ Kỳ. Ông này cũng đặt câu hỏi: "tại sao các quốc gia theo Thiên chúa giáo, rất yếu kém trong quá khứ nếu so sánh với các nước theo Hồi Giáo, bắt đầu thống trị, đô hộ nhiều nước ngày nay và đánh bại đội quân của Ottoman oai hùng một thời?".... và ông ta đã giải thích "Bởi vì họ có luật lệ sáng lập bởi lí trí". Đế quốc Ottoman trãi dài khắp Âu Châu và trung đông trong thế kỷ 19, ông Muteferrika, gốc Hung Gia Lợi và Lỗ Ma ni, dạo đó thuộc về đế quốc Ottoman mà trong phim Lawrence Of Arabia của đạo diễn David Lean, có nói về quân đội Anh giúp dân Ả Rập, đánh phá đòan quân Thổ Nhỉ Kỳ để dành lại độc lập.

Giáo sư Niall Ferguson, đại học Harvard, đưa ra 6 nguyên do đã đưa các nước Âu Châu và Hoa Kỳ, lên hàng cường quốc, thống lĩnh hoàn cầu từ hai thế kỷ vừa qua. 6 yếu tố đã giúp các nước Âu Châu có diện tích 5% đất đai của địa cầu vào năm 1500, đến năm 1913, trước đệ nhất thế chiến, làm chủ cai quản đến 58% đất đai của thế giới.

1/ Sự Cạnh Tranh: đã giúp con người tìm mọi cách, vận dụng trí não để cải tiến kỹ thuật, cách tổ chức,... Điển hình là sản phẩm của Đông Đức, chế tạo ra cái xe Trabant và Tây Đức chế tạo chiếc xe Mercedes Benz. Cùng một giống dân, cách nhau có một bức tường Bá Linh nhưng chạy theo một duy thức khác nhau hay gần hơn ở Á Châu, xem Nam Hàn và Bắc Hàn. Trung Quốc đã tìm ra thuốc nổ nhưng chỉ dùng làm pháo bông cho vua chúa xem. Người Trung Quốc, chịu khó học để đậu rồi sau đó chỉ ăn chơi , hưởng nhàn trong khi người mỹ vẫn tiếp tục đi học thêm sau khi tốt nghiệp qua các chương trình giáo dục thường xuyên, bổ túc, cập nhật hoá các phát minh, luật lệ, nghề nghiệp mới.

2/ Cách mạng khoa học: ngày nay, người dân Ấn độ, không ai đề cao thuyết của ông Gandhi, cả dân tộc tiếc nuối một cơ hội phát triển kinh tế của đất nước này. Cả nước đã nghe theo lời ông luật sư đấu tranh dành độc lập, bằng quay tơ bằng tay như thời cha ông để lại thay vì đột phá tư duy xử dụng các kỹ thuật tân tiến để đưa đất nước ra khỏi sự nghèo đói. Tương tự chúng ta tiếc những đề xuất cải cách của Nguyễn trường Tộ với nhà Nguyễn.

3/ Quyền về tư hữu: triết gia John Locke có ảnh hưởng sâu đậm cho nền dân chủ đầu tiên của thế giới mà các nhà cách mạng Hoa Kỳ, đã dựa theo để hô hào về quyền tư hữu. Người dân mượn tiền mua nhà, mua đất và chịu khó làm việc, trả nợ thì 15-30 năm sau sẽ sở hữu được cái nhà, xưởng hãng , đất đai của mình khác với các nông dân Tầu, bị cưỡng chế đất đai của họ đang trồng trọt, để các đại gia xây dựng các thương xá, binh đinh ma, không ai ở mà nếu bị động đất thì sẽ xụp đổ như các lâu đài bằng cát. Ông Ai Wei Wei đã đi tìm sự thật thì bị bỏ tù và căn nhà của ông ta bị dập xập.

Xin nhắc lại, các người di dân đầu tiên, làm công cho chủ theo giao kèo, sau một thời gian sẽ được chia đất để làm chủ, canh tác. Do đó người Mỹ, chủ đến trước, phải chiếm thêm đất của người da đỏ để chia cho nhân công đến khi họ nghĩ ra cách; bắt dân phi châu, đem sang làm nô lệ thì không còn phải chia đất nữa.

