Showing posts with label Chốn cũ người xưa. Show all posts
Showing posts with label Chốn cũ người xưa. Show all posts

Những tấm ảnh 65 năm về trước

 Hôm trước, Nguyễn Kính gửi mình tấm ảnh nhưng bận nên chưa có thời gian xem kỹ. Nay nhìn lại thì thất kinh vì biệt thự Trang Hai, của dược sĩ Nguyễn Thị Hai vừa bị xoá bỏ. Đạo quán Lâm Viên hình như đã bị dẹp bỏ. Xem như những gì của năm 1957 đều bị xoá bỏ, để xây đường phố quá tải.

Mình đang thăm viếng vùng các hồ ở thành phố Mammoth của Cali, phía đông của dãy núi Sierra. Phong cảnh rất đẹp, to lớn hơn Đà Lạt nhưng có những hồ nhỏ cỡ hồ Xuân Hương Đà Lạt, xung quanh, cây thông rì rào đẹp nức nở.

Hình Nguyễn Kính gửi, chụp Kiệu Thánh Thể tại Đà Lạt và ngày 16 tháng 6 năm 1957. Dạo này mình còn bé tí tị, ở Ấp Ánh Sáng.

Khu vực này du lịch quanh năm vì tháng 9 trở đi là có du khách đến đông vì có thể có tuyết rồi, để chơi trượt tuyết đến tháng 4-5. Sau khi tuyết tan thì người Mỹ đến vùng này để chơi trò xe đạp núi. Cũng sử dụng các gondola, cáp treo đưa du khách lên núi với xe đạp rồi họ đạp xuống núi. Khác biệt giữa trượt tuyết thì vé đi lên núi với gondola giá $250/ ngày cho trượt tuyết còn chơi xe đập thì $60/ ngày.

Tại đây họ có hệ thống xe buýt chạy bằng ga, đưa du khách viếng các hồ và hệ thống đường mòn để người ta đi dã ngoại. Ít thấy họ chạy xe hơi đến mấy nơi này nên không bị nạn kẹt xe. Ai chơi xe đạp thì phía sau xe buýt có cái remorque, người ta bỏ xe đạp lên, cả mấy chục chiếc để xe buýt kéo lên nơi có gondola để đưa họ lên núi. 

Hình này thấy đạo quán Lâm Viên, năm 1957 được sử dụng với tên khác. Chữ mờ nên đọc không ra. Chỗ này gần bùng binh hồ Đội Có, cạnh ty Công Quản Nước, nơi ông cụ làm việc khi xưa. Chỗ này mình hay chạy xe Honda đi vòng vòng ở đây ngày xưa rồi lên sân cù. 

Chỗ này có tên học chung với mình ở trường Thanh Ngọc, và bố mẹ nó chết đuối tại hồ. Nghe kể bố nó, tập cho mẹ nó lái xe hơi, từ đường Võ Tánh đi xuống, rồi thay vì nhã ga lại để chạy vòng bùng binh, mẹ nó đạp chân ga bay xuống hồ chết cả nhà. Ngày hôm đó mẹ mình cho người chở 50 bao gạo vào tiệm bố mẹ nó ở đường Hàm Nghi. Chưa thanh toán tiền nong thì bố mẹ nó chết. Khi nghe tin bố mẹ nó mất, mẹ mình mặt xanh như tàu lá. Mất 50 bao gạo luôn. Chán Mớ Đời 

Bùng binh nơi bố mẹ và thằng bạn học chung Thanh Ngọc chết đuối. Hình chụp từ con đường vào ty Công Quản Nước Đà Lạt, nơi ông cụ mình làm việc đến 1975. Có chút hồ Đội Có, do ông đội Có xây cất nên người Đà Lạt gọi hồ Đội Có. Ông này giàu, có dãy nhà ở khu Hoà Bình. Xem hình sau của ArtCorner.vn

Cũng chỗ này, có lần thấy mình thấy ông Phác Râu, làm ty Công Chánh, tu nước mắm khi lặn xuống hồ để vớt một đứa bé độ 13 tuổi, bơi và bị chết đuối, đã kể đâu đó. Sau này mới hiểu nước mắm mặn nên ông Phác râu tu để giúp cơ thể ấm trước khi lặn. Mình thấy ông ta ngoi lên mấy lần tu nước mắm rồi lặn xuống lại, cuối cùng vớt được đứa bé lên, cõng thằng bé chạy vòng vòng, nước ọc ra từ mồm nhưng không cứu sống được.

Hôm qua, thấy Phùng Hồ tải lên tám ảnh này mình chưa có nên tải về đây cho mọi người xem. Thấy tấm ảnh thuộc Tammy Jazan Collection. Hình này chụp bến xe đò Đà Lạt khi xưa, trước khi thị trưởng Trần Văn Phước, xây dựng bến xe Sàigòn ngay cầu Ông Đạo, gần Ấp Ánh Sáng.

Sau các xe bán bánh mì và nước giải khát, là dãy nhà của ông Đội Có, người được Tây kêu xây cái hồ Đội Có để bơm nước từ hồ Xuân Hương vào hồ này để nhà máy nước, nơi ông cụ mình làm việc trước 1975, để bơm nước cho người dân thị xã dùng. Có nhiều người hỏi mình dãy nhà Đội Có ở đâu nên cứ phải trả lời. Nay mình kể cho rõ. Nếu mình không lầm thì tiệm Hải Phòng, sau này được nổi tiếng với tiệm cà phê Tùng.

Dãy nhà Đội Có 2 tầng, phía sau là bến xe Đà Lạt khi xưa
Dãy nhà Đội CÓ phía sau thời Tây, đã là bến xe Đà Lạt 

Phía trước dãy nhà Đội Có năm Mậu Thân
Dãy nhà Đội Có chụp từ tiệm vàng Bùi Thị Hiếu, đúng hơn là tiệm giày Bata.

Đây là phía trước của dãy nhà Đội Có. Chắc gia đình ông Đội Có cho thuê nhiều vì thấy mấy tấm ảnh có các cửa hiệu thay đổi nhiều lần. Thổi ngừng đây. Đã tự nói không viết về Đà Lạt nữa mà cứ thấy hình mới lại phải ghi lại chút gì để nhứo Chán Mớ Đời 

Sơn đen nhưng tâm hồn Sơn trong trắng, nhà Sơn nghèo giang nắng Sơn đen 

Nguyễn Hoàng Sơn 



Đi học với con

Cuối tuần này lễ lao động Hoa Kỳ, hai bố con đi học khoá tài chánh căn bản. Khoá này mình học nhiều lần nên mụ vợ kêu mình răng mà ngu rứa, học chi mà học hoài, tốn tiền. Chán Mớ Đời 

Ngày xưa mình đi học nhiều lắm, cuối tuần là đi học, bay vòng vòng qua bên Atlanta, Florida, tầm sư học đạo nên mụ vợ Chán Mớ Đời, chửi hoài. Nhiều khi đến nhà bạn, thấy vợ người ta học nấu món nhậu để chồng mời bạn bè đến nhậu. Mình thì không biết nhậu, chỉ thích đi học lại bị chửi. Lý do là mình không thích đi dự sinh Nhật vớ vẩn của con thiên hạ mà mình không quen biết, hay mấy bà già ông già như mình.  Chán Mớ Đời 

Thằng con, mình đã dẫn nó đi học khoá này năm lớp 11 nhưng lúc đó nó chới với, không lơ mơ gì cả, cũng ngu như bố. Năm ngoái thì mình kêu nó đi học lại khoá này, nó hiểu được chút nào vì đã đi làm nhưng mình thấy nó hơi sao lãng nên kêu năm nay đi học với bố lại.
Bạn bè và con cái đi học về khoá căn bản về tài chánh. Ông mập bên trái là kỹ sư nhưng sau này bỏ nghề mua nhà và đất giàu to ở Idaho, còn ông ngồi xe lăn mình gọi là Rich Dad, học chưa xong trung học, đi lính về, bán khoai tây ngoài đường rồi từ từ mua luôn mấy vựa khoai tây ở Idaho, mua nhà cho thuê. Nay 88 tuổi, bị ngã mấy năm trước, nay đi đứng khó khăn. Ông ta kêu mình đến nhà tuần tới, ông ta chỉ cho mấy nhà của ông ta, có lẻ ông ta muốn bán lại cho mình. Lý do mình mới bán một căn nhà và 4 căn hộ trên 5 mẫu đất, cần mua nhà khác nếu không sẽ bị đóng thuế 33%. Ai có nhà muốn bán ở miền nam Cali thì cho em hay. Em chỉ còn 45 ngày để mua.

Vào lớp thì gặp mấy tên bạn lâu năm, cũng dẫn con đi học. Con chúng cũng lớ mớ như con mình. Mình ngày xưa, chả để ý đến tiền bạc đến khi thằng con đầu lòng ra đời, mới khám phá ra cần tiền mua sữa và tả cho con nên phải đi làm thêm Job thứ 2. Loay hoay sao lọt vào nghề mua nhà cho thuê.

Thằng con chào ông nội giàu. Mình được ông này thương, dạy nghề. Cứ mình tìm ra được căn nhà nào thì gọi ông ta, ông ta bàn có nên hay không mua và thương lượng ra sao. Nay mình có một tên gốc đại hàn, theo học nghề mình. Bà vợ hôm qua nhớ 20 năm về trước, dọn nhà, cho nó bộ tự điển bách khoa cũ.

Mình chỉ muốn có đủ tiền mua sữa và tả cho con, ai ngờ đã thay đổi cuộc đời của mình. Thằng con, hỏi mình hôm qua, là mấy căn hộ mình mới bán là Best deal của mình? Vì mình mua giá 1 triệu, không có tiền, chủ nhà cho vay 1 triệu, nay bán được 2.5 triệu sau 5 năm. Nếu không mua lại nhà thì mình đóng thuế nữa triệu nên đang lo cháy đít để mua nhà khác. Nói như mẹ mình khi xưa, lấy nước lã làm nên hồ.

Mình nói không. Best deal là lấy được đồng chí gái. Lấy vợ như mua vé số, may mắn thì gặp một đồng chí gái tốt, lo lắng, hà tiện, làm ăn. Gặp cái xui thì lấy cô vợ chỉ lo mua sắm là khốn nạn cả đời, không bao giờ khá. Về nhà cứ khen chồng người ta rồi kêu số mình là con rệp, vô Phước này nọ.

Đã biết vô Phước thì phải tích đức, thay vì đi mua sắm quên đời.

Lớp này mình học cũng 5 lần rồi từ 20 năm qua. Mỗi lần đi, lại khám phá ra một điều khác mình chưa giác ngộ cách mạng. Lớp dạy về các loại thuế như hôm qua, loại nào đóng bao nhiêu phần trăm lợi tức, loại nào ít hơn. Thằng con nói là biết mua nhà cho thuê là đóng thuế ít nhất. Hôm nay sẽ sang phần đầu tư, để dành tiền,…

Năm này, nó chơi thị trường chứng khoán, mình và mẹ nó khuyên nhưng không nghe. Nó bỏ ra $1,000 rồi nhồi lên được gần $20,000. Hồ hởi phấn khởi nó đánh lớn, banh ta lông hết. Mình phải để nó kinh qua mới hiểu còn giải thích thì nó không hiểu. Mình chỉ nó mình mua cái gì và bán cái gì nhưng nó nghĩ mình già rồi, lẩm cẩm. Mình giải thích là khi xưa, bỏ ra $4,000 để đi học về mua cổ phiếu thị trường chứng khoán nhưng nó nghĩ nó thông minh hơn bố. Mình thì ai nhìn cũng nghĩ mình ngu, bần cố nông, hỏi bạn học khi xưa hay thầy cô dạy mình.

Mình đưa nó mật mã để đọc các tài liệu mình mua nói về cổ phiếu, Bitcoin để đọc thêm nhưng không thấy nó đọc. Nó nghĩ nó giỏi hơn mình. Nó không hiểu là tài liệu đọc miên phí trên mạng là đều do các công ty bựa ra để bán cổ phiếu của họ. Phải mua tài liệu nghiên cứu của các chuyên gia. Họ đâu có cho đọc miễn phí đâu. Nói chung thì 10 công ty họ nói nên đầu tư thì đúng độ 7 công ty. Đủ lấy vốn.

Khi mình mua Zoom rồi khi công ty này lên đâu gần $400 thì mình bán, tương tự Shopify, anh bạn kêu mình mua đâu $180, 2 năm sau, anh ta gọi điện thoại hỏi mình còn không. Mình nói hai năm nay không để ý tới. Về nhà mở ra xem thấy lên hơn $1000 nên bán. Mình nói thằng con là nên ăn non, đừng có tham. Trời cho tới đó là cứ lấy. Bây giờ Shopify xuống te tua, Zoom cũng lè è.

Cái xui cho thằng con là muốn chứng tỏ nó giỏi hơn bố nó nên phải để nó kinh qua các hệ luỵ rồi mới giác ngộ cách mạng. Mình thì tìm mấy người như ông Rich Dad của mình học nghề. Họ chỉ cho mình những sai lầm của họ khi xưa, không có ai dạy hay cố vấn. Tại sao phải kinh qua các sai lầm khi có người cố vấn, chỉ bảo miễn phí.

