cung điện Tuileries tại Paris bị cháy

 Hôm trước kể vụ đám tang văn hào Victor Hugo, mình có kể khải hoàn môn Caroussel gần bảo tàng viện Louvre nhưng quên nhắc đến Palais De Tuileries từng được xây cất tại đây với vườn thượng uyển Tuileries. Tuileries có tên là vì khi xưa chỗ này có nhà máy làm mái ngói. Vườn thượng uyển do ông kiến trúc sư nổi tiếng Andre Le Nôtre thiết kế.

Đây là cung điện Tuileries khi xưa, sau bị dân Tây nổi dậy đốt phá nếu không thì chắc được nhập vào bảo tàng viện Louvre luôn

Theo lịch sử thì bà hoàng hậu Catherine de Medici, lấy vua pháp tên Henry II, buồn đời sau khi ông chồng băng hà, kêu dân Tây xây cung điện này mang tên Palais De Tuileries vào năm 1564. T. ừ đó, cung điện này được nhiều ông vua Tây ở như Henry IV, Louis XIV và ông Napoleon I nên khi mình xem phim Napoleon, thấy ông ta ở lâu đài với Josephine thì ngạc nhiên vì đã bị cháy.

Đến năm 1682, vua Louis XIV dọn về điện Versailles mới xây cất ở nhưng cung điện này vẫn nhộn nhịp vì quan lại ra vào. Khi cách mạng nổi lên, các tên nông dân như mình, nghe lời xúi giục của đám trí thức ở m ờ, vác cuốc chạy vào đây, kiếm vua Louis 16 và hoàng gia. Sau đó lôi vua ra chém đầu rồi thấy hoàng hậu Marie-Antoinette, buồn quá nên cũng đưa bà ta lên máy chém luôn.

Tấm ảnh này được xem là tấm ảnh đầu tiên chụp tại mặt trận đang đánh nhau ở Sedan

Ông Napoleon ở đảo Corse, đói quá gia nhập quân đội pháp, rồi buồn đời, tự xưng làm hoàng đế, chạy vào đây ngủ. Rồi hứng tình lên ông ta đem quân sang Nga sô để xem mùa đông Mạc Tư Khoa ra sao. Khi xưa ông Tây bắt mình học bài hoàng đế Napoleon ở Mạc Tư Khoa, ông ta lạnh quá nên đốt nhà cửa, điện Cẩm Linh cho ấm lòng rồi làm thơ kêu ở Mạc tư Khoa bổng nhớ đến dòng sông Seine.

Tranh vẽ khi xưa, phía xa là cung điện Tuileries đã bị công nhân nổi điên lên đốt. Còn hình dưới là ảnh chụp ngày nay

Rồi ông Napoleon đệ tam, cháu của Bonaparte, buồn đời cũng bắt chước ông chú đem quân đi đánh quân Phổ. Thấy dòng họ Napoleon nên quân Phổ, hăng say bắt sống ông hoàng đế của Tây tại trận đánh Sedan năm 1871. Nghe tin này thì có bảo vệ quân Pháp quốc, nổi điên nổi dậy mà người ta gọi “La Commune de Paris” mà khi xưa ông Tây dạy lịch sử bắt mình học mà chả hiểu gì cả.

Phần mình tô màu phía màu đỏ xanh dưới là địa điểm khi xưa của cung điện Tuileries

Chỉ nhớ là hoàng đế Napoleon đệ tam thua trận này, bị bắt sống, nhưng chính phủ Pháp ở Paris không chịu thua nên quân Phổ bao vây Paris, kêu hàng, trời lạnh quá nên họ đặt cà nông rồi bắn vào Paris chơi cho ấm người thế là chính phủ pháp đầu hàng, nhượng hai vùng Alsace và Lorraine giữa hai nước cho quân Phổ rồi 1945, khi quân đội đồng minh thắng quân đội của Hitler, nên Tây đòi lại hai vùng này.

Phần mình tô màu là địa điểm của cung điện Tuileries, phía trái là vườn Tuileries. Hình ảnh này khi mình ở Pháp, lúc chưa xây kim tự tháp, chỗ đi vào bảo tàng viện Louvre

Thế là đám trí thức xách động quần chúng, dân bần cố nông như mình chạy vào cung điện này , đập phá, chôm chỉa rồi buồn đời đốt luôn. Rồi thua trận thì phải đền nợ chiến tranh cho mấy ông vua Phổ nên không có tiền xây lại nên năm 1883, chính phủ pháp ra lệnh phá luôn tàn tích của chế độ cũ.

Barricade của commune de paris. Kỳ này, các đại lộ của Paris đã được thành lập nên họ vác cà nông đem ra bán chí choé nên dẹp được loạn Commune de Paris sau 2 tháng. Chuyến đi vừa rồi mình có ghé Lyon thì được dẫn đi xem các con hẻm xưa còn tồn tại. Mà khi dân thợ thuyền dệt vải mà Tây gọi là Canut nổi khùng chống lại chính quyền, trốn vào mấy chỗ này khiến khó đàn áp như thời cách mạng 1789 ở Paris. 

Commune của Paris nắm chính quyền đâu 10 tuần lễ mà họ chém mấy chục ngàn người, mấy ông linh mục cho lên máy chém luôn. Đóng cửa trường của mấy ông cha bà sơ dạy. Ảnh hưởng của Commune de paris rất mạnh đến ông Hegel và Karl Marx, vì dạo đó Paris có nhiều nhân công, lao động thêm tỵ nạn. Quân Phổ đánh banh ta lông lính Tây nên họ bỏ chạy về Paris trú. Vụ này rất quan trọng gây ảnh hưởng đến lịch sử của Pháp quốc và thế giới sau này nhưng kể lại thì dài quá. Hôm nào rảnh em kể tiếp. Hôm ở Paris, đi bộ lại mấy chỗ này với cô em khiến mình nhớ lại mấy vụ này. Khi xưa ông Tây dạy lịch sử Tây khiến mình ngu nên dốt bền. Nhưng khi sang pháp thì buồn đời mình phải đọc lại lịch sử của Tây. Lúc đó mới hiểu những cuộc nổi dậy như vậy mới đưa đến các chế độ cộng sản sau này. Chán Mớ Đời 

Tượng Napoleon I bị communards  đập phá. Hôm qua được tung hô hôm nay bị đập phá. Chán Mớ Đời 

Sơn đen nhưng tâm hồn Sơn trong trắng, nhà Sơn nghèo dang nắng Sơn đen 

Nguyễn Hoàng Sơn 

Gặp lại khách hàng xưa

 Gặp lại khách hàng cũ

Hôm nay mình bò lại nhà một khách hàng cũ thăm bố mẹ anh ta mà lâu nay mình ít ghé lại thăm. Từ ngày mình có cái vườn thì ít chạy về hướng bôn sa nên không tiện đường ghé thăm. 

Mình thấy ông nhạc sĩ này hay, lấy cái khăn trải bàn đắp lên người bà vợ. Nên tải lại đây chớ chả ăn nhập gì đến bài kể đời nông dân của mình 

Hôm trước bổng nhận tin nhắn của anh khách hàng cũ. Anh ta kêu là cảm ơn khi xưa mình xây nhà cho anh ta và đã đề nghị làm cửa phòng cho bố mẹ của anh ta rộng 36” thay vì 32”. Mình nhớ là đề nghị ông bà cụ lớn tuổi nên trong tương lai phải đi xe lăn nên làm cửa rộng. Nay ông cụ anh ta, phải đẩy xe đi nên đỡ mệt. Ngay cả phòng tắm mình cũng thiết kế cửa rộng. Dạo đó anh ta nghĩ khỏi cần nhưng rồi nghĩ sao nhất trí nên ngày nay đỡ quá. Vì cán bộ xã hội cho người đến chăm sóc ông bà cụ trong tuần cũng bắt buộc cửa phòng tắm và phòng ngủ phải rộng 36” cho đúng luật nếu không họ không lại giúp là ngọng. Dạo đó Title 24 mới ra đời nên mình thiết kế cho đúng luật mai sau dù chưa bắt buộc. 