4/ Y khoa hiện đại: Nước Senegal, Phi Châu có tỉ lệ thương vong, trẻ em chết non cao gấp đôi khi dành lại độc lập từ nước Pháp. Chứng tỏ thực dân pháp đã đem lại nền y tế khá hơn dân bản địa. Mình nhớ đi đường Đèo Ngoạn Mục về Ninh Chữ thì con đường của thực dân Pháp làm khi xưa còn chắc chắn, còn khúc đường do chính phủ hiện thời làm thì bỏ dở dang, mau hư. Hôm qua thấy trên Facebook, mấy cột đèn mới xây đã bị ngã trong khi mấy cột đèn ở đường Hai Bà Trưng, Đà Lạt, được xây dựng từ thời Tây vẫn còn đứng vững. Các tuyến đường xe lửa ở Việt Nam, đều do người Pháp thành lập hay quốc lộ,..

5/ Xã hội tiêu dùng: mình bị choáng ngợp khi đến Hoa Kỳ lần đầu tiên, coi đài truyền hình, bị xen kẽ bởi các chương trình quảng cáo khác với Âu Châu, ngoại trừ đài Canal + mới được thành lập. Có tiêu dùng thì mới đẫy mạnh kinh tế, mới phát triển. Sự đòi hỏi tiêu thụ, đã khiến dân Mỹ làm việc như điên, ít khi lấy hè như dân Âu Châu. Đời sống tiện nghi, ăn uống rẻ so với Âu Châu hay ngay cả Việt Nam bây giờ.

6/ Đạo Đức làm việc: ngày nay người ta tổng kê lại là người dân Nam Hàn làm việc hơn người dân Đức cả 1,000 tiếng đồng hồ mỗi năm dù người Đức, nổi tiếng làm việc nhiều nhất Âu Châu, do đó người ta lo ngại trong tương lai, các nước Âu Châu hay Hoa Kỳ sẽ bị các nước khác ở Á Châu, qua mặt và bỏ họ lại xa. Trong cuốn phim Zeitgeist, có phỏng vấn một người Áo, đầu tư ở Ấn độ. Ông này kể là ở quê hương của ông ta, giới trẻ học để làm thầy giáo cho nhàn trong khi sinh viên Ấn độ, cố tâm học các ngành kỹ sư. 20 năm sau sẽ thấy sự khác biệt.

Có một giáo sư Ấn độ kể là khi xưa, khi nói đến Ấn độ là người ta nghĩ đến các Fakir, ngồi thổi kèn cho rắn múa, nằm trên các giường đinh,.., ngày nay ông ta hay bị các sinh viên trong đại học, chận lại nhờ sửa cái laptop cho họ. Số người làm việc trong các tiệm ăn Ấn Độ ở Anh Quốc, đông hơn các thợ thuyền trong các hầm mõ hay hãng đóng tàu Anh quốc vì the Empire strikes back.

Ông William Casey, cựu giám đốc cơ quan tình báo có trả lời các câu hỏi cho một bài đăng trên New York Times về ngày tàn của đế Quốc Mỹ. Mình đọc bài đó khi mới sang Mỹ nên cũng hơi lo, không biết có nên định cư ở Hoa Kỳ hay làm việc một thời gian rồi khăn gói đi làm việc ở Á Châu vì theo lịch sử nhân loại thì những năm trước công nguyên, cái nôi của nền văn minh La Hy được tập trung xung quanh biển Địa Trung Hải, như Babylon, Hy Lạp, Etrusque, La Mã,… sau khi Kha Luân Bố khám phá ra châu Mỹ thì các cuộc di dân từ Âu Châu sang Hoa Kỳ, khiến Đại Tây dương trở thành cái nôi của các nền văn minh của thế kỷ 19-20. Ngày nay các nước như Nhật bản, Trung Quốc, Nam Hàn, Tân Gia Ba, miền Đông Hoa Kỳ, Nga, Úc Đại Lợi,..tạo nên cái nôi của của văn minh Thái Bình Dương của thế kỷ 21 . Cuối cùng thì gặp đồng chí gái nên ở lại, xin nhận nơi này làm quê hương .