Đi học tài chánh, mình giới thiệu nó mấy tên bạn, hy vọng chúng nói chuyện để vỡ cái đầu thằng con ra. Ai ngờ chúng kêu thằng con nên học nghề bố mày. Nó lại càng muốn tránh xa, dù nói là đa số mấy người ở đây, đều nể bố là sao. Chán Mớ Đời 

Bạn đầu tư thì khác với những người mình quen thường. Mỗi tháng hay có nhóm mỗi tuần, mình đi ăn cơm trưa hay ăn sáng. Chúng có deal gì, có tin tức gì cho biết, mua được cái gì thì ai nấy đều chúc mừng. Thứ nhất là cả đám học được thêm một cách mua nhà, thứ hai là cảm ơn người bạn đã chia sẻ. Có tên bạn mà mỗi tháng mình đi ăn cơm với nó, là mình bị nó cười. Lý do là cách đây hơn 10 năm, nó kêu mình đúng hơn cả đám là nên mua Bitcoin. Cả đám nhìn nó như bò đội nón, chỉ quen mua nhà cho thuê mà tên này cứ nói mấy chuyện cỏi trên. Mình hụt vụ bitcoin, nay tài liệu mình đọc thì nên đợi cho thị trường chứng khoán banh ta lông đã rồi cuối năm sau,nhảy vào bitcoin và vàng. Thật ra mình có mua nhưng ít, để tìm hiểu thêm về Ethereum, Solana,… khi thị trường chứng khoán, địa ốc banh ta lông rồi tính sau.

Còn mấy người bạn thường khác thì không nên nói về đầu tư vì họ chỉ nghe ai nói rồi kể lại hay đọc báo. Mình thì không tin báo chí tài chánh đọc miễn phí. Lý do mình bỏ $4,000 đi học về thị trường chứng khoán. Câu đầu tiên ông mỹ giải thích là bon giàu lũng đoạn thị trường. Lấy thí dụ, ông Warren Buffett muốn bán cái gì thì cho phép đài truyền hình phỏng vấn. Phóng viên hỏi mua cái gì, ông ta trả lời thí dụ bạc đi. Thế là hôm sau thiên hạ ùn ùn đi mau bạc, tỏng khi ông ta bán bạc, kiếm khẩm. Đó là lòi khuyên hay nhất giá $4,000.

Nếu nói thì họ sẽ ganh tỵ, mất bạn. Đi Party mình ít nói lắm, chỉ cắm cuối chánh niệm ăn rồi đợi khi nào đồng chí gái kêu về. Bạn mình gặp thường xuyên thì đồng chí gái không thích giao lưu vì toàn là già, chỉ nói chuyện về đầu tư.

Gặp mấy tên bạn, đem con đi học. Hoá ra chúng cũng như mình, muốn nhét vào đầu con chúng những căn bản về tài chánh hầu tạo căn bản về tài chánh giúp chúng trong tương lai. Người Mỹ đi làm, trung bình 5 tháng đầu trong năm để đóng thuế cho Uncle Sam, còn lại 6,7 tháng sau là tiền cho mình sống. Do đó phải hiểu về thuế vụ, đầu tư, cái nào miễn thuế, cái nào trả thuế sau,… không có cái vốn này thì chịu. Mình phải đợi đến năm 40 tuổi mới khám phá ra vấn đề này, trong khi con mình mà hiểu được ở tuổi 27 thì chúng sẽ khá hơn. Vấn đề là chúng có tự kỹ luật để làm theo. Chỉ cầu mong thôi.

Mình đang dạy nghề cho thằng con để nó lo quản lý mấy căn hộ cho thuê. Khi nó rành rồi thì để nó lo hết. Hai vợ chồng đi chơi trước khi xụm bà chè. Chán Mớ Đời 

Sơn đen nhưng tâm hồn Sơn trong trắng, nhà Sơn nghèo giang nắng Sơn đen 

Nguyễn Hoàng Sơn 

Tấm ảnh thứ 2

 Nhìn tấm ảnh này thì quá đẹp. Đà Lạt một thời. Ngoài chợ Đà Lạt thì có lẻ xung quanh hồ Xuân Hương, để lại cho mình rất nhiều kỷ niệm của thời bé.

Ngay giữa hồ là Thuỷ Tạ, câu lạc bộ nước được người Pháp xây dựng mang tên “La Grenouillère”, lấy tên một câu lạc bộ nước, tại ngoại ô Paris, rất nổi tiếng vào thời người Pháp gọi La Belle Époque. người Pháp xa xứ, cũng xây dựng lại hình ảnh của quê nhà như người Việt mình ở hải ngoại, mở tiệm phở pasteur, quán ăn Dakao,…

Chỗ này là 1 trong ngã tư của Đà Lạt. Chỗ bùng binh Thuỷ Tạ, con đường bên tay phải là đường Cộng Hoà, khởi đầu từ bùng binh Thủy Tạ, chạy dọc theo hồ Xuân Hương, qua sân vận động, đến ngã ba Bà Huyện Thanh Quan và đường Nguyễn Trãi. Còn đường bên tay phải, phía dưới tên Nguyễn Tường Tộ, chạy về cây xăng Kim Cúc, đường Nguyễn Tri Phương để đi thác Prenn.

Bên tay trái, có con đường mình không nhớ tên, chỉ nhớ chạy vòng vòng lên đường Tự Đức, phía sau khách sạn Palace. Chỗ này nổi tiếng vụ đánh cướp ngân hàng Việt Nam Thương Tín hay Đông Phương ngân hàng. Mình có bò đến đây để xem ông tài xế lái xe ngân hàng, diễn lại vụ cướp, đem tiền lên kho bạc, ăn thông với mấy tên nào, giả bộ ăn cướp, rồi đem xe bỏ dưới đèo Prenn. Chỗ này cây thông rất nhiều nên có người người chụp ảnh Đà Lạt, đến chỗ này để thấy ánh sáng xuyên qua mấy cây thông và các nữ sinh đi học trong sương mù.

Cảnh sát lấy cung, khệnh cho vài đòn là ông thần tài xế, khai hết. Sau đó họ bắt được mấy tên đồng loã tại Sàigòn. Chỗ đường nhỏ này và đường Trần Quốc Toản, có cây xăng Esso.

Cận cảnh là những căn nhà nghỉ xây khi Đà Lạt mới được thành lập, trước khi xây khách sạn Palace. Nếu mình không lầm là 5 căn, mình đã kể.

Ngay góc đường Cộng Hoà và Nguyễn Trường Tộ, là nhà hàng Đào Nguyên. Trước 75, là nhà hàng có nhảy đầm. Câu lạc bộ thể thao mà người Pháp thành lập khi xây dựng khách sạn Palace, không có người đến nghỉ vì không có gì để tiêu khiển. Người Pháp mới thành lập câu lạc bộ thể thao, gồm quần vợt, và chơi các môn thể thao nước như bơi lội, đua thuyền ở Thuỷ Tạ. 

Nhà hàng Đào Nguyên, lúc đầu được tây gọi “La Chaumière”, túp lều tranh, mình có kể rồi, lười đi kiếm ảnh vì mái nhà được lợp bằng rơm như khi xưa ở Pháp, nơi người ta để rơm. Sau này họ cho xây mới lại. Khi Tây về nước, hình như có thay đổi nhiều tên đến Đào Nguyên là cuối cùng, mướn của thị xã Đà Lạt. Mấy nhà của Tây để lại thì thuộc về thị xã, lấy cho thuê để có tiền xây dựng Đà Lạt như chợ Đà Lạt, thao trường,… Chỗ này để người ta chơi thể thao xong thì vào đó uống giải khát hay ăn nhẹ. Sau này thời đệ nhị cộng hoà cho phép nhảy đầm. Thời ông Diệm thì cấm thì phải.

Có mấy sân quần vợt, hình như 4 thì phải. Khi xưa, chỉ các tay giàu có Đà Lạt mới ra sân. Hình như phải đóng niên liễm cho câu lạc bộ, mới được vào đây. Mình đánh ở ty Công Chánh ở đường Pasteur. Mình chỉ đến đây khi có đại hội thể thao quân khu II. Có lần hai anh em Đinh Quốc Tuấn và Đinh Quốc Cường, từ Phan Thiết lên đánh như vũ bão khiến mấy đại gia Đà Lạt dạo ấy, cho con đi học đánh quần vợt đẻ trở thành Đinh Quốc Tuấn thứ 2. Bên cạnh là Thao Trường, để khi nào buồn đời mình sẽ kể về thao trường thời võ sĩ Minh Cảnh đả lôi đài,…

Mình có kể về xây dựng Thuỷ Tạ rồi, nhìn qua bên kia hồ, thấy đồi cù dạo ấy xác xơ, ít cây cối hơn như ngày nay. Chỉ khác là khi xưa, ai cũng lên đây được, trai gái Đà Lạt thường hẹn hò ở đây. Mình phát hiện ra một cô hàng xóm, đi chơi với bồ tại đây. Khá vui.

Có lần chạy vòng vòng ở đây, để xem mấy cặp đang tự tình, bổng nhiên Dương Quang Trí, ngồi sau mình bị một trái cù từ đâu bay cái vù đến trúng ngay đầu. Mình ngồi trước và thằng Nguyên ngồi sau không bị mà tên ngồi giữa bị trúng. Kinh

Nhìn lại mới thấy ông bác sĩ Đào Huy Hách với ông Phó Bá Long, đang đi bộ, vác theo gậy đánh cù, đang đi tới. Họ đánh rồi trái cù chạm đất rồi văng lên trúng thằng Trí. Sau này, mình có thiết kế lại câu lạc bộ sân cù và khách sạn Palace, khi công ty được ông chủ DHL mướn làm.

Hồi nhỏ, mình có lên sân cù để xem nhảy dù. Có lần thấy ông Nguyễn Chánh Thi, anh chú bác với ông ngoại mình, làng Dưỡng Mong, Thừa Thiên. Thấy ông Thi nhảy dù, cầm cờ Việt Nam Cộng Hoà, về nhà mình bắt chước, leo lên mái nhà, cầm cờ Việt Nam Cộng Hoà nhảy xuống, té lăn cu Cheng, bể đầu, máu me tùm lum, nay còn cái xẹo to đùng.

Một lần khác thì thấy ông Lâm Quang Thơ, chỉ huy trưởng trường Võ Bị, nhảy dù xuống sân cù. Ngoài ra còn có vụ thi thả diều trên đồi Cù. Dạo ấy, mình hay đi theo mấy đứa lớn trong xóm ra đây. Hôm trước nói chuyện với anh bạn hàng xóm xưa, nhắc lại thằng Dư.

Hai bên Sân Cù, có hai hồ nhỏ; bên trái là hồ Đội Có, dành để bơm nước cho thị xã Đà Lạt, ty Công Quản Nước, năm bên cạnh, ông cụ mình làm tại đây dưới quyền ông Nguyễn Văn Tùng, bố của anh chàng tên Huân, học trên mình một lớp ở Yersin.

Hồ bên phải là hồ Tống Lệ, nơi mình hay ra đây câu cá với ông dượng mình nhưng chả được con nào. Mình có xem hình ảnh trước năm 1932, khi bão lũ cuốn trôi cái đê đập ở ngay Thuỷ Tạ thì không thấy hai hồ này. Mình đoán là tây cho làm hai cái hồ này để hứng nước để khi hồ đầy nước vào mùa mưa, để tránh nạn tức đê làm vỡ đập nữa.

Hồ Đội Có được người Đà Lạt gọi vì do ông Đội Có xây dựng, ông ta có dẫy nhà chỗ bến xe Tùng Nghĩa mà người Đà Lạt khi xưa hay gọi dãy nhà Đội Có. Toàn là dân thầu khoán, cai lục lộ khi xưa làm cho tây xong thì giàu có, xây nhà, mua đất như Đội Có, Võ Đình Dung, Nguyễn Văn Tiếng,..

Chúng ta thấy nhà sinh hoạt của hướng đạo Lâm Viên ngay bờ hồ, bên cạnh là ống nước bơm nước từ hồ Xuân Hương vào nhà máy nước bên cạnh hồ Đội Có nơi ông cụ mình khi xưa làm việc.

Đạo quán Lâm Viên, hình do Nguyễn Kính gửi, lễ rước của nhà thờ. Đạo quán này lúc mới được xây cất. Nếu mình không lầm có thời te tua sau đó được trùng tu lại

Chúng ta thấy nhà hàng Thanh Thuỷ, hình như mình có vào đây uống nước một lần khi xưa. Ai ở Sàigòn lên chơi, dẫn mình ra đây uống được chai nước cam vàng, mê ly. Lác đác trên hồ thấy mấy pê-đa-lô, nay họ gắn mấy con thiên nga nên hơi chán vì không nhìn thấy phong cảnh nhiều.

Cuối cùng bên tay trái có con đường nhỏ lác đá, đi lên khách sạn Palace. Xong om

Xem hình ảnh xứ người, nhìn Đà Lạt chỉ muốn khóc

Sơn đen nhưng tâm hồn Sơn trong trắng, nhà Sơn nghèo giang nắng Sơn đen 

Nguyễn Hoàng Sơn 

Thoát khỏi căn tu

 Hôm nay, đồng chí gái kêu đi ra biển ngắm mặt trời lặng như thủa mấy chục năm về trước. Bò ra đến cái Pier Huntington Beach, thấy một đám trẻ, thân thiện, ôm micro Phone, kêu gào, tu mau kẻo trễ, kêu gào không nên phá thai, tội lỗi đầy mình,…

Đồng chí gái hỏi có tiền không, đưa cô nàng vào mua kem ăn. Mình không ăn kem, chợt nhớ thời sinh viên năm thứ nhất, mình thoát một vụ đi tu. Buồn đời mình kể cho đồng chí gái nghe khi cô nàng ăn cà REM.

Số là năm đầu tiên vào học trường quốc gia mỹ thuật, mình bị vướng cái văn hoá tây. Khi xưa học trường tây nhưng chỉ biết những gì trong sách vỡ đến khi qua tây thì sống trong môi trường, văn hoá của thiên chúa giáo khác với phật giáo nên mình đã ngu lại càng cảm thấy ngu hơn.