Mình hẹn hôm nay ghé lại thăm bố mẹ anh ta vì ông bố mến mình và có giúp mình trước đây. Ông bố cảm ơn mình đã xây nhà đàng hoàng và đúng ngày thêm mình làm thêm cho cái trần nhà bếp rộng. Mình quen họ chỉ nhờ cái duyên. Dạo ấy mình xây một căn nhà ở Huntington Beach, gần nhà họ nên họ ghé lại xem rồi gọi điện thoại nhờ mình xây nhà cho họ.

Họ có người cháu là kiến trúc sư trẻ, mới ra trường thiết kế nhưng cuối cùng mình sửa lại hết vì làm theo kiểu ông cháu thì tốn tiền nhiều mà lại Chán Mớ Đời. Anh chàng này là khách hàng thứ 2 người Việt của mình và cũng là người cuối cùng. Mình biết tiếng anh nên không cần khách hàng người Việt. Lý do là người Việt trả rẻ nên lúc đầu anh ta kêu mình xây nhà cho anh ta thì mình từ chối nhưng gặp ông bố nói thêm vào nên mình đồng ý. 

Khi xưa mình có khách hàng Mỹ đợi cả năm trời mới làm cho họ. Lý do là mình chỉ nhận hai công trình một lần. Thường thầu khoán nhận hết công trình, rồi cho thợ làm chút chút lấy tiền rồi chạy làm công trình khác nên cuối cùng trễ hết, bị thưa kiện đủ trò. Mình chỉ nhận 2 công trình nên dễ kiểm soát và làm nhanh trước thời hạn nên được bonus. 

Có bà Mỹ nhờ xây nhà, mình nói 3 tháng xong, bà ta cười nhưng 4 tuần sau là xong nên bà ta thất kinh vì mình làm trước thời hạn nên phải trả thêm tiền cho mình 10%. Nếu mình làm trễ thì mỗi ngày phạt $500. Do đó mình không cần quảng cáo, khách hàng giới thiệu việc làm không kịp nên từ chối khá nhiều. Vì phải đón đưa con cái đi học và học các môn ngoại khoá như bơi lội, đàn,…

Ngoài ra mình cũng từ chối nhận thầu khi thấy chủ nhà cà chớn nên nói khéo, đợi 6 tháng vì mình bận, nên có người phải đợi 1 năm nên mình đành phải làm cho họ. Có lần đi LA Fitness, tình cờ gặp tên khách hàng, mình vẽ nhà cho nhưng thấy hắn cà chớn, không muốn xây nên nói đợi. Hắn kêu người khác rồi 2 năm sau mình gặp lại thì hắn kêu phải chi hắn đợi mình là khoẻ vì thưa kiện thầu khoán kia nên nhà cửa chưa xong. Căn nhà mình xây kỷ lục là 6 tuần lễ, hai tầng. Làm thầu khoán cũng như đi tán gái, gặp ai mà hơi bựa thì không nên dính vào, chia tay sớm bớt đau khổ.

Người Việt mà có chữ “sĩ” phía sau là mình chạy trước. Anh ta là dược sĩ, bà chị cũng là tiến sĩ dược khoa. Thêm ông chồng mình lại quen nên phải nhận làm. Chớ khi xưa, bác sĩ, nha sĩ người Việt gọi mình là mình bỏ chạy. Bạn bè của vợ mình kêu mình xây nhà cho họ, mình kêu bận. Tại sao mình phải làm rẻ trong khi đó có thể làm cho người Mỹ giá gấp 2, 3 người Việt. Mình làm đàng hoàng, mua bảo hiểm tai nạn đắt lắm cho chắc ăn, sợ bị thưa kiện sau này nên lấy giá cao. Khách hàng nhiều lắm rồi mình ngưng làm nghề, thấy đủ rồi, để thời gian chăm sóc con cái. Có đồng chí gái nuôi, làm Mr. Mom 

Lúc xây nhà mình mới khám phá ra ông Bố là một ông thầy địa lý nổi tiếng khi xưa ở Việt Nam. Tướng tá ở Sàigòn đều nhờ ông ta xem nhà cửa và mồ mả. Vấn đề là ông ta không bao giờ lấy tiền của khách hàng. Cứ mấy tháng là có khách hàng mời đi qua tàu hay Âu châu để xem phong thủy mồ mả cho họ. Ông ta không lấy tiền nên khách hàng trả tiền máy bay và khách sạn và mời ăn suốt thời gian xem xét mồ mả của họ. Nghe ông ta kể là mấy anh em, đều có một ông thầy địa lý tàu, sợ người thầy địa lý của anh hay em mình trấn gì đó nên mời ông ta đến làm trọng tài, nhờ làm sao để mọi anh em đều phát tài. Rồi nếu thích thì tặng tiền cho hội từ thiện nào đó dưới tên ông bà. Có lần ông ta hỏi mình vụ mồ mả ở quê thì được biết bà cụ mình có nhờ người bà con, coi phong thuỷ xây mồ mả cho Nguyễn Văn Linh ở Đình Công, và có về quê nội, cải táng hết mồ mả ông bà, và mua đất để làm nghĩa trang cho dòng họ. Khi về thăm quê lần đầu tiên thấy làng nghèo, cổng đình te tua nên mình gửi tiền cho ông bà cụ để giúp làng xây lại cái cổng nên sau này họ cho phép mua đất để cải táng ông bà vì khi xưa chôn trong ruộng nay con cháu bán hết.

Vợ chồng ông ta cứ được mời đi chơi 17 quốc gia suốt bao nhiêu năm, ông ta chỉ đi làm một thời gian ngắn ở Hoa Kỳ, đến khi con cái thành tài thì cứ tà tà cuộc đời đi đây đi đó miễn phí. ăn ở miễn phí khách sạn 5 sao. Có dạo mình muốn học nghề của ông ta nhưng có lẻ không có duyên. Đời lạ lắm mình gặp Khoa thì có duyên nên tập với Khoa 18 năm qua. ông ta kể là ông thầy của ông ta nói là học nghề này thì con mình sẽ chống lại mình và bắt hứa là không lấy tiền của khách hàng. Nếu không sẽ thất đứt. Làm cái gì mà không có tiền thì mình không rờ đến nên bỏ mộng học nghề thầy địa lý. Hình như dòng họ của ông ta bị tru di tam tộc, may là ông ta còn bé nên có người đưa đi trốn, đổi họ thì phải. Mình nghe ai đó nói nhưng không dám hỏi.

Có lần mình tính mua một căn nhà ở Villa Park có lô đất 60,000 sqft, tính chia ra 3 lô bán nhưng hơi lo vì số tiền quá nhiều vào thời đó nên nhờ ông ta đến xem có nên mua hay không. Ông ta đến nói không được. Mua là ngọng ngay nên mình chở lại nhà mình thì ông ta đứng trước nhà và giải thích này nọ. Kêu nhà này tốt không cần vô nhà. Ông ta có nói là người Việt, khi vượt biển qua Hoa Kỳ, để dành tiền mua được căn nhà ngay xa lộ cũng vui rồi nhưng từ từ làm ăn khá lên nên người ta bắt đầu học làm sang, kêu phong thuỷ bú xua la mua. Ông ta nói thích xem phong thuỷ mồ mả hơn là coi nhà vớ vẩn.