Cái hại của xã hội tiêu dùng là con người làm ra đồng nào, xài đồng nấy. Hết tiền thì mượn Ngân hàng, trả không được thì khai phá sản. Vì lẻ đó mà trước khi ngành tài chánh Hoa Kỳ bị khủng hoảng vào những năm 2008, các Ngân hàng đã lobby Quốc hội, một đạo luật về phá sản khiến người ta không dễ đang khai phá sản như xưa và nếu được thì vẫn phải trả sau này. Mình nhớ có một bà Mễ, đi làm nhà hàng được $18,000/ năm mà vẫn được đám bán nhà dụ mua cho được một căn nhà $500,000, với tiền lời năm đầu trả đâu có $1,500/ tháng. Bà này kêu Tạ ơn chúa, con đã thực hiện giấc mơ Hoa Kỳ. Bà ta cho thuê 3 phòng ngủ, mỗi căn $500.00/ tháng vị chi được $1,500/ tháng, coi như ở không tốn một xu. Đến năm thứ 2 thì tiền nhà lên $3,800/ tháng thì ôm đầu máu , bỏ của chạy lấy người.

Ngày nay Hoa Kỳ nợ như chúa chổm; nghe nói nợ Tầu trên 4,000 tỷ, nợ Nhật trên 2,000 tỷ,...cho nên một ngày nào đó phải trả. Tổng thống Obama muốn cứu nguy nền kinh tế nên cho in tiền để bơm vào thị trường chứng khoán, cứu các ngân hàng vì cho mượn nợ xấu,.... Thật ra con cháu của thế hệ mình sẽ trả cho nên trong tương lai sẽ có những cuộc khủng hoảng về tài chánh mà khó ai định lượng được tầm mức của chúng.

Có thể, 1,000 năm sau học sinh sẽ học về lịch sử, năm 2015 chúng ta đang sống trong sự khởi đầu của sự suy vong của đế quốc Mỹ mà ông Casey, cựu giám đốc tình báo CIA đã cảnh báo mấy năm trước khi qua đời tương tự khi xưa các tướng của đế chế La Mã,chỉ lo hưởng thụ thay vì ra trận, đi chiếm đóng các nước xa lạ.

Nhs

Andrew Carnegie

Mình cứ lộn với hai ông cùng họ Carnegie nhưng khác tên. Một là Andrew Carnegie, tài phiệt, được xem là người giàu có nhất Hoa Kỳ một thời và một ông trên Dale Carnegie, người viết cuốn Đắc Nhân Tâm.

Hồi học Văn Học bổng nhiên có ông xây dựng nông thôn, ở bên cạnh nhà kêu mình vào nhà rồi cho mượn mấy cuốn sách học làm người của Hoàng Xuân Việt và cuốn Đắc Nhân Tâm. Nghe nói ông Hoàng Xuân Việt, được xem là Dale Carnegie của Việt Nam, lo dạy người ta học làm người bị vợ bỏ nên cuộc đời về hậu vận cũng te tua. Cuộc đời ông này cũng lạ, sắp được thụ phong linh mục thì bị ngưng, nghe nói lý do sách ông ta xuất bản mà chưa đưa tổng giám mục duyệt trước. Chán mớ đời!

Dạo ấy đói sách nên sách nào cũng đọc, đọc đi đọc lại riết bị nhập tâm, không ngờ mấy cuốn sách của ông này cho mượn đọc rất hữu dụng sau này trong cuộc đời lưu vong. Nghe nói ông hàng xóm này, ngày nay rất thành công. Mình có gọi điện thoại nhưng không ai bắt điện thoại. Hy vọng lần sau về Đà Lạt sẽ có duyên.

Sau này mình đọc cuốn "Think and Grow rich" của ông Napoleon Hill thì khám phá ra ông này được ông Andrew Carnegie, trả lương trong suốt mấy chục năm, giới thiệu cho những tài phiệt khác để phỏng vấn, đúc kết thành cuốn sách, trở thành kinh thánh của những ai muốn làm giàu. Andrew Carnegie, người giàu nhất nước mỹ một thời nhưng cuối đời thì cho hết tài sản để làm từ thiện mà ngày nay người ta thấy có trên hai ngàn thư viện do ông ta tặng, nhạc viện, đại học,....

Paul Getty 2022

Bài này, viết đã lâu, bổng nhiên gần đây có nhiều người tìm đọc. Tò mò mình đọc lại và sửa đổi, cập nhật hoá thêm.