Khi thầy giảng về một bức tranh, điển hình là trận đánh của thánh Bartholemeo là mình ngọng, không biết là ai dù khi xưa có học về cuộc chiến 100 năm giữa người thiên chúa giáo và Huguenot (Tin Lành, cơ đốc giáo). Hỏi thầy thì thầy nhìn mình như bò đội nón, không ngờ thằng học trò của cựu thuộc địa không biết ông thánh Bartholomeo. Cuối cùng ông ta khám phá ra mình là lương dân nên khuyên mình đọc thánh kinh để hiểu thêm về nhà thờ, mỹ thuật,…

Nhớ dạo ở Đà Lạt, mình thấy ai kêu có mấy bà Tin Lành mỹ, dạy anh ngữ miễn phí nên rủ tên bạn, đi chung lên đó học đàm thoại anh ngữ,… hôm đó, họ đang giảng về Phục Sinh, nói ông Giê-su bị quân la-mã đóng Đinh chết, 3 ngày sau ông ta sống lại, khiến mình như bò đội nón, nhìn qua thằng bạn, thấy mặt nó từ từ biến thành màu xanh hơn đít nhái. Ra hiệu chuồn ngay, mấy bà mỹ kéo ở lại nhưng sợ quá, hai thằng bỏ chạy mất dép, hết mơ nói tiếng anh như bồi nhà hàng Chic Shanghai, Cẩm Đô.

Mình bò vào thư viện, mượn thánh kinh, đem về đọc. Nói cho ngay, đọc thánh kinh thì được một trang là mình buồn ngủ. Có lẻ không có căn tu. Cứ mò xem bức tranh, nói về ông cha, bà thánh nào thì lục trong tân ước để xem lịch sử họ là ai.

Một hôm, thứ 7, trường đóng cửa sớm. Mình học ở trường từ thứ 2 đến thứ 7 từ 8 giờ sáng đến 9 giờ tối, khi gác dan đến khoá cửa thì về. Thứ 7 thì họ đóng cửa trường vào lúc 4 giờ chiều. Lý do học ở trường vì trời lạnh, phòng ô sin của mình không có sưởi. Dạo đó mình không biết lấy gạch nung lửa, bọc tờ giấy báo để sưởi ấm.

Học và vẽ đến 6 giờ chiều thì đi ăn cơm đại học xá, 9 giờ xong về đến nhà độ 10 giờ, đọc sách vớ vẩn, trùm mềm ngủ tới sáng hôm sau. Lại đi tiếp.

Một hôm, ngày thứ 7, gác dan đến đóng cửa, chưa tới giờ ăn nên mình bò ra khu Saint Michel đi vòng vòng rồi đến giờ, ghé tiệm ăn đại học Sorbonne ăn tối. Đang đi lang thang, tính bò vào tiệm sách Hachette, đọc sách vớ vẩn đợi đến giờ đi ăn rồi về. Bổng nhiên có một tên da trắng, hỏi mày có biết nói tiếng anh, khiến mình giật mình, kêu chút chút nhớ lại ngày xưa ở Đà Lạt, đi học giáo lý Tin LÀnh được 15 phút, nghe Chúa chết đi sống lại, sợ chạy mất dép.

Hắn rủ mình vào quán uống cà phê. Trời lạnh nên chạy vào trong thay vì ngồi ngoài terrasse. Hắn bắt đầu nói về chúa, hỏi mình có tin chúa không, mình nói cần tìm hiểu thêm về thiên chúa giáo. Nói cho ngay, dạo ấy mình chưa biết là đạo Ki tô có nhiều hệ, giáo phái. Tên mỹ nghe vậy thì càng hồ hởi xông lên, nói đủ thứ về Chúa khiến mình như ngỗng ị. Cuối cùng hắn rủ mình về văn phòng của hắn ăn cơm. Nghe đến ăn cơm tối là mình mừng, đồ phát chẩn.

Mình đi theo hắn, băng qua vườn Lục Xâm Bảo mà ông Cung Trầm Tưởng diễn tả khi theo học lái máy bay ở Ma-rốc rồi ghé qua Paris chơi, thăm mẫu quốc trước khi về Việt Nam. Vào văn phòng thì thấy một đám con gái, đầm méo, mỹ méo đủ hết. Họ vui vẻ đón tiếp mình như một người bạn thân tình lâu năm không gặp.

Họ đưa cho mình xem mấy cuốn Album, chụp hình đám thanh niên thanh nữ, họp mặt tại một lâu đài ở Normandie, và mời mình tham dự miễn phí. Nghe miễn phí là mình chảy nước miếng, nhất trí đi theo, biết đâu sẽ phát hiện, làm quen một con đầm nào.

Đâu nữa tiếng sau, có xe Van Volkswagen của đức đến chở một đám trẻ trong đó có mình. Xe chạy mệt nghỉ. Nhìn phong cảnh Normandie vào mùa đông thì chán như con gián. Cuối cùng xe chạy vào một khu rừng rồi một lâu đài hiện ra trước mặt, hoành tráng khiến mình nức nở, phen này được ở lâu đài, tha hồ mà gáy với đám tây đầm học chung vào thứ hai.

Xe dừng lại thì từ trong lâu đài, chạy ra một đám trẻ cỡ tuổi mình, trai có gái có, chào hỏi rất thân mật. Họ dẫn vào một đại sảnh, kêu ngồi đợi ăn cơm. Độ 1 tiếng sau, họ kêu vào nhà bếp, ngồi ăn súp couscous, một loại kê mà người ả rập ăn hàng ngày như người Việt ăn cơm. Ăn xong, họ dẫn đến một phòng to nhất của lâu đài. Tại đây rất đông người, không nhớ là bao nhiêu.

Sau khi mọi người an toạ, họ bắt đầu chiếu mấy hình ảnh bên Mỹ, bên Nam Hàn,… nói về những người của tổ chức này đi thăm viếng. Thấy hình ảnh đi chơi, lại nói được tổ chức gửi đi miễn phí. Mình buồn đời hỏi thật không. Họ trả lời nếu mình được theo các lớp học, đào tạo của họ. Nghe thế khiến mình hồ hởi, được đi chơi với đám này để thoả mãn mộng giang hồ của mình. Lâu lâu, họ ngưng chiếu phim, dạy mọi người vỗ tay, hát mấy bản nhạc mà mình chưa bao giờ nghe như Cumbaya my lord, hay 

Tiens bon la vague et tiens bon le vent
Hissez haut! Santiano!
Si Dieu veut, toujours droit devant(Nous irons jusqu'à San Francisco)
Je pars pour de longs mois en laissant Margot(Hissez haut! Santiano!)D'y penser, j'avais le cœur gros(En doublant les feux de Saint Malo)
Tiens bon la vague et tiens bon le ventHissez haut! Hissez haut! Santiano!Si Dieu veut, toujours droit devant(Nous irons jusqu'à San Francisco)…

Nói chung mình rất thích mấy bản nhạc này, có tính cách sinh hoạt cộng đồng nhưng cứ nghe Chúa đủ loại nên cũng hơi oải vì thức khuya. Nhìn xung quanh thì chả thấy con đầm nào cho ra hồn, thất vọng. Chỉ muốn về căn phòng ô sin lạnh lẽo để ngủ.

Sau đó, đến giờ đi ngủ, đâu 2 giờ sáng. Họ dẫn mình vào một căn phòng rồi đưa một cái túi ngủ, rồi cả đám đâu mười mấy mạng, lăn xuống sàn nhà ngủ. Đó là hình ảnh ngủ trong lâu đài lần đầu tiên của mình. Đang thiu thiu mơ màng về các chuyến đi thăm viếng Hoa Kỳ, Nam Hàn,.. mình bổng nghe tiếng ai hát. Mở mắt ra, thấy 2 tên á đông nào, cầm đàn guitar hát: “lèves-toi, viens vers la liberté”. Nhìn đồng hồ thì đâu 5 giờ sáng.

Mình chỉ muốn ngủ mà chúng cứ rống lên, đứng dậy, đi tìm tự do về hướng mặt trời vào sáng chủ nhật. Cả đám bò lúc nhúc dưới sàn nhà của ngôi lâu đài vĩ đại, bò dậy đi vào phòng vệ sinh. Sau đó thì trở lại bàn ăn. Lại ăn súp kê vàng hôm qua. Chán Mớ Đời 

Kể tới đây, đồng chí gái kêu đưa thêm tiền, vào mua thêm cây kem. Đồng chí gái đi không mang theo ví nên không có tiền, phải hỏi mình. Mình bâng khuâng nhớ về một thời ngu dại, tưởng đi chơi miễn phí, kiếm được con đầm nào, làm quen. Ai ngờ lại dính vào nhóm ngoan đạo. Chán Mớ Đời 

Đồng chí gái kêu kể tiếp. Ăn xong súp kê, chúng kêu mình sang một phòng khác để học tập về cuộc hy sinh và tình yêu của CHúa Giê Su. Thế là đúng ý của mình, muốn học hỏi thêm về cuộc đời ông tây nào, sinh ra gần 2,000 năm trước, chết đi sống lại khiến mình và thằng Nguyên, khi xưa nghe đến, bỏ chạy mất dép. Tên này, sau này lấy vợ thuộc một gia đình cực kỳ ngoan đạo Tin Lành. Sang Gia-nã-đại thăm gia đình hắn, vợ hắn kêu thằng con, ăn mau lớn, sau này làm mục sư. Kinh

Vào lớp thì tên giảng về kinh thánh, nói Giu-đa là người phản bội chúa khiến mình bất bình, cãi , kêu không phải. Hồi mới sang Tây, đi làm hè ở Mantes La Jolie, mình có đi xem phim Ben Hur, thấy ông vai chính tên Giu Đa này, cứu chúa đủ trò nên cãi khiến tên tây ngơ ngác như bò đội nón. Học xong thì đi ăn cơm. Cũng lại món súp kê như hai lần trước.

Ăn xong thì mình bò ra ngoài để xem, thấy xa xa, có cái cổng sắt nhưng bị đóng chặt, có khoá. Nói chuyện vớ vẩn với đám ở đây lâu. Có con đầm hỏi mầy thích ở đây, mình gật đầu bú xua la mua, nhưng nói đồ ăn dỡ quá, thua tiệm ăn đại học. Có con đầm kêu mày ở lại thì được đi du lịch khác thế giới, truyền bá tin lành của đức chúa trời, đủ trò. Mày có thể về Việt Nam để rao giảng. Mình nói Việt Nam hiện nay là cộng sản, tao không biết bố mẹ tao còn sống hay chết. Tao mất liên lạc với gia đình từ ngày Sàigòn thất thủ.

Mình nói muốn về lại Paris, chừng nào xe đến chở về. Nó nói, về làm gì, ở lại đây để phụng sự, làm kẻ thừa sai, đi rao giảng lời của thiên chúa khiến mình lắc đầu, kêu ngày mai tao có thi. Nó nói để nó hỏi xem. Sau đó thì con đầm này kêu không có xe, mai mới có khiến mình chới với. Mình nói cho tao về vì ngày mai có thi, tuần sau, tao bò lên đây học giáo lý với tụi bây thêm. Mình hứa đủ trò. Hứa sẽ yêu thương chúa như nó.

Vào lớp chiều thì mình oải rồi, đầu nhức như búa bổ, ăn uống thiếu dinh dưỡng nên đầu óc bớt tiếp thu về cuộc đời của Chúa Giê Su, mình hết hỏi những câu hỏi ngu, chỉ muốn nằm ngủ.

Chiều đó ăn cơm, cũng súp kê thì mình bò ra chỗ gần cửa để hỏi vụ xe đưa về lại Paris. Chúng nói không có xe, phải đợi ngày mai. Bổng nhiên có thằng Tây đen kêu, tối nay, nó ra ngoài trời, nêu có chuyện gì xẩy ra cho nó thì bọn bây gánh chịu. Nghe thằng Tây đen nói rất phí phách như lời Chúa kêu gọi mình nên mình chạy theo nó, đứng bên cạnh, kêu nhất trí, tao cũng ở ngoài với mày. Hai thằng nhìn nhau như đồng chí lâu năm gặp lại, bắt tay lia lịa, chửi thề mút mùa lệ thuỷ.

Bổng nhiên có một đám, thấy mình chạy đến đứng bên cạnh, kêu nhất trí về lại Paris với mình và thằng tây đen. Thế là chúng gọi Paris, rồi bảo tụi này 3 tiếng nữa, có xe từ Paris lên đón. Mình và thằng Tây đen, nhất quyết đứng ngay cửa, ngủ gà ngủ gật vì mệt. Hai ngày nay, ăn toàn súp kê, người lã, nhức đầu. Hồi chiều học giáo lý, mình đuối, đầu nhức nên không cãi, đứng về phía Giu Đa nữa, chỉ muốn ngủ. Cứ đến lúc mình ngủ thì tên dạy giáo lý, ngưng rồi kêu bà con hát Santiano bú xua la mua.

Cuối cùng thì cửa mở, tên tài xế chở mình đến, bước vào kêu ai về Paris lên xe. Mình và tên tây đen chạy ra trước rồi thấy thiên hạ chạy theo nhưng xe chật, thằng tài xế kêu đợi chuyến sau. Mình thấy một đám tiu nghỉu nhìn theo xe van. Có tên Việt Nam kêu may quá, trốn được. Chúng bắt hắn ở đó mấy tuần rồi. Sau thấy mình, biết là mít nên chạy theo. Hắn kể học được mấy bài hát vui như mùa đông pAris.

Xe về đến Paris thì vào lúc 2, 3 giờ sáng. Mình lội bộ về nhà, ngủ được một chút xíu, sau đó dậy đi học vì có test. Hôm đó thi được điểm xấu, không được chúa hằng cứu rỗi gì cả nên mình bỏ, quên lời hứa trở lại lâu đài tình ái với thiên chúa tuần sau.