Mình nhớ khi xây nhà cho con trai ông ta, trước khi đổ móng, ông ta lấy bạc cắc rãi dưới chân móng, thêm đặt mấy cái đinh chĩa hướng ra ngoài thay vì vào nhà. Kêu để vợ chồng không cãi nhau, còn bạc cắc thì để có tiền này nọ. Sau này làm nhà cho thiên hạ, mình lấy đinh dư làm như ông ta để giúp gia chủ, không cãi nhau mà trả tiền cho mình, còn tiền bạc cắc thì không. Mình định làm cái balcon nơi phòng ngủ của hai vợ chồng, để sáng bước ra ngoài hít không khí hay đêm trăng hai vợ chồng ra ngồi đối ẩm nhìn trăng tà bên cây thông già, để mụ vợ đàn hát cho mình nghe nhưng ông ta can, kêu không được. Căn phòng của hai vợ chồng mà làm hai cửa như vậy sẽ bỏ nhau, vì lửa tình không được giữ kín, lúc nào cũng cần làm cho lửa tình ấm, không cho thất thoát qua hai lá cửa. Mình nghiệm đúng vì khi xưa có làm nhà cho một cặp vợ chồng Mỹ, cũng làm balcon, cửa rộng thì hai năm sau họ bỏ nhau nên sau này khách hàng kêu làm cửa phòng ra ngoài sân là mình cản.

Ông ta dặn đừng bao giờ xây thêm phiá sau vườn nhà mình gần sát tường phiá sau vì sẽ cắt cái đuôi con rồng vì nhà mình phiá sau đất rộng và dài. Phía trước ông ta kêu là hàm rồng mà may mắn thêm là anh hàng xóm tạo thêm đất cho phía bên nhà mình. Có phần đất của hàng xóm lại dính chốt bên phiá nhà mình, ông ta trồng hoa đủ trò.

Khi mình mua nhà mới thì ông ta đến nhà lấy đất của 4 góc lô đất nhà cũ đem qua nhà mới bỏ chôn 4 góc như đem cái may, cái lộc của nhà cũ sang nhà mới. Cúng vái đủ trò. Ông ta dặn mình mua Tequila để cúng thổ thần đất đai vì họ là người gốc Mễ. Ông ta kể khi sang Nhật Bản xem mồ mả cho khách hàng, ông ta mua rượu whisky thì không cảm nhận được làn sóng. Cuối cùng mới nhớ là đang ở Nhật Bản nên nhờ chủ đi mua Sake về thì mới bắt được làn sóng. Hôm nay ông ta hỏi căn nhà cũ còn giữ không, mình nói còn. Ông ta nói căn nhà đó phong thuỷ tốt lắm. Ráng giữ. Trong khi đó những người ăn welfare, housing quen đến nhà đó khi xưa kêu xui tùm lum. Chán Mớ Đời 

Để mình giải thích, nhà đó nằm ngay ngã ba, có con đường đâm thẳng vào nhà. Ai tin phong thuỷ gọi là thống lộ chi đó. Không cần phong thuỷ cũng hiểu là nhà như vậy, tối chúng lái xe say rượu là bay vào nhà như chơi. Mình có căn nhà cho thuê ở ngay ngã ba, có vài lần chung lái xe say rượu hay sao, ban đêm quên quẹo cua nên bay vào cái tường nhỏ, khiến phải kêu bảo hiểm đền. Ông ta giải thích khác. Ông ta nói tuy là nằm ngay ngã 3 nhưng đều có bảng ngừng STOP ở mỗi đường trước khi chạy đến nhà mình, do đó vẫn an ninh và tiền 3 con dường rót vô nhà mình. Nghiệm lại thì đúng mình dọn về đây thì mua nhà nhiều nên chỉ ở 10 năm là mình về hưu, để đồng chí gái đi làm nuôi. Căn nhà này mình mua giá $369,000 trong khu vực giá trung bình là $550,000, mà chỉ đặt cọc có $3,000, và chủ nhà cho vay hết. Nay cho thuê trên $5,000/ tháng.

Mình đến thì ông bố bị bệnh nằm trên giường, nên mình vào phòng thăm. Dạo này gầy lắm, da bọc xương nhưng đầu óc minh mẫn dù 94 tuổi. Ngồi nói chuyện. Bà mẹ thì kêu trông anh vẫn trẻ, hỏi mình tuổi gì, mình trả lời bà ta kêu thế là hơn con gái bà ta 2 tuổi, còn thua ông chồng 2 giáp. Nay mình mới hiểu lý do sao mình với ông ta hợp rơ vì cùng tuổi. Ông ta nói tuổi anh và tuổi tôi thì không giàu mà cũng không nghèo. Cái này thì mình thấy đúng vì mình tà tà xem như gần 20 năm nay chả làm ăn, bỏ nghề thầu khoán cứ tà tà để đồng chí gái nuôi, ăn bám vào vợ lại không biết nhục. Mỗi năm đi du lịch vài lần. Trong khi bạn bè è cổ ra đi làm đóng thuế mệt thở.

Anh khách hàng có dặn mình là bà mẹ bị dementia nên cứ 2 phút là bà ta hỏi mình lại câu hỏi, anh tuổi gì, hơn con GH 2 tuổi, thua ông ấy 2 giáp đấy. Rồi lại phang thêm câu anh vẫn đẹp trai như xưa. Cạo râu đi trông trẻ hẳn ra. Chán Mớ Đời . Hồi mình mua cái vườn có chở ông ta lên xem thì ông ta nói nên giữ cái vườn nên từ đó có người hỏi mua mình không bán. Miếng đất trên đồi lại dài như con rồng, đầu to, đuôi dài.

Ngồi khá lâu mình thấy ông ta mệt nên xin cáo từ về. Anh khách hàng chạy theo đưa mình một cái phong bì dầy cộm kêu cái bonus ngày xưa em quên đưa cho anh, cảm ơn anh đã xây nhà đẹp và 20 năm qua giúp bố mẹ em đi đứng trong nhà được. Nghe họ kể là mấy người quen, kỹ sư bú xua la mua đến nhà đều kêu mình ráp cái mái nhà cũ và mới quá hay. Họ có giới thiệu mình, chục khách hàng phong thuỷ của họ nhưng toàn là người Tàu nên mình cũng chạy xa. Người Việt đã rẻ còn người Tàu thì chỉ cạp đất mà ăn, còn Ấn Độ gọi là cúp máy ngay. Kể chuyện cho đồng chí gái nghe, mụ kêu đưa phong bì cho mụ xài. Chán Mớ Đời đúng là số không giữ tiền được.

Nhớ có lần một ông thầy bói đường Brookhurst, gọi mình kêu sẽ giới thiệu khách hàng cho và kêu chia với ông ta nên mình chạy dài. Nay đến Peek Family thấy mộ ông ta gần mộ bố mẹ vợ mình. Chán Mớ Đời 

Để hôm nào mình ghé lại thăm mỗi tuần để học hỏi thêm nhiều điều thú vị. Ông này đọc sách nhiều lắm, có bộ sách đến 5,000 cuốn nên chịu khó đến nói chuyện để học thêm về cách sống với vợ con. Còn người dưng thì vào tuổi mình thì không cần thiết lắm. Làm nông dân thì thiên hạ không thích làm quen. ít ai hiểu đời nông dân.