Nhớ dạo đọc cuốn " How to be rich" của J Paul Getty, người được xem giàu nhất một thời ở Hoa Kỳ khiến mình phải ghi và đánh máy những lời khuyên của ông này. Có một lời khuyên khiến mình phải dán lên tường. "Muốn giàu thì đừng bao giờ ly dị." Ngoại trừ là tỷ phú về già.

Ông này tỷ phú nhưng lại ly dị đến 5 bà vợ, cho thấy lấy chồng giàu sang chưa chắc đã là hạnh phúc. Cuối đời ông qua Anh quốc sống đến mãn đời. Ông ta chỉ tiếc trong đời là không thành công về phương diện gia đình, chỉ ước muốn sống với một người vợ nhưng tiền bạc danh vọng đã đưa ông ta vào con đường lộn xộn với phụ nữ. Con cháu thì lâm vào con đường nghiện ngập, sau khi ông ta chết, cả dòng họ tranh chấp nhau để moi gia tài của ông ta để lại. Tóm lại, không có thời gian để chăm sóc gia đình như làm ăn.

Ông ta khuyến cáo độc giả, khi có tiền, sẽ thu hút khá nhiều người. Tốt có, xấu có, nhất là người xấu. Họ chỉ muốn kiếm chút tiền của mình nên cẩn thận nhất là phụ nữ. Theo ông ta kể là đã nhận rất nhiều thư của phụ nữ trên thế giới, muốn kết hôn với, hay gã con gái cho ông ta. Người thì muốn mượn tiền, đủ trò. Cho thấy giàu cũng khổ.

Trong cuốn hồi ký của ông Arnold Schwarzenegger, có kể cảnh ông ta đang ăn cơm với vợ, tại một nhà hàng thì một cô đến bàn, đưa cho ông ta số điện thoại rồi cởi áo cho ông ta thấy bộ ngực vĩ đại sát mặt, rồi đi ra cửa để lại sự bàng hoàng của bà vợ Maria Schreider, cháu của tổng thống Kennnedy. Ông này lộn xộn làm bà giúp việc có bầu rồi cũng ly dị. Mãn hạn làm thống đốc Cali là bà vợ ly dị.

Ảnh ông Paul Getty

Ông Getty có đặc điểm là rất thanh đạm, không tiêu xài phí phạm. Khi cháu nội ông ta bị bắt cóc ở Ý, ông ta từ chối trả tiền chuộc vì sợ các đứa cháu khác sẽ lâm tình trạng này. Cuối cùng, đám bắt cóc cắt tai của cháu và gửi cho ông ta, ông ta chỉ trả 2.2 triệu, số tiền chính phủ mỹ cho phép khấu trừ thuế và khi người cháu nội được thả, ông ta từ chối bắt điện thoại để nghe cháu nội cám ơn. Người cháu này sau này nghiện ngập chết vì overdose. Làm con nhà giàu cũng mệt, sợ bị bắt cóc tùm lum.

Ông này giàu nhờ vào dầu lửa, đào mỏ dầu hoả ở Cali và Saudi Arabia. Có một đặc điểm mà mình thấy ở những người giàu là họ đọc sách báo rất nhiều để thu nhặt kiến thức. Ở trường học, thầy cô chỉ dạy văn hoá đại cương, không dạy về thực tế ở đời như làm sao để dành tiền, làm ra tiền,... Do đó người ta cần học hỏi thêm qua sách báo để có một tầm nhìn, viễn kiến cho tương lai.

Ông Bill Gates kể là mỗi tuần, đọc một cuốn sách vị chi 52 cuốn sách trong một năm. Người sáng lập ra công ty Priceline kể, mướn một người đọc sách rồi tóm tắc gọn cho ông ta đọc vì không có thì giờ đọc gà kê dê ngỗng hết cuốn sách. Có dạo mình đi seminar thì nghe một ông nói là trong ngày có một việc mà ông ta không bao giờ bỏ được dù đau ốm, bận công việc đó là đọc sách báo.

Sách báo về văn học, tài chánh thay vì chụp hình toả sáng, câu Like.