Vấn đề là suốt mấy tuần lễ, vào lớp mình cứ hát lèves-toi, viens vers la liberté. Hay Santiano, Cumbaya,..khiến mấy đứa học chung hỏi điên à. Mình thật tình kể chuyện lâu đài tình ái ở Normandie khiến chúng như bò đội nón. Có đứa hỏi Hari Khrisna, mình nói không. Dạo đó ở khu La-tinh hay thấy mấy đứa da trắng, cạo đầu hay để một lọn tóc, bận đồ như ấn độ, ôm trống đánh tùng tùng, kêu hari khrisna.

Đâu 1 tháng sau, khi những bài hát dần dần bay theo cánh chim biển, thoát khỏi trí nhớ của mình thì báo chí bên tây lên tin. Một bà mỹ nào sang tây, để bắt lại cô con đi theo một giáo phái nào, họ kêu là Moon. Lúc đó mình mới hiểu. Hoá ra có một ông mục sư gốc Nam Hàn, tên Kim Young Moon hay gì đó. Ông ta thành lập một nhà thờ, báo chí hay kể, làm đám cưới tập thể cho cả ngàn cặp trai gái ở Đại Hàn, đủ trò,..

Giáo phái này hay dụ dỗ giới trẻ đi theo họ để giúp làm kinh tài, về nhà lấy tiền cha mẹ đem đến cúng dường để cầu sao, giải vong đủ loại. Tụi học chung mới chạy lại hỏi có phải đám Moon này thì mình kêu đích thị. Thế là trong trường mình bổng nhiên nổi danh, tây đầm từ đâu, nghe đồn, chạy lại hỏi chuyện, khiến mình phải kể lại từ đầu của một kẻ thoát khỏi căn tu.

Năm mình sang Ý Đại Lợi làm việc. Một hôm lấy xe buýt từ sở về ký túc xá, bổng nhiên có một con ý rất xinh chận đường, hỏi mình nghĩ gì về tình yêu. Mình như bò đội nón nhưng thấy hấp dẫn, có con ý chận đầu hỏi tình yêu. Mình đứng lại nói về tình yêu trai gái, tình yêu platonic bú xua la mua, trong khi quan sát đồ nghề của cô nàng. Vú ngực cao to, mông đít dồi dào. Con ý bổng nhiên hỏi; mày nghĩ gì đến tình yêu của chúa.

Đang mãi mê ngắm dung nhan, thân hình con ý, mình chợt tái xanh như đít nhái. Hỏi mày thuộc giáo phái moon không. Một tia sáng loé lên trong ánh mắt con ý. Nó reo lên, sao mày biết, đến nhà thờ tụi tao chơi. Mình bỏ chạy mất dép. Đó là lần đầu tiên trong đời, mình gặp người đẹp mà bỏ chạy. Đồng chí gái cười khắc khắc.

Dạo ấy, thiên chúa không gửi thằng tây đen đến cứu mình, kêu ở ngoài trời. Mình thì sợ lạnh vì tháng 12, lạnh cóng đít. Biết đâu, hôm nay mình lại là một mục sư đi rao giảng tin lành với thế nhân. Chán Mớ Đời 

Sau này, qua New York, làm việc, gặp đám thanh niên thánh thể, cứ họp mặt là chúng cứ hát nhạc vào đời như bài gì mà gần nhau trao cho nhau tình loại người.

Gần nhau, trao cho nhau yêu thương tình loài người 
Gần nhau, trao cho nhau tin yêu đừng gian dối 
Gần nhau, trao cho nhau ánh mắt nhân loại này 
Tình yêu thương trao nhau xây đắp trên tình người. 

Cho dù rừng thay lá xanh đi 
Cho dù bầu trời thiếu mây bay 
Ta vẫn yêu thương nhau mãi mãi. 

Cho dù đồi hay núi di đi 
Cho dù biển cạn nước bao la 
Ta vẫn yêu thương nhau mãi mãi. 

Cho dù mùa xuân thiếu hoa tươi 
Cho dù rừng ngàn thiếu muông chim 
Ta vẫn yêu thương nhau mãi mãi

Mình Chán Mớ Đời lắm nhưng cứ phải nhái theo dù chả hiểu gì cả. Sau này gặp mấy cô theo thiên chúa giáo, kêu trở về đạo thì chạy mất dép như trốn cô gái Ý Đại Lợi năm nào ở Torino. Có lẻ chúa không dành cho mình con đường làm mục sư, khiến mình thoát một căn tu. Chán Mớ Đời 

Sơn đen nhưng tâm hồn Sơn trong trắng, nhà Sơn nghèo giang nắng Sơn đen 

Nguyễn Hoàng Sơn 

Người rể nhân dân ưu tú

 Mình có nhiều cô em gái, hình như 8 người cả thảy nhưng chỉ có một cô và người em rể liên lạc thường xuyên với mình để báo cáo tình hình ở nhà, ở quê và bà cụ. Anh chàng này gốc di cư sau 75. Nghe ông cụ kể lý lịch anh chàng này, nhân thân nhân thích 3 đời là Hồng chuyên nên được cho đi học đào tạo về ngành chiến sĩ công an, làm đầy tớ nhân dân. Ngày xưa, họ lựa những người Hồng chuyên để làm công an vì rất trung thành, nhớ ơn đảng. Nghe nói học sinh ưu tú ngày nay đều muốn vào ngành công an vì con đường quan lộ giàu sang sau này.

Vào học được mấy ngày thì anh chàng bỏ, kêu chúng dạy con đánh người ta, để lấy cung khiếp quá. Về nhà vác xe đạp đi bỏ mối cho mấy người buôn bán ngoài chợ. Thà nghèo còn hơn mang tội thất Đức.

Nói chuyện với mẹ mình hàng tuần thì được biết người em rể này, hay đến nhà hàng tuần, có món gì ăn ngon thì để phần, đem lại cho mẹ vợ. Anh chàng này thay thế mình ở Việt Nam, đóng vai trò con trưởng. Trước ngày giỗ ông cụ, anh ta xuống Trại Hầm, đến quét mộ ông cụ, thắp hương, lo bàn thờ ở nhà mình. Ông trời như thương anh chàng nên hay đỗ mưa khi anh ta bỏ làm để xuống Nghĩa trang, lo dọn dẹp, đốt lá thông thay vợ, để bà cụ mà mấy người em hôm sau xuống cúng.

Mấy người em dẫn bà cụ thăm viếng Thung Lũng Tình Yêu.

Chính anh ta tìm và xin được miếng đất lớn ở nghĩa trang Trại Hầm cho gia đình mình. Sau đó dời mộ mấy người em mình đã qua đời từ nghĩa trang Du Sinh về đây. Sau này ai mất thì đều được chôn tại đây. Nghe nói nghĩa trang Du Sinh quá tải và trong tương lai có thể họ dẹp bỏ để xây nhà. Nay họ khuyến khích người dân Đà Lạt thiêu thay vì chôn. Mình có đưa đám thầy Lưu Văn Nguyên đến đây khi về Việt Nam.

Về Đà Lạt, thấy anh chàng lo làm ăn và lo cho con rất chăm chỉ. Đang ăn, bỏ đũa chạy đi đón con hay đưa con đi học thêm. Mình thấy mấy đứa cháu ở Việt Nam học ngày chưa đủ tranh thủ học đêm thấy thương. Lại thương mấy người em, bỏ tiền, bỏ của và thời gian cho con đi học mà lý lịch không được trong sạch lắm với chế độ. Ngày xưa, không được đi học vì con nguỵ quân nguỵ quyền, nay muốn con mình học lên đại học.

Nghe kể anh ta thuộc giai cấp Hồng chuyên 3 đời, gia đình có bằng khen cụ hồ. Được cấp trên giới thiệu vào đoàn, phấn đấu vào đảng nhưng bị bác đơn mấy lần. Lý do là lấy con nguỵ quân nguỵ quyền. Trong một xã hội mà tình yêu cũng phải định hướng, có lý lịch xấu thì muôn đời không cất đầu lên được. Mình biết có người rất giỏi nhưng vì lý lịch gia đình nên không được lên chức. Ai có thẻ đảng nhưng dốt đều tuần tự lên chức.

Nay anh chàng kinh doanh bán cà phê chung với một cô em gái khác của mình từ 5 giờ sáng đến 11 giờ trưa rồi nghỉ, cũng có của ăn của để nên mình mừng cho anh chàng và cô em. Cô em này học giỏi, đậu điểm vào đại học kiến trúc nhưng lý lịch ngụy quân ngụy quyền đành giả từ ước mơ, mở quán bán cà phê sống qua ngày. Nghĩ thấy thương em mình, không có quyền ước mơ, đi học.

Mình thấy kinh doanh ở Đà Lạt khá hay. Mỗi ngày, họ nấu một nồi phở, bún bò,…bán hết rồi nghỉ bán, không tham tiền như ở Hoa Kỳ, bán cho tới đêm. Đủ ăn đủ sống nên còn thời gian lo cho gia đình.

Hình ảnh người em rể cũng như những người mình quen, cho thấy những người biết trên biết dưới, lo chăm sóc cha mẹ, không phân biệt cha chồng, mẹ vợ thì về sau như được trời thương, làm ăn tốt, con cháu học hành khá. Anh vợ và chị vợ mình đều tốt bụng, thương người, ai họ hàng ở An Cựu, túng thiếu, đau ốm, réo một tiếng thì anh em góp tiền gửi về dù vợ mình không biết là ai vì đã rời Huế từ bé. Nay thấy con cháu vui vẻ, thành tài hết, có công ăn việc làm đàng hoàng, vợ chồng vui vẻ.

Lúc đầu còn ngỡ ngàng nhưng độ sau 3, 4 năm lập gia đình thì mình xem bố mẹ vợ như bố mẹ của mình. Nhiều khi phải làm thế cho vợ như chăm bố mẹ vợ, sợ ngã ban đêm. Những tối này thì mình hết ngủ vì ông bà cụ vợ, cứ thức giấc nữa đêm, lay cổ mình dậy để nói chuyện. Sáng đi tập võ xong thì mình ghé lại nhà, xoa dầu bóp chân cho mẹ vợ vì chân xưng vù lên, bọng nước qua đêm. 

Mình thấy nhiều người không chăm sóc bố mẹ, lại réo tiền hưu của cha mẹ dù lớn tuổi, không còn lao động được. Mình nghe nói họ lấy hết đức của con cháu nên đa số thấy con cháu họ, không khá. Ông bà mình hay nói “có đức mặc sức mà ăn”. Có đức thì có người đàng hoàng, giúp đỡ chỉ cách làm ăn, giúp ăn nên làm ra còn không có đức thì chỉ có mấy người xấu đến dụ làm ăn để rồi trắng tay, vợ chồng bỏ nhau, nhà tan cửa nát.

Mình viết đôi lời nơi đây để cảm ơn người em rể nhân dân ưu tú, đã thay mình, chăm sóc bà cụ và bàn thờ, nghĩa trang gia đình ở Đà Lạt.

Vợ chồng cô em đang ngồi canh bà cụ mình. Mấy người khác thì chạy mất dép ở Dubai, chỉ có vợ chồng này là chăm sóc bà cụ với cô em út mình. Anh ta lựa ra 100 tấm ảnh đẹp của bà cụ chụp đi chơi, rữa và in ra, làm một cuốn album để bà cụ khoe với bạn bè đến chơi. Về già chỉ có vậy là hạnh phúc ở Việt Nam. Xong om.

Sơn đen nhưng tâm hồn Sơn trong trắng, nhà Sơn nghèo giang nắng Sơn đen 

Nguyễn Hoàng Sơn 


Sự giải thể của đế chế Ottoman sau gần 5 thế kỷ

 Hôm trước, một anh hướng dẫn viên, kêu là gia đình ông bố khi xưa ở Bảo Gia Lợi, ông nội dù sinh ra tại xứ Bảo Gia Lợi vẫn quyết tâm trở về Thổ Nhĩ Kỳ để sinh sống. Mình hỏi thêm lý do thì anh ta trả lời là năm 1872, đế chế Thổ Nhĩ Kỳ kêu gọi người Thổ Nhĩ Kỳ trở về cố quốc. Dạo ấy Thổ Nhĩ Kỳ có mặt trên 3 Châu; Châu Âu, châu Á và châu Phi. Khi đế chế này tan vỡ thì có đến 72 tân quốc gia được thành lập được diễn tả rõ trong phim Lawrence of Arabia.

Cái mất dạy là khi đế chế này tan vỡ lại tạo ra chiến tranh giữa các quốc gia mới, thuộc đế chế Ottoman cũ như vùng Balkans máu lửa mà mình đoán Putin sẽ cò mồi để chiến tranh xẩy ra lại giữa mấy quốc gia nhỏ bé này, cạnh Đức quốc, Ý Đại Lợi, thuộc đế chế Ottoman khi xưa. 

Anh chàng hướng dẫn viên nói sai về ngày tháng. Không phải 1872 mà là 1920, sau khi đế chế Ottoman thất trận ở thế chiến thứ 1. Hướng dẫn viên có bằng đại học, phải học thêm 2 năm mới có bằng hướng dẫn viên du lịch. Nói sai thì đa số du khách ngoại quốc không biết. Cứ gật đầu như vẹt u châu, u châu thêm anh ngữ của họ nói khó hiểu. Chán Mớ Đời 

Bản đồ âu châu và á châu vào năm 1840. Thấy đế chế Ottoman và đế chế Áo-Hung nằm cạnh nhau. Nước Phổ sau này bị xoá xổ, đuổi dân tình về nước Đức. Ba Lan chiếm lấy phần đất Phổ. Ý Đại Lợi dạo ấy cũng bị chia cắt tùm lum. Đưa đến hậu quả đánh nhau sau này. May bây giờ họ làm Liên Hiệp Âu Châu hy vọng sẽ không còn chiến tranh nữa.