Sơn đen nhưng tâm hồn Sơn trong trắng, nhà Sơn nghèo dang nắng Sơn đen ta 

Nguyễn Hoàng Sơn 

Nông dân sợ gì Nhất

 Nổi sợ nông dân

Từ ngày, trời khiến sao mình mua cái vườn bơ với mục đích chia lô bán đất nhưng không hiểu sao lại dính vào cái nghiệp nông dân từ 11 năm nay nên cũng có những lo sợ hàng ngày khi làm vườn. Nổi sợ nhất là bị bể ông nước, nổi sợ thứ hai là thiên hạ đột nhập vườn để ăn cắp bơ nhất là đồ nghề làm nông dân. Ăn cắp bơ thì xem như trái rụng hay coyote hay sóc ăn.

Ống đồng $100 mỗi foot

Tuần này, vừa đi Âu châu về là bị một cú nhớ đời. Thằng con vô vườn gửi hình ảnh kêu ống nước ngoài đường có vấn đề, nước bắn tùm lum. Mình kêu nó dọn dẹp rồi hôm sau mình mình lên vườn nên đến nơi xem xét thì thất kinh. Lý do là có mấy tên nào tìm cách cưa ống nước bằng đồng để đem bán lạc xoong. Do đó nước bắn tùm lum, thằng con chưa trải nghiệm đời nhiều nên không hiểu sự vụ. Có lẻ mấy tên ăn cắp đang cưa ống nước thì thấy thằng con lại nên bỏ chạy.

Từ ngày vật liệu bằng đồng lên giá như điên khi mấy ông tàu thu mua khắp thế giới nên giá đồng lên như diều. Đưa đến nạn ăn cắp ống nước bằng đồng, bán lạc xoong. Ai ở Cali chạy xe trên đường lâu lâu thấy có cái chuồng sơn màu xanh bằng lưới sắt là để phủ cái “back flow” cho một chung cư. Mình bị ăn cắp ống đồng khi người mướn nhà dọn ra. Nên rất sợ để nhà trống.

Dấu tích họ cưa ống đồng mà mình sợ chúng ăn cắp nên sơn màu đen. Hên là họ dùng cưa cà chớn nên không cưa đứt ngay

Back flow bị xiêu vẹo vì họ cưa không đứt nên tìm cách bẻ cho gãy. gặp dân chưa chuyên nghiệp

Đào lên để thay thế ống bị cưa, sau đó nối với ống nhựa cho dễ làm. Thấy ống cũ bằng gan nên thay luôn vì lỡ bị bể sau này là khóc. Phải làm lại từ đầu

Thằng con hỏi mình lý do phải gắn Back Flow nên mình kể đây cho ai tò mò. Nước của thành phố, từ đường đưa vào vườn hay chung cư thường thành phố bắt làm một cái back flow để tránh nước trong vườn hay chung cư bị nhiễm nước dơ và chạy ngược ra đường. Trong trường hợp này cái back flow tự động khoá không cho nước dơ nhiễm vào ống nước của thành phố. Tương tự ở nhà, ống nước ngoài trời, thường phải gắn cái back flow trước vòi nước nên khi nước bị chảy ngược là tự động tắt để nước dơ của vườn không chảy vào hệ thống nước trong nhà. Đó là lý do, vì áp suất ống nước của vườn mình lên tới 100 psi nên cái back flow to dài, phải gắn ống bằng đồng để không bị hư hại vì ở ngoài trời mấy chục năm. Thêm áp suất của nước rất mạnh chỗ giao thoa, từ nước thành phố vào và nước trong vườn lỡ bị chảy ngược.

Mấy tên tính ăn cắp ống nước đồng và cái back flow, không hiểu sao, chắc bị thổ thần thổ địa chơi nên cưa chưa đứt ống nước, chúng lại tìm cách bẻ cho gãy nhưng không gãy. Chắc rằm này mình đem bông hoa vào vườn cúng thổ thần đất đai quá. Mình đi mua ống đồng để thay thì cứ mỗi foot (bộ) là $100, mà mất đâu 7 bộ, chưa kể mấy coupling và tiền công cho thợ. Thêm cái chuồng đậy lại và khoá.

Trong cái rủi thì cũng có cái may. Lúc sửa chửa lại thì khám phá ra tên thợ ống nước khi xưa, gắn hệ thống nước cho chủ cũ, sử dụng ống nước chất lượng kém, rẻ tiền nên khi mình mua cái vườn về thì bị bể ống nước hoài mất thì giờ nhất là khi mùa hè, nóng thì ống nước bể như điên, phải tắt nước sửa chửa thì không có nước tưới cây khiến trái rụng như lá mùa thu. Cứ vào vườn là phải đi xem chỗ nào bị ống nước bể để sửa chửa hay hệ thống tưới drip bị coyote cắn phá nên Chán Mớ Đời.

Ngoài ra hắn gắn các Coupling 90 độ khi đổi hướng nên sau vài năm, áp suất 100 psi rất mạnh sẽ làm bong keo dán của coupling nên bị bể ông nước. Mình bị nhiều lần, năm nào cũng bị. Nay đã thay hết. Kỹ thuật để tránh vụ này là dùng coupling hai cái 45 độ thì thành 90 độ. Tốn công và vật liệu nhưng ít khi bị bể ống nước vì khi nước chảy với áp suất 100 psi thì khi chuyển hướng 45 độ sẽ không bị khựng lại những khi dùng 90 độ. Rồi gắn thêm 45 độ thì ok. Không lo bị bể ống nước vào mùa hè. Mùa hè thường trời nóng nên vật liệu thay đổi theo khí hậu ên co giản khá nhiều sáng và tối nên dễ bị bể ông nước nếu khi mở nước. 

Cuối cùng có người mách mình là chính phủ có chướng trình giúp nông dân nghèo, thiểu số, thậm chí có chương trình giúp nông dân di dân lậu. Kinh. Mình nộp đơn xin hổ trợ, chính phủ cho 50% ngân sách, mình có tay nghề, biết thợ làm nên xem như bỏ công làm lời đủ vốn của chính phủ cho. Thay vì làm hệ thống drip, mình làm hệ thống tưới bằng ống nước ngầm luôn nên coyote cắn không được nên chúng Chán Mớ Đời không thèm cắn ống vòi nước nữa nên giảm bớt vụ sửa chửa hệ thống tưới. Có thời giờ để làm chuyện khác, nâng cấp vườn như làm thêm đường trên cao để dễ xe có thể lên đó chở bơ xuống thay vì bắt thợ hái khiêng xuống từ đồi cao.

Chủ trước thuế lập hệ thống tưới drip du nhập từ Do thái. Họ sử dụng vòi nước nhưng loại này lâu ngày ngoài trời dễ bị bể lắm thêm mấy con coyote, khát nước đến cắn hay mấy con sóc. Mình mất thời gian để sửa chửa và tốn tiền nên khi thết lập lại hệ thống tưới, mình chơi ống nước ngâm luôn cho khoẻ đời Cô Lựu.

Để giải thích về tên thợ ống nước của chủ trước, thiết kế hệ thống tưới khi xưa, hắn ăn gian nên gắn toàn ống nước loại rẻ tiền và mỏng. Thường người ta dùng ống nước schedule 40, độ dày rất tốt, nay họ có schedule 80 độ dày gấp 2 lần màu xám, tên thầu khoán của chủ cũ, dùng schedule 25, rất mỏng cho các hệ thống tưới ở nhà thiên hạ nên ống nước bị bể hoài vì áp suất của vườn lên đến 100 PSI. Hắn có cho mình giá để hắn làm lại thì mình chạy làng. Mình phải nhỏ nhẹ với hắn vì hắn có chân trong hội đồng phê duyệt của Quận riverside cho mình tiền. Được tiền rồi thì mình tự làm với mấy người thợ quen.