Mình bắt chước ông này, mỗi ngày đọc tối thiểu 1 tiếng đồng hồ. Mình lấy cái đồng hồ trong nhà bếp, bấm khi đọc và tắt khi ngưng đọc, mỗi ngày phải đọc tối thiểu đủ một tiếng mới đi ngủ. Nay thì rảnh rổi nên sáng thức dậy vào lúc 4:00 sáng, đọc 2 tiếng sau ăn trưa một tiếng rồi chiều 1 tiếng. Ngày nay có mấy cái app, tóm tắc sách như kiểu ông chủ Priceline mướn người làm cho nên ngồi lái xe thì mở nghe họ đọc tóm tắc những cuốn sách mới ra lò. Chúng ta đang sống trong thời đại cách mạng thông tin nên không thể nào viện lý do là không có cơ hội để cập nhật thông tin, mở mang tri thức.

Ngày nay, có những Podcast về những chuyên mục mình thích. Lên xe, mình mở nghe như France Culture của tây để nghe về văn hoá hiện đại, văn chương hay những chương trình về địa ốc, thì trường chứng khoán.

Đọc báo thì mình đọc 3 ngôn ngữ chính hàng ngày, anh việt pháp, cuối tuần thì thêm tiếng ý, tây ban nha và đức. Nhớ dạo ở tây, mỗi lần có sinh nhật hay quà noel, tụi bạn đều tặng sách chớ không như ở Hoa Kỳ, cứ áo quần ỏm cù tỏi. Mình mua quà giáng sinh, sinh nhật cho vợ con toàn là sách nên chúng chán như con dán nhưng dạo này chúng bắt đầu mua sách tặng bố.

Ông Getty nói cần kiểm chứng những dữ kiện thay vì nghe những lời nói suông của người khác. Trước khi đầu tư, ông ta đều xem xét kỹ lưỡng, cân nhắc toàn diện chương trình, những dữ kiện địa lý, địa chất để giúp ông ta lấy quyết định thay vì nghe lời những ai đó nói hay mua chuộc. Đại khái đừng tin ai xúi dại vì ai cũng muốn vớt tiền của mình.

Có anh bạn kể; từ ngày anh ta vô tình đi seminar về tài chánh, đề tên và tài sản thì nhận được thư mời rất nhiều của các công ty tài chánh, kêu gọi đầu tư. Khi đi seminar thì không nên cho biết mình có tài sản, cứ viết mướn nhà là khoẻ, không ai gọi cho mình cả.

Ông ta rút kinh nghiệm về những thất bại rồi tiếp tục kiếm cách đầu tư. Rất kiên nhẩn, như người thợ săn, đợi chờ con mồi thay vì nóng nẩy nên mua cổ phiếu và địa ốc rất rẻ. Hôm trước, thấy thằng con đọc cuốn này tỏng tủ sách của mình.

Kinh nghiệm hay nhất của ông ta mà mình học được khi đọc trang 192, ông ta nói sự thất bại về tình duyên gia đạo như ai đó nói "đỏ bạc đen tình". "I deeply regret these marital failures, but I can understand why they were failures. Each one of my former wives is a wonderful woman who did her utmost to make her marriage to me a success. But a woman doesn't feel secure, content or happy - she doesn't feel as though she is really a wife, or that she really has a husband - when she finds that her husband is thinking of his business interests first and foremost and that she comes next, almost as an afterthought...a happy marriage is another of the countless things in life that no man can buy no matter how many millions he possesses."

Cái hay là ông ta nhận lỗi của mình vì thông thường, người ta hay đổ tội lên đầu người phối ngẫu, tự cho mình là kẻ hoàn hảo. Một người đàn bà giàu có nhưng đơn độc trong lâu đài. Cho thấy cuộc đời nên trung dung làm việc và gia đình.

Đọc xong cuốn này thì dạo ấy mình có cơ hội mua miếng đất để xây 40 căn nhà nhưng phải xa vợ con trong tuần vì dự án ấy nằm cách thành phố của mình ở đến 2 tiếng đồng hồ lái xe, không thể về nhà hàng đêm nên cuối cùng mình bỏ dự định làm giàu, cùng đồng chí gái có cháo ăn cháo, có rau ăn rau, cùng một lứa bên trời lận đận. Nay nhìn lại thì đó là quyết định đúng đắn nhất đời mình, ngày nay tuy không giàu nhưng gia đạo vẫn vui vẻ, không như vài người mình quen, có tiền nhưng te tua rồi ly dị, rốt cuộc khi đến tuổi về hưu, không còn sức để tiếp tục đấu tranh, kiếm tiền quyết liệt như xưa.