Mình có xem cuốn phim về vụ ám sát Ferdinand I tại Sarajevo, họ cáo buộc là Thổ Nhĩ Kỳ ám sát nên tuyên chiến. Khi xưa học lịch sử về thế chiến thứ 1. Ông thầy đọc bài cho chép. Kêu thế chiến xẩy ra khi một tên khủng bố ám sát ông hoàng Ferdinand I, tương lai sẽ lên ngôi hoàng đế của đế chế Áo-Hung. Ngắn gọn, không giải thích lý do vì sao,… cái thắc mắc này cứ đeo theo mình đến năm nay mới hiểu khi đọc tài liệu trước khi lên đường. 

Sau thế chiến thứ 1, hai đế chế tranh hùng sơn bá là Áo-Hung và Ottoman bị giải thể khiến Hitler và Churchill cao ngạo, xem là mình sẽ làm bá chủ. Ai ngờ sau thế chiến thứ 2, đế chế Anh quốc cũng tiêu tùng còn Đức quốc bị chia đôi. Học lịch sử thì họ nói Hitler xâm chiếm Ba Lan nhưng nhìn bản đồ thì 1 phần Ba Lan khi xưa thuộc về nước Phổ. Lịch sử được viết bởi người thắng cuộc nên chịu khó đọc thêm các tài liệu khác để có một cái nhìn trung thực. Hơi hơi chớ cứ nghe thầy dạy khi xưa học đọc báo chí thì khó có nhận định chính xác.

Đế chế Áo-Hung mà mình có dịp viếng thăm mấy năm trước 

30 tháng 10 năm 1918, khi hoà ước Mudros, đánh dấu sự chấm dứt tham dự của đế chế Ottoman vào cuộc thế chiến thứ 1, quân đội của phe thắng cuộc bắt đầu chiếm đóng các khu vực của đế chế Ottoman. Kẻ thắng cuộc muốn giải tán đế chế Ottoman, sau gần 500 năm ngự trị trên 3 châu. Ngày 10 tháng 8 năm 1920, kẻ thắng cuộc phế bỏ đế chế Ottoman và chia cắt đất của đế chế. Hoà ước này bắt buộc nhiều điều khiến các người yêu nước Thổ Nhĩ Kỳ không chịu. Năm nay, ngày này mình lại lên máy bay về lại Cali.

Nghe cựu ngoại trưởng Trần Văn Đổ kể sự chia cắt Việt Nam tại hội nghị Geneva, là do các nước lớn bàn với nhau, và quyết định lấy vĩ tuyến 17 làm ranh giới, còn 2 phái đoàn Việt Nam chỉ biết được tối hôm trước khi Liên Sô báo tin cho phái đoàn của Phạm Văn Đồng biết. Người Việt chúng ta cứ bô bô đánh thắng tây, đuổi thực dân ra khỏi Việt Nam nhưng vẫn không có quyền tự chủ được lấy vận mệnh của đất nước mình. Lại phải đánh nhau, huynh đệ tương tàn để 20 năm sau mới thống nhất với một cái giá rất đắt.

Còn phái đoàn miền Nam thì i tờ, người Pháp và người Mỹ không báo tin. Cho thấy người Việt mình không có người tài giỏi khiến người ngoại quốc kính phục khi đi phó hội. Thổ Nhĩ Kỳ có ông Kemal.

Trong số các người yêu nước Thổ Nhĩ Kỳ, có một nhân vật tên Mustafa Kemal Pasha, thành lập một hội đồng quốc gia Thổ Nhĩ Kỳ tại Ankara và tự trị, độc lập với đế chế Ottoman. Trong khi đó người Hy Lạp bắt đầu khởi chiến tại Anatolia, để ép người Thổ Nhĩ Kỳ tuân theo hiệp ước Sèvres.

Cái may cho người Thổ Nhĩ Kỳ là quân đội Thổ Nhĩ Kỳ do ông Kemal dẫn dắt thắng và dành được độc lập khiến quân đội Hy Lạp phải ký hoà ước Mudanya vào tháng 10 năm 1922. Hoà ước này chấm dứt cuộc chiến giữa người Hy Lạp và Thổ Nhĩ Kỳ và quân đội của phe thắng cuộc. Theo đó người Hy Lạp phải tuân thủ theo các điều khoản, rời khỏi vùng Tây của Thrace, xem như phía nam của Hy Lạp. Vùng này thuộc Thổ Nhĩ Kỳ ngày nay về phía tây của eo biển Bosphorous.

Việc này giúp mình hiểu lý do người Thổ Nhĩ Kỳ chọn Ankara làm thủ đô của họ thay vì Istanbul, thủ đô của đế chế Ottoman. Phe thắng cuộc, triệu mời chính quyền Istanbul (đế chế Ottoman) và Ankara (cộng hoà Thổ Nhĩ Kỳ) gửi đại diện để bàn giao. Chính phủ Ankara, chơi cha, truất phế luôn hoàng đế của đế chế Ottoman như ông Ngô đình Diệm truất phế ông Bảo Đại. Sau đó gửi đại diện của chính quyền mới Thổ Nhĩ Kỳ tham dự cuộc hoà đàm tại Lausanne, Thuỵ Sĩ. Hình như Việt mInh cũng bắt chước làm kiểu này với ông Bảo Đại, trở thành công dân Vĩnh Thuỵ.

Hoà ước Lausanne, chấm dứt sự chiếm đóng của kẻ thắng cuộc mà chúng ta gọi là phe đồng minh, rút khỏi lãnh thổ Thổ Nhĩ Kỳ. Ngược lại Thổ Nhĩ Kỳ đồng ý từ bỏ các các nước thuộc vùng trung đông và cho Anh quốc chiếm đóng đảo Cyprus với những hệ luỵ về sau và Ý Đại Lợi được chiếm đóng vùng Dodecanese, mà sau này Mussolini thua trận ở thế chiến thứ 2 nên mất. Nếu thăm viếng vùng này như Trieste, người dân nói thổ ngữ Ý Đại Lợi.

Ngược lại hoà ước này công nhận nền cộng hoà Thổ Nhĩ Kỳ và người tổng thống đầu tiên là ông Kemal Ataturk, được xem ná ná Việt Nam, là cha già dân tộc của nền cộng hoà Thổ Nhĩ Kỳ. Nếu đế chế không bị tan rã thì có lẻ ngày này thế giới đã có một cái nhìn khác. Đế chế Ottoman có tất cả các túi dầu hoả của trung đông. Nói chuyện với người Thổ Nhĩ Kỳ, họ cho rằng đám vua chúa cứ ăn chơi, không nghĩ gì đến tương lai.

Theo mình đế quốc Anh quốc, qua ông Winston Churchill đã cố ý gây chiến tranh, khi nghe các cuộc giải mã họp của nội các Churchill trước chiến tranh. Hitler đánh chiếm lại phần đất của nước Phổ mà Ba LAn đã chiếm lấy, xua đuổi người Phổ về xứ Đức. 

Ai ngờ, sau cuộc chiến quá tàn khốc, Anh quốc không dựng lại được và đành để mất các thuộc địa cũ của mình. Cái mất dậy là Anh quốc chia cắt bú xua la mua các thuộc địa như Ấn Độ, đang sống yên bình, bổng nhiên dân hồi giáo chém giết nhau với Ấn Độ giáo, chia cắt thành 2 quốc gia thù nghịch. Chưa nói đến các quốc gia ở phi châu, đánh nhau bú xua la mua đến giờ.

Khi đế chế Ottoman đánh chiếm các nước thì họ chỉ kiểm soát kinh tế và quân đội nên người dân khác tôn giáo vẫn sống chung bình yên với nhau. Do thái giáo, hồi giáo và thiên chúa giáo sống yên bình với nhau. Hôm nay mình đi viếng khu Do Thái và Thiên Chúa giáo và Hồi giáo, thì thấy mấy nhà của họ sát bên nhau. Chỉ khi hoà ước Lausanne ra đời thì kẻ thắng cuộc giải thể đế chế Ottoman, đưa đến sự thành lập 72 tân quốc gia, gây xoá trộn, bất bình giữa người khác đạo với nhau đưa đến sự ly tán gia đình. 

Anh chàng hướng dẫn viên cho biết ông bố hay ông nội ở Bảo Gia Lợi, phải trở về cố quốc vì đế chế Ottoman bị giải thể như người Pháp sinh sống thậm chí sinh đẻ mấy đời tại Algerie bị đuổi về Pháp khi Algerie dành lại độc lập mà người Pháp gọi những người này là Pieds Noirs, chân đen vì sinh đẻ tại phi châu.

Tương tự người Việt gốc hoa vào năm 1979, bị tống cổ về Bắc dù có nhiều người không biết nói tiếng hoa. Không chỉ trong đế chế Ottoman mà ngay cả các vùng đất của Đức quốc, đúng hơn là nước Phổ. Cũng bị đuổi về từ các vùng nay thuộc về Ba Lan,… mình có quen bà Werner, người đức nhưng gốc ở khu đất thuộc Ba LAn ngày nay. Sau thế chiến, gia đình bà ta bị tống cổ về Đức quốc, như người hoa bị tống cổ về Trung Cộng.

Đế chế Hy Lạp, cho thấy người Hy Lạp chiếm đóng ven bờ biển vì họ di chuyển bằng thuyền nhiều hơn. Những di tích lịch sử mà mình đã thăm viếng là ở Sicily, Ý Đại Lợi, vẫn còn rất đẹp.

Hồi nhỏ mình học lịch sử, mấy thầy cô kêu là người Tàu đô hộ rồi đến tây đô họ gần 100 năm. Nay người Việt dành lại độc lập rồi để làm gì, lại đánh nhau chí choé nhân danh mấy chủ nghĩa vớ vẫn sao chép từ người ngoại quốc. Chán Mớ Đời.

Nếu ta theo dõi lịch sử, người la mã chiếm đóng Anh quốc, đô hộ, khắc nghiệt,.. nhưng nhờ tiếp cận với nền văn mình la mã mà sau này người Anh quốc tiến xa, phát triển, trở thành một đế quốc mà mặt trời không bao giờ lặn ở xứ này. Ngày nay chúng còn thấy các bờ thành do người la mã xây dựng bằng gạch. Nhờ vậy mà người Anh quốc sử dụng gạch nhiều để xây cất nhà cửa ngày nay rất nhiều. Họ đã học từ các người đô hộ họ. Người la mã đã sử dụng vật liệu địa phương để xây cất thay vì các cục đá to đùng, khó kiếm ở Anh quốc.

Ngược lại Tô Cách Lan quá xa, người la mã chưa đến để đô hộ thì lạc hậu, quê mùa đến khi người Anh quốc, nhờ tiếp cận với nền văn minh la mã nên phát triển khi người la mã rút lui. Cuối cùng người Anh quốc đô hộ người Tô Cách Lan, Ái Nhỉ Lan,..giúp mấy nước này tiến lên dù ngày nay dân tình vẫn chửi bới Anh quốc. Xứ họ nghèo phải bỏ nước ra đi tìm một tương lai ở châu mỹ.

Đứng về phương diện lịch sử, ta thấy sự đô hộ của một nền văn minh khác, giúp chúng ta học hỏi thêm. Vâng, các người bị đô hộ thì không vui vì bị làm nô lệ, mất quyền tự do nhưng nhìn tổng quát thì đô hộ, đem lại cái lợi nhiều hơn cho sự phát triển của đất nước. Chiếm đóng thì đưa đến cái hại. 

Chúng ta thấy, Việt Nam khi xưa, Việt Nam Cộng Hoà được tiếp cận Hoa Kỳ nên kinh tế dù bị chiến tranh, nằm vùng đánh phá nhưng vẫn khá hơn miền Bắc khi tiếp cận với sự lạc hậu của Trung Cộng và Liên Xô. Người ta thấy rõ sau 20 năm chia đôi đất nước, Hà Nội và Sàigòn là hai thái cực. Ngày nay, người ta nhận thấy người từ miền Bắc di cư vào nam sau 75 còn nhiều hơn là 1 triệu người vào năm 1954.

Đọc tài liệu vào thời người Pháp sang chiếm đóng Việt Nam thì 1/2 người Việt bị nghiện thuốc phiện mà phụ nữ chiếm 20%. Lý do là mấy ông thần Phản Thanh Phục MInh, anh hùng hảo hớn, đem thuốc phiện qua Việt Nam bán cho người Việt, dưới danh nghĩa gây quỹ để làm cách mạng, chống nhà Thanh. 

Nếu tây không qua thì Việt Nam còn te tua hơn nữa với mấy anh ba tàu. Dạo ấy chỉ có 3% người Việt là biết đọc chữ tàu, ai đỗ các cuộc thi của triều đình thì được làm quan. Không ai được dạy về canh nông, tài chánh nên chỉ biết tham ăn chia với nhau, còn phát triển đất nước thì mù tịt.

Người Pháp mất 25 năm để xây đường sắt Phan Rang Đà Lạt với 30,000 lao công bị chết vì sốt rét, kiệt quệ. Việt Nam chỉ mất vài ngày dỡ bỏ hệ thống đường rày để bán lạc xoong cho Thuỵ Sĩ. Nghe nói người Pháp mất 3.5 năm để xây dựng nhà thờ Đức Bà ở Sàigòn, nay Việt Nam nói mất 7 năm mới trung tu lại được dù là kỹ thuật cải tiến sau 100 năm.

người Pháp xây quốc lộ số 1, đường xe hoả từ nam chí Bắc. Đồng ý họ làm để tải hàng hoá cho các công ty pháp để làm giàu cho họ nhưng nhờ vào đó người Việt mới khôn hơn, tiếp cận khoa học âu châu, không như mấy ông quan triều đình chửi Nguyễn Trường Tộ là khi quân. Dần dần đưa đến sự đoàn kết của người Việt, họp sức đánh đuổi người Pháp dẫn đến Điện Biên Phủ năm 1954.