Mình có cái may là có nhiều người chả biết từ đâu hiện ra khi mua cái vườn. Họ đến giúp như đem đất vào đường để lấp mấy chỗ bị trũng, đem mulch vào để rải lên vườn, và mấy con đường. Trồng thanh long thì họ đổ mấy cột xi măng miễn phí đem lại cho rồi trồng cho mình. Chắc nhờ cái đức của đồng chí gái. Vợ mình thì hiền lành, ai hỏi để giúp. Ngược lại thì có nhiều người vào vườn ăn cắp trái bơ, lâu lâu đi vòng vòng thấy thiên hạ hái mấy bao to đùng sẵn bơ cho mình đem về. Có lẻ họ hái xong rồi dấu để đi làm về ghé lấy nhưng rồi quên chỗ nào hay họ muốn hái dùm cho mình.

Hôm qua, hai cha con và ông thần hay giúp mình và thợ ông ta đến phụ mình sửa chửa lại hệ thống nước từ ngoài đường vào Back flow rồi MAster valve. Cứ chạy đi mua ống đồng là thấy xót của. Trong cái rủi có cái may. Lý do là mình phải đổ xi-măng để gắn cái lồng bằng sắt có khoá để thiên hạ không cắt ông nước được. Khám phá ra tên thợ ống nước của chủ cũ, thay vì gắn ống đồng, hắn gắn ống bằng gan, sau mấy chục năm thì hơi bị mục. Mình nhớ lúc mới mua có kêu thợ thay một phần ống bằng gan vì bị bể. Phải chạy đi mua ống bằng đồng nữa thêm $700 nữa. Nếu không thay thì trong tương lai bị bể ống gan nước là ngọng, phải đập phá xi măng, xây lại từ đầu nên cứ thay hết cho xong một đời nông dân. Đời nông dân có nhiều bể khổ lắm, các bác đừng có mơ tưởng về hưu làm vườn.

Làm xong trời tối như mực, lái xe về nhà là 9 giờ tối, tắm rửa xong là lên giường. Đời nông dân có nhiều điểu lạ.

Sơn đen nhưng tâm hồn Sơn trong trắng, nhà Sơn nghèo dang nắng Sơn đen 

Nguyễn Hoàng Sơn 

Từ phá sản đến tỷ phú

Từ phá sản đến tỷ phú

Từ ngày trở về đời nông dân, xa lánh Thành Đô thì lại khám phá nhiều điều lạ. Mình dự định mua cái máy cày, không phải loại để cày bừa đất mà loại có thể sử dụng để đào lỗ trồng cây, đào mương, cày đường nhỏ. Có nhiều loại sản xuất của nhiều nước như Hoa Kỳ, Trung Cộng, Nhật Bản và Đại hàn. Thêm chính phủ Cali bắt năm 2035 phải chạy xe máy cày điện chớ không cho xe dùng diesel nên nông dân Cali bán rẻ khiến mấy ông thợ mình quen chạy đi mua xe cũ, chở về Mễ bán kiếm lời. Vườn mình thì không có điện vì mình là dân écolo cực đỉnh, hà tiện mệt thở nên do dự chưa biết mua loại gì. Có xe này thì làm việc nhanh chóng chớ xúc bằng tay kiểu Việt Nam xưa là Tết congo mới xong. Mình mướn người có xe đem tới rồi trả tiền cho họ để cày thêm một con đường nhỏ trên đồ nối cái vườn để hái trái và chăm sóc vườn tiện hơn. Nhưng có lể trong tương lai cần mua một chiếc.

Trước kia muốn làm việc, sửa chửa ống nước là phải bò lên dốc từ đường đất có nơi cả 100 mét.  Mệt đứ đừ, nay với đường mới chỉ mất độ xa nhất là 30 mét nên đỡ hơn cho tên nông dân già. 

Hoa Kỳ có công ty nổi tiếng mang tên John Deere có từ lâu đời. Buồn đời mình tìm tài liệu về sự thành hình của công ty này thì thất kinh. Lý do là người sáng lập công ty này khi xưa phá sản, xù nợ bỏ xứ ra đi, rồi đột phá tư duy làm cái lưỡi cày cực chất và khởi nghiệp từ lưỡi cày và ngày nay công ty này có giá trị trên 100 tỷ. Kinh

Để mình tóm tắt ở đây cho mấy bác xem, một nông dân không cần tham gia cách mạng, giết người cướp của có thể trở thành giàu có và mang lại lợi ích cho mọi người. 

Năm 1837, xem như chưa tới một thế kỷ, có một ông thợ lò rèn, tên John Deere, ở tiểu bang Vermont, te tua vì công việc không có, chủ nợ đòi nợ hàng ngày trong khi ở thành phố nhỏ, tiểu bang khỉ ho cò gáy thì khó kiếm tiền. Tiểu bang này ít người lắm, được cái là phong cảnh rất đẹp cho du khách chớ ở lâu thì Chán Mớ Đời 

Ông này có lò rèn nên mùa đông lạnh lẻo khiến bà vợ sản xuất được 5 đứa con mà tương lai khó nối nghiệp cha vì không có người đặt hàng.

Một hôm ngồi ngáp ruồi ông ta đột phá tư duy là nên đi theo dòng người Mỹ đi về miền viễn tây, “go west old man”. Thế là một công hai chuyện đi về miền Tây Hoa Kỳ trong chương trình của chính phủ Hoa Kỳ xâm lấn đất đai của người bản địa, đi tìm tương lai và xù chủ nợ luôn. Dạo ấy chưa có google để chủ nợ tìm kiếm. Thế là trong đêm tối, ông ta và gia đình biến mất khỏi thành phố buồn hiu.

Thế là ông John Deere ra đi đem theo đồ nghề làm thợ rèn đến vùng được gọi là American Frontier, một vùng kinh tế mới vừa được thành lập ở tiểu bang Illinois ngày nay. Nơi này đất rẻ người di dân đến đông nên thợ rèn có hy vọng có công việc làm ăn. Dạo ấy chưa có foods stamp hay các chương trình xã hội nên người Mỹ khi xưa đói thì lăn vô bếp. Chớ không có trò xuống đường biểu tình này nọ.

Không ngờ cuộc ra đi mở đường kiếm ăn của ông Deere đã thay đổi tất cả, đời ông ta và ngành nông nghiệp của thế giới. 

Lý do đất rẻ ở vùng này và màu mỡ chỉ tội có một điều là đất ngoài đồng rất tốt nhưng lại dính triết khác với đất ngoài đồng ở miền Đông Hoa Kỳ. Khi nông dân dùng lười cày khi xưa làm bằng gan để cày sới đất thì đất dính vào lưỡi cày như keo. Cứ cày vài bước lại phải ngưng để cạo bùn khỏi lưỡi cày. Nếu không lưỡi cày sẽ bị gãy nếu bị kéo mạnh tay. Chán Mớ Đời 

Do đó cày sới rất chậm và mất nhiều công cho nông dân. Đất vùng này màu mở nhất Hoa Kỳ nhưng nông dân không sử dụng được hoàn toàn. Nhìn sự khó khăn của nông dân vùng này, ông Deere chợt giác ngộ cách mạng, nhớ các lưỡi cưa của vùng Vermont, làm bằng thép bóng loáng cắt gỗ như máy cưa không bị dính vào lưỡi cưa. Thế là ông ta tìm kiếm, khám phá một lưỡi máy cưa cũ bằng thép nên đem về bỏ vào lò rèn, đập hun sắt cho cứng rồi tạo ra lưỡi cày bằng thép lán cón. Sau đó ông ta gắn lưỡi cày này vào khung bằng gỗ và lược cày đất màu mỡ như dao cắt bơ Bretel. Thế là ông ta thành công tạo một lưỡi cày bằng kim khí khác.