Dạo mình mới lấy vợ, kinh tế te tua nên hai vợ chồng cũng lận đận, mình biết vài người dạo ấy lợi tức gấp 10 lần vợ chồng mình nhưng ngày nay, tan gia bại sản, nợ nần chồng chất, nhà cửa không còn, vợ chồng ly dị thấy thương. Vợ mình, nói là số phận, mình thì thấy đúng quy trình mà ông Getty cảnh báo; khi có tiền bạc thì con người đâm ra hống hách, kiêu căng tự đại, tiêu xài lãng phí, nhìn lại thấy con vợ, thằng chồng mình sao không đẹp, sang trọng bằng người ta mà gái trai bám theo như đĩa. Có người lại phân bì tại sao chồng mình làm tiền ít, không bằng người ta rồi sinh ra trách móc rồi bỏ nhau. Ly dị là coi như tan tành hết, không còn trẻ như xưa để bắt đầu lại từ đầu, thổn thức khi nghe Edith Piaf rên rỉ bên tai "quand tu me prends dans tes bras, je vois la vie en rose,..."

Có lẻ cuộc đời ông Getty, đã nói lên sự thành công và thất bại của một đời người. Đúng hơn là 2 mặt của cuộc đời. Ông ta trở thành người giàu nhất thế giới nhưng không có thì giờ lo cho gia đình nên cứ ly dị đều đều rồi sau khi qua đời thì con cái đánh nhau, kiện tụng ùm cả lên, cho thấy những suy tính của ông Andrew Carnegie, Bill Gates, Warren Buffett,..., dùng gia sản của mình để làm việc nghĩa, giúp nhân loại cộng đồng là đúng nghĩa nhất vì tiền bạc có thể, sẽ biến con cháu thành những lũ cướp, sa đoạ trong nghiện ngập,...

Mình có đọc một cuốn sách, giải thích người Mỹ giàu có, họ thành lập các Foundation để khỏi đóng thuế, chỉ trích ra một ít lợi tức hàng năm để làm từ thiện cho đúng theo chương trình mà chính phủ cho phép. Điển hình hai vợ chồng tổng thống Clinton, làm Foundation rồi ai cho tiền cứ chuyển vào quỹ này, không phải đóng thuế. Nay lên đến 2, 3 tỷ đôla.

Hai vợ chồng ông Bill Gates, ly dị nhưng vẫn hoạt động với Gates Foundation vì đó là tiền chung của họ, không thể cưa đôi. Tương tự ông chủ Amazon hay ông chủ Tesla,…

5 bà vợ lấy ông ta giàu có nhưng không hạnh phúc, cô đơn khi chồng phải bay đi xa, lo công ăn việc làm rồi bị mấy cô khác bám theo trong khi ông Getty không phải là Phật nên bị cám dỗ. Tương tự ứng cử viên Trump cũng trải qua mấy đời vợ, bao nhiêu người tình hờ. Mình có đọc một cuốn sách do một người làm cho ông ta khi xưa viết, kể ông ta ngủ với cô vận động viên quần vợt Gabriela Sabatini, người Á Can Đình lúc đó còn vị thành niên. Lạ chưa thấy nhóm bà Clinton khui ra. Dạo này, toà đang xét vụ bà Tú Bà cao cáp, cung cấp gái cho tỷ phú hay hoàng tử Andrew,.. ông Tú ông đã được khách hàng cũ giúp tự tử trong tù.

Dạo mình sang Cali, suýt nữa, đi làm cho công ty kiến trúc Richard Meier, đang thiết kế bảo tàng viện Getty ở Los Angeles nhưng trả lương rẻ như bèo nên mình không nhận. Ông Getty sưu tầm tranh ảnh, những nghệ phẩm của những nghệ nhân nổi tiếng trên thế giới và nay được trưng bày ở viện bảo tàng này với khu vườn rất đẹp, cho du khách viếng thăm miễn phí. Lâu lâu trời đẹp, mình hay chở vợ con lên đây chơi rồi ăn cơm giữa phong cảnh, không gian tuyệt vời.