Xét về mặt xã hội văn hoá thì khi giao thoa với nhau, chúng ta vẫn luôn luôn hưởng được cái lợi, học hỏi được những điều hay của nền văn hoá khác. Có bài báo ở Việt Nam kêu có cô nào đoạt học bổng Harvard 1 triệu đô la học bổng khiến mình thất kinh. Đoạt giải Nobel chỉ được đâu nữa triệu mà phải chia nếu có người cùng đoạt. Đây được 1 triệu đô la học bổng. 

Đi Thổ Nhĩ Kỳ chuyến này, mình học được nhiều điều hay, hiểu thêm về lịch sử của xứ này và hiểu thêm sự việc lộn xộn từ vùng Balkans, tôn giáo bú xua la mua. Sang đây có dịp nói chuyện với người nước sở tại, mình có dịp nghe sự giải thích của họ về lịch sử của nước họ thay vì các tài liệu tuyên truyền của người tây phương, kẻ thắng cuộc. Chán Mớ Đời 

Mình thấy Thổ Nhĩ Kỳ cũng đang bị một vấn nạn như mọi quốc gia mà nếu không giải quyết sớm thì trong 20 năm nữa sẽ lâm vào khủng hoảng khá mạnh về xã hội, chính trị và văn hoá. Istanbul là thành phố lớn nhất xứ này có đến 20 triệu dân. Có hơn 200 đại học. Họ khuyến khích dân chúng đi học, tốn tiền của nhưng khi ra trường thì không có công ăn việc làm.  

Chính phủ không biết giải quyết với giới trẻ ra sao nên cứ tuyên truyền học ngày chưa đủ tranh thủ học đêm rồi ra trường vẫn thất nghiệp lại tốn tiền đi học. Khi đã có cái văn bằng đại học, người ta tự kiêu, không muốn làm việc tay chân. Một người Thổ Nhĩ Kỳ kể với mình là phải đóng cửa tiệm ăn sau 10 năm. Lý do là tìm khôgn ra người làm cho tiệm ăn, thêm covid nên thua non. Hiện nay giới trẻ Thổ Nhĩ Kỳ, bị thất nghiệp nghe nói lên đến 20%. Tương lai của đất nước bị thất nghiệp sẽ đưa đến những tình trạng khó đoán.

Khi xưa, Mao Trạch Đông đã nghĩ ra cách giải quyết đám trẻ, bằng cách hô hào cách mạng văn hoá, cho học sinh  và sinh viên đi về nông thôn để học hỏi, lao động vớ vẩn để tránh chúng xuống đường biểu tình. Ngày nay, Trung Cộng cũng lâm vào tình trạng này, là cứ kêu học nhưng 20-30% giới trẻ học ra trường, thất nghiệp. Nay đảng Trung Cộng đang đấm đá trước đại hội đảng.

Trong tương lai rất gần, khi ngành công nghệ thông minh nhân tạo phát triển mạnh, máy móc sẽ thay thế con người, sẽ không cần nhân công nhiều thì giới trẻ đi về đâu. Thêm các thế hệ như mình về hưu, chúng phải đi làm, đóng thuế cao để nuôi đám già.

Cho thấy một đất nước, ở thế kỷ 21, cần có những cấp lãnh đạo rất giỏi để định hướng lèo lái đất nước rất khó. Chúng ta cần những người tài giỏi hơn Lý Quang Diệu, Tưởng Kiến Quốc, nếu không thì ở xứ người cũng không cần lao động từ Việt Nam đến như hiện nay. Nhật Bản đã cho ra đời người máy, làm y tá, bồng bế các người già. Chán Mớ Đời 

Mỗi cá nhân cần phải đọc thông tin, sách báo dự đoán về tương lai để chuẩn bị dù chưa chắc sẽ gặp phải nhưng tương lai lúc nào cũng thay đổi do đó đoán sơ sơ cũng giúp mình thay đổi tư duy. Hôm qua, mình đọc về Ethereum, nghe họ nói là hệ thống này sẽ thay thế hệ thống cũ vào cuối tháng 8 này, sẽ áp dụng nhiều vào ngân hàng,.. nên mình sẽ mua khi về lại Cali.

Một quốc gia cũng phải có viễn kiến nhìn xa mấy chục năm. Tân Gia Ba đã thành công nhưng họ có chương trình phát triển xứ họ trong 50 năm tới. Thực phẩm, gạo từ Việt Nam xuất cảng qua Âu Châu bị chận lại vì lượng chất độc do thuốc sâu quá nhiều. Cũng có thể họ áp lực để sử dụng , mua thóc của họ GMO. Mình nghe ông thần nào nghe nói rất lớn, đột phá tư duy, hay có tên cò nào mách kêu trồng lúa trên núi. Chán Mớ Đời 

Hỏi người Việt phải trồng bao nhiêu tấn lúa để mua được một cái điện thoại cầm tay?

Các người Thổ Nhĩ Kỳ mình gặp và nói chuyện. Họ vẫn còn sống theo tinh thần thời 40 năm về trước, vẫn còn kêu gào xã hội chủ nghĩa vớ vẩn. Công bằng bú xua la mua. Người máy sẽ thay thế họ thì hết nói đến sự công bằng, tự do bình đẳng. Họ vẫn nhai lại những chủ thuyết đã lỗi thời. 

Tiệm ăn Burger King rất sang trọng so với Hoa Kỳ là một quán phở.

Anh chửi mỹ là tư bản bốc lột nhưng du khách mỹ đến xứ Thổ Nhĩ Kỳ thì anh kêu gào, mời họ vào tiệm anh nếu không anh đói. Anh chửi mỹ nhưng anh uống coca, khắp nơi đều thấy MacDonalds, Burger King, uống Starbucks cà phê là sang trọng, là văn minh, hợp thời trang.

Sơn đen nhưng tâm hồn Sơn trong trắng, nhà Sơn nghèo giang nắng Sơn đen 

Nguyễn Hoàng Sơn 

Trung tâm cảnh sát dã chiến Đà Lạt

 Thấy ai đó tải lên tấm ảnh mà mình đã có, chụp trước trung tâm huấn luyện Cảnh Sát Dã Chiến Đà Lạt khi xưa. Thú thật mình không nhớ rõ đây là trại huấn luyện ở đường Trần Bình Trọng hay ở dưới Trại Mát mà mình có đi ngang 1 hay 2 lần. Dạo ấy, đi ngang mấy chỗ này thì ớn ớn, sợ bị chận lại hỏi giấy tờ hoãn dịch.

Có người, từng ở tỏng binh chủng cảnh sát dã chiến, gửi cho mình cái link này. Để hôm nào đi chơi về mình có thì giờ sẽ đọc. Gửi cái link cho ai muốn tìm hiểu thêm các binh chủng Việt Nam Cộng Hoà khi xưa.

 https://canhsatdachien.wordpress.com/

Mình có một kỷ niệm vui ở ngay trước cổng trung tâm cảnh sát dã chiến ở đường Trần Bình Trọng. Một hôm, chạy đi kiếm nhà ai để giao hàng của mẹ mình. Dạo ấy mình đã làm nghề chạy xe Grap rồi. Trưa ăn cơm xong thì mình ra chợ, để xem bà cụ có cần mình chở hàng hoá gì đến nhà khách hàng. Do đó, thiên hạ thích mua đồ ở hàng mẹ mình, được chở đến nhà miễn phí.

Theo thiên hạ sống tại Đà Lạt thì đây là trại huấn luyện Cảnh Sát Dã chiến ở Trại Mát. Mình lại nhớ ở đường Trần Bình Trọng, Đà Lạt. Trí nhớ bắt đầu lộn xộn.

Mình chở bao gạo đi kiếm đường, hình như ở đâu Yagut hay chỗ biệt thư Bà Nhu, nay nghe nói là trung tâm lưu trữ quốc gia về Đà Lạt. Lần sau về Đà Lạt, mình mò đến đây xem, có tài liệu gì để đọc hay không về Đà Lạt. 

Tìm không ra nên chạy lại cho cổng gác để hỏi đường. Ông thần gác cổng nói: “theo thiển ý của tôi, đường đó nằm ở bên tay phải, chỗ Domaine de Marie chạy xuống. Mình tiếng Việt không rành mà ông thần này xổ nho nữa nên gãi đầu, như bò đội nón. Hỏi lại mấy lần mới được bình dân học vụ để hiểu.

Sau này về thì thấy Hà Nội cho thành lập một trường gì đó, không nhớ vì không hỏi, sợ nghe cán bộ xổ nho nữa. Hình như trường đào tạo công an. Ông thầy Sâm, dạy Thái Cực Đạo mình, cũng là huấn luyện viên cho cảnh sát dã chiến ở trung tâm này.

Tấm ảnh này chắc được chụp lâu lắm rồi, trước Mậu Thân vì sau Mậu Thân, mình thấy lô-cốt ở ngoài thêm dây kẽm gai cuộn đầy, xung quanh trung tâm. Hình như ngày nay, Hà Nội gọi là cảnh sát cơ động, chuyên đi dẹp biểu tình. Mình nhớ khi xưa, có vụ miền trung chi đó. Ở chùa Linh SƠn, sinh viên học sinh cũng tụ lại đây, chửi bới chính quyền Thiệu Kỳ chi đó. Mình học được chữ Đoạn Lầu Đài, khi sinh viên kêu đem ông Kỳ lên đài này. Một hôm, mình thấy xe nhà binh GMC chở đầy cảnh sát dã chiến chạy vào chùa, đậu nơi sân rồi cảnh sát dã chiến nhảy xuống, lựu đạn cay, khói đủ nơi, dùi cùi được sử dụng khệnh đủ trò, khiến mình như được xem xi nê miễn phí. Sinh viên chạy như đàn ong vỡ tổ.

Học viện cảnh sát quốc gia được thành lập vào năm 1965 để đào tạo các sĩ quan cảnh sát quốc gia với văn bằng tú tài 1 trở lên.

Nếu mình không lầm trung tâm cảnh sát dã chiến nằm trên đường Trần Bình Trọng. Nếu ai chạy từ đường Hải Thượng lên nhà thương, thay vì quẹo phải đến đường Calmette thì cứ tiếp tục chạy qua ty quan thuế rồi chạy xuống cái dốc, quẹo vòng vòng sẽ đụng đường Trần bÌnh Trọng, bên tay trái.

Còn chạy từ Domaine de Marie xuống thì gặp đường Mai HẮc Đế, sẽ gặp đường Trần Bình Trọng bên tay phải còn đường kia tên Yết Kiêu thì phải chạy xuống biệt thự Bà Nhu. Nghe kể là tiền do ông bố bà Như cho mượn để mua. Bên cạnh có một biệt hự mà tây lai mật thám bị ám sát, hình như hụt thì phải, hay chỉ bị thương. Sau vụ này, có một số người tình nghi bị bắt. Lâu quá mình không nhớ rõ. Không có dính liệu đến vụ mật thám tây lai bị bắn trước tiệm Đức Xương Long.

Khi xưa, con trai tránh những khúc này vì hay bị thổi còi, xét giấy tờ hoản dịch. Dạo ấy thiên hạ tránh ra khu Hoà Bình, chỗ tướng Việt Anh, rạp Ngọc Hiệp vì có xe tuần cảnh
Chỗ này có lô cốt, cảnh sát hay đứng gác, sợ Việt Cộng phá cái đập cầu ông Đạo. Có lần thấy ông lính cầm súng bắn xuống mấy cái lục bình, tình nghi có người nhái của Việt Cộng 

Hình như khu vực này có một trường tiểu học Trần Bình Trọng thì phải. Chạy thẳng đường này sẽ vào nhà thờ Cam Ly. Dạo đó mình cũng ngại chạy xa trung tâm thành phố thêm sợ vào xóm lạ, hay bị dính mấy vụ đánh hội đồng.

Theo mình hiểu Cảnh Sát Dã Chiến thuộc Bộ Tư Lệnh Cảnh Sát Quốc Gia Việt Nam Cộng Hoà, được trang bị võ trang như quân đội tác chiến, chớ không phải đeo rouleau như Cò Giao, đứng ở khu Hoà Bình. Hình như Tuần Cảnh, hay đứng xét giấy tờ bắt lính cũng thuộc các đơn vị Cảnh Sát Dã Chiến, ngoài ra còn có nhiệm vụ trấn áp, dẹp tắt các bạo động, biểu tình.

Có dạo chiến dịch Phượng Hoàng tại Đà Lạt, tuần cảnh và quân cảnh lùa thanh niên vào thao trường để thanh lọc. Xét giấy tờ, đủ trò bắt đi quân dịch. Ông cụ mình lâu lâu về nói không nên ra đường vì đang có thanh lọc. Tương tự khi thi tú tài, có màn đi khám sức khoẻ cho thí sinh nam còn nữ thì được miễn. Lý do là họ xét xem có tên nào bị dính bệnh sốt rét, có thể dinh dáng đến nằm vùng.

Sinh viên sĩ quan Cảnh Sát Dã Chiến được huấn luyện tại học viện Cảnh Sát Quốc Gia. Sau khi tốt nghiệp, có thể được gửi đi tu nghiệp thêm ở các trường huấn luyện khác như Thủ Đức. Nhiều khi được gửi đi các nước khác để học thêm như chú Cương Đen, an ninh quân đội, bạn của bố mình, được gửi sang Nhật Bản tu nghiệp thêm.