Nông dân sử dụng lưỡi cày này không phải ngừng để cạo đất bùn, không bị gãy như loại lưỡi cày bằng gan. Thế là tiếng lành đồn xa, các nông dân từ xa bò lại đặt hàng, lưỡi cày này không cần phải chùi rửa gì cả, không gãy, khiến công việc cày cấy nhanh chóng khiến ông ta làm việc như điên, không kịp sản xuất cho kịp nhu cầu của nông dân trong vùng. 

Năm 1838, ông ta bán được 3 lưỡi cày, 4 năm sau thì bán được 100 lưỡi cày đến năm 1857 thì sản xuất được 10,000 lưỡi cày mỗi năm. Vấn đề là ông Deere không chỉ sản xuất lưỡi cày mà ông ta rất quan tâm đến chất lượng của sản phẩm của ông ta. Đó là tư tưởng của sản phẩm của người Mỹ là chất lượng nên giá thành rất đắt. Ông ta tìm cách phát triển về lưỡi cày, làm cho tốt hơn với các loại thép khác.

Lưỡi cày của John Deere đã thay đổi ngành nông nghiệp Hoa Kỳ, đã giúp vùng Great Plains có thể trồng trọt được, đã giúp phát triển ngành nông nghiệp và khiến nông nghiệp Hoa Kỳ trở thành nồng cốt trên thế giới. Ngày nay, công ty này có đến trên 83,000 nhân viên khắp thế giới. Hình như họ đã rút các nhà máy sản xuất khỏi Trung Cộng , có lợi tức trên 50 tỷ hàng năm. Mình thấy nhiều mẫu xe của Trung Cộng tương tự như của John Deere.

Ông Deere không phát minh ra lưỡi cày nhưng làm cho nó tốt hơn bằng cách chế biến một loại kim loại khác là thép . Ông ta thấy vấn đề và tìm cách cải tiến và chú tâm vào chất lượng nên khách hàng tin tưởng khi mua. Cứ thấy xe máy cày màu xanh là biết của John Deere. Kẹt cái là ngày nay đồ Trung Cộng rẻ, hay sản phẩm của Nam Hàn và Nhật Bản cũng rất tốt nên khó chọn lựa. Nếu ai yêu nước thì mua đồ sản xuất tại Hoa Kỳ. Mình thì khi xưa ham rẻ mua đồ Trung Cộng nhưng với thời gian thì nghĩ mua đồ Nhật Bản cho chắc ăn.

Vụ chính phủ Cali và Biden chơi kiểu bắt máy cày chạy bằng điện là ngọng, có thể chạy bằng khí ga thì được như xe buýt chớ xe máy cày mà chạy bằng điện là khó. Thí dụ mình có máy cưa cây bằng điện nhưng cưa không nhanh và mạnh như cưa chạy bằng xăng hai thì. Chính phủ lại chơi cha bắt mua cưa bằng điện nay máy cày bằng điện thì cày cái gì . Cho thấy mấy ông thần ra luật vớ vẩn, chả bao giờ đi cày một ngày nên chả hiểu gì cả. Chỉ có nông dân là khổ.

Sơn đen nhưng tâm hồn Sơn trong trắng, nhà Sơn nghèo dang nắng Sơn đen 

Nguyễn Hoàng Sơn 

Chết đuối tại Đà Lạt

 Chết đuối tại Đà Lạt 

Tuần này thấy thiên hạ tải hình ảnh một cô gái chết đuối ở Việt Nam, hình như ngoài Bắc khiến mình nhớ đến hai lần mục thị chết đuối tại Đà Lạt. Thiên hạ chửi là tại sao giới bàng quan, đứng nhìn không nhảy xuống hồ cứu cô ta này nọ khiến mình buồn cười vì nói rất dễ còn cứu được thì khó vì không ai muốn chết chung.

Am Cô Bảy (Sohier)

Đâu năm lớp 11B, mình quen hai tên học chung trong lớp tên Trần Văn Tiến, nhà ở ngay cuối đường Phan Đình Phùng, ngay mả thánh, nhà có xe hàng chạy Sàigòn Đà Lạt. Và Phạm Thành Nguyên, nhà ở trong hẻm Tăng Văn Danh. Hai tên này học Kỹ Thuật La San, chạy qua Văn Học sợ đi lính nên nhảy lớp, làm giấy tờ học bạ giả để thi tú tài. Có một ông thầy ở Văn Học ký chứng chỉ học bạ của năm chưa bao giờ học.

Hai tên này chắc khi xưa cúp cua nhiều đi bơi ở hồ Xuân Hương chỗ Thuỷ Tạ nên bơi rất chiến đấu nên mình bái chúng làm sư phụ dạy bơi. Mỗi tuần, mình chở chúng vào đập Đa Thiện để tập bơi. Tiến thì giỏi bơi nhái còn Nguyên thì chuyên bơi sải. Làm sao mình biết chúng bơi giỏi vì cuối năm 11 B trường Văn Học có tổ chức cắm trại ở hồ Than Thở, hai tên này về đầu môn sải và nhái. Mình có tật tên nào giỏi thì mình bái sư học đạo nên từ đó thân với hai tên này.

Khi xưa đám trẻ hay bò lại đây, leo lên cầu thang để nhảy cái tủm xuống hồ. Có tên nhảy cái đùng xuống, mặt nhăn nhó, hỏi sao, hắn kêu nhảy xuống mặt nước khiến dập dế.

Vào đập Đa Thiện tập bơi, mình dính phải hai môn phái ; sải và nhái. Tên Tiến dạy Nhái còn tên nGuyên dạy sải nên bị tẩu hoả nhập ma nên chả tập được môn nào cả. Vì tên này kêu bơi như vậy còn tên kia thì bơi như thế kia nên cuối cùng mình bơi kiểu ếch sải nên chỉ có chìm. Khi gặp lại tên Nguyên ở Gia-nã-đại, sau 11 năm, câu hỏi đầu tiên là hắn kêu mày biết bơi chưa, muốn bơi đua nhưng mình chỉ biết lắc đầu.

Chỗ này là đám con nít hay ra đây tắm và chết đuối. Chỗ  là nơi ông Phác, uống nước mắm nhảy xuống mò vớt thằng bé chết đuối. Và cũng là nơi cặp tình nhân, muốn thực hiện đồi thông hai mộ tập 2 tại Đà Lạt, để lại tuyệt tình thư rồi nắm tay nhau nhảy cái tủm xuống hồ. Kết quả cô gái si tình chết còn anh chàng thì sống sót vì giác ngộ cách mạng vào giờ phút chót, chết vì gái là cái chết liêu xiêu.

Được cái là tên học chung, tên Trí, con ông Marcel, gần garage Phan Xứng cũng muốn tập bơi, mà hắn lại có cái phao của phi công, khi bị bắn rơi, nhảy ra máy bay, rơi xuống biển thì dật cái nút thì phao tự động bơm hơi và giúp phi công nổi trên biển hay sông. Mình mượn hắn cái phao để cố đạp vòng vòng theo lời chỉ dẫn của hai tên kia. Hai tên này có lẻ Chán Mớ Đời nên bơi ra giữa hồ, đu càng vào mấy cây thông giữa hồ, chết vì ngập nước khi họ xây cái đập chận nước lại, để giúp cho Đà Lạt khỏi bị lụt khi mưa to.