Cuộc đời theo luật bù trừ; được cái này mất cái kia, không thể có được hết. Ông Getty giàu có, nhưng tâm trí lo làm giàu nên thất bại về mặt gia đạo nhưng thành công về mặt tiền bạc, thương trường.

Trong cuộc nghiên cứu của trường đại học Harvard trên 76 năm nay. Họ chọn 247 sinh viên năm thứ 2 và một số dân cư nghèo của vùng Boston đồng tuổi, trong số đó sau này có người trở thành tổng thống của Hoa Kỳ,... Ngày nay chỉ còn đâu 60 người sống sót, Harvard vẫn tiếp tục nghiên cứu đến con cháu của những người này để xem cái gên, giáo dục gia đình có ảnh hưởng đến những thế hệ sau hay không.

Khi khởi đầu cuộc nghiên cứu thì họ hỏi những người tình nguyện tham gia cuộc thăm dò, thế nào là hạnh phúc và định nghĩa của sự thành công thì mọi người đều nói là được nhiều tiền, danh vọng. Ngày nay, họ hỏi lại câu đó thì số người còn sống đều cho biết đối với họ, hạnh phúc là liên hệ giữa vợ chồng, người thân, bạn bè, tuyệt đối không ai nhắc đến tiền bạc.

Hạnh phúc đối với họ ngày nay là sự tương kính giữa vợ chồng, gặp lại bạn bè hay con cháu sống vui vẻ với nhau thay vì danh vọng tiền bạc như 76 năm về trước. Về Việt Nam, gặp mấy người em dù khi xưa chúng không có kỷ niệm nhiều với mình vì đi tây đến gần 20 năm mới trở lại nhưng vẫn thấy mấy cô em yêu mến mình, có cô chồng con đầy đàn mà vẫn ngồi trên chân mình, nhõng nhẻo như khi xưa còn bé,... Có em sinh sau khi mình đi du học nhưng vẫn thân mật, chọc ghẹo nhau, vẫn đậm đà tình anh em với giọt máu đào dù bao nhiêu năm xa cách. Mình chợt nhận ra đó là hạnh phúc của gia đình.

Hạnh phúc rất đơn sơ, trong tầm tay của mình, không cần tìm kiếm đâu xa. Đi đâu xa, vẫn được những bạn học xưa đón tiếp niềm nở, bỏ thì giờ nấu ăn cho hai vợ chồng. Có người mình không có học chung nhưng cũng vồn vả, thức khuya dậy sớm nấu bún thang, bánh căn, mì cao lầu, bún bò, phở,.. Cho mình thưởng thức. Về Việt Nam, gặp lại thầy xưa và bạn cũ, vẫn được họ đón tiếp niềm nở, thân ái hơn cả ngày xưa thì mình cảm thấy hạnh phúc thân hữu tràn đầy.

Ở vùng này thì có quen vài cặp, lâu lâu thay phiên nhau tổ chức ăn uống thư giãn, không kệ nệ Vênh váo cũng đủ vui cuộc đời. Mấy người này thân nhờ qua hướng đạo, có con đi chung đoàn nên tinh thần khá thoáng không lộn xộn, xét giai cấp, nhân thân 3 đời ngang dọc. Lâu lâu có bạn, bà con ở xa ghé chơi là đủ vui cuộc đời. Tuần này có con cháu với 2 đứa bạn từ Boston qua chơi.

Mình đang chuẩn bị đi âu châu thì mấy người bạn xưa bên Ý, bên Tây đã lên chương trình để gặp lại mình. Bạn học cũ của đồng chí gái có hẹn đưa mụ vợ đi chơi nên chắc mình dù đi thăm vài tên bạn phản động một thời. Ở Paris, có anh chàng rể của Yersin, i meo mời mình dùng cơm với gia đình anh ta rồi sau đó lại nghe nhóm Yersin cũ đang chuẩn bị đón tiếp mình dù số đông không ai nhớ hay biết mình.

Có lẻ hạnh phúc cuộc đời là sau bao nhiêu thăng trầm của đất nước, chia cách vì hoàn cảnh, nhìn lại quảng đời đã đi qua, chúng ta vẫn còn có nhau trong cuộc đời.

Sơn đen nhưng tâm hồn Sơn trong trắng, nhà Sơn nghèo giang nắng Sơn đen 

Nhs