Nghe kể trung tâm huấn luyện Cảnh Sát Dã Chiến Đà Lạt, là một trung tâm huấn luyện lớn của miền nam trước đây. Một số đơn vị được sử dụng cho chiến dịch Phượng Hoàng đến khi lính mỹ rút lui khỏi Việt Nam. Từ dạo ấy mình chỉ lo học ngày chưa đủ tranh thủ học đêm để được đi Tây. Xong om

Sơn đen nhưng tâm hồn Sơn trong trắng, nhà Sơn nghèo giang nắng Sơn đen 

Nguyễn Hoàng Sơn 



Biệt đội Thiên Nga của Việt Nam Cộng Hoà

 Tình cờ đọc một bài báo của Hà Nội, nói về Biệt Đội Thiên Nga của Việt Nam Cộng Hoà khiến mình thất kinh. Bài báo khen mấy người nằm vùng như Phạm Ngọc Thảo, Phạm Ngọc Ẩn, Vũ Ngọc Nhạ, Đinh Văn Đệ,.. ngược lại họ lại chửi Biệt Đội Thiên Nga nào là Thiên Nga Chân dài, rắn độc, đủ thứ từ ngữ chửi bới. Tò mò đọc mới khám phá ra biệt đội cảnh sát của Việt Nam Cộng Hoà khi xưa, được huấn luyện để trà trộn vào các tổ chức thân cộng ở Sàigòn khi xưa như hội Phụ NỮ Đòi Quyền Sống của bà Ngô Bá Thành, các tổ chức tôn giáo thân cộng như ni cô Huỳnh Liên, linh mục Nguyễn NGọc Thanh,.. mà khi xưa mình thường nghe báo chí nói về họ nhưng sau 75, không thấy họ đâu hết.

Mình đồng ý là trong chiến tranh, hai bên đều tìm cách cài gián điệp vào đối phương để lấy tin tức mật lợi cho mình như trường hợp Ukraine vừa qua, khám phá ra trùm tổ an ninh hoạt động cho Putin. Hà Nội cài được người của họ trong chính quyền, quân đội miền nam thì Việt Nam Cộng Hoà cũng phải cài người của họ trong hàng ngủ của Hà Nội ở miền nam như trường hợp điệp viên X92 mà Frank Snepp, có kể là điệp viên giỏi nhất của họ được cài trong mật khu Việt Cộng. Ông này sau 75 bị bắt, vì không chịu di tản và tự tử trong tù. Mình có kể vụ này rồi.

Thiếu tá cảnh sát quốc gia Nguyễn Thanh Thuỷ, đứng đầu biệt đội Thiên Nga

Tò mò mình lên mạng kiếm được tài liệu nói về BIệt Đội Thiên Nga, mà người đứng đầu là thiếu tá Nguyễn Thanh Thuỷ, từng là sinh viên trường Chính Trị KInh Doanh Đà Lạt. Sau 75, bị đi tù đến 13 năm rồi được di dân qua Hoa Kỳ theo diện H.O.

Tình cờ đọc bài báo của Hà Nội về Biệt Đội Thiên Nga của Việt Nam Cộng Hoà 

Được biết năm 1965, Việt Nam Cộng Hoà thành lập học viện Cảnh Sát Quốc Gia, để đào tạo các sĩ quan của ngành cảnh sát, nhận học viên cả nam cả nữ qua cuộc thi tuyển vào. Tốt nghiệp sẽ được đưa đi khắp 4 vùng chiến thuật.

Qua hồi ký của ông Đặng Chí Bình, điệp viên được Việt Nam Cộng Hoà huấn luyện để xâm nhập vào miền bắc để hoạt động. Đa số đều bị bắt khi vừa nhảy toán, trên đường xâm nhập bằng đường biển và đường mòn. Lý do là nằm vùng của Hà Nội nằm trong dinh tổng thống và các ngõ ngách của chính phủ và quân đội Việt Nam Cộng Hoà. Chính ông Đinh Văn Đệ, cựu thị trưởng Đà Lạt, sau này làm đại biểu Đà Lạt ở quốc hội, kể trên báo Việt Cộng là ông ta nằm vùng rồi đi sang Hoa Kỳ với phái đoàn miền nam để xin viện trợ, ông ta nói nhỏ với quan chức Hoa Kỳ là không nên, hết hy vọng. Chán Mớ Đời 

Ông Đặng Chí Bình còn kể người huấn luyện ông ta là người của Hà Nội. Khi họ lấy cung ông ta ở Hoả Lò thì có đưa hình ông ta chụp với ông Phan tại Sàigòn. Mình có ông cậu bà con, làm trong chiến dịch Phượng Hoàng, tháng 4/75, về nhà sửa soạn đem vợ đi di tản, khám phá ra vợ mình là nằm vùng nên tự sát luôn. Chắc bao nhiêu tin mật đều được bà mợ chuyển cho Hà Nội.

Sau Mậu Thân, để chống lại sự xâm nhập của nằm vùng, Việt Nam Cộng Hoà gia tăng huấn luyện một nhóm cảnh sát đặc biệt toàn là nữ, dễ qua mặt Hà Nội. Họ gọi biệt đội Thiên Nga, trực thuộc khối Đặc Biệt của bộ tư lệnh Cảnh Sát Quốc Gia. Biệt Đội này có nhân lực khắp 4 vùng chiến thuật. Dạo ấy nam phải đi lính nên khó mà trà trộn vào sinh hoạt của xã hội miền nam lúc bấy giờ.

Mình xin trích lại đây một phần bài mình đọc trên mạng về sự thành lập của biệt đội Thiên Nga, đăng trên hươngdươngtxt.com 

Công việc khởi đầu gặp rất nhiều khó khăn, từ vấn đề tuyển mộ, đào tạo nhân viên...cho đến công tác tìm đầu mối, xây dựng cơ sở, giám thị, v.v...

-Biệt Đội Thiên Nga Trung Ương có văn phòng tại Khối Đặc Biệt

-Biệt Đội Thiên Nga Thủ Đô và 11 quận có văn phòng tại Bộ Chỉ Huy Cảnh Sát Quận Đô Thành

-Biệt Đội Thiên Nga Vùng I, II, III, IV và tại các tỉnh trên toàn quốc từ Quảng Trị đến Cà Mau

 Biệt Đội Thiên Nga Trung Ương có 4 ban: Ban Hành Chánh, Ban Tổ Chức Phát Triển, Ban Huấn Luyện và Ban Hoạt Vụ. Nhiệm vụ của Thiên Nga Trung Ương là thành lập cơ sở văn phòng, tuyển mộ nhân viên, tổ chức huấn luyện, tìm đầu mối, phát triển công tác. Đồng thời, Biệt Đội Thiên Nga Trung Ương đôn đốc và hướng dẫn các Bộ Chỉ Huy Cảnh Sái Quốc Gia, thành lập Biệt Đội Thiên Nga địa phương ở 11 quận Đô Thành và tại các tỉnh. Biệt Đội Thiên Nga địa phương tuyển mộ nữ nhân viên gửi về Biệt Đội Thiên Nga Trung Ương ở Sài gòn để đưa đi thụ huấn các khoá học tình báo tại trường Tình Báo Trung Ương. Các phụ nữ được tuyển mộ phải có ít nhất là văn bằng Trung học Đệ nhất cấp hoặc cao hơn, ngoại trừ các quả phụ của Cảnh Sát không đòi hỏi điều kiện văn bằng như trên, nhưng ít nhất phải có bằng Tiểu học.

Các nữ nhân viên được tuyển lựa này gồm đủ mọi lứa tuổi, mọi thành phần khác nhau trong xã hội: có thể là người bán rau cải ở chợ, bán hàng rong, bán vé xe bus, nhân viên bưu điện, điện lực, thư ký văn phòng, học sinh, sinh viên, cô giáo và vũ nữ, v.v...Các nữ nhân viên lần lược được học qua các lớp Tình báo căn bản (4 tuần), Theo dõi (6 tuần), Cán bộ điều khiển (8 tuần),...và đặc biệt là khoá tác xạ tại trường Tình Báo Trung Ương. Khóa sinh phải đủ điểm cho lớp trước mới có thể lên lớp kế tiếp. Trong thời gian thụ huấn, các khóa sinh phải ở nội trú và mang bí số.

Việc giảng dạy do các Giảng viên Tình báo phụ trách, còn giám thị do các nhân viên Thiên Nga Trung Ương đảm nhận. Các khóa sinh sau khi thụ huấn chuyên môn trở về đơn vị tại các địa phương, nơi đã gởi đi học, và bắt đầu nhận công tác do các ngành Đặc Biệt phân nhiệm. Công tác trực thuộc sự hướng dẫn của phụ tá Đặc Biệt địa phương và báo cáo thành quả công tác về Thiên Nga Trung Ương.

Tại Trung Ương, ngoài các lớp kể trên, các nữ nhân viên Thiên Nga còn theo học các lớp kỹ thuật như: nhiếp ảnh (chụp hình bí mật), học lái xe gắn máy và xe hơi, một số được học thêm các lớp thẩm vấn. Biệt Đội Trưởng, phụ tá Biệt Đội Trưởng Thiên Nga Trung Ương và các Cán Bộ Điều Khiển đều là nữ Sĩ Quan Cảnh Sát tốt nghiệp khoá I Học Viện Cảnh Sát Quốc Gia. Riêng Biệt Đội Trưởng và Phụ Tá đã tốt nghiệp thêm khóa Trưởng Phòng Đặc Biệt tại trường Tình Báo Trung Ương vào năm 1967

Ngoài các nữ Sĩ quan và nhân viên Cảnh Sát chính thức, Biệt Đội Thiên Nga còn sử dụng một số rất đông nữ hồi chánh viên, nữ can phạm chính trị, các công nhân hãng, xưởng, nhân viên các cơ quan chính phủ (ngoài cơ quan cảnh sát), các bạn hàng chợ, các học sinh sinh viên trường trung học và đại học...để làm mật báo viên cho Biệt đội. Số cộng tác viên gấp nhiều lần số nhân viên chính thức.

Các nhân viên Trung Ương đi công tác hoạt vụ đều có học khóa chuyên môn tình báo để được hướng dẫn rõ ràng chi tiết công tác họ phải đảm nhận cũng như cách thức bảo vệ an ninh tối đa cho họ. Các nữ nhân viên hoạt vụ đều có bí số và bí danh. Tùy vào công tác, họ được tạo cho một nguỵ tích với tất cả giấy tờ tùy thân và lý lịch mới.

Nhằm mục đích nhu cầu bảo mật công tác, Biệt Đội Thiên Nga Trung Ương có những kiosque buôn bán lẻ, có điện thoại công cộng để làm nơi liên lạc (hộp thư sống và chết), v.v...và một nhà an toàn làm nơi tiếp xúc với tình báo viên, mật báo viên, nhất là tình báo viên từ mật khu về. Vì là Biệt Đội tình báo nữ mang tên loài chim Thiên Nga, nên mỗi kế hoạch công tác đều có ám danh của một loài chim khác như Sơn Ca, Hoạ Mi, Hải Âu, Hoàng Oanh, Hoàng Yến, v.v...Còn các công tác phối hợp với các cơ quan bạn thì dùng ám danh của sông núi như Trùng Dương, Trường Sơn, v.v...Do sự thay đổi cơ cấu của Khối Đặc Biệt và để thích ứng với tình hình chính trị phức tạp nên cuối năm 1972, Biệt Đội Thiên Nga mang ám danh mới: Đoàn Đặc Nhiệm G423g để bảo mật hoạt động.

Song song với việc xây dựng tổ chức, đào tạo nhân viên, Biệt Đội Thiên Nga Trung Ương luôn nổ lực tìm đầu mối, lập kế hoạch công tác, tìm cách xâm nhập, len lỏi vào các hội đoàn Phụ Nữ Việt Nam, hội đoàn bạn hàng các chợ, hội Phụ nữ đòi quyền sống, các lực lượng đấu tranh thuộc thành phần thứ ba, các thành phần tôn giáo khuynh tả có Việt Cộng xách động, các tổ chức sinh viên học sinh đấu tranh thân Cộng Sản để kịp thời ngăn chặn những tên Việt Cộng nằm vùng, triệt phá những âm mưu có nguy hại cho an ninh quốc gia. Không những thế, Biệt Đội Thiên Nga còn xâm nhập vào tận mật khu của Việt Cộng để thu thập tin tức tình báo góp phần tiêu diệt các cơ sở đầu não của Cộng Sản.

Nhìn lại quá trình công tác của các nữ nhân viên Thiên Nga, phải thừa nhận rằng công việc của họ rất nguy hiểm, tính mạng lúc nào cũng bị đe dọa. Qua các tài liệu tịch thu được của Việt Cộng, sau những thất bại nặng nề, chúng rất đề cao cảnh giác “nữ Thiên Nga”. Việt Cộng luôn tìm cách ám sát những ai chúng nghi ngờ là nhân viên Thiên Nga. Còn các nhân viên Thiên Nga len lỏi vào các hội đoàn tham dự các cuộc biểu tình, tuyệt thực, chống đối nên cũng phải chịu “hưởng” hơi, cay, dùi cui của Cảnh Sát. Các chị em Thiên Nga còn phải hy sinh những tình cảm riêng tư, thời gian dành cho gia đình, vượt qua nhiều khó khăn trở ngại để làm tròn bổn phận công dân yêu nước đấu tranh cho lý tưởng tự do.

Thật khó có thể ghi lại hết những chiến công thầm lặng của các nữ chiến sĩ tình báo Thiên Nga, tuy vậy những công tác sau đây là ví dụ điển hình về các hoạt động của Biệt Đội Thiên Nga.