Thường thì chỉ có mình và mấy tên bạn, lâu lâu có mấy tên quen khác vào chơi như Mai Thế Lương, học trường Thanh Ngọc với mình khi xưa. Hôm đó hắn đi với cậu hắn hay chú tên Khôi. Mình xưng em anh với cậu hắn tỏng khi hắn khi xưa xưng mày ta với mình. Khi nhà hắn trên đường THi Sách, dọn đi nơi khác thì hết chơi với nhau, nay gặp lại hắn cũng chả buồn chào mình. Được cái tên này khá bạo không mang quần lót, hay sợ về nhà mẹ đánh, nên cởi truồng bay xuống hồ bơi cho vui. Nói bơ thì hơi quá, nhưng hắn nhảy xuống cho vui vì nước lạnh rồi nhảy cái vèo như Vương Vũ phi thân lên bờ, nằm phơi chim.

Có anh quen cho biết là có lần thấy ông Phác vớt một đứa bé chết đuối ở địa điểm này, nơi khi xưa họ hay đậu trực thăng

Có lần mình gặp một cặp du khách, chắc du học vì nghe họ nói giống mấy hồ nào bên Hoa Kỳ, mà nhỏ xíu này nọ khiến mình tức. Dạo ấy mình bị nhồi sọ là cái gì của Việt Nam đều là nhất thế gian đến khi ra khỏi xứ Đà Lạt thì thấy Đà Lạt chả là cái gì cả. Nếu nói cho người Đà Lạt thì họ sẽ giận, vì họ không có cơ hội như mình chu du khắp nơi. Du khách ngoại quốc không cần đến Đà Lạt, họ muốn đi chỗ nào mà xứ họ không có như Phố Cổ Hội An.

Một hôm có 3 tên người Tàu, học trường Tân Sanh, nhà ở cạnh rạp Ngọc Hiệp. Từ tiệm giày Hồ Út đến rạp Ngọc Hiệp, có mấy căn nhà của người Tàu, mình nhớ có một ông thầy mằng. Mình nhận ra một tên ở khúc này. Chúng thấy thằng Nguyên và Tiến bơi ra xa nên nổi máu anh hùng, muốn khẳng định là người Tàu, hảo Hán, bơi giỏi hơn người Việt nên 3 tên này bay xuống hồ như Michael Phelphs, bơi đua ra tới gốc cây.

Mình cảm phục trình độ bơi của họ hơn mình xa. Ước gì một ngày nào mình sẽ bơi được như chúng, không cần bằng hai tên sư phụ của mình. Bổng nhiên thấy hai tên tàu này bơi vô bờ còn tên ở lại bơi ngữa như mình khi sợ uống nước. Môn bơi ngửa là môn mình khá nhất. Vì sợ uống nước.

Mình bị tên bạn Đào VĂn Quý, nhà ở Tăng Bạt Hổ, chơi một lần tởn tới già. Hắn nghe mình tập bơi nên cũng đòi đi theo. Mình biết sơ sơ nên lấy le với hắn, hắn cũng nhảy xuống hồ rồi bị hụt chân nên hắn chụp đầu mình đè xuống nước để ngoi đầu lên mặt nước. Nhận đầu mình xuống nước. May thằng Nguyên thấy vậy kéo hắn vào bờ, mình ho sặc cả buổi nên từ đó không rủ thằng Quý đi bơi nữa và nó cũng tởn tới già. Mình có gặp tên Quý này lại một lần khi về Đà Lạt lần đầu tiên. Sau này không thấy mặt, gia đình nói không còn gặp hắn ở Đà Lạt nữa. Nhà hắn ở Tăng Bạt Hổ, ngay bên cạnh Nguyệt Vọng Lầu.

Hai tên tàu bơi vào bờ rồi đứng nhìn tên còn lại bơi ngửa vòng vòng cây thông, xổ một tràn tiếng tàu với nhau khiến mình với đám bạn đứng ngớ. Dạo ấy học môn sử với thầy Hà Mai Phương nên lây bệnh chống tàu của ông thầy. Thầy Phương vào lớp kêu đi mua đồ thì mua tiệm Việt Nam dù bán đắt hơn bọn tàu. Mình thuộc dạng không yêu nước nên cái gì rẻ thì mua. Một hồi thằng Nguyên kêu thằng tàu này có vẻ đuối sức. Mình nói nó bơi ra xem sao. Thằng Nguyên bơi ra rồi bơi vào kêu thằng này uống nước nhiều nên thở hòng học, không dám tới gần.

Thế là mình, thằng Nguyên, thằng Tiến và 2 tên tàu trường Tân sanh đứng nhìn tên thở hòng hộc ngoài hồ, bơi vòng vòng rồi từ từ chìm. Cả đám đứng nhìn hiện cảnh mà đầu óc như tê liệt, mình không biết bơi, hai tên tàu bơi ra hồ rồi bơi vào là đã oải rồi, không muốn làm anh hùng cái thế, thà để bạn chết còn hơn mình chết chung. Thằng Nguyên thì đã bơi ra xem, không dám đến gần sợ bị kéo xuống hồ luôn. Hồn ai nấy giữ. 3 ngày sau, họ vớt xác tên tàu nổi lên trên hồ, trôi dạt về đập. Thấy đám tang đủ trò trước tiệm của bố mẹ hắn. Sau vụ tụi này không dám đi bơi vì sợ tên tàu, làm con Hà Bá hận đời sao tới kéo chân xuống hồ để hắn đi đầu thai. 

Đến khi học thi tú tài thì mình bị đau ốm cả tháng không lành, học hành chả được gì cả. Số là ngày cuối cùng của năm học, hai thằng, để kỷ niệm đời học sinh vì sang năm là lên đại học nên đi bộ dưới mưa, từ trường Văn Học lên đến khu Hoà Bình, ghé mua 2 ổ bánh mì Vĩnh chấn, vừa đi vừa ăn bánh mì mới ra lò rồi ngã bệnh cả tháng. Buồn đời mình và thằng Nguyên, cả hai đều đau chạy vào đập Đa Thiện, nhảy xuống bơi. Như phép lạ về ngủ một giấc hết đau, hai thằng cứ bò vào Đa Thiện mỗi ngày bơi đến khi đi thi tú tài, mình thấy tụi bạn mặt mày tái nhợt trong khi mình thì đen cục nhà cháy. May sao đậu nên được chính phủ Việt Nam Cộng Hoà cho đi du học. Đổi đời. Chớ ở lại, Việt Cộng vào cho đi kinh tế mới mệt thở.

Nói cho ngay, đập Đa Thiện thì quá xa thành phố, có chạy về nhà thằng Trí mượn cái phao thì chưa chắc gặp được vì hắn đi đâu thì sao. Chắc bận làm vườn với bố hắn. Cho thấy 17 tuổi đầu mà đám tụi này chả biết gì về cấp cứu này nọ. Trường chả có dạy gì về trường hợp cháy nhà, phải làm sao, ai bị thương thì ứng xử như thế nào. Không như ở Hoa Kỳ, ở tiểu học, họ đã daỵ con nít những căn bản về cấp cứu tại nhà hay ở trường.

Sau này mình cho con đi hướng đạo, người ta dạy chúng và bắt lấy bằng cấp cứu nên mình cũng xung phong đi học lấy bằng này nọ. Những căn bản này rất quan trọng như có lần mụ vợ mình khi không tuộc huyết áp. Mình nhớ Khoa làm một lần ở Đông Phương Hội khi có một chú bị tuộc áp huyết. Nên lấy kim chích vào 10 ngón tay của mụ vợ, cho máu xịt ra giúp mụ đỡ lại ngay. Rồi xoa bóp dầu này nọ chớ không thì mệt. Trong ví mình luôn luôn có cây kim để lỡ có chuyện gì hay ai đó bị lộn xộn thì biết xử lý ngay.