Một trong các công tác mà Việt Cộng vẫn còn tức tối là việc cung cấp lương thực thực phẩm cho phái đoàn Quân Sự Bốn Bên vào họp tại trại David, Tân Sơn Nhất, Sài Gòn. Mặc dù chúng nghi ngờ nên chúng đề nghị chọn nhà thầu cung cấp thực phẩm cho hai phái đoàn Việt Nam Dân Chủ Cộng Hòa (tức CS Bắc Việt) và Mặt Trận Giải Phóng Miền Nam, nhưng cuối cùng nhà thầu chúng chọn lại là của Biệt Đội Thiên Nga. Công tác này mang ám danh là Trùng Dương, hoạt động cho đến ngày cuối cùng 28-04-1975.

Công tác mang ám danh là Hải Âu đã cài được một nhân viên Thiên Nga vào Hội đoàn phụ nữ đối lập và tạo được niềm tin nên được Việt Cộng chọn đi học lớp tình báo chung với chúng.

Công tác len lỏi vào Hội phụ nữ đòi quyền sống, hoạt động chung với một cán bộ nằm vùng. Mãi đến sau 1975, tên nữ cán bộ mới biết đến người thư ký của Ban Xã Hội là nhân viên Thiên Nga. Lúc ấy tên nữ cán bộ là Đại úy Công an tức tối đề nghị gia tăng 6 tháng tù trong khi chị nhân viên Thiên Nga đã có giấy ra trại. Công tác này mang ám danh Hoạ Mi.

Trong 5 năm liền, một nữ Huyện uỷ viên của Việt Cộng đã hợp tác với Biệt Đội Thiên Nga. Sau 30-04- 1975, chị vẫn giữ chức Huyện uỷ của một Huyện gần Saigon. Cho đến sáu tháng sau đó, Việt Cộng mới truy ra được từ hồ sơ còn sót lại ở địa phương, nên đã khai trừ chị khỏi Đảng Cộng Sản và giam chị ở Chí Hoà. Chị đã may mắn không bị chúng xử tử hình. Sau tôi gặp lại chị ở trại Hàm Tân, chị mới vỡ lẽ tôi- người tên Năm tiếp xúc với chị năm xưa-là Thiếu Tá Biệt Đội Trưởng Thiên Nga. Công tác này được mang tên Hoàng Oanh.

Các công tác, hoạt động của Thiên Nga càng thành công tốt đẹp bao nhiêu thì Việt Cộng càng tức tối lên án, càng đề cao cảnh giác với nhân viên Thiên Nga. Do đó những bản án không xét xử trả thù hèn hạ dành cho các nữ nhân viên Thiên Nga của Cộng Sản là từ 3 năm đến 13 năm trong các trại tù “cải tạo”. Tuy vậy các chị em nhân viên của Thiên Nga vẫn hãnh diện, giữ vững nhân cách, lập trường, vượt qua những giao lao của năm tháng tù đày.

Tôi rất xúc động khi phải nhắc lại quá khứ của Biệt Đội Thiên Nga, với những anh thư đã đem hết những hăng say, nhiệt tình, tinh thần chống Cộng mãnh liệt của tuổi trẻ, hiến dâng để bảo vệ đất nước miền Nam Việt Nam . Tôi rất hãnh diện về Biệt Đội Thiên Nga, các nữ nhân viên từ Hạ sĩ quan đến Sĩ quan, cùng các cộng tác viên đã giữ trọn khí tiết trong lúc sống khổ sở trong lao tù hay trong sự kềm kẹp của chế độ Cộng Sản ngoài xã hội, sau khi được thả về. Tôi mong ước một ngày gần đây những nữ Thiên Nga hải ngoại sẽ gặp lại các bạn Thiên Nga còn ở lại Việt Nam , tay bắt mặt mừng trong niềm vui thấy đất nước thật sự có tự do dân chủ.

Tôi viết bài này, cũng mong quý bạn có cái nhìn rõ hơn về người Cảnh Sát Quốc Gia, trong đó có những nữ Cảnh Sát, những chị bán hàng, những anh chị em sinh viên...đã có một thời hiến dâng máu xương cho đất nước. (Thiếu tá Nguyễn Thanh Thuỷ) hết trích 

Bà thiếu tá Nguyễn Thanh Thuỷ, tốt nghiệp khoá đầu tiên sĩ quan học viện Cảnh Sát Quốc Gia, từng học trường chính trị kinh doanh Đà Lạt. Sau này được giao phó thành lập và đứng đầu 1 toán nữ điệp viên, cài trong mật khu và nhóm thân cộng tại miền Nam. Theo mình chưa chắc một số nhóm họ thân cộng. Trong một thể chế dân chủ thì người ta gọi là Đối Lập. Cho thấy khi xưa, chính quyền Việt Nam Cộng Hoà cũng khá dễ dãi đối với phe chống lại ông Thiệu. Ngày nay, chúng ta hay nói về những người chống chính quyền Việt Nam Cộng Hoà là thân cộng. 

Ở trong một xã hội dân chủ thì người ta phải chấp nhận sự đối lập. Ông Trump lên bên Dân Chủ ngày nào cũng chửi, ông Biden lên thì bên cộng hoà cũng chửi. Nhưng nhờ có đối lập chửi bới mới khiến chính quyền thận trọng không làm bừa vì người dân sẽ bỏ phiếu bất tín nhiệm. Điển hình ông thủ tướng Anh quốc, phải từ chức vì thuộc cấp bất mãn về đường lối ông ta lãnh đạo.

Có thể nhiều nhóm bị nằm vùng trà trộn vào và có nhóm được Hà Nội thành lập.

Sinh viên đại học Đà Lạt, biểu tình ở Khu Hoà Bình. Mình hỏi một anh bạn, tốt nghiệp viện đại học Đà Lạt, dạy trường Bùi Thị Xuân về vụ này thì anh ta cho biết. Hồi đó thấy chúng rủ đi thì đi theo chớ có biết gì đâu. Để hôm nào mình hỏi anh ta thêm về vụ này để hiểu thêm thời con nít của mình khi thấy lựu đạn cay bên chùa Linh Sơn, sinh viên mỗi chiều là cứ phát loa như cái loa phường mình nghe ở quê ông cụ vào buổi sáng.

Dạo trước 75, mình hay thấy báo chí đưa tin về các cuộc biểu tình của Phong trào phụ nữ đòi quyền sống, hội quả phụ tử sĩ Việt Nam, hội nữ Phật tử Lòng Hoa, nhóm công giáo của linh mục Chân Tín và Nguyễn NGọc Lan. Thương phế binh cắm dùi, đủ trò. Nhóm ni cô Huỳnh Liên và vài nhân vật của phía Ấn Quang móc nối đưa điệp viên của Biệt Đội Thiên Nga và mật khu để huấn luyện và hoạt động cho Việt Cộng đến 1975 mới bị phát giác. Nhìn lại thì ở ngoài bộ đội miền Bắc đánh khắp nơi, trong thành phố thì có nằm vùng, chính quyền của ông Thiệu, kể ra là giỏi mới cầm cự được lâu, xem như 10 năm.

Mình có nói chuyện với vài người Mỹ thì họ cho biết chính quyền Việt Nam Cộng Hoà dạo ấy tốt vì có đối lập, khác với Nam Hàn, Đài Loan và các nước Nam Mỹ.

Nói cho ngay, Hà Nội rất giỏi về tình báo, cho người của họ trà trộn vào chính quyền Việt Nam Cộng Hoà. Giới sinh viên học sinh thì các lãnh tụ như Huỳnh Tấn Mẫm lại được ông Kỳ và ông Dương Văn Mình bao che, là thế nào. Có lẻ họ chống lại ông Thiệu nên tìm cách dùng ông Mẫm làm con cờ chính trị cho họ.

Một vài thành viên của biệt đội Thiên Nga. Nghe nói họ tuyển lựa toàn mấy cô đẹp

Mấy người nghệ sĩ như Kim Cương và Thanh Nga đều là nằm vùng của Hà Nội. Họ móc nối để bà Kim Cương để lấy Phạm Duy Lân, không biết có bà con với gia đình họ Phạm Duy, Đổng Lý VĂn PHòng bộ thông tin. Ông này được bà Thanh Nga tháp tùng khi đi phó hội nghị Paris. Hay chuyện Thẩm Thuý Hằng được bố trí lấy Tony Oánh, bộ trưởng kinh tế, phó thủ tướng một thời. Mình biết một đại gia Đà Lạt, khi xưa từng là người tình của bà Thẩm Thuý Hằng. Có lẻ vì vậy mà sau 75, ông Tony Oánh không đi mỹ dù bạn học ở Hoa Kỳ bảo lãnh. Mình có đọc một bài báo trên báo mỹ không nhớ là ở đâu, chắc NYT. Bạn của ông ta làm lớn ở Hoa Kỳ.

Ai tò mò thì tìm đọc cuốn sách Biệt Đội Thiên nga của bà Nguyễn Thanh Thuỷ, có bán trên Amazon.

Mình mò mò tìm về những tin tức về chiến tranh Việt Nam thì thấy khi xưa, ở miền nam, không có chiến tuyến, không biết ai là bạn, ai là kẻ thù vì nằm vùng xâm nhập quá đông. Năm 1954, có đến 1 triệu người từ miền Bắc di cư vào nam, và 300,000 người từ miền nam tập kết ra Bắc. Khởi đầu cuộc chiến thì được xem miền nam thắng thế về mặt chính trị vì có hơn 1 triệu người bỏ làng quê, cha ông đất tổ để vào nam tránh nạn cộng sản trong khi đó chỉ có 300,000 tập kết ra Bắc.

Sau đó người thân của những người tập kết ra Bắc, được nằm vùng móc nối làm nội tuyến cho Hà Nội. Trong khi đó ở ngoài Bắc, dân chống đối chế độ đã bỏ vào nam, còn lại thì bị đàn áp trong xã hội cộng sản. Ông Đặng Chí Bình điệp viên được gửi ra Bắc, kể là ông ta tìm cách về Hà Nội không bị lộ diện. Có gặp người ở Hà Nội để móc nối nhưng khi vào nhà thờ gặp một cha cố, đưa thư của linh mục Hoàng Quỳnh thì phải, sau đó ông ta phát hiện ra bị theo dõi và cứ thế mà ông ta được họ thả đi vòng vòng để xem có gặp ai khác rồi tóm cổ ông. Sau này, được thêm hai cuốn tiếp thì Ông cho biết chính ông linh mục là người chỉ điểm ông ta cho công an, phản gián Hà Nội. Chán Mớ Đời 

Mình nghe kể một ông cậu bà con, có người em làm cho chiến dịch Phượng Hoàng, tự tử sau 75. Ông này thì từng làm trưởng ty cảnh sát Đà Lạt, lại nằm vùng cho Việt Cộng. Người ta nghi ngờ thì ông cho Việt Cộng đặt mìn ở nhà cậu, nhưng xa một tí để khỏi chết. Cuối cùng thì được thuyên chuyển đi đâu. Lần đầu tiên về Đà Lạt, mình có gặp cậu, kể mới đi Gia-nã-đại về (năm 1992). Mình ngạc nhiên nên hỏi ông cụ, mới kể. Chán Mớ Đời 

Có dạo ở Đà Lạt cứ lâu lâu nghe mìn nổ, nằm vùng đặt mìn ở cây xăng Ngã Ba Chùa, ngay bên cạnh nhà bà dì của mình. Trụ sở khu phố I ở đường Duy Tân, để giết ông trưởng phó khu phố. Ông này không chết, lại chết thằng bé nào. Mình nghe kể vài khu phố trưởng là nằm vùng nên mình không biết đâu là bến bờ. Nghĩ lại cũng đúng vì ở Số 4, khu phố 2, nơi mình cư ngụ thì họ hay về ban đêm để giết mấy ấp trưởng,… ai mà sống sót chắc nằm vùng cho họ.

Ông Nguyễn Hưng Quốc ở Úc Đại Lợi, có kể sau 75, đi theo ông thầy đến nhà của ông Hoài Thanh, phê bình văn học của Hà Nội, dọn vào Sàigòn. Ông này nói theo cơ bản bọn nGuỵ là xấu nhưng sao chúng sáng tác quá hay,… không nhớ rõ nguyên câu.

45 năm sau, Việt Cộng toàn hát nhạc Bolero của Sàigòn khi xưa, nhạc Hà Nội sáng tác trong thời chiến tranh không ai hát hay nghe. Ngay nhạc sĩ Trần Tiến còn tuyên bố trên truyền hình là hãy dẹp bỏ Nhạc Đỏ đi. 

Mình hay xem phim đại hàn nói về thời sau 1953, khi đất nước họ bị chia đôi như Việt Nam để so sánh xem lý do nào họ trở thành cường quốc như ngày nay. Giới cầm quyền của Nam HÀn xiết chăt, kiểm soát dân miền nam Triều Tiên rất mạnh, vì có nằm vùng của Bắc Hàn cài ở lại, hay có thân nhân ở miền Bắc, rất độc tài như các nhóm quân phiệt. Trong khi miền nam Việt Nam thì cứ cho phép đối lập để bị Hà Nội lợi dụng thành lập các nhóm của Hà Nội, để tìm cách đánh về mặt chính trị quốc tế.

Được cái là Đài Loan và Nam Hàn dần dần họ nới rộng ra, cho phép tự do ngôn luận, đối lập như ở Tây Phương. Họ trở nên giàu có thịnh vượng. Nhìn các nước á châu lại buồn cho Việt Nam. Chán Mớ Đời 

Trước 1989, Ba Lan thuộc khối Varsovie, GDP hàng năm mỗi đầu người là đâu trên $1,700. Sau 35, GDP mỗi đầu người lên đến trên $17,000. Dân Ukraina thấy đường lối của Ba Lan phát triển xứ họ nên muốn theo nên mới xẩy ra vụ Putin đánh chiếm.

Nguyễn Hoàng Sơn