Có lần mình xem video của người Tàu tải trên mạng. Thấy một chiếc xe khách chạy trên đường cán một đứa bé. Xe thắng lại rồi tài xế de xe cán thêm con bé một lần nữa như cán một chưa phê nên de lại cán thêm một cái cho sướng cái xe. Dân cư mạng giải thích là thà cán chết chỉ đền một lần còn để sống thì chủ xe phải nuôi cả đời nên họ dặn tài xế như vậy. Kinh. Có người kêu ngày nay ở Việt Nam có ai té nằm đường hay bị tai nạn cũng không dám hỏi han vì sợ đưa họ vào nhà thương , họ nổi hứng kêu mình đụng họ và bắt đền trả tiền nhà thương này nọ.

Có người kêu thấy người chết đuối, có điện thoại sao không gọi cấp cứu. Vụ này thì mình đoán là thời nay thiên hạ cứ lo quay phim để bỏ lên mạng xã hội được nhiều người theo dõi, câu like nên chả để ý đến việc cứu thiên hạ. Thấy thiên hạ đánh nhau cũng móc điện thoại ra quay tải lên mạng, thay vì can hay gọi cảnh sát nên Chán Mớ Đời.

Lần thứ hai thấy chết đuối ở Đà Lạt tại hồ Xuân Hương. Đúng hơn là lần thứ nhất vì năm đó học Seconde. Gần Thanh Thuỷ ngày nay, lý do là có chiếc cầu để du khách ra đây chụp hình toả sáng. Con nít hay đến đây để bơi nên chết đuối cũng nhiều.

Hôm đó không hiểu sao mình đi với Đào VĂn Quý, bò lại khu vực này. Trời hơi mưa và lạnh. Bổng nhiên thấy thiên hạ nháo nháo nên dừng xe xem tình hình. Đà Lạt là thành phố nhỏ nên chả có gì xảy ra nên khi có nhốn nháo là tò mò, dừng lại coi. Rồi từ xa có xe gắn máy chở ông Phác, ông từ trù trì am Cô Bảy hay còn gọi am Sohier, chạy lại từ cầu Ông Đạo. Ông Phác nhảy xuống, lấy chai nước mắm ra, tu cái ực như Trương Bữu. Đó là lần đầu tiên trong đời mình thấy ai uống nước mắm đậm đà nguyên chất. Sau đó ông ta bận xã lỏn bay xuống hồ lặn một hồi rồi nổi lên thờ cái phì như cá voi ở Cali. Rồi lại lặn tiếp rồi mấy phút sau nổi lên, bò vào bờ, lấy chai nước mắm, tu một hơi dài khiến mình thất kinh. 

Mình ăn soài tượng với nước mắm, phải pha đường cho bớt mặn mà ông thần này tu gần hết chai nước mắm 1 lít. Sau này mới hiểu là muối giúp ấm người. Khi xưa, mấy người đi đánh cá, đều uống nước mắm trước khi ra khơi. Có anh bạn làm nước mắm nguyên chất Lăng Cô, theo công thức của bà ngoại kể, khi xưa hè về Lăng Cô ở với bà ngoại thì chiều chiều, các người đi đánh cá ghé lại quán bà ngoại anh ta mua nước mắm để uống trước khi ra khơi. Có người hỏi hiệu nước mắm này trên San Jose, làm nguyên chất với cá của Cali, tên California Fish Sauce. Giá không có mềm vì anh ta bán cho người Nhật và siêu thị Nhật vì sử dụng Koji.

Ông ta lại bay xuống hồ rồi trồi cái đầu lên kéo theo thằng nhỏ ở truồng. Con nít tắm ở hồ Xuân Hương đa số ở truồng vì khi xưa làm gì có quần tắm như bên Mỹ. Có xà lỏn là may, sợ ướt về nhà bị la nên tên nào cũng cởi truồng tắm. Mình có tấm ảnh màu do lính Mỹ chụp khi xưa để tìm rồi tải lên đây.

Ông thần chở ông ta đến, ôm thằng bé, lấy hai chân quàng qua cổ ông Phác, ông này cầm hai chân thằng bé rồi chạy vòng vòng, đầu thằng bé trút xuống đất sau lưng ông Phác. Rồi độ hai phút sau thì thằng bé ọc nước hồ Xuân Hương ra. Hình như thằng bé chết vì người tím ngắt. 

Từ dạo đó mình nể ông Phác lắm, đi đâu gặp là chào. Lý do khi xưa ông ta làm cho ty công Chánh. Mình bị chó nhà ông Quán đớp một phát nên mỗi ngày phải đi lên viện Pasteur, ngay bên cạnh ty công Chánh để chích thuốc trừ dại. Có lẻ bị chó Berger cắn khi xưa nên nay mình hơi tàng tàng, phản động ác ôn. Ông cụ mình làm ty công Chánh nên dẫn mình theo xe ca chở công chức. Có ông đồng nghiệp với ông cụ viết chữ đẹp nên sau khi chích thuốc, mình phải ngồi vào bàn, đồ hay viết theo mẫu chữ của ông bạn đồng nghiệp của ông cụ. Mấy cuốn tập luôn nên sau này mình viết chữ cũng tạm dễ đọc.

Một hôm ông cụ hỏi ăn chè không, mình gật đầu liền. Ông cụ dẫn ra bên hông ty công Chánh và viện Pasteur. Thấy thiên hạ bu xung quanh bà bán chè đậu váng. Hóa ra có ai cá độ ông Phác ăn hết nồi chè thì được tiền chi đó. Thiên hạ xúm vô cá độ. Mình thì thèm chén chè thì không được ăn còn ông Phác lại đang nhắm mắt nhắm mũi để nuốt mấy chén mà bà bán chè múc sẵn để trên mâm. Chán Mớ Đời 

Sau này nghe bà cụ nói là mình đậu tú tài là nhờ bà cụ đem phiếu thí sinh lên am Mệ Cai đường Nguyễn Công Trứ, và am Cô Bảy (Sohier ) cúng. Nên trước khi đi Tây, mẹ mình có dẫn ra am Mệ Cai và am Sohier vái tạ.

Để chấm dứt mình bonus, kể thêm câu chuyện chết tại hồ Đà Lạt. Có lần, người ta khám phá ra một thi thể của một cô gái chết đuối tại hồ Xuân Hương. Có thư tuyệt mệnh để lại. Lý do là bố mẹ không cho lấy ông Bồ, nên hai người giận đời vì thấy mình quê, mới xem Romeo và Julliette ở rạp Ngọc Lan nên mới muốn làm câu chuyện đồi thông hai mộ lần thứ hai tại Đà Lạt.

Vấn đề là ông Bồ lại biết bơi nên khi nhảy xuống hồ thì chợt giác ngộ cách mạng là thà vào bưng đánh Mỹ cứu nước hơn là chết vì tình yêu. Chết vì tình yêu là cái chết liêu xiêu. Nên ông thần bơi qua hồ rồi chạy về nhà, sợ quá xin tiền gia đình trốn về Sàigòn. Sau bị bắt, báo chí đăng tùm lum nên sau này quen cô nào mà bố mẹ kêu không môn đăng hộ đối là mình chuồng trước cho khoẻ đời. Xong om

Sơn đen nhưng tâm hồn Sơn trong trắng, nhà Sơn nghèo dang nắng Sơn đen 

Nguyễn Hoàng Sơn